3
Veilig de straat over
WONEN
WOONDROOM
De woningmarkt dit voorjaar
EB
a
WOONNIEUWS
ZONWERING SCHIEDAM
Vrouwen
Zelf muren bouwen
VERLICHTING
VERWARMING - SANITAIR
DOE-HET-ZELF ZAKEN
CAMPINGSPORT SCHIEDAM
Bij het bouwen van woonwijken wordt aan veel dingen
gedacht: voldoende speelruimte voor de kinderen, het snel
verkeer zoveel mogelijk buiten woonwijken, een afwisse
lende inrichting van de straten, hier en daar een parkje, en
voldoende winkels in de buurt.
Eén aspect wordt echter vaak uit het oog verloren: de 'so
ciale veiligheid', eenvoudig gezegd: het gevoel van veilig
heid op straat.
Gelukkig is daar de laatste tijd meer aandacht voor. In veel
grote steden is onderzoek verricht naar de veiligheid van
woonwijken en het centrum.
Over de resultaten van deze onderzoeken gaat dit artikel.
Waar komen de gevoelens vandaan, zijn ze gebaseerd op
feiten, en is er iets aan de onveilige situaties te veranderen.
Slecht verlicht fietspad.
RANDSTAD-EDITIES
TELEFOON 03473-72727
Eindredaktie
Marijke Sterk
L-
Mooi plek je in Hellevoetsluis
Wijken
Tunnels, vaak niet al te plezierig.
Tunnels
Parkeergarages
Aandacht
Op zo'n weg, zonder goede verlichting kan van alles
gebeuren.
Prijspeil
Aantrekkelijk
Toekomst
Regio
Te koop staande woningen
van NVM-makelaars (ultimo van het jaar)
garagemuren van BAZ-elementen
Landelijke prijsontwikkeling van via
NVM-makelaars verkochte woningen
(bestaande woningen)
Veilig spelen
TUINMEUBELEN ZONWERINGEN
De moaerne KoiieKtie
Dijkstra verlichting
J Syiuvro
VERWARMING
SANITAIR
ZEEMAN'S IJZERHANDEL
KAMPEERARTIKELEN TENTEN
CARAVANACCESSOIRES
HET NIEUWE STADSBLAD - VRIJDAG 9 MEI 1986
PAGINA 14
De term 'sociale veiligheid' valt
uiteen in twee delen, de subjec
tieve veiligheid heeft te maken met
hoe men zich op straat 'voelt', óf
men bang is, en waardoor die
angst veroorzaakt wordt.
Met de objectieve veiligheid wordt
de werkelijke onveiligheid van een
bepaalde situatie bedoeld. Om die
te meten wordt gebruik gemaakt
van cijfers van de politie. Hoe
vaak zijn in die buurt mensen
daadwerkelijk lastig gevallen, hoe
hoog is de criminaliteit in die be
paalde wijk.
De subjectieve en objectieve vei
ligheid staan in nauw verband met
£lkaar. Mensen voelen zich vaak
■onveilig op plaatsen waarvan ze
"weten dat daar al eens eerder an
deren lastig gevallen zijn. En om
gekeerd: een tasjesdief zal inder
daad een plaatsje uit het zicht van
omwonenden kiezen en goed ver
lichte, overzichtelijke plekjes ver
snijden.
De problematiek van de so
ciale onveiligheid is het be
langrijkst voor vrouwen.
Een enquête heeft uitgewe
zen dat 46 procent van de
vrouwen zich 's avonds op
straat onveilig voelt. Bij de
mannen is dat 'maar' 13
procent. Bovendien heeft
een onderzoeksbureau van
het ministerie van justitie
geschat dat jaarlijks
100.000 vrouwen op straat
lastig gevallen worden door
handtastelijke mannen. Om
dan nog maar te zwijgen
over de tasjesdieven en de
kwajongens.
De angst van vrouwen op
straat is dus niet uit de lucht
gegrepen. Zij hebben zelf
een aantal oplossingen voor
het probleem gevonden. De
meest gebruikelijke is: 's
avonds thuisblijven. Een
aantal anderen laat zich
brengen en halen of gaat
met de auto. Wanneer dat
niet mogelijk is en men toch
's avonds over straat moet,
wordt de meest veilige route
gekozen, en houdt men vee
lal de fietsketting in de
hand.
