Terug naar het dagelijks leven in de vorige eeuw met:
karnen vérder
m
,»Y ><X\
ff
8.95
8.95
3.95
Wie wordt bruid van de maand?
Leuk geschenk
Weerterbergen
Loohorst
Heilbachsee
6-persoons bungalow
per week al vanat
Reserveer nü bij ABN Bank en Vroom Dreesmann.
Of bel meteen Vendorado:
Groene Hilledijk 250 Narcissenstraat 37
nr
Aanstaande bruidsparen
Of u nu één of twee weken komt,
zo'n Vendorado bungalowvakantie
is een echte 5-sterrenvakantie.
Als in augustus de grootste drukte
voorbij is, geniet u ip alle rust van de
zomer. En nog extra voordelig ook.
U bent welkom in Weerterbergen en
Loohorst in het mooie Limburg of
Heilbachsee in de schilderachtige
Duitse Eifel. Luxueuze bungalow
parken met alle komfort: luxe
bungalows met kleuren-tv, gezellige
restaurants, het geweldige golfslag
zwembad en de fantastische water
glijbaan Loohorst en Weerterbergen
de vele sportieve akkommodaties
en... de prachtige omgeving met veel
natuurschoon.
6-pers. bungalow
16 aug. vanaf%%%- 729,-*
23 aug. vanaf J297 579,-*
30 aug. vanafj6697 519,-*
6-pers. bungalow
16 aug. vanaL&697 709,-*
23 aug. vanaf .7097- 559,-*
30 aug. vanafü497 499,-*
6-pers. bungalow
9 aug. vanaf Jj0297 879.-*
16 aug. vanaf j£997- 749.-*
23 aug. vanaf 22297- 579.-*
30 aug. vanaf j6697 519.-*
LANGE KERKSTRAAT 25, SCHIEDAM
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiii iiiiiiiiiihiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiibiiiiiiiiii
Betje
Een bewogen leven
Het oude winkelpand aan het Hoogt in Utrecht.
Lief en leed
Niet alleen verder
Zo te zien schreef Betje nog met een ganzeveer.
Het Nieuwe Stadsblad
..Samen Verder"
Postbus 257
3100 AG Schiedam
ft 'L-
Y'
Betjes Kluis in Ommen.
De eerste ontmoeting op de kermis in Ommen.
Honderd jaar geleden wisten de kinderen zich ook
best te vermaken.
(ma. t/m vr. van 09.00 -17.00 uur,
V/a^V# W MmT vLU za. van 10.00 tot 16.00 uur) m mm M
Excl. toeslagen. Eventuele andere kortingen vervallen bij deze
aanbieding. Geldt niet voor reeds geboekte vakanties.
RUNDER
BORSTLAPPEN
BLANKE HAMLAPPEN
kilo
SOEPPAKKET
GEHAKT 200 gram
SOEPVLEES 200 gram
MERGPIJP
GEHAKT
één kilo
Hamlappen 4 q j-
èén kilo 1 W.ww
naast Piet Lap
Ontbijtspek 4
150 gramI «Ww
Gekookte lever 4
150 gramn
Boterhamworst 4 ja
150 gramI
Snijworst 4 aa
150 gram1
Gebraden rosbief 4 qa
100 gramI
hoek Resedastraat
5-sterrenbungalowparken van Vroom Dreesmann
r
HET NIEUWE STADSBLAD - WOENSDAG 31 JULI 1985
PAGINA II
Dagboek van
IIIMIillllllllllllllllllllllllllll^^'lilllllllllilllltlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllHIIIIIIIIIII
Betje Boerhave
Het dagboek van Elisabeth
(Betje) Boerhave-Cramer,
dat bij reparatiewerkzaam
heden onder de vloer van
een huis in Utrecht werd ge
vonden, is een boeiend en
ontroerend relaas van ge
beurtenissen in de vorige
eeuw. Het beschrijft het le
ven van een vrouw en haar
gezin in de periode 1875-1891.
