BEZIT DELEN MET EEN ANDER
IK DENK DAT WE ER EEN HOOP MEE
KUNNEN
WE MOETEN ER EEN ZINVOLLE INHOUD
AAN GEVEN -
ONTWRICHT
CO-PRODUCTIE
NEDERLANDS
VANDALISME
VRIJDAG 16 NOVEMBER 1990
'T STADSERF
PAGINA 5
(Herman Ketel, voorganger Pinkstergemeente Morgenstond Schiedam en
omstreken.)
Wat de kerken in Schiedam aan de sociale vernieuwing kunnen bijdragen
vindt Herman Ketel een moeilijke vraag. Nauwer samenwerken om de grote
nood in de maatschappij te bestrijden, dat zeker. Maar of de kerken ook geld
van de overheid moeten aanpakken, zodat ze de problemen te lijf kunnen, dat
weet de voorganger van de Pinkstergemeente zo net nog niet. „De kerk moet
wel aan zijn eigen principes en methodes vasthouden, en die stroken niet
altijd met wat de overheid wil".
(Marjo Stijns, voorzitter Adviescommissie Vrouwenemancipatie)
Praten en vergaderen is allemaal prima, maar daar mag het niet bij blijven: je
moet ook iets doen. Anders heeft al dat praten geen zin. Met die instelling
werd Marjo Stijns een paar jaar geleden voorzitter van de Adviescommissie
Vrouwenemancipatie. Met dezelfde instelling bekijkt ze het ook in de vrou
wenbeweging veelbesproken begrip sociale vèrnieuwing. „ik denk dat we er
een hoop mee kunnen, maar dan moet het er niet op neerkomen dat we ein
deloos gaan overleggen.
Mahir Eng in, gemeenteraadslid PvdA)
Mahir Engin komt er rond voor uit: sociale vernieuwing is een uiterst vaag
begrip. Niemand weet precies wat het betekent. Het gros van de Nederlandse
bevolking heeft al moeite zich er iets bij voor te stellen, iaat staan dat migran
ten er mee uit de voeten kunnen. Bij hen is het hele begrip zelfs volslagen
onbekend" zegt Engin. Toch is hij niet pessimistisch. „Juist omdat het nog
zo'n vage term is zullen wij onze uiterste best moeten doen er een zinvolle
inhoud aan te geven. En er voor moeten zorgen dat het geld bij de juiste
groepen terecht komt".
IS&Lltl I*i jüi piÉilïli£
Ketels kijk op de samenleving is sterk re
ligieus gekleurd. Politiek en maatschap
pelijk werk maken zich zorgen om de
zwakke economische positie van grote
groepen achterop geraakte Schiedam
mers.. Dat doet Ketel ook, maar hij ziet
het wijdser. Hij denkt dat de totale sa
menleving toe is aan vernieuwing. Een re
ligieuze vernieuwing, wel te verstaan.
„Het huis waarin wij wonen is ontwricht",
zegt Ketel met enig pathos. Abortus, eu
thanasie, drugsverslaving en alcoholmis
bruik beschouwt hij als tekenen van mo
reel verval. In plaats van praktische hulp
verlening, kiest hij voor herstel van gods
dienstige normen en waarden. Daar ligt
volgens Ketel de eerste taak van de ker
ken, in ieder geval voor zijn eigen Pink
stergemeente.
„De mensen moeten weer leren meer
voor elkaar over te hebben, leren hun be
zit te delen met een ander. Dat kunnen ze
alleen als ze de goddelijke liefde ervaren.
Pas dan zullen er weer kinderen zijn die
zich volkomen happy voelen, die niet van
huis weglopen of rare dingen uithalen om
dat hun ouders gaan scheiden. We
moeten terug naar de tijd dat het gezin,
de familie de hoeksteen is van de samen
leving".
Sociale vernieuwing, vat Herman Ketel
samen, is respect van de ene mens voor
de andere. Dat bereik je het beste door
de bijbel te lezen en God te dienen.
Dat vrouwen behoren tot de achter
standsgroepen voor wie de sociale ver
nieuwing is 'uitgevonden', staat voor Mar
jo Stijns als een paal boven water. Vrou
wen mogen dan voor de wet gelijkgesteld
zijn aan mannen, in de praktijk komen ze
toch vaak op de tweede plaats. Over
voorbeelden hoeft ze niet eens na te den
ken: „Voor vrouwen is zelfs een hoge op
leiding nog steeds geen garantie voor een
goede baan. Het aantal werkloze vrouwen
met een goede opleiding is gigantisch."
„In Rotterdam noemen ze sociale ver
nieuwing en emancipatie in één adem. Ze
beschouwen het daar als een co-produc
tie. Ik vind dat een vondst. Die twee gaan
inderdaad hand in hand", zegt mevrouw
Stijns. Zij is vast van plan, ook in Schie
dam aan die twee-eenheid vast te hou
den. Met in het achterhoofd de gedachte
dat er niet door anderen mag worden be
slist over de mensen om wie het gaat,
maar dat de doelgroep zelf beslist.
