fff glS KJ Minder statische huizen Licht in donkere dagen Bouwen betekent investeren op lange termijn TE HOOI Een huis mag geen miskoop zijn WOONDROOM Een bijzondere vormgeving IVi»I»ll IJ II Lichtgevende panelen zonder brand Einde isolatie programma Vervanging cv-ketels I lavet HET NIEUWE STADSBLAD - VRIJDAG 18 DECEMBER 1987 PAGINA 15 Ein dre daktie Marijke Sterk tel. 03473-72727 Minder draagmuren Leidingen Afvoer Bouwbesluit Basisverlichting Kleine vertrekken ff Maatwerk ^ArchUeeteit ontwerpèa Stopera's. Voor een gewoon fcute moet jo niet fat) ze te rade gaan. Architecten z§n facet duw en ze bouwen alleen grote gebouwen of vreemde faolzeo", Dat te fact faeetd dot de gemiddelde Nederlander een architect heeft. Hierover spraken wij met mr. D. ven der Veer, directeur van de Koninklijke Maatschappij tnt Be vordering der Bouwkunst Bond van Nederlandse Archi tekten, kortweg de BNA genoemd. De BNA is een be roepsvereniging van architecten. Naast belangenbeharti ging voor de leden is het doel de ontwikkeling van de bouwkunst te stimuleren. Bouwheer Welke architekt? Register BN A-directeur Van der Veer. irErEJI "3| Bezichtiging Installaties Isolatie Beoordeling jit ®ffi Het duurt altijd even, maar uitein delijk volgt de woningbouw dan toch de maatschappelijke trends. Het is geen nieuws meer dat gezin nen kleiner worden. Een derde van de huwelijken loopt op de klippen. Veel mensen prefereren alleen of in leefgemeenschappen te wonen. Als de kinderen het huis uit gaan, wordt het huis te groot. Woonwensen veranderen. Huizen bieden over het algemeen weinig mogelijkheden voor veranderin gen. Zijn ze eenmaal gebouwd dan kan slechts een ingrijpende verbouwing de indeling verande ren. Het huis dat vandaag gebouwd wordt is nog steeds berekend op een gezin. Vader, moeder en twee of drie kinderen. Maar als de kin deren het huis uit zijn en de vader en moeder bejaard zijn geworden, wat moeten ze dan met hun eens gezinswoning. Het huis is te groot. Wordt men slecht ter been, dan zijn trappen onbegaanbaar. Maar op de begane grond is geen slaapkamer. De badkamer ligt ook meestal op de verdieping. Voor gedeelde bewoning, of ka- merverhuur zijn de huizen ook niet geschikt. Zo worden oudere mensen dikwijls gedwongen te verhuizen. De buurt waar ze ja renlang hebben gewoond, die hun vertrouwd is moeten ze verlaten, om ergens anders opnieuw te be ginnen. Dit zou niet nodig zijn als er zo gebouwd werd dat de woning qua indeling aangepast en veranderd kan worden. Er is behoefte aan huizen die van binnen flexibel zijn. Juist ook in de sociale wo ningbouw, waar dikwijls geschei den moeders met kinderen in te recht komen. Daar zouden de hui zen meer mogelijkheden moeten bieden aan bewoners. Een mogelijkheid is huizen te bou wen met minder draagmuren. Deze muren ondersteunen de dak constructie en de bovenverdiepin gen. Zij mogen dan ook niet wor den weggehaald. Moderne bouw technieken maken het mogelijk huizen te construeren met minder dragende muren. In zo'n con structie kan binnenshuis iedere muur worden verplaatst of wegge haald. Een eengezinswoning is dan vrij eenvoudig te verbouwen tot twee of drie appartementen. Naast de wanden spelen de lei dingen die door de huizen lopen een belangrijke rol. Het zijn er nogal wat: elektra, gas, c.v., koud water, warm water, riolering, tele foon- en tv-kabels. Al deze lei dingen liggen kris kras in het huis. Een soort spaghetti volgens de Delftse hoogleraar ir. D. Van Randen. Onder zijn leiding wordt gewerkt aan een studie „Installa- tieproblematiek Woningbouw". Men heeft een systeem ontwikkeld waarbij gebruik wordt gemaakt van vloergoten en plintbalken. Ie der huis krijgt bij de bouw een netwerk van goten en plinten. De leidingen lopen door de