Het Plantageboek
JRatis
PAK a 4 ROL PIPI
BAS VAN DER HEBBEN
heeft 4BBB aanbiedingen!
V
|j.M! I i
Schiedamse volksverhalen rond eeuwwisseling
Onderzoek
metroaanleg
Schilder heeft geen plek overgeslagen met zijn kwast
mm
Winkeldief
Inbraak
Karaoke Party
met 2500 Songs
Woensdag 24 augustus KJ-Night
met Arno Bremer
Woensdag 31 augustus Kinder-
Klepper middag
Speciale Zomeractie
Sing Along
Videoclip Party
Dierenkwelling
Woninginsluiping
Woensdagen in augustus
Donderdagen in augustus
Vrijdagen en zaterdagen in augustus
Story talentenfestival
Karaoke Videoclip
ti.W~Tgr] lifj
HET NIEUWE STADSBLAD - WOENSDAG 10 AUGUSTUS 1994
PAGINA
BRASSERIE
Het Correct Studio Café is een
mengtafel' van mogelijkheden:
feesten, uitgebreide
diners of gewoon een
drankje aan de bar.
Ondertussen leggen wij elk
optreden professioneel vast
op video- of audiotape of
verzorgen wij uw feest,
presentatie of receptie
achter de schermen en u
kan samen met uw gasten
genieten. Openingstijden:
maandag en dinsdag tot
18.00 uur, woensdag tot en met zaterdag tot
01.00 uur. Andere tijden mogelijk op aanvraag.
Samen met collegae of
vrienden eerst een hapje
eten en dan gezellig
meezingen met een van de
2500 Karaoke Songs. Voor grotere groepen hebben wij
speciale menusuggesties, dagschotel vanaf 15,00.
In samenwerking met Pioneer zoekt
Correct vanavond naar nieuw
K.J.-talent. Kom kijken en zingen en
kijk wie volgens jou de beste
Karaoke Jockey van de avond is.
Aanvang 20.00 uur
Speel mee in ons grote
klepperorkest. Breng je
vriendjes en vriendinnetjes
mee en samen met Hans
Somers en RTL-4 Clown
spelen jullie in het grote
Klepperorkest. Ook zal
Clown Berry speciale
goocheltrucs aan jullie
laten zien. En voor de jarige heeft
Clown Berry een speciale
verrassing. Aanvang show
14.30 uur. toegang 7.50 p.p.
Kom gezellig een drankje halen
en je krijgt een leuke verrassing!
Deze speciale zomeractie geldt
alleen op woensdag en
donderdag. En heb je zin om te
zingen, vraag dan de barkeeper je
„speciale verzoeknummer op te
zetten en het podium is voor jou.
De winkel gaatplicht en het
café blijft op woensdag- tot en
met zaterdagavond gewoon
open voor een hapje en een
drankje. Vrijdag - en
zaterdagavond kan je bij ons terecht voor je eigen
videoclip opname. De Karaoke Show start rond 20.00 uur
tot 01.00 uur. Voor reserveringen 010-4.618.690.
Vanaf donderdag 22 september
organiseert Correct samen met
het blad Story wekelijks de
finales van het talentenfestival
'Geknipt voor het Vak'.
Deze zomer zijn er door het hele
land 80 voorrondes gehouden
en per provincie treden de beste
6 kandidaten op in het Correct
Studio Café. Aanvang van het
festival 20.30 uur.
Iedere dag kan je in het Correct Studio Cafe terecht voor
je eigen videoclip. Laat ons weten wanneer je langs wilt
komen en wij zorgen voor de opname,
leder vrijdag- en zaterdagavond kan je vanaf 21.00 tot
01.00 een clip laten maken.
