BRANDWONDEN BIJ KINDEREN
gOCUKLARDA YANIK YARALARI
TÜRKQE VE
ARAPQA
AIDS-BiLGi
TELEF0NU
GROTERE GROEPEN
MAATREGELEN
Türk ailelerinde, ufak gocuklarda dikkati gekecek kadar gok yanik yaralari
oluyor. Bu, Limburg Devlet Üniversitesi tarafindan 0 ile 4 yag arasi 200 gocukta
yapilan aragtirmada ortaya gikmigtir.
Qocuklar genelde gay, kahve, gorba gibi sicak/kaynarsivi maddelerle kendile-
riniyakmaktadirlar. Qocuklardaki tüm yanikyaralarinin %64'üne bu tip durumlar
sebeptir.
'IA" A jA' iA— A' ï4'ï A-o* 1 ,-il
rt 19 jl 1 ...11 j I j jj-wxJ I j I—0 jl j L JÜ I J j L? I ^9 —J 9— I I j—«>wi L- dl 13 ^1
VRIJDAG 26 MEI 1989
'T STADSERF
PAGINA 5
Peuters uit Turkse gezinnen lopen opval
lend vaak brandwonden op. Dat blijkt uit
een onderzoek van de Rijksuniversiteit
Limburg dat gehouden werd onder 200
kinderen van 0 tot 4 jaar.
Peuters branden zich vooral aan hete
vloeistoffen zoals thee, koffie en soep. Die
veroorzaken 64% van alle brandwonden
bij kinderen. De kinderen branden zich
vaak doordat zij zich aan een tafelkleed
optrekken en daardoor bijvoorbeeld een
pot thee over zich heen krijgen. Ook
nieuwsgierigheid in de keuken kan ernsti
ge gevolgen hebben. Een uitstekend
handvat van een steelpannetje is een uit
daging voor elke kinderhand.
Belangrijke factor bij het ontstaan van
brandwonden bij kinderen is het feit dat
hun huid nog zeer teer is. De hete vloei
stoffen veroorzaken daardoor eerder blij
vende littekens.
Een slachtoffer (22): „Ik word helaas nog
dagelijks aan mijn eerste verjaardag her
innerd. De hele familie zat gezellig met
koffie en gebak bij eikaar en ik kroop wat
rond over de grond. Plotseling wilde ik
wel eens zien wat er allemaal voor lekkers
op tafel stond en trok me op aan het ta
felkleed. De theepot viel van het theelich
tje af, over me heen. In mijn hals en op
mijn borst heb ik nog altijd littekens die
wel nooit meer weg zullen gaan. Je zult
mij niet in een bloesje zien lopen met m'n
kraag open; op z'n minst zit er een T-shirt
onder.
Op de vraag of Turkse peuters inderdaad
meer brandwonden oplopen, zoals het
onderzoek van de Rijksuniversiteit Lim
burg beweert, antwoordt mevr. Ria
Brand-Van Tilburg, hoofd van het regio
naal brandwondencentrum in het Rotter
damse Zuiderziekenhuis: „Jia, de dagelijk
se praktijk wijst inderdaad uit dat Turkse
kinderen vaker slachtoffer zijn. Naar de
reden heb ik geen onderzoek gedaan
maar ik vermoed dat Turkse mensen va
ker in grotere groepen bij elkaar thuiszit
ten. Bij die grotere groepen zijn dan ook
vaak veel kleine kinderen en dan ontsnapt
er wel eens een aan de aandacht. Die
trekt dan inderdaad een kan thee over
zich heen en zo ontstaan die typische
vloeistof-brandwonden: over een groot
oppervlak maar met geringe diepte".
Mevrouw Brand: „Overigens is het van
groot belang dat er door leken zo weinig
mogelijk aan de wond gedaan wordt.
Geen kleren uittrekken maar zorgen voor
veel, koud water. Desnoods het kind met
kleren en al onder de douche of in bad.
Smeer in ieder geval niets op de wond,
ook geen tandpasta of boter. Als er iets
op de wond gesmeerd is, is het voor ons
heel moeilijk om de wond te beoordelen.
Voor spoedevallen is de EHBO-afdeling
van het Schieland-ziekenhuis 24 uur per
dag geopend.
JUi-Jl^jJ^yjJI oLLI
lü^üJ'
Jl.
