kt
Op de eerste etage van
Correct beleef je het mee:
Nieuwjaar
Karaoke
Party time
van
als
Diamond
iteü
WOENSDAG
JANUARI
WOENSDAG
DONDERDAG
JANUARI
KINDEREN VAN 6 TOT 12 JAAR
Woensdag
26 januari 1994
Clown Berry in het
Correct Studio Café
L J
L J
HET NIEUWE STADSBLAD - WOENSDAG 22 DECEMBER 1993
PAGINA 19
/l
BRASSERIE
SCHIEDAM- Nu de trot
se molenrij in oude glo
rie is hersteld en niets
het branderijmuseum
meer kan tegen houden,
maakt Schiedam zich
op voor het volgende
binnenstadsproject: de
Plantage, dat langge
rekte park tussen Tuin-
laan en Lange Nieuw-
straat. Voor de meeste
Schiedammers ligt dat
tegenwoordig een beet
je uit de route. Toch is
de Plantage ook voor
hen heel belangrijk:
dikke kans dat daar op
een zondagmiddag over
grootvader voor het
eerst steels naar het lie
ve gezichtje keek van
wie later overgrootmoe
der zou worden.Tot in
onze eeuw was de Plan
tage de plek, waar je in
je goede goed ging fla
neren. Die rang moest
zij pas in de jaren '20
afstaan aan het Juliana-
park.Was de Plantage
dan een plek voor kus
sen en omar amen? Na
tuurlijk niet! Daarvoor
waren er teveel spie
dende ogen en wande
lende families. Wie met
zijn meisje alleen wilde
zijn, begaf zich- in die
preutse dagen liefst een
beetje onopgemerkt,
hoe moeilijk het ook
was in dat kleine Schie
dam- naar de landelijke
Vlaardinger- of later
Rotterdamsedijk. En
weer wat later naar het
magnifieke Sterrebos,
dat op een randje tus
sen de Westfrankeland-
sedijk en de Prins Bern-
hardlaan na helemaal
ten prooi is gevallen
aan de woningbouw in
het westen en aan Wil
ton. Een voldoende af
gelegen bestemming
was ook de Maaskant
aan het eind van de te
genwoordige Miciel de
Ruyterstraat. Nu is
daar een heel exclusie
ve golfclub.
Door Han van der Horst
Gemeente wil
Plantage
restaureren
maar:
Maar misschien hadden de
jonggelieven, van wie het ver
geelde portret bij u nog ergens
in een oude enveloppe ligt,
wel in de Plantage afgespro
ken. Bij de muziektent bij
voorbeeld, waar het Stedelijk
Muziekkorps zijn zondagscon
certen gaf: opwindende mars
muziek, afgewisseld door voor
koper gearrangeerde ouvertu
res van opera en operette.
Alleroudste stadspark
Die Plantage- vinden wethou
der Adri Reijnhout (D'66) en
met hem zijn ambtelijke me
dewerkers van de monumen
tenzorg- moet in zijn oude
luister worden hersteld.
Maar welke luister?
Want de Plantage is met een
leeftijd van meer dan twee
honderd jaar het alleroudste
stadspark van Nederland. Ze
heeft in haar lange leven ver
schillende gedaantes gekend.
Reijnhout heeft uiteenlopende
soorten oude luister voor uit
kiezen.
De bepruikte burgemeesteren
die de ongehoorde moderni
teit van een openbaar stads
park verzonnen, deden dat
een beetje uit arren moede: de
grond was te drassig en te on
geschikt voor woningbouw.
En ze wilden eindelijk eens
iets doen met Schiedams
nieuwste uitbreiding, het
Nieuwe Werck, dat maar niet
goed van de grond kwam.
Dat was in hun dagen al meer
dan een eeuw oud. Oorspron
kelijk volgde de Westvest de
tegenwoordige straat, die zo'n
beetje bij de Keetsteeg van
het water afbuigt in de rich
ting van de Gerrit Verboon-
straat, om vervolgens ter
hoogte van het tegenwoordige
HAV-bankcomplex in de Bui
tenhaven uit te komen.