Correct Studio Café,
Hoek Bergweg/ Benthuizerstraat 1eerste etage,
Rotterdam, Telefoonnummer: 010-4.618.690
SCHIEDAM - Henri
Hartog, die van 1869 tot
1904 leefde, is van de
Schiedamse schrijvers
waarschijnlijk degene,
die het indringendst
het leven van het Schie
dams proletariaat en
hun vrouwen en kinde
ren heeft verwerkt in
zijn verhalen. De in
Schiedam geboren
schrijver heeft het
grootste deel van zijn
leven in de Jeneverstad
gewoond. Vanaf 1888
was hij als onderwijzer
werkzaam aan de
school van mijnheer
Sander aan de Broers-
vest. Zijn verhalen ge
ven een nauwkeurige
beschrijving van het
volksleven. Onlangs is
het boekwerk 'Niks dan
last en weegluizen' ver
schenen, waarin zijn
verhalen zijn gebun
deld.
„En Van Woerden vertelde hoe
't 'm gegaan was, zijn stem
borstlijderig rauw-hol; dat-ie
tegenwoordig in 't gasthuis
was; dertig jaar meesterknecht
bij een en dezelfde patroon,
had hij daar een onderdak ge
vonden. Nog geen kwartje in
de week lei de donderhond 'r
bij. Twee gulden in de week
kostte 't in 't huis. Daarvoor
moest hij elke week rond, kreeg
bij die een dubbeltje en bij die
een kwartje. Van tijd tot tijd
raakte hij 'r een kwijt, die
deeën er niet meer an, d'r
kwamme 'r zoveel. En as je bij
een ander kwam, dan liep je
negen van de tien keren voor
niks: ze namme geen nieuwe
klanten meer an. As een bede
laar werd het je door een kier
van de deur toegestoken, eerst
SCHIEDAM - Ter voorbe
reiding van de metroaan
leg in Schiedam wordt
binnenkort gestart met
grondmechanisch onder
zoek. Met behulp van spe
ciaal hiervoor uitgeruste
wagens worden de kwali
teit en de draagkracht
van de bodem onder
zocht. Dit gebeurt op on
geveer zestig plaatsen
over de gehele lengte van
het geplande metrotracè.
Dit tracé loopt vanaf Sta
tion Schiedam/Rotter
dam-West, via Plein '40-
'45, de Burgemeester
Honnerlage Gretelaan,
Vlaardingerdijk en Vijf
sluizen naar de Benelux-
tunnel. Het Schiedamse
metrotracè vormt onder
deel van de zogeheten
Beneluxlijn: de nieuwe
metrolijn die vanaf me
trostation Marconiplein
in Rotterdam, via Schie
dam en de Beneluxtunnel
naar Hoogvliet gaat rij
den om daar aan te slui
ten op de bestaande me
trolijn tussen Rotterdam
en Spijkenisse. Het pro
ject bevindt zich nog in
een voorbereidend stadi
um. Als alles volgens
planning verloopt kan de
metroaanleg begin 1996
starten.
Het grondmechanisch on
derzoek wordt uitgevoerd
in het openbaar gebied
en levert geen hinder op
voor de omgeveing. Het
onderzoek zal enkele da
gen gaan duren.
Het Nieuwe Stadsblad
keken ze of je wel op het lijssie
stond. Zijn kindereZwijg
maar stil. As-t-ie zelf wat weg
te geven had. De een had nog
meer jong dan de ander. As-
tie-ie van die 's een zakkie ta
bak of een zakkie koffie kreeg -
in dat huis gavve ze je van dat
kouwe, zure bier te zuipe bij je
boterham - nou, dan sloofden
ze zich al uit... Ja... Dertig jaar
had-ie voor die luisnek ge
werkt, toen-d-ie begon was-t-ie
zo arm dat de duvel 'm niet
wou, nou was meneer binnen.
Hij had 't allang begrepen dat-
ie d'r uitgeknikkerd zou wor
den de een of de andere dag.
Hij kon geen goed meer doen;
dan maakte-d-ie geen gist ge-
nog, dan leuterde-d-ie weer dat
de meesterknecht van zijn
zwager veel meer uitsloeg. Je
kop stond 'r altijd niet na om
dat gedrein te verdragen, en zo
had-ie op een goeie dag ge
zegd: dan mot je maar betere
graan geven; nou, toen had-ie
'm waar-d-ie 'm graag hebben
wou. 's Zaterdags zei-die: 'Je
hoeft de sleutel niet mee naar
huis te nemen, hier heb-ie nog
een week loon extra; ik heb al
een andere meesterknecht an-
genomme.'
