De Haagsche Courant
een eeuw actueel
dl
«x
Wim Kan's gedachten kado
in Boekenweek
SCHIEDAM IN DE BAH VAN TOLKIEN!
In het boekenvak is men
niet echt pessimistisch
BOEKEN
WEEK
Boeken w-eek.
geschenk
Grijze eminentie Neerlands cabaret ontfermde zich over geschenk
I30ISKI5N
WIE IE K
2 april 1983
2K
25
HET IS WEER
n het nieuwe
een fel begeerd kleinood
34.90
van
24 maart
t/m
BCIsKIENWIiliK
Miljarden meters papier aan de rol. Tonnen drukinkt.
Miljoenen paren lezende ogen. Duizenden 'werkers' die
er hun brood verdienen. Honderd jaar: Haagsche Cou
rant een eeuw actueel.
„Tripje"
„Een meneer"
Nu SP
F5*"2 i
De eerste uitgave van het grootste regionale dagblad
in Nederland.
Expansie
Feestelijkheden
KLACHTEN
BEZORGING
HET NIEUWE
STADSBLAD
Van 24 maart tot en met 2 april is er weer de Boeken
week met als thema 'Vrije tijd? Een boek werkt'. In
diverse gemeenten wordt er extra aandacht aan be
steed, maar landelijk is er, en daar kennen de meeste
vaderlanders de boekenweek van, het gratis geschenk.
Nou, gratis, men dient er voor 24,50 aan boeken voor
te kopen, maar dan krijgt men ook het boekje, het ge
schenk, gratis mee.
Boekenbal
Literaire
Boekengids
vrijdag 26 maart:
GROTE TOLKIEN-MANIFESTATIE
TOLKIEN TENTOONSTELLING
Schilderijen, aquarellen, wandkleden etc. betrekking hebbende op de boeken
van Tolkien.
Tevens een groot aantal Tolkien-curiosa. (De tentoonstelling blijft te bezichti
gen tot 4 april).
zaterdag 27 maart:
TOLKIEN-FORUM
Vanaf 2 uur 's-middags beantwoorden een aantal experts in de aula van het
Museum vragen van geïnteresseerden.
Alle evenementen zijn gratis toegankelijk.
Wim Kan, auteur van het Boekenweekgeschenk 1983
'Soms denk ik wel eens bij mezelf...'
Ondanks recessie
Vaste prijs
Ontwikkelingspeil
Optimistisch
24 maarf t/m
2 april 1983
van 24 maart t/m
2 april 1983
I3CISKIENWISISK
GRATIS
bij aankoop
van f 24,50
aan boeken
alleen
verkrijgbaar
tijdens de
boekenweek1
I WIM K4N
Soms cfenlc ik
f vel eens
II bij mezelf
SPECTACULAIRE
TOLKIEN-AANBIEDING
BOEKHANDEL J. S. VAN LEEUWEN
Broersvest 44, telefoon 268152
Mgr. Nolenslaan 612, telefoon 738236
BOEKHANDEL MERCURIUS
Hof van Spaland 31, telefoon 712313
BOEKHANDEL ROODBOL
Rubensplein 16, telefoon 269513
HET NIEUWE STADSBLAD - WOENSDAG 23 MAART 1983
PAGINA 21
Maandag Apr*,
**6* «(W> «wvwcy
W Xyy yv 1 ÏX#
©»»»JUr»*5*
3$H$& WA$$&tiU*S Jfc
Wat in de wandeling een
'eendagsvlieg' heet zo'n
dagblad is een blijvertje
gebleken als geen ander. En
als je dat, anno 1983, met
meer downs dan ups om je
heen, mag vaststellen is
zulks alleen maar verheu
gend. Honderd jaar Haagsche
Courant laat zich zomaar
niet wegpoetsen.
Wie een eeuw lang in de weer
i$ geweest als brenger van
goed en slecht nieuws, weet als
cte beste dat er geen zon zon
der schaduw is. Kan tegen een
stootje en recht de ruggen en
baant zich, tegen welke ver
drukking van de tijdgeest in,
een nieuwe weg door media
land. Dan maar geen jubel
stemming, maar zo'n jubileum
op een wat gepastere en aan
gepaste wijze gevierd.
De lezer mag en zal er niet on
der lijden, onder de zorgen die
vrijwel elk bedrijf in de gol
ven van de recessie omspoelt.
Bij zo'n mijlpaal horen primair
cijfers en feiten, maar om aan
een wat droge opsomming te
ontsnappen zoek je het liever
in een wat persoonlijke bena
dering.
