KOMT MOHAMMED NIET NAAR DE BERG...
LIEFDE MOET VAN TWEE KANTEN KOMEN
FOUTEN TOEGEVEN
EEN UITDAGING
PRATEN
ENQUÊTE
FOUTEN
EIGEN VERANTWOORDELIJKHEID
DUIDELIJKHEID
Ül
(Abdul Battaï, maatschappelijk werker)
Maatschappelijk werker Abdul Battaï loopt keer op keer tegen het onbegrip
tussen de verschillende culturen in Schiedam aan. Nederlanders begrijpen
vaak niets van Turken en Marokkanen, en in omgekeerde richting verloopt de
communicatie al even stroef. Ruzies en misverstanden op kleine en grote
schaal zijn het gevolg. Het kost veel tijd en geld die geschillen uit de wereld
te hebben. Volgens Battaï kan het anders, efficiënter.
(Ferdi Lokhorst, agent wijkteam 1)
„in de zeventiger en tachtiger jaren hebben we achter de feiten aangehold.
We bemoeiden ons alleen met de daders, de criminaliteitscijfers bleven stij
gen en het publiek werd steeds ontevredener. Door twee reorganisaties bin
nen het korps is daar een kentering in gekomen. We zijn teruggegaan naar
de klant. Nu bemoeien we ons niet alleen met die inbreker, maar ook met de
mevrouw bij wie hij ingebroken heeft. Aandacht voor slachtoffers is een heel
goed punt. Voor hen en voor ons. Je bent veel socialer bezig.
(Pim Zaal, exploitant café 't Paard)
Pim Zaal is in de Schiedamse horeca een buitenbeentje. Zijn café aan de
Hoogstraat is meer dan een gezellige kroeg. Het opvallendste kenmerk zijn
de schilderijen van plaatselijke kunstenaars aan de muren. Vrijwel iedere ex
positie die hij organiseert is een succes. Tot zijn stomme verbazing wordt er
iedere keer behoorlijk verkocht. Als Rotterdammer had hij altijd begrepen dat
Schiedammers volstrekt a-cultureel zijn. Niet dus. Ze tonen zelfs belangstel
ling voor klassieke concerten in zijn café.
(G. A. A. Smits, directeur Sociale Dienst)
Sociale vernieuwing en sociale dienst hebben in ieder geval het woord soci
aal gemeen. Dus op het eerste gezicht lijkt er verband te zijn en inderdaad
wanneer je de bedoelingen van.de sociale vernieuwing vertaalt in het schep
pen van betere kansen voor mensen, die op achterstand staan, dan is de
relatie duidelijk. In het kader van de sociale vernieuwing zijn door de sociale
dienst dan ook een groot aantal projecten aangemeld.
VRIJDAG 16 NOVEMBER 1990
'T STA0SERF
PAGINA 6
EDAMMERS
Een paar weken geleden presenteerde de
Stichting Maatschappelijk Werk in aanwe
zigheid van wethouder Hans van Kleef
een nota. Daarin staat wat er moet ge-
beurert om de kwaliteit van de dienstver
lening te verbeteren. Battaï bij de
stichting verantwoordelijk voor het 'mi
grantenpakket' vindt een aantal maat
regelen hard nodig.
Een greep: het aanstellen van een Turkse
medewerker (omdat een tolk niet altijd
uitkomst biedt), meer geld voor cursus
sen, uitbreiding van de spreekuren, cliën
ten met drempelvrees in hun eigen omge
ving opzoeken onder het motto 'als Mo
hammed niet naar de berg komt, moet de
berg naar Mohammed'.
Maar sociale vernieuwing is voor Battaï
vooral de kloof tussen Nederlanders en
migranten overbruggen en wederzijds be
grip kweken. Een hele opgave, daarvan is
de Marokkaanse welzijnswerker zich goed
bewust. Toch is het recept eenvoudig. Het
luidt: praten.
Battaï: „Zet de mensen bij elkaar in een
zaal en laat ze praten. De stadsvernieu
wing in Nieuwland is een mooie aanleiding
de verschillende culturen dichter tot el
kaar te brengen. In die wijk wonen veel
migranten, die moeten ook meepraten
over de toekomst van hun buurt. Op in
spraakavonden komen meestal weinig mi
granten af. Dat kan je veranderen door ze
uit te nodigen in hun eigen taal en te zor
gen dat er een tolk aanwezig is".
Als je de maatschappij wilt veranderen
moet je beginnen op de scholen, denkt
Abdul Battaï. Een school is een kruispunt
waar mensen elkaar ontmoeten, waar de
basis wordt gelegd voor een levenshou
ding. „Daar kan mensen worden bijge
bracht dat het leven bestaat uit geven en
nemen".
Ferdi Lokhorst is een enthousiaste politie
agent. Zijn werklust, die toch al weinig te
wensen overliet, is er sinds de instelling
van wijkteams nog eens met sprongen op
vooruit gegaan. Zijn verantwoordelijkheid
is een stuk zwaarder geworden, maar dat
vindt hij juist prettig. „Je moet nu heel
goed nadenken bij wat je doet. Omdat je
veel dichter bij het publiek staat dan
vroeger, word je gedwongen eerlijk te zijn
tegenover jezelf en de klant. Anders ga je
voor gaas."
