Het Nieuwe Stadsblad | 1984 | 10 oktober 1984 | pagina 3

sport-
haver

W*c'estbon

Wat er zoal te zien is

Een eeuw in
vogelvlucht li

het automobielbedrijf nét 'n

stukje méér doet vóórhaar klanten

van Dijk

Happy with Honda is bij van Dijk
wel héél érg happy with Honda!

178

Jan Plesman
keek de
kunst af

Bevestiging

Korenmolen
geen goede
stroomopwekker

voor lekkere noten!

m

Wandelen met
Tippelaars

pNMIWE Aum

fpemel^p

HETBU-

HET NIEUWE STADSBLAD - WOENSDAG 10 OKTOBER 1984

PAGINA 3

P. VAN DIJK, huisarts

Het Nieuwe Stadsblad

W. A. J. BLOOT

GEEN PRAKTIJK

SCHIEDAM Om de viering van Honderd
jaar Stroom luister bij te zetten, houden de
Openbare Nutsbedrijven zaterdag 13 oktober
open huis. Het bedrijfsgebouw aan de Van
Heekstraat werpt die dag een blik op de toe
komst en het verleden van de elektriciteit. De
ONS verwachten een stroom van bezoekers,
te meer daar aan de open dag een wandel
tocht is gekoppeld waarvan de start plaats
vindt in de Van Heekstraat.

Ooit werd een Schiedamse korenmolen gebruikt als stroomopwekker. Molen De Vrij
heid laat op 13 oktober zien dat er slechts één produkt wordt vervaardigd: graan.

Chris Zijdeveld (wethou
der Technische Bedrijven)
zet om tien uur het sein
op groen voor het open
huis, door aan de eerste
tien wandelaars de gram
mofoonplaat „Doe het
Elektrisch" uit te reiken.
Op dit singletje zingt
Louis Davids zijn uit de
dertiger jaren stammende
loflied op de elektriciteit.

De technische kant van de stroomvoorziening: een
Schiedams schakelstation.

T

Opgenomen in de wandelroute: woningen aan de West-
vest die zijn uitgerust met een warmtekrachtinstallatie.

010 - 260199

Speciaal voor de ONS
wandeltocht tekende Dick
Bruinestein dit vignet.

HUL.

zonder statiegeld.

Zes flesjes in handig draagkarton.

RANDSTAD-ÊDIT1ES 'TOPPERS'
TELEFOON 070 19 02 24
Postb. 5825, 2280 HV Rijswijk

<1

Open huis bij Nutsbedriiven

ïiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii

llllllllllllllllllllll|L±

SCHIEDAM Windener
gie is het troetelkind van
O.N.S. Voor de Lage Lan
den is het echter geen
nieuw fenomeen. Al in de
late middeleeuwen draai
den hier molenwieken, in
Schiedam al vóór 1400!
Niet om stroom op te wek
ken uiteraard maar om
koren te malen voor het
dagelijk brood.

In deze eeuw toen de mo
lens voor hun oorspronke
lijke funktie meer en meer
in onbruik raakten Was
een van de ideeën om ze
weer nuttig werk te laten
doen: Elektriciteitsopwek
king.

Zo ook in Schiedam. In
1953 werd in molen „De
Walvisch" een opwekin
stallatie ingebouwd be
staande uit een drijfwerk
met vrijloopkoppeling en
een 60 KW asynchrone
draaistroom motor/gene
rator. Een experiment.
Voorjaar 1954 werd proef
gedraaid. De operatie
bleek geen succes. Er was
geen andere conclusie mo
gelijk dan dat het traditio
nele houten drijfwerk van
deze molen niet bestand
was tegen de sterke belas
tingwisselingen die de
aandrijving van de gene

rator bij windstoten ver
oorzaakte, zodat de instal
latie maar weer werd ver
wijderd.

Bij verschillende andere
molens liep het in wezen
net zo af. Alleen bij de
„Traanroeier" te Oude-
schild (Texel) werd de
zaak grondig aangepakt.
Het oorspronkelijke maal-
werk verdween en werd
vervangen door een heel
nieuw modern drijfwerk.
Ook werd de molen geheel
geautomatiseerd zodat hij
dag en nacht kon werken
zonder toezicht van een
molenaar. Zo doet hij sinds
1965 werk als windelektri-
citeitscentrale.