Herinner je je liever hoe je, nu
een halve eeuw geleden als
dreumes van drie op vaders
knie gezeten het beeldverhaal
van 'Tripje' werd voorgelezen.
Je eerste kennismaking met
de Haagsche Courant, toen al
kind in huis. En leerde je, ver
der opgroeiend, je stad en de
wereld er omheen beter door
kennen.
Eenmaal zelf, kort na de oor
log, in het Haagsche journalis
tieke wereldje opgenomen,
kreeg je rechtstreeks te maken
met het niet omver te kegelen
'instituut' dat Haagsche Cou
rant heette.
Je had in het Haagsche van de
vijftiger- en zestigerjaren te
maken met minstens een vijf
tal bladen met de erbij beho
rende Haagsche redakties.
Over zoiets als 'pluriformiteit'
sprak je nog niet, je maakte
gewooon via de 'vrije nieuws
garing' het Haagsche perswe
reldje mooi, maar elkaar soms
vanwege de overigens ge
zonde rivaliteit het leven
wel zuur.
Het 'recht van de sterkste'
zeker kwalitatief bleef ech
ter altijd die Haagsche Cou
rant voorbehouden.
Als een krant vanouds 'een
meneer' moet heten dan is
Sijthoff zijn naam, en in de
uitgeverswereld altijd een be
grip gebleven ook. Tot aan de
dag van vandaag, wélke voor
namen er ook aan die bekende
familienaaam van solide cou
rantiers vast mogen zitten.
Om meteen maar de trip in de
nostalgie te verlaten: het was
een Sijthoff die de krant van
de rond tilde. Op 7 april 1883
zag Albert Sijthoff, toen 29
jaar en zoon van de bekende
Leidse uitgever A. W. Sijthoff,
het in Den Haag wel zitten.
De jonge courantier zo heet
te dat toen al had reeds een
kort direkteurschap achter
zich liggen van het Rotter-
damsch Nieuwsblad, in 1878
door zijn vader uitgebracht en
naderhand verder uitgebouwd
door zijn broer Cornelis Sijt
hoff.
Nu, bij het eeuwfeest, spreken
we al weer kortweg maar wél
veelomvattender over de SP,
ofwel de Sijthoff Pers. Het
grootste deel van de persge
schiedenis van de Haagsche
Courant is echter letterlijk en
figuurlijk geschreven vanuit
het gebow aan de Wagen
straat, met de legendarisch ge
worden 'lichtkrant'.
Haagsche Courant, onafhanke
lijk dagblad voor de Randstad.
Evenals het Rotterdamsch
Nieuwsblad noch aan politieke
kleur of religie gebonden.
Boordevol informatie, atijd ob-
jektief gebracht, een stem van
en met gezag, gehoord en alom
gerespecteerd. Zo is het eigen-
Vx 4 m» f 444. x>x
i «««x»»»»
W» M <v* HvM -
MO0OC4O *4 <v«
v
TWft? fttJtt&K.
X^vyvv) yvr »v»yv
.V»
Sm*}
OCwOvX <vW i
Vy .vv/ tol
fi&Hk)*X W
ëeooS>»ooo»f4» 4<bo4pooo»r
wA- w
Ko yw VuA kj. a a a <)|V
W ow» W> w w jo*»** W
**8 »«t<COO» JWt Uv^OOE 0»
ty.yt.v.
co m
ccoy »>S6oo' :4e»
«toe* &c fc» Xxxf XotoTsiSMtvf
JOCÓOOW ifco foSo8oo» 4< óocfc»#
o4o»ocotf< <4 VK
tMctMC 44bó^4 écit aX <aa i
ooooooxk 4» d>4. A xoc 1 4e b»>> *o4» 4»«xy<4m»
>y»
W*v4»
eo» 4» <xy»w oco
V*»
^ccooot 9(. 44c
teoc-x*. tw'
Vf *x j
ImkHMMI
W»
Xaaa yaC
t pooowt*uT,
i***» W
ynl) lifiMot M vvy*«<*» -y*AA>
»4*t»4< M vx**#
»»o4 ooc Z W.
*30» MÉlHtt 'XX X voo<44 «4» <X
>--v Xa mThcm 40 bo4o4 1» Mm w«
4 «C Atvx-bJAot.»