I j|-i Id-bj jj I J UJsJ I j|-» I j— j-311 dj Ld3U j|-yj. L, n I I jLl-éJi J I
j 4 ^Jl 0 j|-i jLlcV I jJ L"-L j I i'lL l r A L i II -li—Ij j&J AI I -*■ t Aj-oj ^1. II J- a I I 4JW L> d—
*/.64 ot-LoU I A. -V> "i A Lj-J U j j 11 j Li—II JJ-e p I r <ll> L- 11—-J I La-I' l_s-J I J LslLTJ I |_~.- oLLo Ij
p t 11r uu LiJI j|-> .sly- rt I cj dJjlixJl y. yj-o j i y JÜL3I I jl -JJjIL JLiJsll I j-l-Lol j-,
J Lij?^ I ^-Ld J - L J |1 |-||, ^9 d—LkJl aS\ n 9 a -_Lj ly—- yJI Jw jl j^,j ,hn II J I jUai-jl
J L-J-JI jd-, oLljl ^3 d_L> L—Jl Jjl ajlj i-l T I I y, I II 3 1 -» jl *B> j j jJ-JL J I j LLj' j Ly-Jl J-o L-JL
J^-> fl i ,1>, dJ— i.T 11 J-—LS A I JjH ^S-OLj-0 V) JI S I j-0 j n 'jl ^J ULc 22 j"J I d yd-£ j-j J I I d i n Jjü-3
dJj I h II y jJua v - Q j aJjLkJl jjjJ d J I II I i A*J I d Ad. ^-bLo Jjj! vijjjl j dj j I 1*1 II J JJuSL> jj L-jOJlj d5-v-ajl
'I jJ^ A L^_Lo ij I jJj la-—} jt-l >J—Jl j3l a ^5 Jju,3 19 j ^-Lc jl j—Jl^j a djLS a ^-Lc LiJI dl J
ai»3I j-. I n 9 Idii jl ja
j— CjLcj n
d t a ld—11 j-, L^S pJt jyL j-a I j>JI ^t^du J— Ld JU j^-d ji-o j— L^—oJl JlJjdl j L5 lil J la II I d_,L> I ^9 o
|0 Ij jjj jd J-Jj J 9 A' I 1 n I J—I j>JI j jdd—I I a II jdJl d I. |A|J j- I 'i jLi JJI J_J Lj d a I II. li J jT jjj - a 1 CL—o o-SjdaJ I
-iUj t I j^c j, 11 J J jj. A jaj 1 |»J o *1 l.\ I L, L>—o jj jJ> Ly a 11 J LsJd I j I I j— A 'i 1 - I i-Jj-«Jl jj-d^l jl a (d»-
^jS-o-JC jl t.o ll J LaJo*^ I LÓ--I Jl>olcj o..^ o ll d jjb o ^5! O IL» oLc a_o_>-o ^9 L^_oJl I I 5> Ij
d.1 ^g_Lc jl j-yJ I o ,jl ^^01 LÜ Lj j oJj ÜaJ I jj-o »d\ I JjusJL qjiu Lo ^9 j I i 'i I d_c> |0 JuC
rl 9 o r -I-..I t 1 j ,V l„> ll ^_Lc rL.iu2S.J j-> Lo-o
oH^I
j«vjc Ijl ^j-o >_il^i-9^ I *^l j d^-v-y «f> ll c 1 I «*l li Jo i |0 I o 'i Q?j I jo L^-J I (j-o-J <Ljl d N i.ll
3_jjl_Jl ^9 o I j jJl i rxJ dd_* ^J.9 li 11 Jai I 7- l_L>l Ij Ij I j-w-S JjLiJl c LoJ L» A—>ü I
di If 3 j 1i ll v 11 .1 11 ^j-o-3 j^Jl <i-' I 1 1."» dJuijJI jl jLi—1 jjdo-o J-j-o j- I ^-Lc^^-Oo j
^»j_jJly«9 ft-cl... 24 j-i-3-o jJfco |0 1-^JdJ
J£—1 Lj—I d^i_l a*i I wLi Ll—I ^...i 9 I sLb jJI o 19 d L> L—11 w*V L>.1 Ij
Kinderen zijn nieuwsgierig. Soms met nare gevolgen.
Qocuklar gogu kez masa örtüsünü gekerek
örnegin gaydanligin üstüne dügmesi v.s. ile
yanmaktadirlar. Bazen, mutfakta meraktan
baglarina kötü sonug doguracak durumlar da
gelebilir. Tavanin digari dogru gikan kulpunu
her gocuk eli kapmak ister.
Qocuklarda yanik yaralarinin olmasinda
önemli faktör ciltlerinin gok taze, nazik olma-
sidir. Qok sicak sivilar bazen kalici yara
izlerine de sebep olabilir.
22 yagindaki bir kazazede: "Malesef her gün
ilk dogum günümü hatirlamak zorunda ka-
liyorum. Tüm aile neg'eli bir gekilde oturmug
kahve igip pasta yiyormug. Ben de yerde
emekliyormugum. Aniden, masada ne tatli
geyler var diye bakmak isteyip masa örtüsünü
gekmigim. Sicakligini muhafaza etsin diye
yanan mum üstüne konan gaydanlik üstüme
devrilmig. §imdi boynum ve gögsümde hig bir
zaman silinmeyecek yara izleri var. Beni agik
yakali buluzla göremezsiniz. Öyle bir buluz
giydigimde de igime muhakkak kapali yakali
tigört giyerim." demektedir.