plintbal ken, plafondkoven en vloergoten. Afhankelijk van de indeling en het gebruik van de woning. Bij de bestaande huizen moet, wanneer men een verandering wil aanbrengen in de loop van een lei ding, de vloer of wand worden opengebroken. In het Van Ran- den-systeem blijven de binnenmu ren vrij van leidingen. Daardoor zijn ze eenvoudig te verplaatsen of weg te halen. De afvoerleidingen van de natte ruimtes, als toilet, badkamer en keuken hebben specifieke proble men. Ze zijn niet eenvoudig te ver plaatsen. Maar ook hier zijn op lossingen voor. Er bestaan bij voorbeeld toiletten met een ver maler. Daardoor kan de diameter van de afvoerbuis kleiner worden. Ook zou men gebruik kunnen ma ken van buigzame materialen. Een ding is zeker het Bouwbesluit moet aangepast. In dit Besluit zijn de minimale normen waaraan een huis moet voldoen, vastgelegd. Er wordt al lang over gepraat, en staatssecretaris Heerma heeft al lerlei aanbevelingen ontvangen om het Bouwbesluit aan te passen. De behoefte aan flexibel in te de len huizen, ook wel "open bou wen" genoemd, is groot. Bouw technisch zijn er geen belemmerin gen meer. Slechts de politiek aar zelt. De dagen worden korter, de nach ten langer. Het wordt ook kouder dus blijven we meer binnen. Het licht gaat al vroeg aan. Lampen op de juiste plaatsen, met de juiste lichtsterkte en kleur brengen warmte en gezelligheid in huis. Vooral op sombere winterdagen. Het grote aanbod van lampen en armaturen maakt de keuze niet ge makkelijker. Licht is niet alleen gezellig maar ook functioneel. Daarom wat adviezen en tips om met de feestdagen zowel sfeervol als goed licht te krijgen. Bent u niet helemaal tevreden over de verlichting in uw huis? Maak dan om te beginnen een verlich tingsplan. Teken een plattegrond van de woning, en geef daarin aan waar u licht wilt hebben en wat voor licht het moet zijn. Basis ver lichting, sfeerverlichting, werk plekverlichting of accentverlich ting. De in de elektriciteitszaken verkrijgbare spanningsrail maakt het mogelijk om lichtpunten op elk wenselijke plek te plaatsen zonder ingrijpende verbouwingen. Bekijk vervolgens wat voor lam pen en armaturen u heeft en waar ze in uw lichtplan het beste pas sen. Maak tenslotte een lijstje met wensen. Begin met het aanbrengen van ba sisverlichting door het hele huis. Onopvallende plafond-armaturen verdelen het licht gelijkmatig, de contrasten worden verkleind. Daardoor kan het oog zich ge makkelijk aan de verschillende lichtniveau's aanpassen. Basisver lichting geeft rust. De volgende stap is het aanbrengen van accen ten. Een leeslamp bij de stoel waarin u de krant en dergelijke leest. Leeslicht moet sterk zijn, het mag geen spiegeling op het pa pier geven. Het beste kunt u een witte of gematteerde lamp in het armatuur gebruiken. Een lee slamp in combinatie met basisver lichting vermindert „leesmoe- heid" omdat schaduwcontrasten worden afgezwakt. Plaatsen waar gewerkt wordt, het aanrecht, de hobbyhoek, het bureau, moeten helder verlicht worden, zonder dat er storende reflecties optreden. In de hal moet het licht zacht en niet te sterk zijn. Een gelijkmatige overgang van buiten naar binnen, van donker naar licht wordt ver kregen door aanpassing van de lichtsterkte. Door aan beide zij den van de voordeur, binnen en buiten, de lichtsterkte gelijk te houden. Brengt u verlichting aan bij een spiegel let er dan op dat het licht vóór de spiegel valt en niet erin. Niet de spiegel moet verlicht worden meer degene die er in kijkt. Een kleine toiletruimte kan groter lijken door lichtlijsten langs de wanden of de spiegel te plaatsen. Spotjes in de badkamer geven meer sfeer. Wel hebben ar maturen in de badkamer extra be schermende maatregelen nodig en moeten ze