Verkeersmaatregelen
Licht, geluid,
kostuums en decor
Tjalk 'Zeldenrust'
speelt een hoofdrol
Schrijver/regisseur Bernard Bredero:
Componist Auke Pol:
Muziek moet funktioneel zijn"
Aanvangstijd
en kaartverkoop
''HET NIEUWE STADSBLAD - WOENSDAG 9 MEI 1990
PAGINA 7
SCHIEDAM - In verband met de uitvoeringen van het open
luchttheater geldt de komende dagen een aantal verkeersmaat
regelen op en rond de Lange Haven.
Voor de Vismarkt geldt een parkeerverbod tot het theater na de
laatste voorstelling is afgebroken. Wanneer door de weersom
standigheden inhaalvoorstellingen moeten worden afgewerkt op
14 of 15 mei, geldt dan ook een parkeerverbod op de Lange
Haven, nabij de Westmolenstraat.
Tot en met zondag 13 mei mag in de avonduren niet worden
geparkeerd in de direkte omgeving van het theater. Bovendien
zal het gebied iedere avond tussen 21.00 en 24.00 uur worden
afgesloten met bouwhekken. De afsluitingen staan op de Lange
Haven bij de Westmolenstraat, de Branderssteeg, de Taansteeg
en de Bokkensteeg. Bewoners van de Lange Haven en Vis
markt worden uiteraard wel doorgelaten.
Het publiek kan uitsluitend via de toegang aan de Appelmarkt
bij de tribune komen. Bezoekers wordt daarom aangeraden via
de Hoogstraat naar het theater te komen en bij voorkeur ge
bruik te maken van het openbaar vervoer.
Aan het begin en het eind van de Lange Haven en de toeleiden-
de straten worden borden en hekken geplaatst om het verkeer
om te leiden. De Lange Haven blijft uiteraard wel bereikbaar
voor ambulance, brandweer en politie.
SCHIEDAM - Na vele
maanden van voorberei
ding start morgen, donder
dag, het grote werk voor
de ruim honderd mensen,
die meewerken aan de
openlucht theatervoorstel
ling ,,'n Brandende Kwes
tie". Het Schiedamse ver
haal van de Patriottentijd
wordt van 10 tot en met
13 mei opgevoerd aan de
Lange Haven ter hoogte
van de Vismarkt.
Wanneer de weersomstandighe
den roet in het eten gooien,
wordt de betreffende voorstel
ling verplaatst naar 14 of 15
mei.
Volgens schrijver/regisseur Ber
nard Bredero en het initiërende
Schiedams Collectief Historisch
Amateur Toneel (S.C.H.A.T.) is
deze produktie weer een flinke
stap verder in vergelijking met
de voorstelling, die twee jaar ge
leden bij de ruïne werd opge
voerd.
In Het Nieuwe Stadsblad doet
een aantal betrokkenen een
boekje open over de totstandko
ming van het toneelspektakel.
Componist Auke Pol vertelt
over de muziek, Bernard Brede
ro doet uit de doeken hoe het
verhaal tot stand is gekomen en
verder wordt informatie gege
ven over de techniek, de rol
van de tjalk Zeldenrust, de
kaartverkoop en de verkeers
maatregelen.
SCHIEDAM - ,,'n Bran
dende Kwestie" wordt don
derdag 10, vrijdag 11, zater
dag 12 en zondag 13 mei
opgevoerd aan de Lange
Haven bij de Appelmarkt-
brug. Alle voorstellingen
beginnen om 22.00 uur.
Men kan kaarten reserver
en bij het Passage Theater,
telefoon 4269563, van dins
dag tot en met vrijdag van
10.00 tot 16.00 uur en za
terdag van 12.00 tot 14.00
uur.