Jeneverberoerte
Drank was een groot pro
bleem. Regelmatig lezen we in
de verzamelbundel 'Niks dan
last en weegluizen' over de
aan alcohol verslaafde man
nen, deze keer over de vader
van de Schiedamse vrouw
Muis:
„D'r vader had in 't begin van
z'n trouwen een wagen en een
paard gehad, ze woonden op
een eiland in Zeeland en daar
bracht-ie de lui, vreemdelingen
en zo, mee door 't eiland, als-t-
ie dan de mensen weggebracht
had, dan ging-d-ie op z'n zuip.
En dan gebeurde 't dikwijls
dat-ie zo dronken was, dat-ie
zich met z'n benen aan 't
paard vastbond en zo maar in
de wagen ging ligge. En dat
paard, dat wist de weg zo
goed, dat bracht 'm altijd
thuis. Maar eindelijk had-ie
d'r alles doorgebracht. En toch
kwam-d-ie weer terecht, want
hij had een fluwelen tong en
hij wist overal 't beste werk te
krijgen. Dikwijls verdiende-d
ie dertig, veertig gulden in de
week, maar ze zagen d'r soms
geen rooie cent van. Een keer,
toen was-t-ie opzichter an een
spoorweg die angelegd werd.
Handen met geld verdiende-d
ie, maar hij kwam nooit thuis;
elke veertien dagen moest zij,
vrouw Muis, naar 'm toe kom-
me. Meestal kon ze meerijen
met de zandwagens, dat was
al een rit van vijf uur, maar
dan moest ze nog drie uur lo
pen langs de leggers, op een
paar versleten manslaarzen
die de een of ander weggegooid
had, en dan maar tippelen
van de ene legger naar de an
dere. En dan kreeg ze net een
hele rijksdaalder. Als 't karwei
afgelopen was kwam-d-ie
thuis, vol luizen en zwijnderij,
geen cent in z'n zak, soms
bracht-ie poppetjes of nesten
voor de kinderen mee, en d'r
moeder most 'r nog maar niks
van zeggen of ze kreeg zoveel
slaag dat ze niet zien kon. Als
ze 'm geridderd hadden ging-d-
ie d'r weer van door. Hij was
aan een jeneverberoerte gestor
ven."
Dialect
De bekende schrijver Borde-
wijk, die aan de Tuinlaan en
Lange Nieuwstraat als advo
caat werkte, schreef over Hen
ri Hartog:
„We leven mee in de brande
rijen, op straat, in de hofjes,
maar vooral met bewoners,
met vrouw Wissel, ouwe Miet,
jonge Miet, met vrouw Post.
Humoristische trekken vin
den we in de verhalen, die de
vrouwen elkaar vertellen over
hun dronken mannen. Boven
dien heeft Hartog oog voor de
grootheid, waarmee de vrou
wen in hun bittere armoede
het opnemen voor hun man
nen en kinderen."
Het dialect dat aan het begin
van deze eeuw door Schie
dammers werd gesproken
komt goed naar voren. Het
volgende fragment is er een
Piet Oosterwijk zat als
kind altijd al te tekenen
en knutselen. Dat hij la
ter huisschilder werd is
dus niet zo gek. Maar
dat hij alles wat hij te
genkomt schildert is
toch wel bijzonder. Piet
vat het beroep huis
schilder ruim op want
hij schilderde alles wat
los en vast zit in zijn
huis aan de Tuinlaan
52. Muurschilderingen,
ornamenten met goud,
gemarmderde vloeren,
zelfs het vloerkleed is
geschilderd. Je kan het
zo gek niet opnoemen of
de talentvolle schilder
heeft het aangeraakt
met zijn kwast. Zijn
handen werken betove
rend. Want wanneer je
de voordeur van het mo
numentale pand opent
en alle prachtig geschil
derde wanden, pla
fonds, vloeren en meu
belen ziet, lijkt het alsof
je een kasteel binnen
komt.
„Dit pand kochten wij in 1979.