spatwater-dicht zijn. De slaapkamer kunt u voorzien van een lichtlijst vlak voor de gor dijnen, dat houdt ongewenste in kijk tegen. Bij het bed leeslampen. Praktisch is kastverlichting, kle ding is dan gemakkelijker te vin den. Spotjes en een dimmer kun nen sfeer aanbrengen. Licht in huis, een mengeling van vorm, kleur, soort en sterkte. De vak- handel kan allerlei informatie en adviezen geven. Opdat lichtplan en wensen met elkaar in overeen stemming komen. De architect als kleermaker Eer architect ontwerpt niet alleen bouwwerken maar houdt ook toe zicht op de bouw. Van der Veer: ,,De architekt is degene die in de eerste fase van het bouwwerk de synthese verzorgt. Dit betekent dat hij de functionele de estheti sche, de organisatorische en de fi- nanciële eisen op elkaar afstemt. Met andere woorden een huis dat aansluit op de woonwensen, dat past in het dorp of stadsbeeld en dat betaalbaar is voor de op drachtgever. Architectuur is dus niet alleen versiering of een mooi geveltje". „Heeft iemand besloten een huis te laten bouwen, dan staan twee mogelijkheden open. Hij vraagt een aannemer een huis te bouwen. Of hij schakelt een architect in, die een ontwerp maakt voor een huis op maat en die de begeleiding van de aannemer die het huis gaat bouwen op zich neemt. Een archi tect verwerkt de specifieke wensen van de opdrachtgever in het huis. Een aannemer bouwt veelal een standaard huis. Het is echter een misverstand te denken dat een standaard pakket per definitie goedkoper is. Dat hoeft niet zo te zijn. Ontwerpkosten zijn namelijk maar een klein percentage van de bouwsom. Iedereen die met bouw plannen rondloopt is bezig met in vestering. Als je dan denkt in ter men van kosten maken en kosten besparen ben je volgens mij fout bezig. Bij bouwen moet je kunnen en durven investeren op langere termijn. Een voorbeeld: Als een knutselaartje tegen een schappe lijk prijsje een schuur in je tuin zet, dan heb je sterk op de stich- tingskosten bespaard. Maar stort het schuurtje na twee jaar in el kaar, dan moet je opnieuw begin nen. Als je daarentegen 300 of 400 gulden hebt geïnvesteerd in den kwerk, dan ben je dat bedrag kwijt, maar de schuur staat er over twintig jaar nog. Mensen zijn geneigd om architekten als een luxe te zien. Een aardig Neder lands spreekwoord zegt: „Een goed begin is het halve werk". Juist bij het bouwen van een huis is dat iets wat men vergeet. Men koopt bij wijze van spreken plan ken en begint te timmeren, terwijl men zich bij de aanschaf van een auto door de hele wereld Iaat advi seren. Ook bestaat veelal de in druk, dat bij kleine projecten een architect niet nodig is. Maar bij slordig in elkaar geflanste dakka pellen, ziet men snel problemen ontstaan als lekkages en derge lijke. Een architect overlegt eerst lang durig met de opdrachtgever, wat deze wil, verwacht en wat de mo gelijkheden zijn. De architect zal proberen zich in te leven in de ge dachten en stijl van degene die het huis gaat bewonen. Vervolgens maakt hij een schetsontwerp, een voorlopig ontwerp en een defini tief ontwerp. In alle drie de fasen is inspraak mogelijk. Dan ten slotte wordt het bestek gemaakt. In het bestek staat precies beschre ven wat er moet gebeuren en met welke materialen, zoals het aantal bakstenen, de hoeveelheid ce ment, het aantal hijskranen enzo voort. Vervolgens wordt er een aannemer gezocht. De aannemer voert het project uit. Hij werkt onder regie en directie van de ar chitect. Van der Veer: „De archi tect is in staat het hele bouwproces te begeleiden, zodat de opdracht gever in zijn stoel kan blijven zit ten en alleen in het begin tijd moet investeren. Daarom is de vertrou wensbasis tussen opdrachtgever en architekt ontzettend belang rijk. Men moet de begeleiding van de bouw met een gerust hart aan de architect kunnen overlaten. Als er geen vertrouwen is, kan er veel mis gaan. Zo kan de opdrachtge ver in een later stadium nog aller lei dingen bedenken. 