Ruim dertig jaar
op zoek
naar een blend
7
-1
SINGLE HAL!
Het eiland isle of Jura is in grootte het vierde eiland in de
Hebriden voor de westkust van Schotland. Het telt nog geen
tweehonderd bewoners. Het merendeel werkt in de agrarische
sector. De distilleerderij is de enige industrie op het eiland. De
bewoners steken de turf nog met de hand. De bevolking is zo
klein dat er geen politie op het eiland is. Is er iets bijzonders
dan moet er gebeld worden met een van de andere eilanden, in
noodgevallen kan gebruikt worden gemaakt van een soort 'Fly
ing Docters'; er is een kleine grasbaan waarop een vliegtuig
kan landen.
Het eiland heeft een afwisselend landschap; sommige delen zijn
nog woest en weer andere delen zijn ontgonnen. In de vrije na
tuur leven er nog tal van herten. De enige weg over het eiland
vanaf de boot is met de auto te berijden. Snel gaat het niet;
regelmatig moet gestopt worden voor koeien en geiten die de
doorgang belemmeren.
Het eiland is 45 kilometer lang en 13 kilometer breed. De dis
tilleerderij is gelegen in het gehucht Craighouse aan de zuid
kust van het eiland.
Het distilleren vond hier al vele eeuwen geleden plaats. In 1750
kwam er een grotere distilleerderij. De Isle of Jura Distillery is
hiermee een van de oudste van Schotland.
Isle of Jura Single Malt is een produkt van de Isle of Jura
Distillery. In 1815 startte Charles Mackinlay het bedrijf in de
Schotse havenstad Leith. Aan blenden waagde hij zich nog
niet. Meer dan dertig jaar heeft hij er over gedaan om de juiste
blend te vinden. In die jaren reisde hij tal van distilleerderijen
af op zoek naar de juiste malt whisky.
De vijfde generatie Donald Mackinly heeft nu de distilleerdrij
onder zijn beheer. Hij waakt over het distilleerproces en de vele
duizenden vaten die opgeslagen liggen en wachten tot de rij-
pingstrijd verstreken is. In hart en nieren is hij een echte Schot
en verraadt zijn afkomst door nog regelmatig in de Schotse kle
derdracht te lopen en zeker op momenten dat de fabriek op het
eiland wordt bezocht.
De Isle of Jura Maltwisky is in beperkte mate in Nederland
verkrijgbaar. Het produkt ligt hier slechts bij een honderd ge
selecteerde bedrijven. Het produkt is vooral in trek bij de echte
kenner van whisky.
Hoewel Mackinly een van de grootste whiskyproducenten is in
Schotland gaat de exclusieve Isle of Jura Maltwisky slechts in
mondjesmaat over de toonbank.
Whisky is een belangrijk exportprodukt voor Schotland. Na
Amerika is Japan een grote afnemer. Overigens is de Neder
lander er ook niet vies van wanneer de exportcijfers worden be
keken.
ten eiken vat. In de loop der ja
ren krijgt het de goudgele kleur
van het hout en wordt ook het
karakter en de smaak verder
ontwikkeld. Houten vaten zijn
hierbij nodig omdat door het
hout de zuurstof naar binnen
kan dringen en de alcohol via
de poriën naar buiten kan.
Wanneer de whisky eenmaal ge-,
botteld is blijft het karakter en
de smaak onveranderd.
Voor wat het bepalen van de
smaak is whisky te vergelijken
met het zetten van koffie. Bij
hetzelfde merk koffie, dezelfde
wijze van zetten is de smaak
toch ook afhankelijk van „de
kunst van het zetten".
De smaak van blended whisky
schuilt hem in de samenstelling
met de tientallen soorten malt-
whisky. Blended whiysky be
staat uit een mengsel van mout
en graanwhisky's.
Het blenden komt oorspronke
lijk uit Edinburgh, waar voor
het eerst graan- en malt whi
sky's werden gemengd. Een goe
de blended whisky bestaat voor
dertig tot veertig prcent uit een
malt whisky en wordt gemengd
met tientallen soorten. Omdat
dit blenden zo belangrijk is
voor de smaak, het karakter en
het aroma wordt het recept
hiervan zorgvuldig geheim ge
houden. Het geheim beslaat
meestal niet meer dan één velle
tje papier en gaat van vader op
zoon. Dit is ook het geval bij
Donald Mackinlay. De titel
Master Blender is momenteel in
het bezit van Donald Mackin
lay en hij is de vijfde generatie
van de familie. Hij waakt op
het Isle of Jura over The Orgi-
nal Mackinlay die vijf jaar rijpt,
over de Mackinlay's Legacy, die
twaalf jaar nodig heeft om op
smaak te komen en over het pa
radepaardje van de familie; de
Isle of Jura single Malt, een tien
jaar oude zuivere malt whisky,
die bereid en gerijpt wordt in de
enige distilleerderij op het
eiland Isle of Jura.
PAGINA 15
Het eiland Jura, waar nog geen tweehonderd mensen
wonen. De distilleerderij ligt in het zuidoosten. Op het
eiland zelf wordt nog turf met de hand gestoken voor de
productie van whisky.
HET NIEUWE STADSBLAD - VRIJDAG 26 MEI 1989
De vijfde generatie Mackin
ly, Donald die het familiege
heim bewaart.
