Plakboeken vol Oranje, maar....
SCHIEDAM De heer (66)
en mevrouw (67) Spoor zijn
hartstochtelijke fans van
het koninklijk huis.
Daarom wilden ze iets
rechtzetten. Een kleinig
heid. Maar 't werd een lang
verhaal.
Het ging om de onlangs ver
schenen dubbelpagina (in
Het Nieuwe Stadsblad en
Groot Vlaardingen) over fo
to's van Hare Majesteit en
haar familie die in de oor
log ondergronds en soms
ook bovengronds circu
leerden.
mms
HET NIEUWE STADSBLAD - PAGINA 15 - VRIJDAG 5 DECEMBER 1980
„Van de Koningin zag
ik alleen haar hoed"
In dat verhaal vonden meneer en
mevrouw Spoor een kleine fout.
Twee onderschriften deugden niet.
Eén foto, waarop de jonge prinses
Beatrix een hobbelpaard berijdt
werd niet, zoals de krant vermeld
de, in oorlogstijd in Canada ge
maakt, maar dateert uit 1939 en
werd, naar een originele foto van
prins Bernhard, indertijd als brief
kaart uitgegeven.
„Waarschijnlijk via de ondergrond
se", zegt zij nu.
Hoewel ze zelf geen deel uitmaakte
van het verzet, kon ze door haar
werk zo nu en dan een vaderland
slievende daad verrichten, zonder
daar overigens prat op te gaan. Een
lintje heeft ze dan ook nooit gekre
gen.
PALEISJE
In de eerste oorlogsdagen van mei
1940 werkte zij als verpleegster in
het Schiedams Gemeentezieken
huis, waar ze gewonden te behan
delen kreeg die afkomstig waren
van het oorlogsschip Jan van Ga
len, dat in de Schiedamse haven
werd gebombardeerd.
Hetzelfde geldt voor de opname
waarop de prinsesjes Beatrix en
Irene samen te zien zijn. Ook die
werd in 1939 gemaakt. Mevrouw
Spoor weet dat zo goed omdat ze
zelf afdrukken van deze foto's be
zit.
KRACHT
Ze heeft trouwens nog veel meer
Oranjefoto's hele plakboeken vol
curiosa bezit deze goedlachse en la-
konieke Schiedamse, een collectie
die zij zeer zuinig bewaart omdat er
tal van persoonlijke herinneringen
aan verbonden zijn.
Mevrouw Spoor is één van de vele
Nederlanders die de oorlog van
zéér nabij heeft meegemaakt. Zij
putte indertijd kracht uit de foto's,
die ze nu heeft ingeplakt in boeken
en schriften die ze zelden of nooit
meer inziet.
Overigens was ze al voor het uitbre
ken van de oorlog begonnen, af
beeldingen van de koninklijke fa
milie te verzamelen. Zo bezit ze een
wat fletse kleurenreportage van
een nog zeer jeugdige Beatrix, die
in fleurig kleuterjurkje poseert, en
tal van andere bijzonderheden
waar collega-verzamelaars jaloers
op zouden worden.
LINTJE
In haar collectie bevinden zich ook
door geallieerde vliegtuigen uitge
worpen illegale krantjes en pam
fletten. Mevrouw Spoor heeft oude
nummers van Vrij Nederland, Het
Parool, de Vliegende Hollander en
Vox, en heeft verder gruwelijke fo
to's ygn de terechtgestelde nazibeu-
len die na de Neurenberger proces
sen werden opgehangen.
Hoe ze in de oorlog aan die Oranje
foto's kwam, weet ze niet meer.
Een Amerikaanse bommenwerper,door Duitse luchtafweergeschut afge
schoten boven het Schiedamse Sterrenbos.
In 1941 vertrok ze naar het sanato
rium Oranje Nassau Oord, een ver
pleeginrichting voor tbc-pati enten
in Renkum, nabij Arnhem.