'Dit lijkt me leuk, dat moet er bij, hier nog een raampje.Dat is natuurlijk be grijpelijk, maar brengt behoorlijk veel extra werk met zich mee. Het is niet alleen een raampje, maar je moet de hele organisatie stilleggen en naderhand weer opstarten. De architect treedt als coördinator op voor allen die bij de bouw betrok ken zijn en hij bewaakt niet alleen de kosten maar werkt ook waar mogelijk kostenbesparend". Hoe weet je nu dat de architect die je op het oog hebt, de opdracht het beste zal uitvoeren? Van der Veer: „BNA-architecten doen wat ze toezeggen. Dat betekent niet dat iedere architect alles kan, vanaf dakkapel tot ziekenhuis. Maar het betekent wel dat wat ze aannemen ze ook goed zullen afronden. De BNA is bezig de dienstverlening te optimaliseren. We hebben documentatie over de ingescreven architecten, maar dat zijn nu nog hoofdzakelijk plaatjes van bouwwerken. We hebben nog te weinig gegevens over zijn func tioneren. Is hij coöperatief of is hij eigenwijs en dat soort dingen. We zijn aan het onderzoeken of en hoe we e?n systeem kunnen ontwikkelen waarin ook deze ge geven worden opgenomen". Iedereen mag zich op dit moment nog architect noemen. Daarin komt binnenkort verandering. De Regering heeft een wetsontwerp aangenomen, dat de titel van ar chitect beschermt. Deze wet regelt dat er een architecten-register komt. Allen die aan een van de Technische Hogescholen bouw kunde hebben gestudeerd of een Academie voor Bouwkunst heb ben doorlopen kunnen zich laten registreren in dat register. Van der Veer: „Het ingeschreven staan houdt alleen in dat het examen is behaald. Het zegt niets over de ge dragingen van de man en zijn er varing. Degenen die in het register ingeschreven staan kunnen kandi daat lid worden van de BNA. Ze onderwerpen zich dan aan de ge dragsregels van de BNA. Na 2 jaar met een vrij zware mentorbe geleiding, kunnen ze volwaardig BNA-lid worden. Ze zijn dan aan spreekbaar op hun gedragingen en onderwerpen zich aan tuchtrech telijk uitspraken. We vinden dat we in de richting van de consu ment een eigen verantwoordelijk heid hebben. Je vraagt vertrou wen van opdrachtgevers, dan moet je ook middelen hebben om op te treden als het vertrouwen niet gerealiseerd wordt". Voor nadere inlichtingen bijvoorbeeld adressen en telefoonnummers kunt u zich wenden tot de BNA in Amsterdam telefoon 020-228111. Maak uw feestdagen dus veilig, en houd voor de zekerheid het num mer van de brandweer achter de hand. miljoen huurwoningen die op dit moment nog niet geïsoleerd zijn. Lumilight is een soort kunststof met een heel bijzondere eigen schap. Het absorbeert licht in en kele seconden en straalt dat licht vervolgens in het donker uit. Deze Belgische vinding is op tal van ma nieren toepasbaar. Ramen en deu ren bijvoorbeeld kunnen met Lu milight worden gemarkeerd. Traptreden kunnen zichtbaar ge maakt worden in het donker. En aangebracht op een aantal strate gische punten in een bedrijf zorgt Lumilight er voor dat bij stroo- muitval provisorisch kan worden doorgewerkt. Het produkt wordt in Nederland op de markt ge bracht door Lumi-trade in Maa stricht. Op dit moment wordt het getest door TNO. Zweedse onder zoekers hebben echter reeds uitge wezen dat het materiaal volstrekt ongevaarlijk is voor mens en mi lieu. De feestdagen staan in het teken van gezelligheid, kaarsjes in de boom, op tafel enzovoort. Daarom een aantal tips om de ko mende dagen veilig door te ko men. Kaarsen zijn romantisch maar gevaarlijk. Zet ze daarom niet in de vensterbank. Een zuchtje