4** W oc a*>4>
/.VW A..C-XW.A-, M
t X4* AW
- 4Aw» n
probV»o3 V»X-:yCt
.wry
o< 4*4>x4 4:,<vV«>^4< fx S
co» fooooo x> Vcoooox 'o wt
A ij
qcwesca
ft» »}4>>v tv<« NA<<4X<<WI
<4«* ftw *4 ^w» >"W:<
i^4 *r»»4 l«3«x» WW <*$W 5a- JW to W4 W WW
4 fte* «<»XJoo»
I i j"?' Ï*I *11 utl S
Wooxao
-•J.A <-»M-
<>4 4- tu«C<(C< 4c
-'I cl m witw
Ka »r ,rWl fkt »»*>A»<^3aU jOcK
w O» *0 WO»* rAVWAw-
oooco o4
**x o*>*<*»
»o««»x »»k
M W0» Wojttf
*o4c 5c*»»*W 'w
lijk al die honderd jaar ge
weest en zo wil men het bij
Sijthoff, inmiddels opererend
vanuit een indrukwekkend
uitgeversbolwerk in de Rijs-
wijkse Plaspoelpolder, ook
houden.
Daar is tegenwoordig ook al
een kwalifikatie voor: die van
'konstante kwaliteit'. En al
kun je die niet elke dag, hon
derd jaar lang, permanent bie
den, omdat je tenslotte bezig
bent met een voor en door
mensen in bepaalde tijdsbe
stekken gemaakt en op hen af
gestemd produkt: geest en
sfeer zijn dezelfde gebleven.
Daar doet dan het andere mo
dewoord niets aan af. Want we
kunnen er toch niet aan voor
bijgaan, dat de Haagsche Cou
rant, dus Sijhoff Pers meer is
dan dé courant voor Den Haag
en wijde omgeving.
Zo werd om 1969 een fusie
aangegaan met het Rotterdams
Nieuwsblad, een krant met z'n
bijbladen die qua stijl gelijk
spoorde en scoorde. Maar ook
de Goudsche Courant en de zo
ingevoerde Handels- en Trans
port Courant, het tegenwoor
dige Economisch Dagblad
bouwden een al even uitste
kende naam op.
Het jaar 1970 bracht voor de
SP de toevoeging van de Nieu
we Brielsche Courant, de
Schoonhovense Courant en de
IJssel- en Lekstreek.
Dagblad Het Binnenhof en de
Leidse Courant, samen de
Westerpers vormend, gingen
in 1971 deel uitmaken van de
Sijthoff Pers. De huis-aan-
huisbladen onder de noemer
Randstad-Edities kwamen er
ook nog eens bij.
Dat was drukken en persen
geblazen; de behuizing in de
Wgenstraat barstte uit z'n voe
gen en trilde op z'n grondves
ten, dus week de SP-met-aan-
hang in 1971 uit naar de
nieuwbouw in de al meer ge
noemde Plaspoelpolder.
Komen daar wekelijks een
paar miljoen kranten van de
persen, de Haagsche Courant
is onder die druk van reeksen
ander krantetitels geen massa-
produkt geworden, dat conces
sies heeft gedaan op het vlak
van verschraling of verar
ming. Stil is men al evenmin
blijven staan, integendeel, en
eeuw actueel, zes dagen per
week, wordt hier nog altijd
waar gemaakt.
Een legertje enthousiastelin
gen heeft het mede daarom
gepresteerd de eeuwganger
van maart tot en met septem
ber te omgeven met een reeks
feestelijkheden en speciale uit
gaven. Afgestemd op het 'grote
maar bovenal brede pu
bliek' waarop de honderjarige
zich altijd met succes heeft ge
richt en zonder welke men dit
feest ook niet zou willen, noch
kunnen vieren, is er in geva
rieerde zin veel voorbereid en
ondernomen.
Het zijn er teveel om ze in één
keer op te sommen. Trouwens,
wat let die honderdduizenden
lezers het allemaal zelf te vol
gen in die onuitputtelijke
Haagsche Courant of in een
van die andere SP-uitgaven.
Wie weet welke actuele trip
ons in de volgende eeuw
Haagsche Courant nog te
wachten staat, want bij de
SP trekt men op media-ge-
bied al een voortvarende
wissel op de toekomst. En
wat de Haagsche Courant
betreft, je blijft er naar uit
kijken. Elke dag weer. Een
groter compliment is een
courant als de „Haagsche"
niet te geven.
C»
wordt 2x per week huis aan huis bezorgd in een oplage van
37.500 ex. in Schiedam en oud-Mathenesse.
Wij zijn er trots op dat onze bezorgers zich inzetten om HET
NIEUWE STADSBLAD zo goed mogelijk te bezorgen.
Terecht, en daar zijn wij blij om, belt u ons kantoor als u onze
krant niet hebt ontvangen.