We waren nog maar net klaar
met de verbouwing van een
huis in Schiedam-West. De
verf was bij wijze van spreke
nog nat. Via via hoorden ik
dat dit pand te koop was. Om
dat mijn vrouw en ik gek op
oude dingen zijn en de wens
hadden ooit een keer een oud
pand te kopen, gingen we kij
ken. Het was afbraak! Toch
hebben we het gedaan. Het
was helemaal niks, de vloeren
waren als een soepbord. Eer
dat je dat allemaal hersteld
hebt. Nu pas zijn we in de
eindfase van de verbouwing.
Maar ik moet zeggen dat som
mige muren al heel wat kleur
tjes hebben gehad. Ik schilder
net zo makkelijk weer een an
der tafereeltje op de muur.
Dat is het voordeel met zo'n
groot oud huis, je kan je er
lekker in uitleven. Dat geeft
mij een kick. Ik popel gewoon
om mijn zolderverdieping af
te maken. Dan is het af. Dit
pand heeft overigens een bij
zonder dak, een zogenaamd
diamantdak".
„Ik heb natuurlijk niet alleen
maar moeten verven. In dit
huis was weinig ouds meer.
Met allerlei middelen hebben
we er wel iets van geprobeerd
te maken. Zo heb ik gietaf-
drukken gemaakt van orna
menten. Op de muren en pla
fonds zaten helemaal geen
gipsen versieringen meer. Nu
volop. Hetzelfde geldt voor de
grote schouw in de huiska
mer. Die heb ik ook naar an
tieke voorbeelden gemaakt. Er
zijn hier in dit pand eigenlijk
maar weinig dingen te vinden
die wij nieuw hebben gekocht.
Veel is afkomstig uit andere
gesloopte oude panden. En als
het er niet is, improviseren
wij. Kijk, dat glas-in-lood-
raampje bijvoorbeeld. Dat is
niet echt, maar heb ik geschil
derd. We hebben alles wel in
een stijl gehouden die in het
midden van de negentiende
eeuw gebruikelijk was. Dit
pand dateert namelijk uit die
tijd".
Koopakte
„Tijdens de verbouwing ben
ik nog een koopakte van dit
pand uit 1917 tegengekomen.
Hier heb ik het. Het hoort na
tuurlijk thuis op een van de
muren. Het is een mooi hand
geschreven eigendomsbewijs
voor de Vereniging voor Gere
formeerd Schoolonderwijs.
'Een gebouw waarvan het ver
gaderlokaal Liefde en Vrede
en een bovenwoning met erf
aan de Tuinlaan nummer 52
te Schiedam.' Iets verderop in
het eigendomsbewijs staat:
Te kennende gevende dat,
blijkens onderhandsche akte
Will
Wanneer je aan het oudste stadspark van Nederland
woont, woon je er niet zomaar. De mensen die zich er heb
ben gehuisvest, voelen zich met de buurt en specifiek met
hun pand, verbonden. De panden en de gebruikers ervan
horen bij elkaar.
Op monumentendag (10 september) verschijnt een boek
over de panden en bewoners van de Plantage. In dit boek
vertellen markante figuren als een handboekbinder, een
koormoeder, een rector, een saxofonist, een schilder, een
student en een zuster-overste over hun leven in dit unie
ke gebied in Schiedam. Verhalen die ons iets vertellen
over de personen en daarnaast wetenswaardigheden aan
het licht brengen over de panden waarin zij wonen en
werken en natuurlijk over de Plantage.
In de maanden augustus en september publiceert het
Stadsblad als voorproefje enkele verhalen uit het boek
dat een uitgave is van het Fonds Historische Publikaties
en FreeLans Tekstschrijvers. De schrijver is Nathalie
Lans en de fotografen zijn Jayand Achterberg en Ernst
Posse. Het boek is vanaf 10 september voor f 19,50 te koop
bij de plaatselijke boekhandel en het kantoor van FreeL
ans Tekstschrijvers aan de Grote Markt 4.