tocht en de gordijnen staan in lichter laaie. Kaarsen hebben een magische aantrekkingskracht op kinderen, houd ze daarom buiten hun be reik. Zet ze op plaatsen waar kin deren, honden en katten er niet bij kunnen. aat geen brandende kaarsen onbe heerd achter. Ook al verlaat u kort de kamer, het leed is zo ge schied. De sfeer van een kerstboom met brandende kaarsjes is onovertrof fen. Maar er kan van alles mee gebeuren en dat maakt het gevaar lijk. Zorg dat u blusmateriaal naast de kerstboom heeft staan. Als er dan wat misgaat bent u er snel bij. In kerststukjes mag een kaars niet ontbreken. Zorg er voor dat de droge takken echter niet in de buurt van het vlammetje komen. Dineren bij kaarslicht is ro mantisch. Gebruik echter hoge kandelaars met een zware brede voet. De hoogte voorkomt dat men er overheen reikt en de zware voet verhinderd omvallen als ge volg van het stoten tegen de tafel, ook rond de jaarwisseling wil er nog wel eens het een en ander mis gaan. Het zelf maken van oliebol len is soms oorzaak van verve lende situaties. De pan moet na tuurlijk ook tijdens het bakken vetvrij worden gehouden. Over verhitting van olie wordt voorko men door gebruik te maken van een zogenaamde frituurthermo- meter. Slaat de vlam onverhoopt in de pan probeer dan allereerst het gas uit te zetten. Daarna voor zichtig een deksel op de pan schui ven. Ga nooit met de pan lopen en gebruik vooral nooit water om de hete olie te blussen. De komende jaren wordt een sterke toename verwacht van de vervangingsmarkt van cv-ketels. Over de gemiddelde levensduur van deze ketels bestaan nauwelijks cijfers. Minimaal stelt men deze op acht en maximaal op 25 jaar. Technische veroudering maar ook economische motieven kunnen vervanging noodzakelijk maken. Verouderde ketels hebben door gaans een lager rendement dan hun modernere broertjes. Een idee van de omvang krijgt men aan de hand van uitkomsten on der de woningbouwcorporaties die zijn aangesloten bij de Na- tionle Woningraad. Tot juli 1988 zullen deze woningbouwcorpora ties circa 34000 individuele ketels vervangen. Dat loop op tot een aantal van 57000 in het jaar 1993. In 1978 werd een isolatiepro gramma voor huurwoningen inge voerd, het Nationaal Isolatie Pro gramma (NIP). Uitgangspunt was dat in 1990 alle huurwoningen van isolatie zouden moeten zijn voor zien. Met uitzondering van die woningen die eenvoudig niet te isoleren zijn. Met ingang van 1 ja nuari aanstaande komt er en eind aan de werkzaamheden van het NIP. De bezuinigingende regering beargumeert dit standpunt door te zeggen dat iedereen nu zo langza merhand wel van het belang van isolatie is overtuigd. Het werk van het NIP is overbodig omdat isola tie als een vanzelfsprekendheid wordt aangenomen in het kader van woningverbetering. Bij het NIP is men aanmerkelijk minder positief. Directeur ing. S. Müller verwijst in dat kader naar de 1,3 Twintig jaar geleden had bijna de helft van de Nederlandse wonin gen een lavet. Er staan er nog zo'n 300.000 vooral in de sociale wo ningbouw. Een groot deel van deze lavetten is aan renovatie toe. Dat betekent een hoop hak- en breekwerk. De firma Ocriet in Baarn heeft daarvoor een oplos sing bedacht. Het zogenaamde Reno-lavet bestaat uit een voorge vormde acrylplaat die in een paar uur kan worden aangebracht op het bestaande lavet. Deze plaat bedekt alle zichtbare vlakken ter wijl de aan- en afvoerbuizen op hun plaats kunnen blijven. Het gescheurde of gebarsten lavet is hierdoor weer zo goed alsnieuw Een huis kopen kan niet zorg vuldig genoeg gebeuren. Er zit ten veel haken en ogen aan. De meeste mensen kopen maar één of twee keer in hun leven een huis. Van ervaring kun je dus niet spreken. Nu heeft iedereen wel eens een miskoop. Maar