Vorig jaar stapte het korps over op een
andere werkwijze. Beter luisteren naar
wat onder de bevolking leeft en de aan
pak afstemmen op hun wensen. Een en
quête onder de burgers verschafte het
nodige houvast. Het onderzoek zal elk
jaar worden herhaald, zodat regelmatig
beoordeeld kan worden of de politie op
het goede spoor zit. Voor Ferdi Lokhorst
is dat geen vraag. Hij merkt nu al dat de
gewijzigde aanpak overal aanslaat.
„Vroeger deed je een bon onder de rui
tenwisser van een foutparkeerder en je
reed verder. Nu komt je team elke dag
door die straat. gaan eerst praten met
zo'n foutpark ar. Een bon schrijven
kan altijd nocf. zt\ als hij dan een bekeu
ring krijgt, weet hij dat het z'n eigen
schuld is." Omgekeerd kan iemand die
bijvoorbeeld aangifte heeft gedaan van
een diefstal, een agent direct aanspreken
en vragen wat er met zijn klacht is ge
beurd. „En dan moet je met je billen
bloot", zegt Lokhorst. „Je kunt je er niet
met een smoesje vanaf maken, want die
man heeft die klacht destijds bij jou gede
poneerd."
De burger zover krijgen dat hij één wordt
met het politie-apparaat, dat is de taak
die Ferdi Lokhorst zichzelf heeft gesteld.
„De liefde moet van twee kanten komen.
Zolang hij kan laten blijken dat hij zijn
werk doet voor de burger, zal Ferdi Lok
horst het politie-uniform met plezier blij
ven dragen. „En als ik zie dat we succes
boeken geeft me dat een geweldige kick,
dan kan ik er wel weer even tegen."
Dat Pim Zaal zijn publiek wil opvoeden is
misschien wat overdreven gezegd. Maar
dat hij zijn klanten graag een beetje ge
voel voor smaak en stijl wil bijbrengen zal
hij niet tegenspreken. Hij zou willen dat
meer mensen dat deden. Dat zou het le
ven een stuk leuker en kleurrijker maken.
Bij de woorden 'sociale vernieuwing'
denkt hij dan ook allereerst aan de cul
tuur: „Dan zou ik voorstellen dat bedrij
ven een leegstaande loods of hal beschik
baar stellen als atelierruimte voor kunste
naars".
Natuurlijk spijt het Pim Zaal dat niet ie
dereen zijn idealisme deelt. Maar hij is
nuchter genoeg om te beseffen dat daar
voor een oorzaak is. De welvaart heeft
ook een donkere keerzijde. „Voor de jon
gens die hier op de Hoogstraat een knok
partij beginnen kan ik in zekere zin wel
begrip opbrengen. Als je ouders lang
werkloos zijn verlies jij op de duur ook je
idealen. Wat moet je, als je het gevoel
krijgt dat je geen toekomst hebt?"
De overlast op de Hoogstraat kan volgens
Pim Zaal best ingedamd worden. Betere
verlichting zou veel helpen, en als de ver
diepingen boven de winkels weer be
woonbaar worden gemaakt keert ook de
sociale controle terug. Maar de proble
men in de samenleving zijn natuurlijk veel
groter dan de vraag hoe je de veiligheid
op de Hoogstraat vergroot.
Sociale vernieuwing komt in de visie van
Pim Zaal neer op een zelfonderzoek van
de hele samenleving. Wat is er mis, en
wat moeten we daar aan doen?
Sociale vernieuwing zou ik willen zien als
een uitdaging om op een andere wijze
naar de dingen te kijken en na het anders
gezien te hebben op een andere manier
met de beschikbare middelen om te gaan
in nauwe samenspraak met de mensen
waarvoor de middelen bedoeld zijn.
Wanneer men bij een sociale dienst aan
klopt, is dat meestal in een situatie, waar
in men iets mist. Dat kan zijn werk, dat
kan zijn een partner, dat kan zijn een
voorziening, welke men noodzakelijk acht.
Men verwacht van ons dat wij dat gemis
kunnen opheffen al was het alleen maar
door de middelen te verschaffen in de
vorm van geld. Nu is met geld niet alles te
koop, maar het kan zeker tijdelijk een op
lossing zijn.
Wij zien overal in de samenleving een
grotere nadruk komen te liggen op de
plichten. Het komt toch heel merkwaardig
over, dat er in de regio tienduizenden
mensen werkloos zijn en dat het niet mo
gelijk is vacatures op te vullen. Dat bete
kent natuurlijk niet, dat er onzorgvuldig
met de belangen van mensen om gegaan
moet worden. Wél betekent het, dat er
grotere nadruk dient te liggen op de ei
gen verantwoordelijkheid. Het staat on
omstotelijk vast, dat het vrijblijvende, wat
tot nog toe de relatie tussen dienst en
cliënt weieens kenmerkte, doorbroken
gaat worden. De geluiden in de landelijke
politiek zijn op dat punt niet mis te ver-
r-é»**fc3
staan en zullen ook in Schiedam hun uit
werking krijgen.
Dat betekent enerzijds begrip voor men
sen die inderdaad niet kunnen en ander
zijds de grootst mogelijke duidelijkheid in
de richting van de mensen die niet willen.
Als het moet kunnen individuele scho
lingstrajecten worden opgezet, toege
spitst op de speciale omstandigheden van
de individuele cliënt. Vanuit de sociale
vernieuwing zullen we directer met onze
cliënten om moeten gaan.
