UIT
in 't kort
X
'Niet iedereen die op je schijt is je vijand en
niet iedereen die je uit de stront haalt je vriend'
René Broeders luist zijn publiek er graag in
°"Y|d PGG
r h
Arjan Ederveen stopt levendige emoties in muziektheaterstuk Natte sneeuw
Dansen op twaalf vioolsolo's
Een stijlvol en zeer onderscheidend
assortiment geeft u een heldere kijk op
het gebied van verlichting en design.
Méér dan 3000 m2 aan ruime variatie.
De nieuwe generatie in licht en design
Exotica toont lust van een totaal
andere orde dan vooraf verwacht
Les Bonnes van Genet in't Arabisch
?t>
DIJKSTRA
LUWEN
GRATIS
47-1002
25 NOVEMBER
Muziek
De Berini's, Theater Zuid
plein Rotterdam, 4815844
Nueva Manteca, De Doe
len Rotterdam, 2171717
Stef Bos, Theater de Wil
lem Papendrecht, 078-158226
Heren Mazou in concert,
Popular Rotterdam, 4365283
Fragment, Plan C,
4353252
The Cynd (USA), Podium
Café Schiedam, 4260566
70'er jaren disco. Café De
With Rotterdam
Theater
De Dresser, O.T. Theater
a/d Miillerpier Rotterdam,
4769029
André Manuel, Theater de
Teerstoof Schiedam, 4269563
Hans Teeuwen, Theater
Zuidplein Rotterdam,
4815844
Nooit zal het paradijs aan
breken, toch moet ik leven,
Rotterdamse Schouwburg
4118110
Les Bonnes, Lantaren-
Wenster Rotterdam,
4361311
Dans
Opus One, De Stoep Spij-
kenisse, 01880-24453
Nederlands Dans Theater
1, Rotterdamse Schouwburg
4118110
Febrill, Lantaren/Venster
Rotterdam, 4361311
Diversen
Holiday on Ice, Ahoy' Rot
terdam, 4104204
26 NOVEMBER
Muziek
Vijfde Eduard Flipse, In
ternationaal Pianoconcours
De Doelen Rotterdam,
2171717
Klassieke muziek uit Tur
kije, de Doelen Rotterdam,
2171717
Curtis Clark Sextet, Popu
lar Rotterdam, 4365283
New Fads, Rotown Rotter
dam, 4363534
Steamin'Blues Express,
Bluessociëteit l'Esprit Rotter
dam, 4828542
The Huntsman's Apology,
Podium Café Schiedam,
4260566
De Spaanse Hoer, de
Stoep Spijkenisse, 01880-
24453
De Types, Theater de Wil
lem Papendrecht, 078-158226
Jeugd
Kleine Frederik, Theater
de Teerstoof Schiedam,
4269563
27 NOVEMBER
Muziek
Doelen Rotterdam, 2171717
New Orleans Syncopators,
Center 5 Rotterdam
Die Zauberflöte, Theater
Zuidplein Rotterdam,
4815844
Schumann en zijn vrienden,
de Doelen Rotterdam
,2171717
Rein de Graaff Trio featu
ring, Marco Kegel, Jazzcafé
Dizzy Rotterdam, 4773014
Theater
Improtheater, Popular
Rotterdam, 4365283
Jeugd
Kaatje met lange tenen,
Jeugdtheater Hofplein Rot
terdam, 4662044
Kinderactiviteit, Histo
risch Museum, Schielandhuis
Rotterdam, 476767
De Grens, Rotterdamse
Schouwburg Rotterdam,
4118110
Megaster, Theater de Wil
lem Papendrecht, 078-158226
De Hodja in Holland, St
Droomtheater Rotterdam,
4778171
Suud en Lea, Rotterdamse
Schouwburg, 4118110
Diversen
Equator verhalen. Bibliot
heektheater Rotterdam,
4338262
Rondleiding, De Dubbele
Palmboom Rotterdam,
4334188
Wie genodigd was voor de spe
ciale voorpremière van Atom
Egoyan's Exotica kwam afgelo
pen vrijdag hoe dan ook bedro
gen uit.
Daar -passend bij de plaats van
handeling in de film- beloofd
was dat de foyer van Lantaren-
/Venster als erotisch etablisse
ment zou worden ingericht, wa
ren de verwachtingen nogal
lustgericht.
Al na drie paar blote borsten-
billen schoof echter alle vrou
welijk schoon volledig naar de
achtergrond ten gunste van de
prachtige beelden die een intri
gerend verhaal vertelden. De
aanwezigheid van Ian Kerkhof
ten spijt.
De Canadees/Armeense Egoy-
an, die op het laatste Filmfesti
val van Cannes de prijs van de
internationale filmpers ontving,
toont in Exotica opnieuw zijn
fascinatie voor menselijke rela
ties, seksualiteit, de verleiding
van voyeurisme en de ideologie
van het begrip familie onder de
loep.
Eric en Christina, die elkaar
ontmoetten tijdens de tragische
speurtocht naar een vermist
kind, werken in Exotica.
Belastinginspecteur Francis is
een vaste bezoeker van de
nachtclub.
Hij kent Christina al jaren,
vroeger als de babysitter van
zijn kind, nu als de vrouw waar
op hij de gevoelens voor zijn
verloren dochter projecteert.
Thomas bezit een dierenwinkel
en verdient zwart bij met de
smokkel en verkoop van verbo
den diersoorten.
Hij houdt er van zich te omrin
gen met exotische dieren en
mensen. Maar als Francis hem
in zijn obsessies laat delen, leert
Thomas de gevaarlijke zijde van
het exotische kennen.
