Water: te gewoon <fW Woningmarkt: stabiel Nu nog iets bijzonders, maar straks? Zeg het goed op WOONDROOM Huize Bommelstein ff JliZI Kamermarktweek en serre Nieuwe generatie diepvriezers tegenvallend Binnenmilieu VRAGEN OVER HUREN Eindredaktie Marijke Sterk tel. 03473-72727 Ook op de meest zonover goten snikhete dagen kun nen we ons in Nederland al tijd de luxe permiteren fris, helder en betrouwbaar wa ter bij de hand te hebben. Er komt drinkwater uit onze kraan. Vakantiegan gers die het Zuiden van Eu ropa bezochten, weten dat het daar heel anders gesteld is. Maar in Nederland zijn we veel gewend, we vinden het heel gewoon, té ge woon. Meer dan honderd Nou en? Wat is wijs? Economie Stabiel Zeldzaam Voordelen Wat er gebeurt waaneer de regen uit de heatel valt hebben we ken. Viaducten raken onbegaanbaar vindt veel hinder en bepaalde daken veel te verduren, verleden week wel door ment om stil te staan bij gras. het verkeer onder zijn zelfs enige hebben ook de Milieu Ervaring G> Het opzeggen van de huur en het afleveren van de woning zijn op zich eenvoudige hande lingen. Toch ontstaan er nogal eens moeilijk heden. Het nalezen van het huurcontract en het schrijven van een briefje aan de verhuur der kan veel narigheid voorkomen. Tijdig Goede staat Briefje .00- .'d t icy Jam l9.fi UV[ 4' Welk product kost nog geen cent en wordt nog thuisgebracht? Een vraag die in een kwis niet zou mis staan. Het antwoord: water. Heel gewoon water. Voor nog geen twee gulden per kubieke meter ,(1000 liter) wordt het geleverd. (Omgerekend nog geen halve cent per liter. We hoeven de kraan maar open te draaien en het staat tot onze beschikking. Om te drin ken - koffie, thee, limonade - om onszelf of de kleding te wassen, maar ook voor de meest smerige karweitjes gebruiken we water van drinkwaterkwaliteit. Op een litertje water meer of min der letten we niet. We beseffen nauwelijks hoeveel we gebruiken. Per persoon per dag maar liefst 148 liter. Dat is niet overdreven voorgesteld en gemakkelijk te controleren. Op de jaarafrekening van het waterleidingbedrijf staat ieders jaarverbruik. Een simpel rekensommetje maakt duidelijk of we boden of onder dat gemid delde zitten. Ook enkele voorbeel den illustreren dat een dagver- bruik van meer dan honderd liter niet gelogen is. Vijf minuten dou chen kost vijftig liter, en in een ligbad verdwijnt al gauw 125 liter. Een volle wasmachine verwerkt 150 liter en in het toilet spoelen we per persoon elke dag veertig liter water weg. Ook voor duizend-en- één andere zaken, van handen wassen tot en met ramen lappen gebruiken we vele liters water per dag. „Zuinig met water" is vaak het credo wanneer gesproken wordt over het gemak waarmee we die grote hoeveelheden water gebrui ken. Bezuinigen hoeft niet. Maar verspillen ook niet. Het leidingwa ter moet niet onnodig wegstro men. Daar is het een te goed pro- dukt voor. Anders dan vroeger is drinkwater tegenwoordig een pro- dukt dat gemaakt moet worden. De waterleidingbedrijven gebrui ken grondwater en oppervlakte water om gezond drinkwater te bereiden. Met name het opper vlaktewater (rivierwater) staat al gemeen bekend als verontreinigd. Met uitgekiende technieken wordt het gezuiverd en gedesinfecteerd. De slagzin van de waterleidingbe drijven is dan ook: „Wees wijs met water, verspil het niet". Douchen is wijzer dan baden, want baden kost drie maal zoveel water. Ook het douchen kan wij zer met behulp van een spaarzame douchekop op de sproeier. Ook kleine beetjes helpen. Bij het tan denpoetsen bijvoorbeeld verspilt half Nederland veel water. Wan neer we de kraan tussen poetsen en spoelen laten lopen, stroomt er zo'n zes liter ongebruikt weg. En veel tuinbezitters hebben de gewoonte elke zomerse dag te be sluiten met een waterballet in de voor- en achtertuin. Veel beter is het één keer per week goed sproeien dan elke dag wat. Een dagelijkse sproeibui maakt de planten „lui"; hun wortels groeien niet diep genoeg en de planten gaan daardoor eerder slap hangen. En, toe aan een nieuwe stortbak in het toilet? Neem er een met een dubbele spoelgang. „De kleine boodschap" wordt dan zui nig weggewerkt. 