Toen ze haar dagboek begon,
hoopte Betje dat 'ze het
maar nooit zullen vinden'.
Zij verborg het in een blik
ken trommel onder de pla
vuizen en daar werd het bij
na een eeuw later ontdekt.
Het Utrechts Dagblad bracht
het dagboek in 1974 als feuille
ton en het is daarna in druk
verschenen als serie van zeven
boekjes. Daarnaast zijn vijf
deeltjes van 'Brieven van en
aan Betje Boerhave' uitge
bracht en de roman 'Dirkje'
(twee delen).
Betje Boerhave was een onder
nemende vrouw en dat is ze
tot op hoge leeftijd gebleven.
Ze was 17 jaar toen ze op de
kermis in haar woonplaats
Ommen met Willem Boerhave
kennismaakte.
Het was liefde op het eerste
gezicht en een dag na de ont
moeting stond Willem al bij
vader Cramer op de stoep om
zijn trouwplannen kenbaar te
maken. Die snelheid overrom
pelde de vader van de minder
jarige Elisabeth en hij wilde
een lange adempauze inbou
wen.
Hij kreeg de kans niet, want
zijn dochter ging er met haar
beminde vandoor en vader zou
haar pas 17 jaar later terug
zien. Toen had zij al zes kinde
ren en het was haar dochter
Liesje die het contact, dat door
de ontstemde vader was ver
broken, herstelde.
■ifft
s.v
Betje had een bijzonder druk
leven, zij was dagelijks in de
kruidenierswinkel van haar
man bezig en had daarnaast de
zorg voor het grote gezin. Toch
vond zij nog tijd voor haar
dagboek.
Betje had een brede interesse,
zij noteert, naast de dagelijkse
gebeurtenissen in gezin en
winkel, ook politieke zaken en
geeft daarbij blijk van vooruit
strevende opvattingen. Zij is
bovendien al behoorlijk geë
mancipeerd.
De opgroeiende kinderen krij
gen veel aandacht in het dag
boek, hun loopbaan wordt
aandachtig gevolgd en als en
kele van hen het ouderlijk
huis verlaten, wordt het con
tact middels briefwisseling ste
vig onderhouden.
De kruideniersvrouw leefde
met iedereen mee en voelde
zich in haar wereldje erg ge
lukkig. Zij was niet bekrom
pen en trok zich weinig van de
heersende opvattingen aan.
Zo had zij een boezemvriendin
die, na in een bordeel te heb
ben gewerkt, met een rijke
oude man trouwde en na diens
overlijden in goede doen ach
terbleef.
Deze vriendschap zal wel heel
wat roddeltongen hebben los
gemaakt. Zo ook de echtschei
ding van Betjes oudste dochter
Antje, in die tijd een schan
daal.
Verdriet bleef Betje niet be
spaard. Haar tweede dochter,
de bijzonder begaafde Liesje,
stierf op jeugdige leeftijd aan
hersenvliesontsteking; haar
man Willem overleed op 51-ja-
rige leeftijd door een noodlot?
tig ongeval. Haar oudste zoon,
Geert, was pas 27 jaar toen hij
stierf aan de gevolgen van al
coholisme.
De laatstgenoemde gebeurtenis
dreigde Betje volkomen te bre
ken. Als Geert in haar ouder
lijk huis te Ommen, in het ka
mertje dat vroeger van zijn
moeder was, overlijdt, schrijft
ze:
,,Ik stond bij de deur. Dokter
Cappenberg zei: ''Ik voel geen
pols meer, het is gebeurd'. Nu
zit ik hier boven in mijn ka
mer van vroeger. Het is ge
beurd...
Ja, het is gebeurd dat ik hier
een jong meisje was. En Wil
lem kwam en ik baarde Antje,
Geert, Liesje, Jacob, Lucas en
Swaantje. Streep maar door:
Liesje, Willem, Geert...