De kaartverkoop vindt
plaats bij de WV Schie
dam, aan de Buitenhaven
weg 9 (maandag-vrijdag van
09.00 tot 17.00 uur en za
terdag van 10.00 tot 16.00
uur) en bij het Passage
Theater, in de Passage 9-13
(dinsdag-zaterdag van 12.00
tot 14.00 uur).
Op de speeldagen zelf kan
men ook terecht bij de kas
sa aan de Lange Haven.
De toegangsprijzen zijn
7,50/CJP en Pas 65 5,-.
SCHIEDAM - Het zijn niet alleen de acteurs, muzikanten,
technici en vormgevers, die in 'n Brandende Kwestie een
hoofdrol vervullen. Een minstens net zo belangrijke rol is weg
gelegd voor het zeilschip 'Zeldenrust', waarmee Pieter Nolet
heen en terug naar Amerika vaart.
Die reis duurt slechts anderhalf uur (de duur van de voorstel
ling), maar de opkomst van de Zeldenrust is op de seconde
gepland. Er is maar één moment, waarop het schip de wind in
de zeilen mag krijgen en dat is het juiste moment.
Hiervoor moeten van de kant enige kunstgrepen worden ge
daan. Samen met zijn vijf medewerkers zal schipper Van
Drongelen een heel nauwgezet huzarenstukje moeten uitvoe
ren. Het schip moet namelijk precies op het juiste moment
door de Appelmarktbrug varen.
De 'Zeldenrust' behoort met zijn 23 meter lengte en 4.85 meter
breedte tot één van de grootste tjalken. Het schip heeft een op
pervlak van 188 m2, verdeeld over grootzeil, fok en kluiver.
In het dagelijks leven is het schip in gebruik voor educatieve,
representatieve en recreatieve doeleinden. Het is eigendom
van de Van Wansing Stichting, die zich sterk maakt voor de
bevordering van de kennis en belangstelling van en voor de
historische en hedendaagse binnenscheepvaart.
SCHIEDAM - De organisatie
rond 'n Brandende Kwestie is
bijzonder ingenomen met de
hulp, die watersportvereniging
De Vrije Liggers heeft aangebo
den. Tijdens de opbouw van het
decor stelde De Vrije Liggers
boten ter beschikking voor de
werkzaamheden op het water.
Bovendien zal tijdens de uit
voering een aantal schepen in
het toneelstuk een rol vervullen.
SCHIEDAM - Het heeft
heel wat voeten in de aar
de gehad om deze giganti
sche toneelproduktie tot
stand te kunnen brengen.
Met name op het techni
sche vlak zijn enorme
hoogstandjes bereikt.
De mensen van het Passage
Theater zijn hiervoor verant
woordelijk. Fred Hoogsteder en
Gerard Willegers hebben zich
belast met het licht en geluid.
„Het probleem was de opper
vlakte. Het is onmogelijk om
overal lichtbronnen te plaatsen,
voornamelijk vanwege het wa
ter. We hebben gekozen voor
een enorm lichtplafond van 10
bij 14 meter, dat op vier palen
boven de lokatie komt te han
gen. In dit plafond zit voor
250.000 Watt aan licht! Voorts
wordt gebruik gemaakt van ki
lometers kabel, die deels door
het water lopen. Door ze met
kettingen te verzwaren, houden
we ze op de bodem".
Voor het geluid wordt gewerkt
met tientallen micro- en hand
zenders, terwijl bij het orkest en
op enkele plaatsen microfoons
worden geplaatst. Het geheel
wordt bestuurd door een 32-ka-
naalsmixer, aangevuld met nog
eens een 8-kanalenset.
Op de daken van de omliggende
huizen staan tenslotte nog vier
enorme volgspots opgesteld, die
de voorstelling belichten. Tij
dens de uitvoering bestaat de
technische staf uit dertien me
dewerkers.
Kostuums
Betty Prins is de ontwerpster
van de ruim honderd kostuums,
die tijdens de voorstelling wor
den gedragen. „Het bijzondere
van mijn opdracht was, dat de
kostuums niet authentiek
moeten zijn, maar wel echt
moeten lijken. Het grootste pro
bleem was het vinden van de
juiste stoffen, dat heeft maan
den geduurd".