Bij zo'n oplage kan dit voorkomen; daar zult u begrip voor
hebben.
Vriendelijk verzoek van ons:
BEL UW KLACHTEN ALLEEN DOOR OP MAANDAG EN
VRIJDAG TUSSEN 10.00 EN 12.00 UUR TELEFOON 267368
Ditmaal een werkje van Wim
Kan, de grijze eminentie van
het cabaret, die honderd ge
dachten neerkrabbelde, zijnde
oude en nieuwe vondstjes uit
zijn conferences.
Variërend van „Vergaderen is
zo voorbij als men het in vrije
tijd zou moeten doen", tot „Als
Beatrix bij Mies op de canapé
kwam zou Mies als eerste vra
gen: Wat zeiden uw ouders er-
vèn, toen u vertelde dat u ko
ningin wilde worden". U
merkt het. Honderd gedach-
ten, niet leuk tot leuk.
Dit jaar wordt er op veler ver
zoek een bescheiden Boeken
bal georganiseerd aan de voor
avond van de Boekenweek, op
23 maart in de Stadsschouw
burg te Amsterdam.
Het programma voor die
avond ziet er als volgt uit:
20.30-23.00 uur: Spectacle cou
pé in de Schouwburgzaal met
een optreden van Jules Deel-
der, Pieter Nieuwint, Fred
Florusse, Adèle Bloemendaal,
Peter Faber en Freek de Jon
ge. Presentatie: Maartje van
Weegen.
23.00-02.00 uur: Feest in diver
se ruimtes van de Stads
schouwburg met muziek van:
the Second Hand Band, the
Margriet Eshuijs Band, en
Fritz the Cat and his Hotshots.
In verband met de grootte van
de zaal en de eisen van de
brandweer kon slechts een be
perkt aantal mensen worden
uitgenodigd. Vertegenwoordi
gers van de media en auteurs
hebben voorrang gekregen, de
resterende toegangsbewijzen
worden door middel van lo
ting gelijkelijk verdeeld onder
uitgevers en boekverkopers.
Dit jaar geeft de CPNB voor
het eerst in samenwerking
met Vrij Nederland een Lite
raire Boekengids uit.
Deze Literaire Boekengids zal
redaktionele artikelen bevat
ten over onderwerpen als: lite
raire caé's, schrijversfanclubs,
leeskringen, poëzie-festivals,
eigen boekenbezit, e.d.
Daarnaast zullen er 360 titels
in voorkomen van boeken uit
de rubrieken Nederlandse lite
ratuur, vertaalde literatuur,
ppëziefilosofie, kunst en maat
schappijwetenschappen.
Deze Literaire Boekengids zal
een apart katern vormen met
een eigen vierkleurenomslag
en een eigen lay-out in de VN
Boekenbijlage, die vlak voor
de Boekenweek zal verschij-
nen. Daarnaast zal dit aparte
katern los in de boekhandel
verkrijgbaar zijn.
In de toekomstplannen van de
CPNB, de Collectieve Propa
ganda voor het Nederlandse
Boek en als zodanig organisa
tor van de Boekenweek, zal de
leesbevordering een belangrij
ke rol spelen.
Essentieel hierbij is een goede
samenwerking met het onder
wijs. Voor de Kinderboeken
week is er al een grote mate
van samenwerking met het
basisonderwijs gerealiseerd.
In het kader van de Boeken
week zijn er plannen, gericht
op het voortgezet onderwijs.
Jongeren van omstreeks 16
jaar en ouder weten dikwijls
de overstap van jeugdlitera
tuur naar literatuur voor vol
wassenen niet te maken en le
zen dan helemaal niet meer, of
met grote tegenzin de ver
plichte eindexamenboeken.
Vorig jaar heeft de CPNB om
deze reden de Boekenweek ge
opend in de Scholengemee-
schap Lelystad. Daar bleek
duidelijk dat jongeren, als zij
op de juiste wijze benaderd
worden, veel en enthousiast
aandacht willen besteden aan
boeken.
Voortgaande op deze weg, wil
de CPNB proberen voor jonge
ren boeken samen te stellen
uit bestaande verhalen van
Nederlandse en buitenlandse
auteurs, die spannend zijn om
te lezen en daardoor een boei
ende en niet te moeilijke in
troductie vormen in de litera
tuur.
in het Stedelijk Museum met inleidingen over de figuur van Tolkien en over zijn
werk. Muzikale omlijsting door een aantal Tolkien-musici „The amazing Lem-
bas".