Wel is duidelijk geworden
dat elektriciteitsopwek
king met windenergie
vraagt om moderne mo
lens waarvan de O.N.S. er
één en binnenkort meer
van heeft draaien. En ook
is duidelijk dat je de tradi
tionele windmolens maar
beter in stand kunt hou
den met behoud van hun
oorspronkelijke inrichting
en funktie en dat die mo
lens dan, niet in de eerste
plaats commerciëel maar
wel cultureel, toeristisch
en „landschappelijk" zeer
de moeite waard zijn.

ülllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllIHMIIIIIIIIIIIIIHIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIi?

Hoogaars 25, Schiedam

afwezig
van 15 t/m 23 oktober

Waarneming:
G. W. Kentie, Weide 2,

tel. 710219
M. Klinkum, tel. 709873,
R. de Beerenbroucklaan 16

Mw. I. S. Rombout-Liem,
Smetanalaan 26, tel. 712265

's Avonds en in het weekend vla
de boodschappendienst, tel.
206611.

Alleen deze week

een mix van rozijnen
met pinda's
.'50 gram van 2.95 voor

1.95

Hoogstraat 180, Schiedam
Hoogstraat 163, Vlaardingen

SCHIEDAM De expositie in
het gebouw van de Nutsbedrij
ven belicht tal van aspecten
van de stroomvoorziening. De
historie van honderd jaar
stroom komt tot uitdrukking
in de hal van het ONS gebouw
waar het Museum Elektrum
uit Arnhem huishoudelijke ge
bruiksvoorwerpen als brood
roosters en strijkijzers tentoon
stelt.

Het cai-bedrijf geeft informa
tie over satelliet tv, kabelkrant
en bejaardenalarmering. De
Nederlandse kabelfabriek de
monstreert de werking van
het nieuwste van het nieuwste
op cai gebied: de glasvezelka
bel.

Als grootverbruikers van
Stroom zijn enkele Schiedamse

'N RANDSTAD EDITIE

KANTOOR

Broersvest 125
Postbus 257
"3100 AG Schiedam
'Telefoon 010-732877

BUREAULEIDER:

J. Groeneveld
Telefoon 010-732877
Privé 010-707528

VERTEGENWOORDIGERS:

P. K. Verheugd
Telefoon 010-732877
Privé 01880-31933

INZENDTERMIJN:
ADVERTENTIES

Tot dinsdag- en donderdagmiddag
17.00 uur op het kantoor

RUBRIEKSADVERTENTIES:

Voor het woensdagnummer tot
dinsdag 16.00 uur
Voor het vrijdagnummer tot
donderdag 14.00 uur

REDAKTIE:

Peter de Lange

SPORTREDAKTIE:

Adri Boer

EINDREDAKTIE:

Ruud van Houwelingen
Telefoon 010-344022
Privé 010-265764

HOOFDREDAKTIE
RANDSTAD-EDITIES:

P. J. Hovingh
Telefoon 070-190290
Privé 01807-18513

INZENDTERMIIN
RED AKTIE-KOPII

Tot maandag- en woensdagavond
op het kantoor

UITGEEFSTER

Drukkerij v. d. Drift BV,

Postbus 5825, 2280 HV Rijswijk,
telefoon 070 - 190955,
ingeschreven K.v.K. nr. 4793
algemene verkoopvoorwaarden,
gedeponeerd ter griffie van
de Arrondissementsrechtbank
te 's-Gravenhage d.d. 09-02-83
nr. 21/1983.

13-9-84

bedrijven paraat als de Coca
Cola, de RET en de Ver. Glas
fabrieken, die laten zien welke
vormen van energiebesparing
zij hanteren.

Verlichting is natuurlijk het
„pakkie-an" van gloeilampen
fabriek Philips, die tevens een
supersnufje laat zien: de laser-
vision beeldplatenspeler.
De produktie van elektriciteit
is een hoofdstuk apart en aan
dit onderdeel wordt op de ex
positie dan ook veel andacht
besteed. Gebruik maken van
elektriciteit houdt een zeker
gevaar in zich, zodat ook
plaats is ingeruimd voor
(beeld)materiaal over veilig
heid.