Bedrijventerrein
Dat stuk Westvest was ge
dempt en vervangen door een
brede gracht- de Nieuwe Ha
ven- die de Buitenhaven een
stuk zuidelijker bereikte. De
Varkenssluis hield het water
op peil. De Hooftpoort- in de
negentiende eeuw afgebro
ken- zorgde voor een fraaie af
sluiting van het Nieuwe
Werck. De initiatiefnemers
hadden de nieuwe stadsuitleg
vooral bedoeld als bedrijven
terrein. Maar dat was te hoog
gegrepen. Het kleine Schie
dam met zijn drie, vierdui-
V-
WH| jhbJ&Z -v.-
®tl
-
"».v '.p-.yv-j.-n r
-
zend inwoners had zo ontzet
tend veel ruimte niet nodig.
Het Nieuwe Werck bleef zijn
landelijke karakter behouden.
Dat veranderde pas, toen de
branderijen voor een enorme
bevolkingsgroei zorgden,
maar dat proces was, toen het
besluit om een stadspark aan
te leggen viel, net begonnen.
De elite had inmiddels wel
ontdekt dat het Nieuwe Werck
een prachtige plek was om he
renhuizen te bouwen. Het was
voor de machthebbers ook wel
aardig om een park voor de
deur te hebben. Zo kon je toch
nog iets aardigs doen met dat
halve moeras in het Nieuwe
Werck. Meer dan twee eeuwen
later zouden de opvolgers van
de burgemeesteren iets verge
lijkbaars doen met een Ke-
thels stuk veen, volkomen on
geschikt voor nieuwbouw. Ze
verkochten de Maaskant aan
die golfclub en legden van de
opbrengst het Prinses Beatrix-
park aan.
Ja, ze waren hun tijd best
vooruit met hun Plantage, die
achttiende eeuwers. De naam
is gewoon een ouderwetse
aanduiding voor park. Toen
de Rotterdammers meer dan
een eeuw daarna het Schie
dams voorbeeld navolgden,
noemden ze die aanwinst voor
de burgerij tenslotte ook ge
woon 'Het Park'.
Strak geschoren
De stichters van de Plantage
kozen voor een aanleg naar de
heersende mode. Die volgde
Franse voorbeelden na, met
name dat van Versailles, waar
de Franse koning een indruk
wekkend paleis met grote tui
nen bewoonde. Dat betekende
strak geschoren grasvelden en
betrekkelijk lage struiken, die
kunstig waren gesnoeid in al
lerlei vormen, een molen bij
voorbeeld, een vrouw, een
huisje. Alles was goed, als het
maar niet op de vrije natuur
leek.
Want de burgers van die da
gen hielden niet van de na
tuur. Ze waren er zelfs bang
voor. Ze kenden trouwens het
hele begrip niet. Wel een an
der: onland. De elite van de
achttiende eeuwhad een beet
je zelfvertrouwen gekregen.
De wetenschap maakte grote
stappen vooruit. Er werden al
lerlei ontdekkingen gedaan
die door de betere standen
nauwkeurig gevolgd werden
met net zoveel belangstelling
als wij de ruimtesondes volg
den op weg naar de randen
van het zonnestelsel. De mens
was heer van de wereld en
land wat de mens nog niet had
onderworpen was onland, was
niet pluis, moest een lesje ge
leerd worden. Daarom ook leg
den zij hun tuinen zo kunst
matig mogelijk aan. Met meet
kundig afgepaste gazons en
die in allerlei vormen gesnoei
de struiken. Het ging niet om
de planten. Het ging erom te
laten zien hoe knap de men
sen tegenwoordig waren en
hoe ze met gras en struiken
precies konden doen wat ze
wilden. De Plantage vertelde
het verhaal van een zeer zelf
bewuste burgerij. De Plantage
liet zien wat de natuur, het on
land, te wachten stond. De
burger van die dagen genoot
ervan in zo'n kunstmatige om
geving te wandelen, terwijl hij
waarnam, hoe knap de men
sen, getuige de tuinaanleg, te
genwoordig waren.
Het is best mogelijk om de
Plantage in die achttiende
eeuwse luister te herstellen.
