UITLENEN VIDEO'S NIEUWE SERVICE
CAFE-CULTUUR REMT
BIBLIOTHEEKBEZOEK
IEDERE
WOENSDAGMIDDAG
VOORLEZEN VOOR DE
JEUGD
LUISTERTIPS EN
LUISTERTOPPERS
PLAATSING
AANSCHAF
TARIEVEN
AANDACHT
GRATIS
De bibliotheek start eind april met een nieuwe service voor het publiek: het
uitlenen van speelfilms en dokumentaires op video. Het opzetten van een vi
deo-afdeling is een spannende zaak. Voordat het zover is, wordt er veel werk
verzet. Zo hebben een paar jaren eerder een aantal mensen zich gebogen
over het feit of een bibliotheek überhaupt video's moest gaan uitlenen. Zodra
men het hier over eens was, startte de Schoolbibliotheekdienst sinds au
gustus vorig jaar gevestigd in filiaal Noord met een kleine videoservice ten
behoeve van het Schiedamse onderwijs. Het bleek dat video aansloeg voor
deze doelgroep!
'Nee, directeur hoeft ze niet te worden, het is wel goed zo'. Mahir Eng in kan
het niet hebben als Nursel Yüksel (19) vertelt dat ze niet zo heel veel ambities
heeft. Ze heeft het op dit moment erg naar haar zin bij bibliotheekfiliaal
Nieuwland waar ze in 1986 als stagiaire vanuit haar kantoor-opleiding beland
de. De kennismaking met de bibliotheek beviel blijkbaar goed want ook toen
Nursel zakte voor haar opleiding bleef zij er werken. Nu op contract-basis.
De redenen om video uit te lenen aan het
grote publiek zijn vervolgens in een video
nota op papier gezet en zo kon de proce
dure voor de aanvraag van een budget in
werking gezet worden. Het resultaat was
dat de bibliotheek een budget van
75.000,- toegekend kreeg om een heuse
videokollektie op te zetten.
Wel werden de volgende kanttekeningen
geplaatst:
- de video-afdeling moet wat betreft de
aanschaf van nieuwe video's neutraal
draaien. Dat betekent dat uitbreiding van
de kollektie uit de inkomsten moet plaats
vinden.
- Bij de aanschaf van video's gaat het om
films die in de kommerciële videotheek
niet of nauwelijks te verkrijgen zijn.
Met dit startbudget kon er een heel be
hoorlijke kollektie opgezet worden. Na af
trek van een bedrag voor kasten en appa
ratuur is het budget opgegaan aan aan
schaf van ca. 650 VHS banden.
Er is gekozen voor het bij elkaar plaatsen
van alle videobanden in een voor het pu
bliek goed zichtbare ruimte. De enige
plek die hiervoor in aanmerking kwam,
was de open ruimte voor het terras in fili
aal Noord. Video past heel goed in de
kollektie van dit filiaal, waar audio-visuele
materialen naast boeken een belangrijk
bestanddeel vormen van de uitleningen
en waar de fonotheek gevestigd is.
De hoofdbibliotheek kwam niet in aan
merking. Dit verouderde en krappe pand
aan de Lange Haven kampt al vele jaren
met een ruimteprobleem en kan geen ge
heel nieuwe kollektie herbergen. De inde
ling van de video's is simpel. Dokumentai
res en informatieve films staan op SISO-
nummer, terwijl de speelfilms en jeugd
films in willekeurige volgorde in de kast
staan. Het zoeken naar een speciale titel
vergt wel even tijd, maar de kollektie is nu
ook weer niet zo groot dat dat een be
zwaar kan zijn.
Het aanbod van video's op VHS is tegen
woordig vrij groot, maar omdat de aan
schaf van de bibliotheek vooral gericht is
op kwaliteitsfilms, moest er flink geselek-
teerd worden. Er is een verdeling ge
maakt naar rekreatieve, edukatieve en in
formatieve films.
In de praktijk betekent dat: speelfilms,
veel verfilmde boeken, klassiekers, maar
ook dokumentaires en kursussen op vi
deo en natuurlijk jeugdfilms en teken
films.
Al eerder is genoemd dat video's uit de
opbrengst moeten worden bekostigd. Dit
betekent in de praktijk dat populaire films
niet mogen ontbreken. En hoewel deze
films heel duur in aanschaf zijn, brengen
zij geld in het laatje, waarmee de wat
'moeilijker' films aangeschaft kunnen
worden. Zo bouwt de bibliotheek aan een
kollektie zowel in de diepte als in de
breedte.