Windenergie mag op een ten
toonstelling bij de Schiedamse
Nutsbedrijven natuurlijk niet
ontbreken. FDO, een werk
maatschappij van het VMF
concern, toont de huidige tech
nische stand van zaken op het
gebied van windenergie. De
Nutsbedrijven zelf vragen aan
dacht voor hun veelbesproken
warmtekrachtinstallatie.
Nog een greep uit het aanbod:
Maquette EEG zonne- en
windprojekt Terschelling;
schotelantenne voor ontvangst
van satelliet TV bijv. Sky
Channel; de hoogwerker, die
op werkdagen gebruikt wordt
voor het plaatsen van lan
taarnpalen en armaturen op

lichtmasten; de afdeling hoog
spanning laat de werking zien
van een transformator, de me
dewerkers vertellen verder
het een en ander over de dis
tributie van stroom, waarbij de
schakelstations West, Oost en
Noord belangrijke beginpun
ten zijn; voorlichting over
energiebesparing is eveneens
verkrijgbaar, verbruikskalen-
ders, energiewijzers, energie-
besparingstips enz. liggen ge
reed; zolang de voorraad
strekt zijn stickers, buttons en
een brochure, vervaardigd in
het kader van 100 jaar stroom
verkrijgbaar; draaistroomslee-
pringankermotor anno 1925
beschikbaar gesteld door Wil
ton Fijenoord.

Verder aanwezig zijn de
Sportraad, de Stichting Zwem
baden en de Dahliavereniging
Schiedam, die het ONS ge
bouw met kleurrijke boeketten
een feestelijk aanzien geven.

huisarts
Jac. Catslaan 8

van 14 oktober t/m
21 oktober

Waarneming „de Warande"
na telefonische afspraak
730588

Na de opening zijn wandelaars
en belangstellenden voor het
Open Huis hartelijk welkom.
Wie niet meteen wil beginnen
aan de voettocht van 5, 10, of

Illlllllllllllllllllllllllllllll lltllllllllllllllllllllllllllllllllllllllljs

1884 De Russische ex zee-officier Achilles de Khotinsky
(1850-1933) begint met het leveren van electriciteit aan een
Rotterdamse fabriek.

1886 De eerste electriciteitscentrale gaat aan ongeveer 300
afnemers stroom leveren. In Nijmegen branden voor het
eerst electrische lantaarns.

H 1889 De Maatschappij „Electra" gaat stroom leveren aan af-
nemers in de Amsterdamse binnenstad.

S 1891 De Haagsche Tram Maatschappij begint een tramlijntje
j= (met „accu-trams") tussen 's Gravenhage en Scheveningen.
S 1894 Stroomlevering aan particulieren op de Rotterdamse
linker Maasoever door het Gemeente-Electriciteitsbedrijf.
S 1900-1915 In alle belangrijke steden komen gemeentelijke
electriciteitsbedrijven van de grond.
5 1913 Electriciteitsbedrijf Schiedam in dienst.
1913 Oprichting van de Vereeniging van Directeuren van
E Electriciteitsbedrijven in Nederland (VDEN).

S 1913-1920 De provinciale electriciteitsbedrijven komen tot
E stand.

S 1920-1940 De electriciteitsmaatschappijen voeren intensieve
E campagnes en geven voorlichting betreffende huishoudelij-
E ke electrische toestellen „Kookt electrisch" wordt een be-
E kende reclamekreet.

E 1925 De V.D.E.N. voert een aktie om onderwijs in de elec-
E trotechniek op de scholen er door te krijgen.
E 1932 Oprichting van de Nederlandsche Vrouwen Electrici-
E teitsvereniging in Utrecht.

H 1933 Het „electro-kookboek" verschijnt voor de eerste keer.
g 1937 Schiedam gemengd abonnementstarief: dagstroom 3,5
cent, weekend- en nachtstroom 1,5 cent. Nieuwe overeen-
komst inzake stroomlevering Schiedam met Rotterdam.
1938 De Electriciteitswet wordt in het Parlement aangeno-
men.