150 130 Ruimte op de woningmarkt en prijsontwikkeling per seizoen (winter, voorjaar, zomer, najaar) aanbod/transacties nerruiminq verkrapping nhaalvraag verruiming De Nederlandse Vereniging van Makelaars NVM maakte onlangs bekend dat de prijzen van koop woningen in de komende tijd niet veel verder zullen stijgen. Het aantal transacties lijkt stabiel. Er is evenwicht tussen vraag en aan bod. Het ziet er naar uit dat daar mee een eind is gekomen aan een bijzonder turbulent decennium. Een korte terugblik op de ontwik kelingen in de afgelopen tien jaar. Tien jaar geleden in 1977, had ie dere woningkoper statistisch ge zien de keus uit twee woningen. De markt was bijzonder krap. De prijzen schoten omhoog. Begin 1978 bereikte de markt haar top punt. De gemiddelde prijs van via NVM-makelaars verkochte wo ningen lag rond de 207.000 gul den. De huizen waren zo duur ge worden dat het voor een grote ca tegorie Nederlanders onmogelijk was een woning te kopen. De markt werd ruimer en de prijzen gingen dalen. Maar een ongeluk komt nooit alleen. De neerwaartse prijsontwikkeling werd nog eens extra in de hand gewerkt door een aantal andere factoren. Het kopen van een huis is één van de grootste investeringen die de consument in zijn leven kan doen. Daartoe is hij alleen bereid wan neer zijn economische verwachtin gen redelijk positief zijn. Daarvan was echter op dat moment, eind jaren zeventig, geen sprake. De economische groei stagneerde, de werkloosheid ging met sprongen omhoog en de inkomens stegen niet langer. Vertoonden in een aantal gevallen zelfs een dalende tendens. Er was geen houden meer aan. De woningmarkt klapte vol ledig in elkaar, voor welke prijs een woning ook werd aangeboden er waren eenvoudig geen kopers. Veel eigenaars-bewoners besloten dan ook hun verhuisplannen maar even in de koelkast te zetten. Im mers verkoop zou met name voor de mensen die op de top van de markt gekocht hadden een enorm verlie^etekenen. Eind 1981 keerde het tij zij het uitermate langzaam. Een aantal mensen kon de verhuisbeslissing niet langer uitstellen en kwam op de markt. De prijzen waren in middels gekelderd tot iets boven de 130.000 gulden. Er was ruim voldoende aanbod. Tegenover ie dere koper stonden maar liefst dertien woningen. Het waren de kopers die de dienst uitmaakten. Ondanks het teruglopende aan bod bleken kopers niet bereid ho gere prijzen te betalen. De schrik zat goed in de benen. En dat werd nog eens extra in de hand gewerkt door de extreme rente-ontwikke lingen. Medio tachtiger jaren keerde het tij definitief. De prij zen schommelden weliswaar als gevolg van seizoensinvloeden maar de markt herstelde zich dui delijk. Daarbij speelden vooral de ontwikkelingen op de huurmarkt een belangrijke rol. Min of meer gedwongen door de bezuinigings- golf koos de overheid voor stimu lering van het eigen woninbezit. Tegelijkertijd werd de (deels fi nanciële) bemoeienis met de huur sector minder. Veel huurders ko zen dan ook eieren voor hun geld. De lage prijzen en de lage hypo theekrente stelde hen in gelegen heid de overstap naar de koopwo- ningenmarkt te maken. Vergelijken we de eerste zes maan den met het eerste halfjaar van '86 dan zijn de prijzen met vijf pro cent gestegen. Voor de provincie Zuid-Holland ligt dat cijfer zelfs op zeven procent. De koper heeft, blijkens de NVM gegevens, een lichte voorkeur voor een eensge zinswoningen boven meergezins woningen. Huizen van vóór 1940 genieten een bepaalde voorkeur. De gemiddelde prijsstijging ligt in dat segment