Zodra de video's door de leverancier af
geleverd worden bij de bibliotheek wor
den ze gereed gemaakt om uit te lenen;
inwerken in de geautomatiseerde katalo-
gus, eigendomskenmerk van het filiaal
enz. De banden worden op dezelfde ma
nier uitgeleend als de boeken, nl. via het
nieuwe geautomatiseerde systeem.
De tarieven zijn 5 gulden per film; lid
maatschap en legitimatie is verplicht. Ie
dere videolener krijgt bij de eerste uitle
ning een foldertje ter hand gesteld.
De Gemeentelijke Openbare Bibliotheek
Schiedam heeft vijf jeugdafdelingen.
Naast de uitlening verzorgen deze afdelin
gen verschillende promotie aktiviteiten.
Eén van die aktiviteiten is het voorlezen.
In alle jeugdafdelingen (behalve de jeugd
bibliotheek) wordt elke woensdagmiddag
van half twee tot twee uur voorgelezen
aan kinderen van vier tot acht jaar.
Een andere vorm van promotie is het or
ganiseren van tentoonstellingen en het
maken van boekuitstallingen. Op deze
manier worden allerlei soorten boeken en
onderwerpen onder de aandacht van kin
deren gebracht.
Jaarlijks brengen vele groepen uit het on
derwijs een bezoek aan de jeugdafdelin
gen. Klassen van het basisonderwijs, spe
ciaal onderwijs en het voortgezet onder
wijs krijgen dan een 'bibliotheekles'. Er
wordt verteld welke soorten boeken er
zijn, hoe je in een katalogus moet zoeken
en waar je alles kunt vinden. Zo'n bezoek
wordt afgesloten met het voorlezen van
een verhaal of een gedicht.
Behalve voor deze bibliotheeklessen ko
men er veel groepen naar de bibliotheek
om met de klas boeken te lenen die op
school gebruikt worden tijdens het vrij le
zen.
Ook wordt elk jaar in samenwerking met
het Stedelijk Museum, het Passagethea
ter, de Muziekschool en de Schiedamse
boekhandelaren de kinderboekenweek
georganiseerd. Elk van deze instellingen
maakt een projekt voor enkele groepen
van het basisonderwijs. Deze projekten
staan in het teken van een jaarlijks wisse
lend thema. Ter afsluiting van de kinder
boekenweek vindt in het theater het kin
derboekenbal plaats. Hier kunnen kinde
ren naar schrijvers luisteren die voorlezen
uit eigen werk, spelletjes doen, tekenen,
knutselen, films kijken, schmincken en
naar een toneelvoorstelling kijken.
Een nieuw promotieprojekt is de Schie
damse kinder-jury. Dit voorjaar is een
groot aantal groepen van het basisonder
wijs en het speciaal onderwijs gevraagd
hier aan mee te doen. De bedoeling is
kinderen boeken te laten beoordelen en
zelf te laten kiezen wat zij het best ge
schreven kinderboek vinden. De schrijver
van het boek dat gewonnen heeft, wordt
op het kinderboekenbal uitgenodigd voor
de prijsuitreiking.
De jeugdafdelingen richten zich niet al
leen op de Schiedamse kinderen, maar
ook op hun ouders. Zij worden vaak ge
vraagd op een ouderavond een inleiding
te houden over de jeugdafdelingen en
over jeugdliteratuur. Aan de hand van
veel voorbeelden wordt de ouders een
beeld geschetst van wat hun kinderen he-
dentendage lezen.
De meest beluisterde platen en CD's in de
fonotheek van de bibliotheek komen ook
op de bekende hitlijsten voor, maar daar
naast zien we ook de 'oudjes' regelmatig
over de toonbank gaan:
Dire Straits
Pink Floyd
James Last.
In de kollektie van de fonotheek vindt u
ook muziek die haast nooit, of alleen 's a-
vonds als bijna iedereen voor de t.v. zit,
op de radio wordt gedraaid.
Prachtige muziek van virtuoze, maar bij
het grote publiek onbekende artiesten:
luister maar eens naar
Steve Tibbets
Keith Jarrett
Michael Hedges
Warren Bernhardt.
Dwalen over bekende muzikale wegen-
een aantrekkelijk avontuur!