Büyük gruplar:
Limburg Devlet Üniversitesinin yaptigi arag-
tirmada iddia edildigi gibi Türk gocuklarinin
hakikaten daha mi fazla yanik kazalari oldugu
sorusuna Rotterdam "Zuider" hastanesi
yanik yaralari bölge merkezi müdürü Bayan
Ria Brand-van Tilburg göyle yanit veriyor:
"Evet, pratikte hakikaten her gün Türk gocuk
larinin bu duruma daha gok dügtügünü gö-
rüyoruz.
Buna na neden oluyor diye aragtirma yapma-
dim ama kanimca Türkler gogu kez daha
büyük gruplar halinde evde beraberce otu-
ruyoriar. Büyük gruplar iginde gogu kez de
gok ufak gocuklar oluyor ve haliyle arasira
dikkat azaliyor. Qocuk üzerine gaydanligi
döküyor ve bu gekilde tipik sulu madde yanik
yaralari hasil oluyor. Bu tip yaralar, genig
satihta fakat derin olmayan yanik yaralaridir.
Tedbirler
Bayan Brand: "Herhalükarda yara ile ilgili
mümkün oldugu kadar az gey yapm. Elbise-
leri sakin gikarmayin. Yalniz bol soguk su
dökün. Lüzumu halinde gocugu elbiseleri ile
oldugu gibi dugun altina veya küvete koyun.
Yaraya yine de hig bir gey sürmeyin. Dig
macunu veya yag da surmeyin. Yaraya bir gey
sürersenis bizim igin yarayi incelemek daha
zorolur."
Schieland hastanesinin ilk yardim bölümü
acil durumlar igin her gün 24 saat agiktir.
I y——as— 1 0yUj 1^ |jJ V—J LL L- 11 J L>- -3 I J—9 J I I JasJ I I Jjsi* jiA^ O
)f a-l'AJl j»
-X>- p It I l^c I d- I I 1 d .aj^d Jis JÜ I368 jy*J^- I j|4 1j l-Lc I 6 Jas Lil) I c J-fc o
L>^y--J I JL jJ JL1 j I 1yïj 1 O Jk£ I t A sa-S, 11 I i-> 'l 9 8 8 'jfcSy* 1 jJ LlL 1 J'i.'Aj t*3
3ijl—Jl
A I -A J .3 j|- JJ I d -L JjaJ I JL LJ raJ I Lü d Lj y- - 11 I
|.L A II ra_. j| I <v_. Is dj Ic J I d JA —JadL>— j|-^ A dj L J I ji>J lÜj— *1 9 88 Jj-J^-
IA I A d JU l-a^J i Je Li jl li-ia—11 L^.—JL Ls-ft Jyi- J—l \j IA I dd—9
LLlyUj-JI
'A j*-" lA J>*3J I is LI y I IA 9» d LC 1—sj I dL>J I Jh>J I JL JÜ jl I ü-. sj..7, ..'.3 I j I
d j I LJ I ji^ L_*J I jl) iy LlJ I lsl^ -—JL? .*1.3d— s 2yê 31 dU j I L~.
12-00 A' 9-00 «L-JI j|d Ld,- dJJj 18 jL--i Jy,; ji^-JL
iy Lj—3U Jid- -is- Ldyd L- 3 W ^,7,J dy Lj—3Ü all Jl>- I d d- JlU I A^-—i -Laid aiL)
A' 9*00 «tl-Jl jJ. Ld^- a'-J' 5&7 lilyi— i-j jiJl jA-iJl j—i
jib-il jLl-jLdd-, ïjaliJI A5—U «iLIj, 12-00
JdüüaiUij 12-00 A'9-00 idl-JI j|d L.^- 33 jiJbyS j|lA-JLfl-LA-i A5-*-" -
b-w i I o
ly—d-*J L Am aJ I I J I JI jOÜ il I LiLAy; UyJ-3U«J I I f -dOjaJL)
245 315 010 -4732111 ^cl ^JI 3.UJI 56 7
1 nisan itibariyle Türkge ve Arapga dillerinde
bilgi telefonu baglatilacaktir. Bu, halen Hol-
landaca ve ingilizce olan aids-bilgi telefon
hattina ilave olarak yapilmigtir.
Bütün bu hatlar Aids'le mücadele igin olan
ülke gapindaki büroya baglidir. Halihazirdaki
06'li numara Türkge ve Arapga konugan bir-
gok kigi igin anlagilmasi zordur. Bu nedenle
gimdi iki yeni telefon hatti agilmigtir. Türkge
olani (020-933811) Arapga olam ise (020-
933199) dur.
Telefonda karginiza gikan kaset bandindan
kigi AIDS hastaligi, "seropositif" (kanmda aids
virüsü olup portör/tagiyici) olma durumu ve
koruyucy önlemler hakkinda bilgi alabilir.
Ayrica kigi daha fazla bilgi alabilecegi birkag
yere de havale edilir.
Yarim sene kadar bir deneme döneminden
sonra bu telefon hatlarinin ne dereceye kadar
ihtiyaci kargiladigina bakilacaktir.