Het huis aan de Glacisweg 51 in
Hellevoetsluis is gebouwd in 1954.
Het is van het type 2/1 kap. Een
„Woondroom" met name van
wege de ligging en de perfekte
staat van onderhoud. Het ligt op
ongetwijfeld éen van de mooiste
plakjes van de gemeente. Men
heeft vrij uitzicht op de wallen en
de vesting.
En het huis zelf mag er ook zijn.
Het ligt op een grondoppervlak
van circa 329 vierkante meter. Al-
les verkeert in perfekte staat. Op
de begane grond vinden we onder
meer een fraaie entree, een ber
ging, een bijkeuken, de keuken en
de woonkamer. De woonkamer
heeft visgraat parket op de grond
en heeft een mooie open haard-
partij uitgevoerd in schoonmetsel-
\Serk. De keuken mag er ook zijn.
Van het merk Tielsa en voorziet^
Het gevoel van veiligheid heeft al
les met 'zien', zicht, overzicht en
uitzicht te maken. Daarom zijn de
angstgevoelens 's avonds vaak het
grootst.
Daarnaast spitst het pobleem zich
toe op onoverzichtelijke situaties
en plaatsen die buiten het ge
zichtsveld van de omwonenden
liggen.
De grootste boosdoeners zijn de
struiken en de bosjes. Gemeente
besturen bepaalden dat er meer
groen moest komen, ter afwisse
ling van het beton, om daardoor
een sfeervoller stadsbeeld te krij
gen. Daarbij werd echter nauwe
lijks stil gestaan bij de gevolgen
van een dergelijke groenstrook
voor de overzichtelijkheid. Wan
neer zo'n struikenrij groeit haalt
ze het fietspad en het voetpad vol
ledig uit het zicht, het contact met
de rijbaan waarop de automobilis
ten rijden gaat verloren. Door die
onoverzichtelijkheid wordt het
pad door de gebruiker als onveilig
ervaren.
Natuurlijk is daarnaast de straat
verlichting van groot belang. Op
een verlichte, open weg komt de
(kleine) criminaliteit aanwijsbaar
minder voor.
Ook op iets breder plan, de infra-
van allerlei apparatuur variërend
van een elektrische kookplaat tot
een vaatwasser. Op de eerste ver
dieping liggen drie slaapkamers,
waarvan één met een balkon. De
fraaie, geheel betegelde badkamer
bevat ondermeer een toilet, wasta
fel en een ligbad. De bergzolder is
bereikbaar met een wegklapbare
trap.
Naast een garage heeft men ook
de beschikking over een fietsen
berging en een houthok. Het ter
ras in de tuin heeft een oppervlak
van 16 vierkante meter. De ramen
en deuren zijn recent vernieuwd
en uitgevoerd in hardhout en iso
lerende beglazing.
Voor meer informatie kan kon-
takt worden opgenomen van Van
der Hoek Makelaardij in Helle
voetsluis, telefoon 01883-14000.
De vraagprijs bedraagt
198.000,-. Kosten Koper.
structuur van een wijk of stad,
speelt de veiligheid een rol. Wan
neer in een gedeelte van de stad
alleen winkels en bedrijven zijn, is
het daar na sluitingstijd meestal
uitgestorven. Een vrijplaats voor
criminelen.
Datzelfde is het geval wanneer de
woonwijken ver uit elkaar liggen.
In het tussenliggende stukje nie
mandsland kunnen kwaadwillen
den het de passerende fietsers las
tig maken.
De tunnels vormen een probleem
apart. Voor veel vrouwen zijn dat
absoluut onbegaanbare plaatsen.
In Utrecht bijvoorbeeld vindt men
een fors aantal fietserstunnels.
Een inwoonster van die plaats ver
telt: „Zo'n tunnel is werkelijk
doodeng. Eenmaal onder de
grond gekomen is er geen uitweg
meer en kun je een belager zó in
de armen fietsen. Vaak is in die
tunneltjes ook nog de verlichting
kapot, zodat je aan het begin niet
kunt zien of de tunnel leeg is. En
dan heb je er ook nog waar een
bocht in zit. Daar zijn alle moge
lijkheden om je verdekt op te stel
len. Levensgevaarlijk!"