SCHIEDAM - Vorige week
stelde de politie na klachten
van omwonenden, een onder
zoek in naar de mishandeling
van honden in de Van Maan-
enstraat. De eigenaar van vijf
honden werd door de politie
gewaarschuwd. Hij moest zijn
dieren niet mishandelen en
beter verzorgen. De dieren
beul gaf er echter geen gehoor
aan want toen de politie zijn
pand verliet zette hij de mis
handeling voort. De politie die
dit nog hoorde betrad opnieuw
de woning en nam de honden
mee. Door een dierenarts is
vastgesteld dat de dieren in
derdaad waren verwaarloosd.
Tegen de hondenmepper is
procesverbaal opgemaakt.
SCHIEDAM - Een bewoner uit
Schiedam-West had vanwege
de warmte zijn woonkamer-
raam voor het slapen gaan
niet geheel dichtgedaan. Toen
hij de volgende ochtend wak
ker werd bleek dat het raam
verder openstond en dat er
geld en pasjes uit zijn woning
waren weggenomen.
van transport in tegenwoor
digheid van Stephanus Chris-
tiaan van Waalwijk van Doorn,
makelaar, wonende te Schie
dam, geteekend op den le fe
bruari 1917, door den onderge-
teekende van Bockhove is ver
kocht en in eigendom is over
gedragen aan gemelde Veree-
niging voor Gereformeerd
Schoolonderwijs, voor de som
van acht duizend gulden, f
8000,- onder de daarbij ge
maakte bepalingen en bedin
gen. Bij deze nadere overeen
komst nog uitdrukkelijk te be
palen dat in het verkochte en
hiervoor gemelde perceel nim
mer bruiloften en partijen mo
gen gehouden worden en dat
daarin evenmin, zoolang de
verkooper van Bockhove voor
noemd, of zijne echtgenoote,
het daaraangrenzende pand
bewoont, repetities van fanfa
recorpsen worden gehouden."
Poppenhuis
„In 1929 kocht een confectie-
fabrikant het pand weer van
de Vereeniging voor Gerefor
meerd Schoolonderwijs. Ik
heb daar ook nog iets van de
koopakte van. De prijs staat er
niet bij, maar wel dat het
pand, verdeeld in een bene
den localiteit met vrij boven
huis, en erf, staande en gele
gen aan de Tuinlaan nummer
52 a-b, eigendom is geworden
van de heer Jacobus Woerde
man, confectiefabrikant wo
nende te Rotterdam. Leuk is
dat om te lezen over je eigen
pand! Ik heb begrepen dat
hier vroeger ook een strijkerij
was gevestigd. Het laatste be
drijf dat hierin zat voordat wij
het pand kochten, was een
modelmakerij. Maar daar weet
ik verder niet veel over te ver
tellen. We houden ons eigen
lijk meer met het restaureren
en inrichten van het pand be
zig. En wanneer dat af is, be
gin ik met het poppenhuis.
Dat wordt dat net zo als ons
eigen huis."
leuk voorbeeld van:
„Een groenteboermet een laf-
rood glad gezicht, in zijn jek
kerachtige jas, wijdbeens eu
op pantoffels, een stuk lekkere
zelfgenoegzame vleeswelvct-
rendheid, zwetste in een krin
getje betweterig overschreei*-
wend met een hooghese sterh
door zijn kleine tanden, erw
tensoep-groenachtig begroeid,
een verhaal van een wijf dat
bij hem in de straat had ge
woond... 'En vuil dat 't er was.
't Houtwerk was niet toonbaar J
van 't vuil. De weegluizen
droegen je d'r uit. Ze hadden
de hele boel kort en klein ge-
maakt. Geen stukkie papier j
was d'r meer op de muur te be-
kennen. Zolang as ze d'r ge- I
woond had, had ze geen poot 1
uitgestoken om de boel schoon
te maken. Kletsen an de deur;
de hele dag door zag je de vui
lak an de deur. Geen een buur
of hij moest een veer laten; 't i
was een tweeëneenhalve-cent-
buurt, een karnemenadebuurt,
en godweet wat nog meer'.