op zes procent en deze verkopers doen betrekkelijk vrij snel zaken. Het huis is gemid deld in 117 dagen verkocht. De gemiddelde verkooptijd ligt op 134 dagen. De NVM is van me ning dat de markt op dit moment in evenwicht is. Dat is in het be lang van zowel de koper als de verkoper. Voor beiden is het goed zaken doen op dit moment. Gras als dakbedekking In IJsland bijvoorbeeld is het een van de meest gebruikte dakbedek- kingsvormen. Het grasdak is ook een betrekkelijk bekend fenomeen in Duitsland, Oostenrijk, Zwitser land en Amerika. En naar het zich laat aanzien komt het grasdak ook in ons land uit de anomiteit. Vooral in de Duitse vakliteratuur wordt er op dit moment veel aan dacht aan besteed. Vermoedelijk is dat toe te schrijven aan de grote vlucht die ekologisch bouwen bij onze oosterburen heeft genomen. Een bouwmethode waarbij mi lieu-effecten van bouwmaterialen en afwerking nauwlettend in het oog worden gehouden. Het Nederlandse grasdak is een zeldzaamheid. Toch groeit in be paalde kringen de belangstelling voor deze vorm van dakbedek king. In het najaar van 1986 vond in 's Hertogenbosch de eerste op levering plaats van een aantal nieuwbouwwoningen die zijn voorzien van zo'n groen dak. Zes tien woningen en een gemeen schaphuis zijn inmiddels begrast. Voor het trekken van conclusies is het nog wat vroeg maar de eerste resultaten zijn positief. Het gras dak bestaat uit een aantal onder delen Op het dakbeschot wordt een wortelvaste folie aangebracht. Afhankelijk van het type dak en de leverancier komt daar een aan tal lagen overheen. Van groot be lang daarbij is het zogenaamde substraat, de grond. In de zomer moet deze laag water vasthouden terwijl buiten het groeiseizoen de laag waterdoorlatend moet zijn. Tegelijkertijd mag deze laag niet inklinken. In dat geval verdwijnt de bufferfunctie. De juiste samen stelling van deze voedingsbodem is dus van groot belang. Vaak is dat substraat gebaseerd op een mengsel van veenachtige en hu- musachtige grondsoorten. Veen is van zichzelf immers licht van ge wicht, luchtig en vochtopnemend. Ook het gras is iets bijzonders. Ie dereen die denkt zijn normale ga zongras op het dak te kunnen ge bruiken komt bedrogen uit. Ook hier gaat het om een uitgekiend mengsel van verschillende gras soorten. Selectiecriteria die wor den toegepast zijn de groeihoogte, de hardheid en de wortelgroei. Vooral de ervaringen in het buitenland hebben inzicht gegeven in de voordelen die een grasdak biedt. De isolerende werking van een dergelijke bedekking is uitste kend. Dat betreft zowel de thermi sche als de akoestische waarde. Die geluidreductie is natuurlijk sterk afhankelijk van de massa. Een twintig centimeter dikke laag levert een geluidreductie van 46 decibel op. En ook bij een dun nere laag blijft die absorbtie sub stantieel. Bij een laag van twaalf centimeter is het veertig decibel. Een ander pluspunt is de geringe waterafvoer. Omdat de planten wortels het vocht vasthouden ligt de hoeveelheid water die van een grasdak moet worden afgevoerd zeventig procen lager dan die van een normaal dak. Vooral bij buien zoals verleden week betekent dat een aanmerkelijke verlichting voor het toch al zwaar belaste rio- leringsnet. Onderzoeken op een Duitse universiteit hebben uitge wezen dat een twintig centimeter dikke laag substraat vijftig tot ze ventig millimeter regenwater kan verbergen. Bijkomend voordeel van een grasdak is dat het onder houdsvrij is. Maaien is er niet bij. Producenten zijn van mening dat men er zeker de eerste vijftig jaar geen omkijken naar heeft. De grassoorten zijn zo gekozen dat ongewenste wildgroei wordt voor komen. Langdurige droogte vormt ook geen probleem. Door het in de grond aanwezige zaad ontstaat in zo'n situatie een nieuwe begroeiing. Natuurlijk heeft een grasdak ook positieve effecten voor het