Oplossingen hiervoor zijn korte
overzichtelijke tunnels, waarin de
verlichting zo is aangebracht, dat
zij niet al te eenvoudig kapot is te
krijgen. Bovendien is het het beste
wanneer aan het begin en aan het
eind van de tunnel huizen staan,
zodat de aanwonenden een oogje
in het zeil kunnen houden.
Gemeenschappelijke bergingen en
parkeergarages hebben hetzelfde
probleem. Ook daar loop je arge
loos naar binnen en is er vaak
geen uitweg. In de parkeergarages
is de stilte op de bovenste verdie
ping vaak angstwekkend. Aan het
aantal autokraken op die plaatsen
is af te lezen hoe welig de crimina
liteit daar tiert.
Oplossingen hiervoor kunnen ge
vonden worden in bijvoorbeeld
een gesloten t.v.-circuit. Zo'n
controle werkt zeer preventief.
Voor gemeenschappelijke ber
gingen is het goed wanneer ze een
centrale deur hebben die afgeslo
ten kan worden. Wanneer slechts
een beperkt aantal mensen de
sleutel heeft, wordt een vreemde
ling eerder opgemerkt, en is de
veiligheid groter. Bovendien geldt
ook hier weer dat een deugdelijke
verlichting voor de overzichtelijk
heid enorm belangrijk is.
De laatste tijd komt onderzoek
naar de sociale veiligheid steeds
meer in de belangstelling. De
Enige Echte Nederlandse Fietsers
bond (ENFB) is in verschillende
plaatsen bezig met een inventari
satie van de onveilige fietspaden.
In een aantal steden wordt geke
ken naar de mogelijkheden voor
het bewonen van de ruimten bo
ven de winkels in het centrum, zo
dat daar de sociale controle groter
wordt.
Ook het gemeentebestuur kan
maatregelen nemen, bijvoorbeeld
door het kort houden van de
groenstroken.
De belangrijkste ontwikkeling is
echter wel dat bij de aanleg van
nieuwe wijken al direkt rekening
gehouden wordt met de sociale
veiligheid. De woningen worden
vaak weer zo gesitueerd dat ze uit
zicht hebben op straat, en de be
groeiing wordt laag gehouden.
Het is tenslotte ook in ieders be
lang om 'veilig de straat over te
kunnen'.
Informatie
Met het onderzoek naar sociale
veiligheid zijn onder andere bezig:
De Enige Echte Nederlandse
Fietsersbond, Postbus 2150, 3440
DD Woerden, telefoon 03480-
16250
Buro Zijaanzicht, een bureau
voor landschapsarchitectes, post
bus 511, 6700 AM Wageningen,
telefoon 085-516507
Dienst Ruimtelijke Ordening in
Amsterdam, Wibautstraat 3, 1091
GH Amsterdam, telefoon 020-
5964582
Stichting Vrouwen Bouwen en
Wonen gevestigd in het Bouwcen
trum aan het Weena in Rotter
dam.
Onlangs is in Alkmaar het jaarlijkse NVM-congres gehouden. Zoals
gebruikelijk daarin veel aandacht voor de situatie op de woningmarkt.
Met name NVM-voorzitter P.G. Jager verstrekte in zijn jaarrede het
nodige cijfermateriaal over de markt. Een aantal citaten uit deze toe
spraak. Jager waarschuwde overigens voor een foutieve interpretatie
van die cijfers: „De onroerend goedmarkt valt uiteen in veel - zeer veel -
verschillende deelmarkten. De Randstad verschilt van de Achterhoek.
Kantoorruimte is iets anders dan woonruimte.De landelijke cijfers
zijn derhalve graadmeters voor de onroerend goedmarkt, maar bieden
niet het percentage waarmee üw huis, kantoor of boerderij in waarde is
gestegen of gedaald. De prijsontwikkeling is interessant, maar van meer
belang is de ontwikkeling van het aantal transacties."
Jager: „Over de afgelopen twaalf
maanden (april'85 tot en met
maart '86) in vergelijking met de
twaalf maanden daarvoor be
draagt de stijging ruim twintig
procent. Meer transacties bete
kent nog geen hogere prijzen, ook
al is er sprake van een opwaartse
druk op de prijzen. Vergelijken
we de gemiddelde prijs in de afge
lopen twaalf maanden met die in
de periode daarvoor, dan zien we
een stijging van 138.900 naar
140.700, ofwel van één procent.