Podia en tribune
Het decor bestaat uit verschil
lende podia, die zijn opge
bouwd op de Vismarkt en Lan
ge Haven en op pontons in het
water. Michel Snoep is de ont
werpster hiervan. „We moesten
rekening houden met enkele be
perkingen op deze lokatie. Bo
men, die uiteraard niet verwij
derd konden worden, hebben
een plaats in het decor gekre
gen. Bovendien moeten brand
weer, politie en ambulance on
gehinderd doorgang kunnen
vinden. Maar het is allemaal
uitstekend gelukt".
Aan de overzijde ligt in het wa
ter een ponton, waarop de pu
blieke tribune is gebouwd. Deze
tribune biedt plaats aan 750
toeschouwers.
De afgelopen dagen is druk ge
werkt aan de opbouw van de
decors en de tribune. Na een
try-out, die vanavond plaats
vindt, kunnen de acteurs, actri
ces, musici en alle andere be
trokkenen zich opmaken voor
de grote apotheose: de uitvoe
ringen!
Een deel van het kolossale lichtplafond, dat de voorstelling
duidelijk zichtbaar moet maken.
Tijdens de repetities in het Passage Theater werd onder meer (gebruik gemaakt van tafels om aan het hoogteverschil
op het podium tijdens de voorstelling te wennen.
Theaterdirecteur Carel
Beke toonde zich bereid om
de UW THUlSKRANT-foto-
graaf per roeiboot te vervoe
ren, zodat hij een paar mooie
platen kon schieten.
SCHIEDAM - De geeste
lijk vader van het hele
spektakel is Bernard Bre
dero. Hij heeft het verhaal
geschreven en is verant
woordelijk voor de regie.
Bernard verwacht veel van
de uitvoeringen. „We wer
ken weliswaar met ama
teurs, maar we gaan be
slist niet amateuristische
te werk. Ik heb veel, erg
veel van de mensen geëist.
Meestal vriendelijk, soms
met de zweep erover, maar
het resultaat is er. Ik ben
enorm trots op wat er nu
door deze amateurs is be
reikt".
Bernard Bredero is een theater
mens in hart en nieren. Als
kind al wilde hij bij het toneel.
„Lekker indiaantje spelen. Iets
was ik bij deze voorstelling ook
doe", bekent hij. „In Utrecht
maakte ik deel uit van studen
tencabaret- en theatergroepen
en ik heb in Parijs mime-voor
stellingen gegeven. Zes jaar ge
leden begon ik mijn eerste to
neelstukjes te schrijven. Als ik
die verhalen nu teruglees, stijgt
het schaamrood naar mijn ka
ken, maar al snel had ik mijn
eerste stuk op de planken". In
middels heeft Bernard al talloze
produkties op zijn naam staan.
Na het grote succes van de eer
ste openluchtvoorstelling twee
jaar geleden, was het voor het
S.C.H.A.T. duidelijk dat er een
vervolg moest komen. Aan Ber
nard Bredero werd opdracht ge
geven om een toneelstuk te
schrijven over de Patriottentijd
in Schiedam.
Verzonnen
„Ik ben me toen breed gaan ori
ënteren op die periode. Als uit
gangspunt nam ik de scriptie
van de Schiedamse historicus
Frans Meyer voor het achterha
len van namen en data. Ook uit
andere bronnen heb ik mijn
kennis opgedaan. De historische
feiten kloppen dan ook, de rest
is door mij verzonnen. Ik moest
af en toe wel schipperen met de
waarheid om het verhaal goed
over te laten komen bij het pu
bliek. Zo had Jacob Nolet hele
maal geen zoon Jacob, die naar
Amerika ging. Die zoon heette
ook Jacob, maar dat is natuur
lijk verwarrend. Dus noemde ik
hem Pieter".