Dat zou ook goed passen bij
een aantal herenhuizen dat
aan het eind van de achttien
de eeuw, heel begin negen
tiende eeuw langs de Tuinlaan
verrees. Schiedam krijgt er
dan een uniek monument bij.
Aan de andere kant: dat wordt
buitengewoon duur, want zo'n
park' vereist een zeer nauw
keurig onderhoud en het is
nog maar de vraag, of je
kunstsnoeiers die de struiken
zo prachtig in bedwang kun
nen houden, niet eerst een
lange opleiding moet geven.
Bovendien mag er weinig in
een dergelijk park. Het zal in
ieder geval verboden moeten
zijn zich op het gras te bevin
den. De stichters van de Plan
tage moesten al een heel re
glement in het leven roepen
waarin onder andere stond,
dat je geen koeien mee mocht
nemen binnen de hekken.
Een achttiende eeuwse Plan
tage is om naar te kijken, niet
om in te recreeren. Misschien
raken we er zelfs wel op uitge
keken.
Dat is de Schiedammers van
het eerste kwart van de ne
gentiende eeuw in ieder geval
niet overkomen. Het stadsbe
stuur liet de beroemde tuinar
chitect Zocher de Plantage
drastisch moderniseren naar
de smaak van die tijd.
Romantisch
Hij maakte er een romanti
sche tuin van. Inmiddels was
de vrije natuur ontdekt als ro
mantische plek, waar de mens
zijn gevoelens de vrije loop
kon laten. Engeland was daar
in voorgegaan. De lords en de
hoge heren hadden net ge
schoren tuinen herschapen in
wilde bossen met romantische
vijvers en zelfs knap nage
maakte middeleeuwse ruïnes.
Zocher gaf ook de Plantage
zo'n gezicht. Hij legde kron
kellaantjes aan, beplant met
bomen die uit moesten groei
en tot woudreuzen. Er kwam
een vijvertje met een fontein.
Het was de bedoeling dat de
wandelaar zich ver buiten de
stad zou wanen in een einde
loos woud. Die illusie kon je
wekken door bomen en strui
ken op een handige manier
door elkaar heen te planten.
De Nederlandse tuinarchitec
ten, die in ons kleine land al
tijd moesten woekeren met
beperkte ruimte, hadden daar
speciale technieken voor ont
wikkeld.
Ook de Plantage nieuwe stijl
vergde veel onderhoud. Maar
het doel was nu alles zo wild
mogelijk te laten lijken. Dit is
de Plantage zoals de echte
oude Schiedammers haar uit
hun jeugd kennen.
Reigerkolonie
De stijl van Zocher is eigenlijk
pas in de jaren vijftig uit de
Plantage verdwenen. De ge
meente had al drastische
maatregelen genomen tegen
de reigerkolonie die zich in
een reusachtige boom bij het
oude politiebureau had geves
tigd. De honderden beesten
werden verjaagd, omdat de bo
men niet tegen de uitwerpse
len konden. Tegenwoordig
zouden we zo'n vogelstad als
een kostbare schat koesteren,
maar in de dagen van de we
deropbouw was er voor reigers
geen plaats.
Later bleek, dat de meeste
oude bomen ziek waren. Daar
kwam een drastische aktie in
dezelfde stijl die tot de kraak-
en smaakloze nieuwbouw van
na de oorlog leidde en tot de
ondergang van de historische
Brandersbuurt. Ouwe rotzooi
moest je opruimen. De plant
soenendienst herschiep de
Plantage in een gewoon wijk-
park, zoals er in Nederland
honderden waren, zonder eer
bied voor de rijke geschiede
nis.
Nu- dertig jaar later- wordt de
Plantage weer aardig, omdat
de toen geplante bomen in
middels behoorlijk zijn door
gegroeid. Maar veel karakter
heeft het park niet.
Dat zou de gemeente met een
teruggrijpen op de oude plan
nen van Zocher kunnen ver
anderen; terug naar het ro
mantische namaakbos van
weleer.