Vergelijken we de eerste kwarta
len in '85 en '86 dan zien we een
stijging van vier procent. Er is dus
een opwaartse beweging merkbaar
bij een prijsniveau dat overeen
komt met dat van tien jaar gele
den. Tegen het aanbod moet het
aantal transacties worden afgezet.
Het aantal keuzemogelijkheden
dat er per transactie is, is een goed
kerncijfer om de ruimte op de wo
ningmarkt aan te geven. Dit kern
cijfer bedroeg in 1978, toen er een
krappe op hol geslagen markt
was, twee. De laatste jaren, bij
een te ruime markt, ligt het rond
de tien, waarbij sinds kort een ten
dens tot verkrapping bestaat. Het
- overigens nooit voor elke deel
markt te bereiken - ideaal ligt op
vijf a zes.
Het aantal keuzemogelijkheden
bedraagt thans voor
- etagewoningen: 9
- goedkope eengezinswoningen: 8
- overige eengezinswoningen: 10.
Ook in de prijsontwikkeling van
deze woningtypen is een gering
verschil te zien:
- etagewoningen: minus 1%
- goedkope eengezinswoningen:
plus 3°7o
- overige eengezinswoningen:
plus 1
Uit de bestudering van deelmark
ten zijn enige trends af te leiden
zoals - vraag naar kwaliteit; -
vraag naar grotere leefruimten; -
vraag naar grotere appartemen
ten; - behoefte aan zeer specifieke
vrije sectorbouw in bepaalde wo
ningmarktgebieden; - voorkeur
voor stedelijk wonen.
Jager: „Op de woningmarkt
wordt meer verkocht tegen gemid
deld dezelfde prijzen, waarop een
lichte druk tot stijging bestaat.
Zet het herstel van de economie
door, dan zal ook de woning
markt zich in opgaande lijn blij
ven ontwikkelen. Bestudering van
kleine deelmarkten laat zowel
ruime als krappe marktsegmenten
zien. Bij krappe markten gaat het
veelal om vraag naar kwaliteit. De
makelaardij ziet de toekomst ge
matigd positief in, levert graag
kwaliteit bij de dienstverlening
aan de cliënt en wacht met smart
op de wetgeving bemiddeling on
roerend goed", aldus NVM-voor-
zitter Jager.
dit jaar verwacht ik aantrekkende
prijzen, in een aantal gevallen een
prijsstijging. De rente-ontwikke
ling blijft daarbij een belangrijke
factor." Makelaar N.J. Jansen
van Makelaardij De Sijde uit
Leidschendam: „Ik heb de indruk
dat het aantal transacties ook in
onze regio fors gestegen is. We
constateren een prijsstijging van
een paar procent. Met name de
goedkopere eengezinswoningen
tot 180.000 gulden lopen goed. In
de appartementen is de ontwikke
ling minder gunstig. Voor de prij
zen verwacht ik dit jaar een lichte
stijging." De heer H.J. van der
Kamp van Waltmann Co uit
Dordrecht: „Er is bij ons sprake
van duidelijk meer bedrijvigheid
op de markt. Tot 150.000 gulden
is er veel vraag. Sinds januari/fe
bruari zien we ook een toename
van de vraag naar duurdere pan
den van 3 tot 5 ton. De prijzen
zijn stabiel. Is er veel belangstel
ling in een categorie dan kan dat
een lichte opwaartse druk beteke
nen. De ontwikkelingen dit jaar
zijn sterk afhankelijk van de
rente. Rigoreuze prijsstijgingen
verwacht ik niet". Mevrouw J.
Janssens van Brink Kooijman
zegt over de Rotterdamse marktsi
tuatie het volgende: „In bepaalde
sectoren gaat het goed, overtreft
de vraag zelfs het aanbod. Kopers
hebben een duidelijke voorkeur
voor huizen tot 150.000 gulden op
eigen grond. Panden op erfpacht
zijn moeilijk verkoopbaar. Popu
lair zijn de wijken Schiebroek,
Kralingen en Hillegersberg. Ook
kleinere flats van een wat ouder
type, maar wel op eigen grond,
doen het goed. Dat geldt echter
weer niet voor de duurdere vrije
secrot appartementen die een paar
jaar geleden op erfpachtgrond ge
bouwd zijn. Daar waar de vraag
het aanbod overtreft is sprake van
een duidelijke prijsstijging."