„Ik heb getracht een toneelstuk
te schrijven, dat niet alleen
interessant is voor de Schie
dammer. Het moest meer zijn
dan een voorstelling tussen de
schuifdeuren. Het hoefde niet
persé historisch verantwoord te
zijn, maar wel realistisch. Wat
ik erbij heb verzonnen, had ook
echt gebeurd kunnen zijn".
Het verhaal van de strijd tussen
de patriotten en de orangisten
gaat volgens de schrijver over
het gevangenne zijn van het ei
gen milieu en de eigen ideeën.
„Dominicus Doom en Jacob
Nolet zijn twee personen met
verschillende achtergronden en
afkomst. Goed beschouwd heb
ben ze dezelfde ideeën, willen
ze hetzelfde, maar er is een
emotionele kloof. Door hun
verschillende achtergrond kun
nen ze niet samenwerken om de
ideeën te realiseren. In feite ge
beurt nu nog steeds hetzelfde.
Kijk maar naar Zuid-Afrika,
President De Klerk en Nelson
Mandela willen ook hetzelfde,
maar toch..."
Kiene jongens
Bernard is zeer verheugd over
de lokatie en de wijze waarop
de techniek de produktie moge
lijk heeft gemaakt.
„Het is natuurlijk niet eenvou
dig om op deze plek zo'h pro
duktie neer te zetten. Maar de
mensen van het Passage Thea
ter blijken kiene jongens met
uitstekende ideeën. Ik verwacht
dan ook geen problemen, het is
bij hen in goede handen", aldus
Bernard, die in zijn woonplaats
Utrecht al vaker dergelijke pro-
jekten tot stand heeft gebracht.
Om de gebeurtenissen in de Pa
triottentijd te overbruggen,
wordt gebruik gemaakt van een
groot videoscherm, waarop aan
vullende jaartallen en feiten
worden vertoond. „We moeten
tenslotte zeven jaar historie in
slechts anderhalf uur uiteenzet
ten".
Maar ondanks alle lofuitingen
over de technische hoogstand
jes, vindt Bernard dat die niet
op de voorgrond moeten tre
den. „De spelers moeten het
spel maken, aangevuld met de
licht- en geluidseffekten. En niet
andersom. 'Goh, wat knap', Dat
is geen emotie. Ik wil de men
sen pakken. Theater moet iets
in je losmaken".
Over de inzet van de acteurs en
actrices is de regisseur zeer te
spreken. „De generale repetitie
toonde dat we al heel ver wa
ren. Maar het echte vuur komt
natuurlijk pas als straks het pu
bliek er is".
Wilton Fijenoord
Bernard Bredero werkt graag in
Schiedam. Hij noemt de nieuwe
voorstelling een stap verder, in
vergelijking met de produktie
van twee jaar geleden. Hij heeft
zelfs al zijn gedachten laten
gaan over een derde produktie.
„Het lijkt me schitterend om
een verhaal te schrijven over de
historie van Wilton-Fijenoord
en dat ook op die lokatie uit te
voeren".
Regisseur Bernard Bredero (rechts) geeft nog wat aanwijzingen aan acteur Robert Reesink,
die de rol van Pieter Nolet voor zijn rekening neemt.
SCHIEDAM - De muziek voor
,,'n Brandende Kwestie" is ge
componeerd door Auke Pol, do
cent aan de Streekmuziekschool
Nieuwe Waterweg Noord. Hij
werkt voornamelijk in Vlaardin-
gen en Maassluis, maar woont
in Rotterdam. Naast het geven
van muzieklessen, houdt hij zich
dus ook bezig met het creëren
van muziek. Over componeren
in het algemeen zegt hij: „Je
kunt het maken van muziek een
beetje vergelijken met het werk
van een beeldhouwer. Je begint
met een idee, maar dan heb je
materiaal en gereedschap nodig
om het idee zichtbaar of hoor
baar te maken. Alleen is eèn
beeldhouwwerk blijvend en mu
ziek is zo weer weg. Voor toneel
geldt dat natuurlijk ook".