Het is waar: in dat opzicht voegt sociale
vernieuwing niet veel toe aan het gedach-
tengoed van de vrouwenbeweging. „Ons
uitgangspunt is altijd al geweest: wegko
men uit een situatie die je niet bevalt.
Greep krijgen op je eigen leven, weten
wat je wilt en proberen dat doel te berei
ken." Maar het magische begrip kan de
oude idealen wel nieuw elan geven, en,
wat nog veel belangrijker is, een breed
front tot stand brengen tussen alle groe
pen in de samenleving die zich met ver
nieuwing bezighouden.
In bestuurlijk jargon heet dat het 'slopen
van verticale schotten'. Marjo Stijns denkt
dat de Schiedamse Vrouwenorganisaties
al een groot deel van die scheidsmuurtjes
tussen eikaars werkgebieden omver heb
ben gehaald. Wat nog ontbreekt is een
gezamenlijke aanpak. Maar die zit er aan
te komen, zegt zij stellig. De verfoeide
praatcultuur en het afschermen van het
eigen terreintje werd afgelopen zomer
voor het eerst effectief doorbroken met
een succesvolle campagne voor sociale
veiligheid. De soms bijna agressieve pos
ters tegen verkrachting en sexueel geweld
maakten veel indruk.
Dat migranten tot de doelgroep behoren
lijdt geen twijfel. Engin, zelf van Turkse
afkomst, kent de noden van de etnische
minderheden in Schiedam beter dan wie
ook. Hoge werkloosheidscijfers en een
lage scholing gaan in migrantenkringen
hand in hand. Wil de gemeente die ach
terstand wegwerken, dan zal veel geld uit
de sociale vernieuwing besteed moeten
worden aan betere scholingsmogelijkhe
den en een actieve bemoeienis met de ar
beidsmarkt.
Engin denkt dat het uitbreiden van het
aantal leerkrachten voor OETC (onderwijs
in eigen taal en cultuur) op de basischo-
len al een stap in de goede richting zou
zijn. Ook het OVG (onderwijsvoorrangs-
gebied) zou meer geld moeten krijgen,
zodat migrantenkinderen op school beter
begeleid worden. Maar ook de ouders
mogen niet vergeten worden, waarschuwt
Engin. Hij pleit daarom voor meer vak
mensen bij het volwassenen-onderwijs.
„Er wordt altijd gezegd: laat de migranten
Nederlands leren, dan hebben ze automa
tisch meer kans op een goede baan. Uit
stekend. Maar dan moet daar ook de ge
legenheid voor zijn. Maak daar dan geld
voor vrij".
De gemeente, denkt Mahir Engin, moet
het niet bij woorden laten. Vindt het
stadsbestuur dat er iets gedaan moet
worden aan de werkloosheid onder mi
granten? Laat de gemeente dan zelf het
voorbeeld geven en meer 'buitenlanders'
in dienst nemen. „Dat zou echt sociale
vernieuwing zijn".
Ook de club- en buurthuizen kunnen een
rol spelen bij het verbeteren van de posi
tie van de kansarmen, En Engin zegt er
meteen bij dat dat lang niet alleen mi
granten zijn. Hij vindt het dan ook een
goed idee dat de clubhuizen meer geld
krijgen, maar wel op voorwaarde dat die
het geld goed besteden, bijvoorbeeld
door scholingscursussen te geven. In Rot
terdam heeft Mahir Engin een aardig soci
aal vernieuwings-experiment ontdekt.
Werkloze migranten krijgen daar een
baantje aangeboden als conciërge of be
heerder van een verenigingsgebouw of
een moskee. Ze krijgen daarvoor een klei
ne vergoeding, iets in de orde van vijf gul
den per dag bovenop hun uitkering.
„Veel is het niet", beseft Engin. „Maar als
je ziet dat die mensen er heel tevreden
mee zijn, is het mischien het overwegen
waard zoiets ook in Schiedam te doen. Ze
zijn dolblij dat ze iets omhanden hebben
en krijgen het gevoel dat ze zich nuttig
maken. Nee, het geeft ze zeker niet het
idee dat ze voorgoed op een zijspoor zijn
gerangeerd. Ze willen graag werken, net
als bijna iedereen die werkloos is".
Over de vraag of de emancipatiecommis
sie vaker met zulke grove middelen aan
de weg moet timmeren, dit keer in het ka
der van de sociale vernieuwing, is niet ie
dereen het eens. Wel heeft Marjo Stijns
gemerkt dat acties zoden aan de dijk zet
ten. Meer dan praten in elk geval. Ze
maakt een vergelijking met vandalisme:
„Je kunt wel langdurig inpraten op ie
mand die een bushokje heeft vernield, en
dat praten moet ook blijven gebeuren,
maar je moet tegelijkertijd de rommel op
ruimen. Het bewijs zie je in Schiedam.
Sinds er iemand rondrijdt die de schade
aan bushokjes meteen herstelt ziet de
stad er een stuk beter uit."
De mooiste vorm van sociale vernieuwing
is voor Marjo Stijns "een stad waar ieder
een maar één hobby heeft: proberen er
de leukste stad van het hele land van te
maken."