milieu. De grassen filteren stofdeeltjes uit de lucht. Ze komen terecht op de planten en worden via de neerslag afgezet in de vegetatielaag. Plan ten zetten koolmonoxyde om in zuurstof. Honderd vierkante me ter grasdak produceert zuurstof voor tien mensen en hun verbran dingsapparaten. In directe samen hang hiermee staat de verbetering van het leefklimaat. Meer groen in een doorgaans zeer versteende omgeving. In Nederland bevindt het grasdak zich nog duidelijk in een experi menteel stadium. Ervaringen uit het buitenland kunnen niet een- twee-drie op onze puur Hollandse situatie worden geprojecteerd. Al lereerst is er het verschil in bouw. In zekere zin is de Duitse bouw veel solider. Een Duits dak moet een belasting kunnen verdragen van driehonderd tot vierhonderd kilo. In ons land ligt die norm op circa honderd tot honderdvijftig kilo per vierkante meter. Juist die kwaliteit van het dak en met name de belasting die het kan verdragen is bepalend voor de vraag of een grasdak kan worden toegepast. Vergeleken met pannen is gras aanmerkelijk zwaarder. Het ge wicht varieert afhankelijk van de dikte van de grondlaag van tachtig tot honderdtachtig kilo per vier kante meter. Een dak zo groen als gras. Foto: Martin de Goede. De heer C.J. Hobo van Maas- Waal Groenvoorziening in Zalt- bommel is nauw betrokken bij het Bossche projekt. Hij is met name verantwoordelijk voor de ontwik keling van een goed substraat en een bruikbaar grasmengsel. Ho bo: „Grasdaken kunnen worden gerealiseerd in de nieuwbouw. Maar ook mensen die hun panne dak willen vervangen kunnen overwegen een grasdak te nemen. In dat geval is wel een aantal bouwkundige aanpassingen no-l dig. De goot vervalt als het ware. Daarvoor in de plaats komt een opstaande rand. Natuurlijk kun nen ook de dakribben waarop de pannen liggen worden verwijderd. Bij een rietdak ligt de zaak com plexer. Het is doorgaans zelfdra gend en heeft geen dakbeschot. Bij veel consumenten speelt ook het prijstechnische verhaal een be langrijke rol. Naar mijn mening moet in zo'n situatie een vergelij king worden gemaakt tussen een geisoleerd pannendak en het gras dak. Daar zit die isolatiefunctie immers al in. Globaal kost een pannendak per vierkante meter een zestig tot zeventig gulden. De prijs van het grasdak, inclusief aanbrengen ligt zo'n vijftien tot twintig procent hoger. Maar in be paalde situaties kunnen de bewo ners ook zelf het grasdak aanleg gen. Dat werkt prijsverlagend maar is tegelijkertijd wel een ui terst secuur werkje. Voor mijn ge voel heeft het grasdak ook in Ne derland een goede toekoms. Maar er zal ongetwijfeld nog veel onder zoek moeten plaatsvinden voordat het op grote schaal zal worden toegepast". Met de op handen.zijnde bezuini gingen op het Ministerie van Volkshuisvesting komt keer op keer de vraag naar voren in hoe verre er nog rek zit in de porte monnees van de huurders. Huur verhogingen, bezuinigingen op de huursubsidie: er is veel onduide lijkheid èn onzekerheid op dit mo ment. Er zijn onderzoeken gedaan naar de ontwikkeling van de zoge naamde woonquote. Het geld dat men kwijt is aan wonen. Ook het vierjaarlijkse onderzoek van het CBS geeft veel informatie. Uit het laatst gehouden onderzoek, voor jaar '86, blijkt dat huurders ge middeld zeventien procent van hun totale netto-inkomen aan kale huur betalen. Huishoudens met de laagste inkomens, netto minder dan 15000 per jaar, betalen rela tief het meest. 