Achter de hoge glas-in-lood
schuifdeuren van zijn woning,
die het woongedeelte in tweeën
delen, staat een toren van drie
Onder leiding van dirigent Arthur de Bussy repeteert het orkest de composities van Auke
Pol. In de achterhoede bespeelt de componist zelf de synthesizer.
synthesizers. Deze worden
straks allemaal gebruikt in de
theaterproduktie.
Hoe gaat het maken van thea-
termuziek nu eigenlijk in z'n
werk? Auke: „Het is niet zo, dat
je op dit soort muziek zomaar
al je eigen vrolijke ideetjes kunt
loslaten. Je moet erg rekening
houden met wat er allemaal op
het toneel gebeurt. De muziek
moet worden afgestemd op het
totaalprodukt, het moet funk
tioneel zijn".
„Het begon dan ook met ge
sprekken met de regisseur, die
vrij duidelijke aanknopingspun
ten moesten opleveren. Dit
moet iets Mozart-achtigs wor
den en dat kan a la Strawinsky.
Dat soort trefwoorden geeft je
als componist voldoende vrij
heid. Termen als verdrietig,
groots, daar kan je niks mee.
Dat is veel te vaag".
Computer
Toen AUke zich met de afge
sproken stijlen vertrouwd had
gemaakt en de melodie en in
strumentatie in zijn achterhoofd
had zitten, nam hij plaats ach
ter de synthesizer, die alles met
een aan een computer doorgaf.
De uiteindelijke versie werd
verwerkt in een notatiepro
gramma, waarbij de computer
alles in notenschrift opschreef.
Zonder die automatisering is
het volgens Auke niet mogelijk
om in zo korte tijd zoveel mu
ziek te produceren.
Vervolgens kwam één van de
spannendste momenten van het
proces: de eerste repetitie. Toen
pas moest blijken of alles wat
door Auke is bedacht, ook
klopt, of het werkt. In die tijd
was de samenwerking met diri
gent Arthur de Bussy heel be
langrijk. Hij was het klankbord.
„Het was heel prettig om samen
de partijen door te nemen, ze
samen muziektechnisch te be
kijken. Dat heeft geholpen om
alles beter op een rijtje te krij
gen", aldus Auke.
Orkest
Auke maakt ook zelf deel uit
van het veertien man sterke or
kest, dat straks zijn composities
gaat uitvoeren. Bij openlucht
theater zijn sterke akoestische
instrumenten nodig als koper
blazers en slagwerk, naast de
houtblazers en synthesizers. He
laas bleek een strijkorkest niet
mogelijk vanwege de invloed
van water op de instrumenten.
Auke is zeer te spreken over de
inzet van het orkest. Net zoals
de toneelspelers zijn ook alle
muzikanten amateurs.
„Het is een vrij bont gezel
schap, variërend van een doua
nebeambte, bioloog en student
tot een electrotechnicus en huis
vrouw. Een aantal van hen
speelt in muziekverenigingen,
maar er zijn ook 'losse spelers'
bij. De meesten moesten aan de
slag met spelen van muziek,
waaraan ze helemaal niet zijn
gewend. Maar na een korte ge
wenningsperiode waren ze erg
enthousiast. Het is ook leuk om
nu eens muziek te spelen, die
niet op zichzelf staat, maar aan
iets anders, aan theater, vast-
hangt".
„Het heeft heel wat moeite ge
kost om ze bij elkaar te krijgen,
maar de inzet is groot en het is
vooral plezierig dat iedereen al
tijd stipt op tijd bij alle repeti
ties aanwezig is".
'n Brandende Kwestie
„Wat ik erbij heb verzonnen,
had echt gebeurd kunnen zijn"