Makelaar G.J. van der Hoek uit
Hellevoetsluis over de markt op
Voorne-Putten en Rozenburg:
„Ook hier zien we een duidelijke
stijging van het aantal transacties.
Naar mijn mening echter minder
fors dan het landelijke cijfer. Ik
heb de indruk dat het hier om een
stijging van circa tien procent zal
gaan. Er is veel vraag naar wonin
gen in de lagere prijsklassen, zeg
maar tot 120.000 gulden. Echter
ook de vraag naar duurdere pan
den, boven de vier ton, trekt weer
aan. Ook in de appartementen zit
wat beweging. Heel duidelijk
blijft de kritische houding van de
consument/koper. Een huis waar
iets aan mankeert, loopt men
voorbij. Zo'n factor is bijvoor
beeld achterstallig onderhoud. Op
langere termijn verwacht ik wel
een prijsstijging. Ik denk dat bin
nen een jaar de prijzen een pro
cent of vijf zullen stijgen." De
heer J.M. Taillie van De Leeuw
Makelaardij in Rijnsburg: „Ik
schat dat het aantal transacties in
onze regio toch wel met zo'n 25
tot 30 procent is toegenomen. Dat
ligt dus hoger dan het landelijke
cijfer. Er is vooral veel belangstel
ling voor huizen in de prijsklasse
van 150.000 tot 200.000 gulden.
Ook in het duurdere segment
loopt het beter. Sinds november-
/december van het vorig jaar is er
ook weer vraag naar woningen
van 350.000 tot 600.000 gulden.
Echte prijsstijgingen hebben we
hier nog niet gezien. Wel merk je
dat verkopers geneigd zijn weer
wat meer te vragen. Wij zijn daar
zelf nog erg huiverig voor. Voor
het komend jaar zijn onze ver
wachtingen positief. Zeker wat
het aantal transacties betreft. Wat
de prijzen aangaat verwacht ik
niet al te grote stijgingen, de neer
waartse druk op de prijzen is ech
ter beslist verleden tijd". De heer
F.A. Imholz van Lafeber Make
laardij in Gouda: „De toename
van het aantal transacties ligt hier
op een met het land vergelijkbaar
niveau. Met name rond de
150.000 gulden loopt het goed. In
de tweede helft van het vorig jaar
is ook de belangstelling voor hui
zen in de prijsklasse van 2,5 tot 5,-
5 ton weer toegenomen. De prijs
ontwikkeling verschilt als het ware
per wijk en is sterk afhankelijk
van de hoeveelheid aanbod. Komt
er een hoeveelheid nieuwbouw op
de markt dan betekent dat in een
aantal gevallen dat de bestaande
bouw stil valt. Al met al hebben
we in onze regio een kleine prijs
stijging kunnen waarnemen. Voor
Aanbod
50000
40000
30000
20000
10000
NVM
1980
1981
1982
1983
1984
1985
Tijd
Bron NVM
Doe-het-zelvers pakken steeds
grotere klussen aan. Een ontwik
keling die wordt gestimuleerd
doordat fabrikanten zich steeds
meer op deze markt gaan toeleg
gen. Rigips ontwikkelde bijvoor
beeld recent een tussenwand die
door een handige doe-het-zelver
gemakkelijk geplaatst kan wor
den. Er is echter ook al geruime
tijd een systeem op de markt
waarmee buitenmuren gebouwd
kunnen worden. Het gaat daarbij
om de zogenaamde BAZ-elemen-
ten. Geïsoleerde sandwichpane
len, gemaakt van een betonachtig
materiaal, die muurvast worden
geklemd in een soort kunststof
kolommen. Dus een prima muur
zonder dat er hoeft te worden ge
metseld en dergelijke.
BAZ-elementen worden gebruikt
voor serres, garages, bergingen,
bedrijfsgebouwen, enzovoort.