25,1 procent van hun inkomen gaat op aan de bruto huur verminderd met stookkosten en servicekosten en dergelijke. Ook de eventuele huursubsidie of huurgewenning wordt in minde ring gebracht. Een groep die het blijkens het on derzoek ook moeilijk heeft is het groeiend aantal bejaarden. Be jaarden hebben doorgaans een laag netto-inkomen. Zij verwonen gemiddeld 19,3 procent van hun inkomen. vallen de resultaten bij de 60 gra den bontwas en de 40 graden bontwas erg tegen. Machines met een korte wastijd hebben een slechter resultaat dan machines die meer tijd per wasbeurt nodig hebben. De stichting V.W.O. vraagt zich in de toelichting op het onderzoek af in hoeverre besparingen niet te veel aandacht hebben gekregen. Het wasresultaat zou daarvan wel eens het kind van de rekening kunnen zijn geworden. Serres zijn op dit moment razend populair. Er kunnen verschillende redenen zijn om zo'n vertrek aan de woonkamer te bouwen. Voor veel mensen is het dè methode om vaker te kunnen genieten van hun tuin. Voor een andere categorie is het echter de manier om aan ener giebesparing te doen. Die groep mensen moet bij de Organisatie voor Duurzame Energie in Utrecht de zogenaamde „serrepu- blikatie" aanvragen. In deze bro chure wordt uiteengezet hoe met behulp van de zon tot energiebes paring kan worden gekomen door het bouwen van een serre. Miele Nederland brengt een nieuwe diepvrieskast op de markt die is gebaseerd op de zoge naamde ,,no-frost"-techniek. Een principe dat al geruime tijd wordt toegepast in de horeca en wat dus nu ook voor de particuliere markt haalbaar is geworden. No frost heeft een aantal belangrijke voor delen. Door gebruik te maken van een ventilator wordt het produkt sneller en intensiever gekoeld. Dat levert aanzienlijke besparingen in tijd en benodigde hoeveelheid energie. Tweede belangrijk voor deel van no frost is dat de diep vries niet meer (nóóit meer) hoeft te worden ontdooid. En daarmee is een eind gekomen aan het voortdurend in- en uitruimen van de diepvriezer. Rijpvorming be hoort tot het verleden. De Landelijke Organisatie Belan gengroepen Huisvesting LOBH organiseert eind augustus een zo genaamde Kamermarktweek. (Toekomstige) kamerbewoners kunnen met name in die week bij genoemde organisatie terecht voor advies. Daarvoor is in de week van 24 tot 30 augustus een telefo nisch spreekuur beschikbaar. Men kan daar terecht met vragen over huurbescherming, huurprijzen, huurcontracten, puntensysteem, belastingen enzovoort. Het tele foonnummer is: 020-223505. On misbaar is ook de door het LOBH uitgegeven brochure „Op Ka mers". Een enorm stuk informa tie over zaken waarmee elke ka merbewoner vroeg of laat te ma ken krijgt. „Op Kamers" is te be stellen door overmaking van 2,50 op gironummer 3067398 ten name van LOBH-informatie onder ver melding van „Op Kamers". JU Het is oppassen geblazen bij de aanschaf van een wasautomaat. Onderzoek van de Stichting Ver gelijkend Warenonderzoek toont aan dat verschillende fabrikanten hun uitspraken inzake bespa ringen van wasmiddelen, elektrici teit of water van geen kanten waarmaken. Over het algemeen SCHOON rtAAkWOPIl Vooral bodemverontreiniging 'is een zaak die de gemoederen nog al eens bezighoudt. Die aandacht is terecht. Met name wanneer het vervuiling onder woonhuizen be treft. Door die vele aandacht zou wel eens de indruk kunnen ont staan dat het verder met het milieu in onze woonomgeving wel los loopt. Helaas is dat onjuist. De kwaliteit van de binnenlucht, vooral in woningen, is ronduit slecht. TNO-onderzoek wijst uit dat de luchtvervuiling in huizen soms drie keer zo groot als die in de buitenlucht. In het aprilnum mer van het TNO-maandblad „Toegepaste wetenschap" wordt verslag gedaan van genoemd on derzoek. Het blad is voor 6,95 te bestellen bij Intermedia in Alphen aan de Rijn. 0 o y „Binnenkort ga ik verhuizen. De huur van mijn huidige woning moet ik dus opzeg gen. Kan dat gewoon telefo nisch? En moeten er nog meer zaken geregeld wor den?" Over het opzeggen van de huur en de oplevering van de woning is de huurder vaak al het een en ander overeenge komen met de huiseigenaar. Bij het betrekken van de wo ning is immers een huurcon tract getekend. Met een ver huizing in zicht is het