Zo'n lel had-ie van zijn levens
dagen niet bijgewoond. Die
was voor geen duvel of hel
bang. Ze had 's ruzie gehad
met een vrouw op een hofje
waar ze vroeger gewoond had,
en ze had dat mens toch finaal
in d'r kont gestoken. Ja, je
lacht 'r nou om, maar je zou
zo'n wijf toch godverdomme de
darmen uit d'r lijf halen. En
wat denk-ie dat de loeder voor
de rechtbank zei, toen ze zes
weken kreeg; ze wou 't vonnis
niet anneme, of de wond moest
voor de rechtbank onderzocht
worden..."
Na het vroege overlijden van J
Hartog werden zijn schetsen
gebundeld in het boek 'Sjofe-
len' (1904). De meeste van de
daarin opgenomen verhalen
spelen in Schiedam. Het nu
verschenen boek 'Niks dan
last en weegluizen' is een
heruitgave van 'Sjofelen', om-
gezet in de nu geldende spel- j
ling. Het boek is mede door
steun van het Fonds Histori
sche Publikaties uitgegeven
bij Signum Boeken Amster
dam. Het telt 253 pagina's en
de prijs bedraagt f 34,90.
SCHIEDAM - Bij een winkel
aan het Broersvest is een win
keldief aangehouden die 39 le
pels wegnam. Het betrof hier
een 45-jarige man uit Rotter
dam. De lepels zijn aan de
winkelier teruggeven en de
dief is na verhoor heengezon
den.
SCHIEDAM - In de nacht van
4 op 5 augustus werd ingebro
ken in een bedrijfspand aan
de Strickledeweg te Schie
dam. Twee deuren werden
met een koevoet opengebro
ken, waarna men het kantoor
gedeelte van het bedrijf door
zocht. Er werd een paar hon
derd gulden weggenomen.
'f maakt
IEDERE DONDERDAG, VRIJDAG EN ZATERDAG
Tegen inlevering van deze advertentie ontvangt u
op donderdag 11 vrijdag 12 en zaterdag 13 augustus
WAARDEBON ONTVANGT U VAN DE
CHAUFFEUR IN DE BUS
OPSTAPPLAATS: PARKEERTERREIN SPINHUISPAD
VOLOP GRATIS PARKEREN GEEN WACHTTIJDEN!
BROERSVELD
Heruitgave verzameld proza
UW THUISKRANT
VERSCHIJNT IN SCHIEDAM, KETHEL,
ROTTERDAM WIJK OUD MATHENESSE,
WITTE DORP
UITGAVE:
Sijthoff Pers b.v.
Koopmansstraat 9, Rijswijk
070-3190944
Postbus 16050
2500 AA Den Haag
KANTOOR:
Westha venkade 14
Postbus 52
3130 AB Vlaardingen
Telefoon 010-4344022
Telefax 010-4602727
EDITIECHEF:
Mevr. J. M. I. van Bracht
VERTEGENWOORDIGER:
R. Spierings
INZENDTERMIJN
ADVERTENTIES:
Tot dinsdagmiddag
16.00 uur op het kantoor
RUBRIEKSADVERTENTIES:
Tot dinsdagmiddag
14.30 uur op het kantoor
REDAKTIE:
Nathalie Lans,
Arne v. d. Zande
EIND RE D AKTIE
Helma Steekelenburg
Telefoon 010-4344022
Privé 010-4262730
HOOFDRED AKTIE:
W. A. Buijteweg
Telefoon 070-3190290
INZENDTERMIJN
REDAKTIE-KOPIJ:
Tot maandagavond
op het kantoor
SERVICELIJN BEZORGING:
Heeft u deze krant niet ontvan
gen?
Bel dan onze servicelijn
010-4699611 van 09.00-17.00 uur.
van schrijver Henri Hartog
Je kan je hier
helemaal uitleven'
Piet Oosterwijk, bezig aan zijn 'poppenhuis':
aan m'n zolder te beginnen'
'Ik popel gewoon om
De omslag van de bundel
'Niks dan last en weegluizen' J
van de Schiedamse onderwijzer
en schrijver Henri Hartog
y 7
TOILETPAPIER
GRATIS