De distilleerderij op Jura.
Master blender Donald Mackinlay haalt de inhoud uit een van de geopende vaten.
Wie aan Schotland denkt,
denkt dan zeker ook aan
de Schotse tradities. De
kilts, de doedelzak en de
whisky. Schotland is een
land vol met tradities en
legendes. Verbonden aan
deze tradities en legendes
zijn vele familiegeheimen
j die van generatie op gene
ratie worden overgedra
gen. Een van die gehei
men, het samenstellen van
een speciaal soort whisky,
berust bij de Mackinlay's
Jen gaat al vijf generaties
lang mee.
van whisky een lucratieve be
zigheid was. Het gevolg was dat
er allerlei klandestiene distil
leerderijen als paddestoelen uit
de grond kwamen om de accijns
te ontduiken.
Behalve de Schotten waren het
al gauw de Engelsen die dc
smaak van whisky te pakken
hadden. Het verhaal gaat zelfs
dat Willem III, prins van Oran
je, onbedoeld het gebruik van
whisky heeft gestimuleerd. In
zijn Engelse periode verbood hij
de import van gin uit Frankrijk
en Spanje omdat hij daarmee in
onvrede leefde. Een insekten-
plaag in Frankrijk, die een
groot deel van de druivenoogst
vernielde, was'een tweede factor
die er aan bijdroeg dat de whi
sky een veel gebruikt produkt
werd.
Een groot deel van de whisky
komt uit de Schotse hooglan
den. Andere bekende gebieden
zijn Lowland Campbeltown en
de eilanden Islay en Jura.
In grote lijnen is de produktie
De drie whiskies van Mackinlay; de twaalf jaar oude Legacy,
de vijf jaar gerijpte The Orginal Mackinlay en de maltwhisky
Isle of Jura die tien jaar heeft gerust in eikehouten vaten.
Het eiland Jura met op de achtergrond de distilleerderij
Via een controle- en regelpaneel wordt het distillatieprol
gevolgd.
De vijfde generatie van Mackinlay voor de fabriek op
eiland Jura in Schotland.
Een kijkje bij de distillatieketels.
van whisky onveranderd geble
ven. De hoofdbestanddelen
voor het maken van whisky zijn
water, gerst en turf. Juist de
kwaliteit van water is belangrijk
bij het bepalen van de kwaliteit
van whisky. De zachtheid, zoet
heid en vooral zuiverheid zijn
bestanddelen die van doorslag
gevende aard zijn voor de kwa
liteit ervan. De gerst wordt op
grote schaal in Schotland ver
bouwd omdat het klimaat van
dit land ideaal is voor dit agra
risch produkt. Ook is turf volop
te vinden in Schotland; zo heeft
het eiland Jura een turf die ont
staan is uit overblijfselen van
vergane zeewieren en zeedieren.
Produktie
Bij de produktie van whisky
laat men de gerst eerst kiemen
waarna het gedroogd wordt met
een vuur dat met turf wordt ge
stookt. De rook die deze turf af
geeft beïnvloedt het aroma van
de whisky. Wanneer het proces
klaar is wordt de gedroogde
ontkiemde gerst mout genoemd,
dat vervolgens tot moutbloem
wordt gezeefd. Hierna vindt het
brouwen plaats; in een grote ke
tel wordt het meel met warm
water gemengd en lost het op.
Daarna kan het gisten beginnen
en gaat de vloeistof naar distil
leerketels. Hier wordt het gegis
te produkt verwarmd tot de al
cohol verdampt die opgevangen
wordt. Bij dit laatste proces
komt de malt whisky vrij. Hier
na begint het rijpen van de whi
sky dat een aantal jaren duurt.
Het rijpen gebeurt in een hou-
£De soorten en merken whisky
zijn legio; toch is de Schotse
whisky ruwweg in twee soorten
te verdelen; de malt en de blen
ded whisky. Voor de produktie
van de blended is de malt echter
onontbeerlijk.
-Al vele honderden jaren geleden
moet de eerste whisky in Schot
land zijn geproduceerd. Wan
neer is niet precies bekend. Ver
moed wordt dat de eerste mis
sionarissen in Schotland de
kennis van het distilleren op de
^bewoners overbrachten. Het
'eerste schriftelijke bewijs van
het bestaan van whisky dateert
uit 1494 toen de bevolking van
„het platteland de kunst had af
gekeken. De whisky betekende
voor de mensen, die het be
paald niet breed hadden, een
aardige aanvulling op hun ver
diensten. In de 16e en 17e eeuw
werd het distilleren op wat gro
tere schaal toegepast en begon
bok de overheid zich ermee te
bemoeien. De belasting op deze
drank werd in 1644 ingevoerd.
Al snel had men in Schotland
in de gaten dat het produceren
(XKinuochdroch
Rubh' a" Bhacair
Clrndrbodtl Boy i
Rubha na h
Uamh»
-/ Bogh a" Chtiirn
I I fori non Loogh
wCillchianaig
Invcrhjssa
Lussa Point
Tarbart
RuBTï' ChroiijomjjJA^
Rubh' Aird
Sg"he,>7 GlenBal/ick
Collage
Skcrvuilc Lighthouse
SOUND OF JURA
Na Cinilcan
een familiegeheim van vele jaren
SCOTCH WHISKV
De kunst van whisky blenden