verstan dig dit contract eens grondig na te lezen. Met de afspraken in deze overeenkomst is men indertijd accoord gegaan. Za ken als opzegtermijn, terug gaaf van de waarborgsom en de staat van oplevering staan veelal nauwkeurig omschre ven. De huur moet schriftelijk worden opgezegd. De opzeg termijn is minimaal een maand. Dus minstens één maand van te voren moet de huisbaas in kennis zijn ge steld dat men de woning niet langer wenst te huren. In de verhuizing al eerder definitief dan heeft het voor beide par tijen voordelen wanneer de huurder de verhuurder sneller dan de minimaal voorge schreven termijn informeert. Beiden hebben dan immers meer mogelijkheden hun za ken te regelen. De huiseige naar heeft meer tijd een ge schikte huurkandidaat te vin den. En de vertrekkende huurder kan contact opne men met de nieuwe huurder. Misschien kunnen zaken wor den overgedaan, bijvoor beeld de zonwering of de par ketvloer. En kunnen afspra ken worden gemaakt over het al dan niet in de orginele staat terugbrengen van de woning. In veel huurcontracten staat dat een woning in goede of oorspronkelijke staat moet worden achtergelaten. Veran deringen die door de huurder zijn aangebracht, moeten weer ongedaan worden ge maakt. Zo kan de huiseige naar eisen dat een weggebro ken tussenmuur opnieuw wordt opgetrokken. Tenzij de nieuwe huurder een be paalde verandering accep teert. In samenspraak met de nieuwe huurder en de huisei genaar kunnen veranderingen aan de woning worden „overgedaan". Naast deze veranderingen zijn er doorgaans tal van kleine dingen die vepalen of het huis in goede staat wordt achtergelaten. Te denken valt aan diverse kleine manke menten: kalkaanslag in de toiletpot, kapotte wandcon tactdozen, defecten aan hang- en sluitwerk. Kleinig heden die men vaak zelf kan verhelpen. Men moet voor komen dat de huiseigenaar na de verhuizing deze werk zaamheden moet verrichten. Hij zal de kosten immers in rekening brengen aan de vroegere huurder. Vraag de verhuurder in de brief waarin de huur wordt opgezegd om uiterlijk tweë weken voor de verhuizing de woning te ins pecteren. Geconstateerde ge breken kunnen dan zelf wor den hersteld. Verzuimd de verhuurder na dit verzoek een inspectie dan heeft hij geen recht op vergoeding. De brief waarin de huurder de huur opzegt bevat de vol gende zaken: de datum waarop de huur moet eindi gen, het nieuwe adres, een verzoek om tijdig de woning te inspecteren, en de even tueel betaalde waarborgsom terug te storten. i lï t flj:* '"3D 4 0 •jrj\ Huize Bommelstein in Den Bom mel aan de Schaapsweg 16. Alleen al vanwege de naam iets om ver liefd op te worden. Het pand ver dient zo'n naam volledig. Het ge heel is in 1911 gebouwd voor de toenmalige burgemeester. Het be staat uit een woonhuis, koetshuis en een garage. Het beslaat circa 1458 vierkante meter eigen grond. Het woonhuis herbergt op de be gane grond onder andere een ka- mer-en-suite, een eetkamer, de keuken, een werkkamer en een badkamer. Op de verdieping lig gen vijf slaapkamers. Dit woon huis is in de afgelopen jaren in- en uitwending gerenoveerd. Ge lukkig zijn de karakteristieke ele menten zoals plafonds en schou wen geheel intakt gelaten. Het huis heeft daardoor een heel eigen karakter. De tuin is voorzien van een grasgazon en heeft fraaie boom- en heesterpartijen. Het ge heel ligt aan de rand van het dorp en biedt uitzicht op de polder. Het koetshuis ligt schuin achter het woonhuis en meet zeven bij vier meter. Verdieping en begane grond bestaan uit een open ruimte. De garage ligt tegen het koetshuis aan. Voor meer infor matie kan kontakt worden opge nomen met makelaarskantoor Tamboer in Middelharnis, tele foon 01870-3477. De vraagprijs bedraagt 335.000,- Kosten Ko per.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Het Nieuwe Stadsblad | 1987 | | pagina 18