gaat het daarbij om een huis dan kunnen de gevolgen ramp zalig zijn. Daarom wat tips voor de huizenkoper, als steuntje in de rug. Ga het huis dat u op het oog hebt meerdere malen bezichti gen. Als u het voor de eerste keer ziet dan krijgt u niet meer dan een algemene indruk. Ver gelijk het maar met een film. Ziet u die voor de tweede keer dan vallen heel andere facetten op. Bekijk het op meerdere momenten van de dag, u ziet het huis dan in verschillende omstandigheden. Met een huis koopt u als het ware ook een buurt, een omgeving. Dat is ook een punt waar de huizen koper alert op moet zijn. Zijn er winkels, scholen, bushaltes en dergelijke voorzieningen? Bij een tweede bezichtiging van het huis kunt u zich verdiepen in de details. Let daarbij vooral op de staat van het huis en de onderhoudstoestand; Achterstallig onderhoud dat geen uitstel verdraagt brengt kosten met zich mee in een pe riode waarin de kosten toch al zo hoog oplopen. Rond de ver huizing wordt altijd verhou- digsgewijs veel geld uitgege ven. Die algehele onderhoud- stoestand is natuurlijk vooral van belang bij oudere huizen. Het voegwerk wil bijvoorbeeld nog weieens uitgesleten zijn. Opnieuw voegen is een karwei en wanneer u het laat doen be tekent het een hoge onkosten post. Als u rondloopt in de wo ning dan moet u hoe vreemd het ook klinkt goed ruiken. Met name in kleine ruimtes, kasten, de schuur en niet te vergeten de kruipruimte be merkt u snel of het huis vochtig is. Ook verschillende installaties zijn van belang. De cv, de warmwatervoorziening, elek trische installaties, leidingen en dergelijke. Let op de kwaliteit en de leeftijd. Met een oudere cv of boiler loopt u de kans op reparaties en soms zelfs ver vanging. Heeft u twijfels over de kwaliteit van de elektrische leidingen dan kan een installa teur of het elektriciteitsbedrijf uitsluitsel geven. Ook de mate waarin het huis geïsoleerd is, is voor veel ko pers van belang. Dat bepaalt namelijk in grote mate de hoogte van de energienota. Dakisolatie kan wanneer het een schuin dak betreft nog vrij gemakkelijk worden aange bracht maar over het algemeen zijn de kosten van isolatie hoog. Let ook op de kwaliteit van aanwezig dubbel glas. Ver keerd geplaatst dubbel glas of verkeerd onderhouden dubbel glas verliest na verloop van ja ren de isolerende functie. En vervanging is kostbaar. Er komt veel kijken bij de be oordeling van de bouwkundige staat van een huis. Als u zich op dat terrein onvoldoende deskundig acht kunt u voor de aankoop het huis door een des kundige laten beoordelen. Ma kelaars, de vereniging Eigen Huis (Amersfoort) en het bouwcentrum (Rotterdam) kunnen ter plekke de situatie beoordelen en daarover een rapport uitbrengen. Dat geldt natuurlijk ook voor andere mensen waarvan men mag aan nemen dat ze op dit terrein goed thuis zijn: aannemers, ar chitecten enzovoort. N vn, V Op het Noordererf 97 in Rozen burg ligt een grappig gevormde hoekwoning. Het lijkt net een halve paddestoel. Het huis ligt op eigen grond en staat geheel vrij, op de geschakelde berging na. Het is een ruim huis met een grote woonkamer annex open keuken. De keukeninrichting is prachtig, voorzien van allerlei apparatuur. Op de eerste verdieping liggen drie ruime slaapkamers en een mo derne badkamer met ligbad, en douche. Op de zolderetage ligb nog een slaapkamer. De vormge ving van de woning, de ligging en- de grote achtertuin maken diti pand tot een woondroom. Een droom die voor veel mensen ooki financieel te verwezelijken zal zijn. De vraagprijs bedraagt 159.000,- KK. Voor meer informatie kunt u zich wenden tot Ros Woningen te Maassluis, telefoon 01899-15055.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

Het Nieuwe Stadsblad | 1987 | | pagina 14