Zou dan de loop er weer in ko
men? Wordt de Plantage op
nieuw de ontmoetingsplaats
van 'tout Schiedam'? Dan
moet op zijn minst de traditie
van de Muziektent hersteld
worden. Aan de kop van de
Tuinlaan bij het postkantoor
staat staat nog steeds onge
bruikt de schelp, waar ooit de
Schiedamse Gemeenschap al
lerlei open lucht voorstellin
gen gaf. De lokatie is tot in de
jaren zeventig nog gebruikt
voor popconcerten, maar de
toenemende gevoeligheid van
de burgerij voor wat geluidso
verlast heet, maakte daar een
eind aan.
Tolerantere geslachten stel
den de concerten van het Ste
delijk Muziekkorps nog op
prijs. Nu ergert men zich aan
elk geluid dat niet uit eigen
televisie of Cd komt. Toch zal
er meer moeten gebeuren dan
een nieuwe tuinaanleg, wil De
Plantage zijn mooiste rol te
rugkrijgen binnen Schiedam:
als de zoete plek waar je- ver
geet je nooit meer- mekaar
voor het eerst in de ogen ge
keken hebt.
fa»
Ook in het 1994 gaat Correct verder met haar vaste
karaoke avondjes. Vanavond begint de avond om
20.00 uur. Natuurlijk is het ook mogelijk om van te voren
een hapje te komen eten. Toegang vrij en een welkoms
cocktail van de zaak.
Dagschotel: Varkenshaas 15.-
VIDEO-PARTY MET KARAOKE
Een avondje uit organiseren? Kom naar het Correct Studio
Café. Vanavond kun je een video opname laten maken van
jouw spetterende optreden. Je hebt hierbij de keuze uit
3000 titels. Aanvang 21.00 uur, toegang is gratis.
Dagschotels:
vrijdag 7 januari: Lamscoteletjes 15.-
zaterdag 8 januari: Biefstuk pepersaus 15.-
lil*?!» i f
FINALE OPEN PODIUM FESTIVAL
Vanavond treden de finalisten van deze talentenjacht nog
eenmaal op in het Correct Studio Café, voor zij zich
opmaken voor het optreden in de grote zaal van de Doelen
op zondag 23 januari. Vanavond maken wij de volgorde van
optreden in de Doelen bekend. Kaarten voor het feest in de
Doelen zijn voor 15.00 te verkrijgen aan de kassa van het
Correct Studio Café, Benthuizerstraat 1 te Rotterdam.
Aanvang 20.30 uur, toegang café is vrij.
Dagschotel: kipfilet 15.-
Hugo van Haastert vertolkt Neil Diamond. Deze grote fan
van Neil Diamond zit al 20 jaar in het vak. In 1990 heeft
Hugo meegedaan aan de Henny Huisman Soundmix
show en heeft in de finale als Neil Diamond de derde
plaats bereikt. Zijn muzikale voorbeelden zijn natuurlijk
Neil Diamond, Lionel Richie, Kenny Rogers en Frank
Sinatra. Het optreden begint om 21.00 uur en wordt vast
gelegd op video. De toegang is gratis.
Speciaal diner arrangement a 32.50. Voor meer
informatie en reserveringen kunt u bellen met
010-4.618.690.
ZET ALVAST IN JE
AGENDA:
Openingstijden: Maandag 11.00-24.00 uur,
dinsdag 09.30-24.00 uur. Woensdag, donderdag,
vrijdag 09.30-01.00 uur. Zaterdag 09.00-01.00 uur.
Hoek Bergweg/Benthuizerstraat 1
Telefoon 010-4.618.690
uc
Conecfc
vfovctiir Cofcés
Ooit moest er in De Plantage een compleet nieuw theater verrijzen.
De plannen waren al in een vergevorderd stadium, maar ketsten op
het laatst af. Hier een maquette van het ontwerp.
■iAw-
AL- -
sm vis
y')
De schelp wordt nu nog slechts af-en-toe benut door jongeren, die
graag overdekt willen basketballen.
De fontijn was een pronkstuk in De Plantage.
De muziektent
.y*vXV V
L
S»;.'
In de twintiger jaren was het prima flaneren in De Plantage.