1940-1945 Schaarste en zorgen. In 1942 inlevering van meta-
len en apparaten bij de bezetters. In 1944 staakt de stroomle-
vering in het gehele land. In Schiedam wordt op 24 novem-
E ber de electriciteitslevering wegens stagnatie in de kole-
naanvoer gestaakt, behalve aan vitale bedrijven, die tot 9
april 1945 stroom hielden. Op 27 juni 1945 staat het gehele
E Schiedamse electriciteitsnet weer onder spanning.
E 1949 Oprichting van de N. V. Samenwerkende Electriciteits-
s Productiebedrijven (SEP).

5 1953 Voltooiing van het landelijke 150 kV koppelnet. Stich-
tingsjaar van de Vereniging van Exploitanten van Electrici-
E teitsbedrijven in Nederland (VEEN).

1955 Aanvang electrifikatie gasstraatverlichting in Schie-
dam.

E 1969 De Gemeenschappelijke Kernenergiecentrale te Dode-
waard wordt in gebruik gesteld.

1970 Eerste gedeelte van het 380 kV-koppelnet voltooid.
E 1973 De kernenergiecentrale in Borssele gaat stroom leve-
ren.

E 1982 Dr. Jan Terlouw, Minister van Economische Zaken
neemt de eerste warmtekrachtinstallatie bij een Schiedamse
E metaalverwerkende industrie officieel in gebruik. Dr. Ir. A.
E P. Oele, Voorzitter van de voorlopige Algemene Energie-
raad neemt de eerste windturbine in Schiedam op het ONS
terrein in gebruik.

1982-1984 De brede Maatschappelijke Discussie over energie
E wordt gevoerd. Er komt een tussenrapport en een Eindrap-
port. Ruim 42.000 personen nemen aan de discussie deel.
E 1982 Oprichting van de Vliegasunie B.V.

iiiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniHiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiHiiHiiiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiniii

van Dijk

irniiTTk 7* A Rotterd:

Rotterdam: Schuttevaerweg 116,
Spaanse polder, tel [phone]

te bezichtigen van oa. de Ne
derlandse Kabelfabrieken,
Philips, Stichting De Schie
damse Molens, de Stichting
Energie Anders, De VEEN,
Stork FDO en zelfs Wilton Fij
enoord.

Op de derde etage van het

hoofdgebouw worden non-stop
films gedraaid, en voor de
jeugd is er een leeshoekje.
Trekpleister is het bewakings
centrum dat op de begane
grond is gevestigd en een cen
trale plaats inneemt in de
communicatie tussen de Nuts
bedrijven en de burgers.

15 kilometer kan eerst een be
zoek brengen aan de uitgebrei
de tentoonstelling in de ONS-
opstallen.

Ook elders in de stad steken
de nutsbedrijven de vlag uit.
Molen De Vrijheid bijvoor
beeld staat op 13 oktober ook
open voor publiek (de molen is
in de wandelroute opgeomen)
ter herinnering aan het feit
dat ook gewone windmolens
ooit zijn ingeschakeld bij de
opwekking van elektriciteit.
In de Van Heekstraat bieden
de Nutsbedrijven onderdak
aan tal van bedrijven en orga
nisaties die werkzaam zijn op
het gebied van de elektrici
teitsvoorziening. Er zijn stand

SCHIEDAM In samenwer
king met wandelsportvereni
ging „De Schiedamse Tippe
laars" wordt rondom het Open
Huis wandeltochten georgani-,
seerd van 5, 10 en 15 km. De
start is bij het hoofdgebouw
van de Openbare Nutsbedrij
ven aan de Van Heekstraat 15
('s Gravelandsepolder). De
start is vanaf 10.00 uur. Slui
tingstijd 16.00 uur.

Het inschrijfgeld bedraagt
voor deelnemers(sters) tot en
met 12 jaar 1,50, vanaf 13
jaar betaalt men 2,50. De or
ganisatie stelt na deelname
een bijzondere medaille be
schikbaar. Onder de deelne-
mers(sters) gullen aan het ein
de van de wandeltocht op
grond van genummerde in-

schrijvingskaarten enkele at
tenties worden verloot.

In de wandelroutes zijn „ener
gie-aantrekkelijke" aandacht
punten opgenomen.

In de wandelroute is eveneens
Molen de Vrijheid aan de
Noordvest opgenomen. Deze
molen is op zaterdag 13 okto
ber tijdens de wandeltocht
opengesteld en te bezichtigen
tot ca. 15.00 uur. E.e.a. is geor
ganiseerd in samenwerking
met de Stichting de Schiedam
se Molens.