De irritatie van Mahir Engin is wel te be
grijpen. Steeds weer zal hij herhalen dat
de Turkse mensen nog een achterstand
hebben maar dat ze daar zelf iets aan
moeten doen. Net zoals hij. Als gewoon
werkman is hij 24 jaar geleden naar Ne
derland gekomen waar hij niemand ken
de. Nu is het voor hem bijna onmogelijk
om over de markt te lopen; iedereen
klampt hem aan en vraagt advies, laat ge
meentelijke brieven lezen of bedankt hem
voor gegeven tips. In 1986 werd hij geko
zen als lid in de Gemeenteraad van Schie
dam. Het was de eerste maal dat migran
ten mochten kiezen en gekozen mochten
worden. De kans greep hij met beide han
den aan. De partij had hem op een ver
kiesbare plaats gezet. 'Nee hoor, dat is
niet uniek. Maar anders was ik er ook wel
ingekomen. Met voorkeurstemmen'.
Mahir Engin luistert met een aandachtig
en geoefend oor als Nursel over haar
werk vertelt. Geroutineerd onderbreekt hij
haar als dingen hem intrigeren.
Hij is aan de ene kant duidelijk verheugd
als blijkt dat het boekenbudget inderdaad
geheel besteed wordt aan boeken en niet,
zoals hij wel eens ergens anders hoorde,
om allerlei hulpkrachten te betalen. Aan
de andere kant ziet hij graag wat meer
buitenlandse kranten op de leestafel.
Maar: 'Het geld moet nu eenmaal eerlijk
verdeeld worden en dan kijken we ook
naar het aantal buitenlandse leners'. En
gin: 'Trek méér buitenlandse mensen
naar de bibliotheek; geef goede voorlich
ting, zorg in overleg voor aantrekkelijk
materiaal. Stimuleer de mensen met alle
mogelijke middelen'.
'Zou dat niet uitgelegd kunnen worden als
positieve discriminatie?'
'Nee, dat is geen positieve discriminatie
dat is het inhalen van een achterstand.
Desnoods dien je met goede argumenten
een aanvraag voor een extra krediet in bij
het college van Burgemeester en Wethou
ders'.
Greet van Norde, filiaalhoofd: 'Dat heb
ben we een aantal jaren geleden ai inge
diend en gekregen'.
Engin: 'En is die achterstand nu inge
haald...?'
Over geld gesproken: bij de bibliotheek
blijft men zich verbazen dat de Turkse
bewoners niet meer lenen zodra ze
moeten gaan betalen voor het lidmaat
schap; dan komen ze alleen nog maar de
krant lezen.
'De afstand tussen de bibliotheek en het
volk is nog te groot; ik denk dat 90% van
de Turkse bevolking van Schiedam niet
echt weet wat de bibliotheek allemaal te
bieden heeft. Je moet niet vergeten dat
veel mensen van het Turkse platteland
komen; daar waren ze helemaal geen bi
bliotheek gewend. In de steden wel maar
in de dorpen bestaat dat gewoon niet'.
Greet van Norde: 'Het is vervelend als al
lerlei acties mislukken.
Er is een tijd geweest dat er gratis uitge
leend werd in migrantencentrum 't Park
weg; ik zat er avonden alléén, er kwam
niemand! Bij sommige cursussen gaven
we gratis introductieabonnementen. Zo
lang als de cursus duurde, zagen we men
sen inderdaad komen, daarna nooit
meer'.
Mahir Engin: 'Het is ook geen verwijt aan
de bibliotheek; het ligt aan ons zelf! Het
ligt aan onze café-cultuur: Veel mensen
die zonder werk zitten gaan naar het café.
Dat is in onze cultuur een sociale ontmoe
tingsplaats. Maar... de volgende genera
ties zullen het zeker langzaam opbouwen'.
Nursel Yüksel: 'Bij de klassebezoeken
mogen de kinderen van de onderwijzer
soms een Turks boek meenemen, maar
alleen als ze óók Nederlandse boeken le
nen. Heel veel van die kinderen die we bij
de klassebezoeken zien, zien we met
broertjes en zusjes terugkomen. En
woensdagmiddag is onze Turkse middag,
dan komen er een heleboel Turkse kinde
ren met hun ouders. We lezen dan ook
voor in het Nederlands of in het Turks.
Sommige kinderen komen er speciaal
voor. Toen ik eens ziek was, vroegen ze
naar me. Toen ze hoorden dat ik er niet
was, gingen ze weer weg'.
-
Mahir Engin en Nursel Yüksel bekijken de kaart van Schiedam.