Het sanatorium was ooit een ko
ninklijk paleisje geweest, privébezit
van de Oranjes. In het grote huis
bevond zich ook de speelkamer van
de toenmalige prinses Wilhelmina.
„Ik dacht, dan ben ik heerlijk uit de
oorlog weg, maar een paar jaar la
ter zat ik er midden in", vertelt me
vrouw Spoor.
Dat was in 1944, toen Engelse para
chutisten een (mislukte) poging de
den om de brug over de Rijn te ver
overen. Direkt na het uitbreken van
de gevechten richtten de Duitsers
een rode kruispost in het sanato
rium in.
GEEN SCHRAMMETJE
„De gewonden werden met hele
vrachtwagens tegelijk binnen ge
bracht", herinnert mevrouw Spoor
zich, nog huiverend bij de af
schuwelijke verwondingen die zij
daar onder ogen kreeg.
Zuster Spoor was ée'n van de wei
nige verpleegsters die bleef om de
gewonde Engelse en Duitse solda
ten te verzorgen. Een zware, span
nende en gevaarlijke tijd: er ont
plofte een granaat in haar slaapka
mer, terwijl ze in bed lag („Ik had
geen schrammetje") en toen het sa
natorium in de vuurlinie kwam te
liggen verhuisden staf en patiënten
naar de kelder.
Later dat jaar werd ze geëvacueerd
naar Putten op de Veluwe, waar de
Duitsers de hele mannelijke bevol
king hadden weggevoerd als repre-
de rand van haar hoed zag. Ze is
ook niet lang gebleven. Sommigen
zeiden dat ze bang was voor bes
metting".
Bij haar bezoek verleende de ko
ningin een hoog bestuurslid van de
stichting een koninklijke onder
scheiding - voor diens inspanningen
tijdens de slag om Arnhem.
„Hij kreeg het lintje, terwijl wij het
werk hadden opgeknapt", zegt me
vrouw Spoor, overigens zonder
wrok.
GENERAAL
Na de oorlog trouwde ze met de
heer Spoor, in de verte nog familie
van de gelijknamige, roemruchte
generaal, en een man die nu met
zijn 66 jaar een nog zeer indruk
wekkende gestalte heeft.
Hij bleek een al even toegewijde
„Oranjeklant" als zij zelf. Al sinds
jaar en dag zendt hij bij verjaarda
gen gelukwensen naar Soestdijk, en
krijgt dan getypte, handgeschreven
of op fraai handgeschept papier ge
drukte bedankbrieven of felicita
ties terug.
Zijn plakboeken puilen uit van de
foto's en kranteknipsels. Hij volgt
de koninklijke familie op de voet,
en heeft regelmatig van jarige
prinsjes tekeningen gekregen in
dank voor zijn gelukwensen.
„Hoe ouder de prinsjes worden, hoe
mooier de tekeningen", zegt de heer
Spoor uiterst trots.
„We zijn er erg zuinig op", zegt me
vrouw Spoor nogmaals. „En op
onze Koningin moeten we ook zui
nig zijn. Laten we blij zijn dat we
haar nog hebben. Een president,
dat lijkt me niks".
Aankomst van het prinselijk gezin op vliegveld Teuge, augustus 1945.
De Jan van Galen wordt gebombardeerd in de haven van Schiedam.
saille op de moordaanslag op een
hoge officier.
HOED
Ze werd in april 1945 bevrijd en
keerde terug naar het sanatorium
in Renkum. Een paar jaar later, tij
dens de viering van het vijftigjarig
bestaan van de inrichting, zag ze
voor het eerste de koningin.
Dat werd een lichte teleurstelling.
„Iedereen had zich er terdege op
voorbereid, alles was netjes opge
ruimd, de patiënten waren nauw
keurig geinstrueerd en er was zelfs
geoefend met het dienblad waarop
de koffie zou worden geserveerd".
„Maar er stonden zoveel mensen
om de koningin heen, dat ik alleen
Het echtpaar Spoor thuis: „Laten we blij zijn dat we een koningin heb
ben".