Wandelaars die de wandel
tocht beëindigd hebben zijn na
de in ontvangstname van de
unieke medaille van harte
welkom in het ONS gebouw
tijdens Open Huis.

I Na 'n WCC-beurt heAent
u uw eigen auto niet meer
terug, laat staan
de buurman.

Woermeyer Car Care
Nieuwe Mathenesse-
straat 15, A f f
I Schiedam m k 1*1

LID - FOCWA

Kruikjes Corenwijn en
vaatjes haring werden
een paar dagen voor de
viering van Leidens
Ontzet (3 oktober) door
staatssecretaris Ploeg
(r.) op Schiphol
aangereikt aan captain SS
Jan Plesman. De
kostelijke lading was
bestemd voor de
Nederlandse ambassade 8
in Tokio, een van de 55
ambassades die de
lekkernijen hadden
besteld 'Deels als jij
exportbevordering maar 8:
voor het grootste deel
om ingrediënten aan te
reiken om Nederlanders
in den vreemde in een j:
mooie traditie te laten
delen,' verklaarden
initiatiefnemer
burgemeester Goekoop
van Leiden en
woordvoerders van
Lucas Bols uit Nieuw
Vennep en het i
Produktschap voor Vis ij-
en Visserijprodukten uit
Voorschoten.
Monsters uit de lading
lekkers werden uiteraard
ook door Ploeg en
Plesman gekeurd, i
Waarbij Plesman de
kunst van haringhappen
heel even afkeek van
Ploeg (foto). Luttele
momenten later werd de
lading na een goede
keuring goedgekeurd.

Omroepblad Televizier
gaf vorige week in haar
programma-overzicht
voor de nauwgezette
lezer de bevestiging van
een waarheid waarvan

nog veel te weinig
mensen echt overtuigd
zijn. Het is best nuttig
om bij gelegenheid, op
welke manier dan ook,
de enige echte waarheid
te bevestigen. Bij deze

.00 TELEVIZItH iVIAUAZiwt Mciuameuenmaga
met belangrijke en oforap^^pMiitai
"^^ang^ nummer 1

t in t Hout.
EN WEEROVERZICHT (NOS) - Vo
en daarna (20 20) Loeki en reclame
DE STERKSTE MAN VAN NEDERLAND 0|
kaasmarkt in Alkmaar komen Nederlandse zwaargewic
voor de vijfde maal tegen elkaar uit in de strijd om de Si
ste Man van het land Commentaar Jack van der Vc

frodukti-^—

ze eeif^ieuv^esiaan wil opbouwen r

haar ouders Maar na een paar dagen lijkt het er ot
rabeth bij haar familie wil blijven (Herhaling.)
16.50-17 00 GOD IS TOCH STERKER Hoe het
eerste aflevering uit een reeks bijbelverhalen aan
van kindertekeningen uit vijfentwintig landen Uit
mngen blijkt hoe ontroerend of grappig kinderen
denken

DIO SPORT EXTRA (NOS) - De W K n
1 17 48 OPEN UNIVERSITEIT (FEDUCO/OU) - Ba

Met een uitnodiging voor een
jubileumfeestje met een Franse
achtergrond werd Randstad-Edi
ties' hoofdredacteur Piet Ho
vingh, in zijn kantoor door in stijl
geklede boodschappers overval
len.

Keizer Napoleon zelf
vond het indertijd goed,
dat Pierre Frèdéric Guinta
d'Albani zich bezig ging
houden met drukwerk. En
kon het zover komen, dat
de offset-drukkerij van
die naam, momenteel in
Den Haag gevestigd, nu

175 jaar bestaat.
Men viert het met een
gepast feest in de stijl
van het Franse keizerrijk.
Om ons dat allemaal te
vertellen kwamen er twee
Franse gendarmes, in één
herkenden we Frank
Dupker uit Delft, ter
redactie.

Even schrikken was het
wel, toen ze zich
meldden, want een
collega had in Parijs nog
een onbetaalde
parkeerbon
achtergelaten. Dacht-ie
toch even dat ze dié
kwamen innen.

i