In de pauze gelegenheid tot bezoek aan de
AMSTERDAM „De uitgever is geen tragisch, maar een
creatief mens. Ook, of juist, in moeilijke tijden". Dat zei de
voorzitter van de Nederlandse Uitgeversbond, mr. G. J. van
Roozendaal bij de persconferentie van de Boekenweek 1983.
En naast deze uitspraak poneerde hij nog enkele optimisti
sche geluiden, waaruit moge blijken, dat de economische re
cessie natuurlijk ook z'n invloed heeft op het koopgedrag
als het om boeken gaat, maar dat men in het boekenvak
niet écht pessimistisch is.
Zo stelde hij, dat in Nederland
het goede boek gelukkig op
vele plaatsen te koop is door
het fijnmazig net van grote en
kleine boekhandels, het voor
naamste verkoopkanaal voor
de uitgever, de etalage van
zijn fonds, waar de ontmoeting
tussen boek en koper kan
plaatsvinden. Het boek leeft
bij de gratie van de beschik
baarheid in de boekhandel en
slechts in goede harmonie tus
sen boekhandelaren en uitge
vers kan de markt voor het
boek optimaal bewerkt wor
den.
Voor het instandhouden van
dit over het gehele land ge
spreide fijnmazige distributie
net van algemene en gespecifi
ceerde boekhandels is de vaste
prijs een absolute noodzaak.
De verarming aan informatie
op alle gebieden die zou optre
den als uitsluitend commercië
le wetten het beleid terzake
van de vaste prijs zouden be
palen, is niet op voorhand te
schatten.
Een andere reden voor opti
misme is dat uit onderzoeken,
gepubliceerd in de zogenaam-
de voorstudies van het WRR-
rapport over mediabeleid, is
gebleken dat 56% van de be
volking van 12 jaar en ouder
in 1980 in de voorafgaande
maand één of meer boeken
heeft uitgelezen, tegenover
bijv. 53% in 1975. En dat on
danks een stijgend TV-aanbod
in die jaren! (voor personen
tussen 12 en 17 jaar liggen die
perentages op 74% in 1980 en
70% in 1975).
Een andere uitkomst van deze
studie is, dit in tegenstelling
tot de andere media: personen
met meer bezigheden lezen
meer boeken. Dat komt naar
mijn mening omdat er wel
haast geen onderwerp te be
denken valt waarover geen in
formatie via het boek gegeven
wordt (over alles is wel een
boek geschreven) en het boek
bij uitstek een medium is om
een onderwerp adequaat te be
handelen.
Vervolgens: het lezen van boe
ken hangt nauw samen met
het ontwikkelingspeil, dat
sinds de oorlog sterk is toege
nomen. (Weliswaar is lezen
nog geen kopen, zie de vervijf-
voudiging sinds 1963 van het
aantal uitleningen door open
bare bibliotheken, maar dat is
een ander chapiter).
En ook nog: TV-kijken blijkt
(ook in de VS) niet in de plaats
te treden van het boeken le
zen. Uitbreiding van TV-zend-
tijd hoeft het boekenlezen dus
niet te beïnvloeden. Aldus de
voorstudies van het WRR-rap-
port.
Het laatste optimistische ge
luid: In Engeland, in een tijd
waarin steeds meer onderne
mingen in de rode cijfers ko
men, zoals ook hier, is het uit
geverij en boekhandel gelukt
goed overeind te blijven. Met
andere woorden de eind ze
ventiger jaren genomen maat
regelen zijn niet voor niets ge
weest. Zie de hergeboorte van
Penguin.
Kortom: de tijden zijn moei
lijk, de problemen gecompli
ceerd, ook uitgevers lijden on
der de recessie wie niet
maar goede boeken zullen ge
maakt en verkocht blijven
worden. Geen reden voor pa
niek, een voorzichtig uitgave
en oplagebeleid zal de meeste
uitgeverijen door 1983 heen
loodsen.
Boeken uitgeven is „small
business" en small is beauti
ful. Zo zal het naar mijn
overtuiging ook wel blijven.
Aldus mr. Van Roozendaal
24 maart f/m
2 april 1983
Ter gelegenheid van de Boekenweek:
van Uitgeverij Het Spectrum.
Tolkien heeft in korte tijd een miljoenen
publiek verovert. Maar nog steeds trekt
Tolkiens wereld nieuwe lezers. Daarom
nu zes van zijn meesterwerken voor een
speciale prijs. Een cassette, bevattende:
In de ban van de Ring, 4 delen
De Silmarillion
De Hobbit
kost normaal 55,40.
Tot 15 april betaalt u maar