Mede-directeur van BAZ en de
uitvinder, de heer W. A. Hoskens:
„Je kunt er geen huizen mee bou
wen. Op dat punt voldoen de pa
nelen niet aan de bouwvoorschrif
ten. Dat heeft te maken met een
condesatie op de keiharde platen.
De kolommen zijn van kunststof.
Het is een recyclingprodukt^ Ma
teriaal dat je kunt zagen, schaven
en schroeven. Pluspunten van het
systeem zijn de eenvoudige en
snelle bouwmethode, de hoge iso-
latiewaarde, het onderhoudsvrije
karakter, de aantrekkelijke prijs
en de wetenschap dat het materi
aal steeds opnieuw gebruikt kan
worden".
BAZ-elementen worden in meer
dere uitvoeringen en in drie kleu
ren geleverd.
BV Vlietbouw in Rotterdam, be
last met de verkoop in onze pro
vincie, heeft zelfs bouwpakketten
voor vakantiewoningen die op het
systeem zijn gebaseerd.
(x/ 1
200
190
180
170
160
150
140
130
120
110
100
0
.000,-)
1980
1981
1982
1983
1984
1985 1986
Bron: NVM
Volgens onderzoek van de Stich
ting Consument en Veiligheid
moeten er per jaar zo'n 15.000
kinderen in het ziekenhuis worden
behandeld als gevolg van een on
geval in een speelgelegenheid. Be
langrijkste oorzaken zijn achter
stallig onderhoud van de toestel
len en een onveilige inrichting.
Met de landelijke organisatie voor
speeltuinwerk en jeugdrecreatie
(NUSO) is genoemde stichting een
voorlichtingscampagne gestart ge
richt op ouders en leerkrachten.
Er is ondermeer een folder over
het onderwerp uitgegeven getiteld
„Veiligheid voor speelgelegenhe-
den". Daarin aandacht voor za
ken zoals de meest geschikte on
dergrond, de eisen waaraan popu
laire speeltoestellen moeten vol
doen en de punten die van belang
zijn bij de inrichting van het ter-
reintje. Voor informatie kan men
terecht bij de NUSO in Amster
dam, telefoon 020-269661 of bij
genoemde stichting 06-0220220.
De Stichting Bouwhulp heeft in
opdracht van de Hout- en Bouw
bond CNV en Konsumenten Kon-
takt een onderzoek gedaan naar
de mogelijkheden van kostenbes
paring bij de bouw van woningen.
Maandelijks kan een bedrag van
zestig gulden worden uitgespaard
wanneer men de subsidiemogelijk
heden beter zou uitnutten. Daar
komt nog een besparing van 120
gulden bij wanneer er prijsbewus
ter wordt ontworpen en uitge
voerd.
Vooral de lokatiekeuze, de vorm
van het bouwblok en de ligging
van de woningen is van belang.
Met extra maatregelen moet voor
zichtig worden omgesprongen.
Elke 2000 gulden die aan een
fraaiere afwerking wordt besteed
leidt tot een verhoging van de
huur met 18 tot 20 gulden per
maand.
Ook op het terrein van isolatie is
voorzichtigheid geboden. Té hoge
investeringen besparen weliswaar
op het energieverbruik maar blij
ken niet lonend.
Een andere besparingsmogelijk
heid kan worden gevonden in de
dakconstructie. Een bewoonbare
zolder moet per maand 26 gulden
extra opbrengen. Portiek-etage
woningen met vier woonlagen zijn
23 gulden goedkoper dan wanneer
er drie lagen zouden zijn.
Boterstraat 10, telefoon 010-267215 achter Hema
Voor Goede Verlichting
Schiedam
Broersvest 58-60-62. Tel. 010-267718
BfTSr^-SllOP^ LfSslpr1r>
SANITAIR EN KACHEL QER MOEZEL SCH,E 40-52 SCH,ECAM
SPECIALISMEN
TEL. 010 - 73 20 >7
Ijzerwaren - gereedschappen
sleutelservice - naamplaten
Broersvest 52-54, Schiedam. Telefoon 267594
V IN <,y*'10\\N
Boterstraat 10, telefoon 010-730074 achter Hema
-0 L-
RANDSTAD
EDITIES
RANDSTAD
EDITIES