Wie volgtLaat het mii maar
zijn. O, God, laat het mij maar
zijn.
Betje Boerhave richtte zich
weer op; zij liet een huis bou
wen in haar geliefde Ommen
en zij noemde het haar 'kluis'.
Daar kreeg zij door haar har
telijke belangstelling, die zij in
een uitgebreide briefwisseling
toonde, een druk leven. Zij
vond de familie-circulatiebrief
uit, die door haar kinderen
aan elkaar werd doorgegeven
en uiteindelijk weer bij haar
terug kwam.
Zij maakte zich ook zorgen om
de allerarmsten in haar omge
ving; zij organiseerde van alles
voor de hongerende bevolking
in het Lemelerveld.
Zij hield ieder kleinkind in
haar kring en ook de kinderen
van vroegere buren en die uit
het tweede huwelijk van An-
tjes eerste man werden niet
vergeten.
Zo hield Betje zich staande en
haar lijfspreuk had kunnen
zijn: 'De liefde overwint alles'.
De liefde voor anderen...
Het dagboek en de andere
boekjes van Betje Boerhave
worden uitgegeven in op
dracht van de Stichting 'Mu-
seum voor het Kruideniersbe-
drijf'. Deze stichting beheert
het kruidenierswinkeltje van
Willem en Betje, dat in de oor
spronkelijke staat is terugge
bracht.
Men vindt het aan het Hoogt
6, tussen Neude en Janskerk
hof in Utrecht.
De teksten, resp de illustraties
van de boekjes zijn verzorgd
door mr. Jan Veenhoven,
kleinzoon, en Lies ter Horst-
Veenhoven, achterkleindoch
ter van Betje Boerhave.
De opbrengst van de boekjes is
bestemd voor het in-stand-
houden van het winkeltje in
Utrecht.
Bij de samenstelling van de
boekjes is hier en daar van de
oorspronkelijke tekst afgewe
ken, omdat enkele van de
daarin genoemde personen bij
het verschijnen van de eerste
druk nog in leven waren. Zij
hadden bezwaar genoemd te
worden.
Na hun overlijden heeft mr.
Veenhoven in 'Tekst en uit
leg', dat drie deeltjes omvat, de
werkelijkheid weergegeven.
(Reproducties van tekeningen
met toestemming van de Er
ven Betje Boerhave)
(ook koperen, zilveren- en
gouden bruidsparen)
kunnen hun trouwkaart
opsturen naar
Uw trouwfoto komt
misschien op de speciale
bruidspagina en wat
belangrijker is, u
ontvangt dan ook 150,-
aan waardebonnen, te besteden bij de deelnemende adver
teerders die deze aktie mogelijk maken. Wie dat zijn leest u
op de speciale bruidspagina, 1 maal per 14 dagen op vrijdag
in het Nieuwe Stadsblad.
''2P£'4'
JBHZ- i
De boekjes zijn bij uit
stek geschikt om kado te
geven bij allerlei gele
genheden. En men kan
als gever in herhaling
vallen, want de ontvan
ger(ster) zal de serie
graag compleet hebben.
Voor de verkoop zijn de
boekjes op verschillende
plaatsen in het land in
depot gegeven. Ze zijn
verkrijgbaar bij me
vrouw Ramperti, Navan-
derstraat 7a, Rotterdam,
tel. 010-658686, op werk
dagen van 9-17 uur tel.
010-775166 toest. 34.
De boekjes kosten 9,75
per deeltje. Bij aankoop
van een deeltje 'Dag
boek' of 'Brieven' zijn de
twee deeltjes van de ro
man 'Dirkje' samen voor
9,75 verkrijgbaar.
De drie delen van 'Tekst
en Uitleg' kosten ƒ11,-
per stuk.
150 Gulden zomerkorting op
een sprankelende week in
een 5-sterrenbungalowpark
Speciale
aanbieding
oooooooooooo
VakSlagerijen
zuid holland
plus
Woensdag 7 augustus
V