Exotica draait vanaf vandaag,
donderdag 24 november, dage
lijks in Lantaren/Venster in Rot
terdam.
Telefonisch reserveren op tel.
010-4361311.
„Wat doen we met moeder
met de feestdagen?" De in
1977 overleden feministische
schrijfster Harriet Freezer
wijdde een heel boek aan dat
'probleem'. Arjan Ederveen
en Loes Luca hebben een niet
alledaagse oplossing gevon
den: hun moeders spelen alle
bei mee in de muziektheater-
produktie 'Natte Sneeuw'
(tekst Arjan Ederveen, mu
ziek Gerard Atema). De beide
kerstdagen zijn ze onder de
pannen in Amsterdam. Om
dat de repetities zo voorspoe
dig verlopen zijn er van 23 tot
en met zondag 27 november
extra try-outs in Hal 4 aan de
Watertorenweg in Rotterdam.
Bij de drukte die hoort bij de
voorbereidingen van een voor
stelling voelt het hondje Trudy
zich prima op haar gemak. Het
beestje is een verjaarscadeau van
Loes Luca. Tien jaar geleden
werd Arjan Ederveen ermee
'verrast'. „Het was een weesje
met een gebroken poot. Een
vuilnisbakkenras, maar ik wilde
toch nooit een rashond, daar is
altijd wat mee."
Inderdaad, zo lang kent hij Loes
al. Hij was indertijd haar tegen
speler - de prins dus - in 'De
kleine zeemeermin'. 'Natte
sneeuw' heeft hij op haar ge
schreven. „Het schrijft veel ge
makkelijker als je een duidelijk
type voor ogen hebt." Dat mag
je wel zeggen van Loes Luca!
'Natte sneeuw' is een solowerk-
stuk van Ederveen. „Je inspi
reert elkaar", beantwoordt hij
een vraag over samen tekst
schrijven met Tosca Niterink
voor de tv-serie 'Kreatief met
kurk', „maar het is ook wel eens
lekker in je eentje iets te doen.
Arjan Ederveen schreef de voor
stelling voor en over de periode
dat 'de boom in de huiskamer
staat'. Een broer (Arjan Eder
veen) en een zus (Loes Luca)
laten zien hoe ze van hun jeugd
tot nu toe de kerst hebben be
leefd. „Het zijn klassieke kerst
vieringen; de boom, eten, kal
koen, oma die gehaald wordt."
Van die dagen dus waarvan je
gaat gillen als je bedenkt dat ze
er weer aankomen. Toch komt
er een moment in de voorstelling
waarop ze roepen: „Ik wil een
kerst zoals vroeger."
Op een bepaald moment brengt
de broer de zus een sprookje in
herinnering, dat 'pa' ooit vertel
de. Het gaat over een zwaluw die
ijs op de vleugels kreeg, daar
door zwaar werd, op het erf van
een boer belandde, een koe die
de vogel 'bemestte', een kat die
de mest wegkrabde, maar daar
na de zwaluw ophapte. „Als je
warm en blij in de stront zit, hou
dan je mond, dat was natuurlijk
de clou van pa", zegt broer ver
baasd. „Niet iedereen die op je
schijt is je vijand, en niet ieder
een die je uit de stront haalt is je
vriend."
Hoe Arjan aan dat sprookje
komt? „Ik heb het geleerd op een
workshop die ik heb meege
maakt. Daarin werd geleerd met
emoties om te gaan die te maken
hebben met het verlies van een
dierbare", verklaart hij eenvou
dig. In de voorstelling, die hij
heeft geschreven na de dood van
zijn broer, komen via de evalua
ties van diverse kerstvieringen,
allerlei emoties op Ederveense,
én Lucaanse wijze aan bod. De
dood is aanwezig op een manier
die sommigen misschien als
schokkend zullen ervaren, in fei
te staat hij model voor het leven.
Het condoleance-register mag
getekend worden en kinderen
spelen verstoppertje onder een
zwart rouwkleed. Er wordt cho
colademelk uitgedeeld.
„Het gebied tussen het onge
makkelijke en dat ze een beetje
van hun stuk worden gebracht;
dat ze niet weten wat ze met de
situatie aanmoeten", zoiets vindt
Ederveen leuk om te maken.
Geen kerst zonder koorzang, en
samen met Gerard Atema heeft
hij het koor in deze voorstelling
een bijzondere rol toebedacht.
Het duikt steeds op tijdens de
kerstevaluaties; de zangers zijn
in feite medespelers.
Ondanks het de draak steken
met kerstvieringen, de op de
lachspieren werkende situaties,
zoals Luca die als gastvrouw su
per zenuwachtig de sausjes telt,
is Arjan Ederveen van mening
dat je kerst 'met elkaar' moet
vieren. „Je kan wel een zak om je
hoofd binden die dagen, maar je
moet er toch doorheen." En als
je nou alleen ben met de kerst?
„Ik voel me altijd alleen", zegt
hij op zijn bekende enigszins lij
zige toon. „Vooral als er veel
mensen zijn. Ik vind het ideaal
dat ik wat omhanden heb met de
kerst."
'Natte sneeuw' is een produktie
van de Stichting Orkater, onder
regie van Netty van Hoorn.
Kaarten zijn te verkrijgen via
Lantaren/Venster, telefoon
4361311. Op voorstellingsdagen
is de kassa van Hal 4 geopend
vanaf 19.00 uur. Ook te zien in
Leiden, Amsterdam, Groningen
en Den Haag.
De vader met zijn schattige
dochtertje die 'het uitstekend
met elkaar kunnen vinden'
zijn twee figuren uit René M.
Broeders' bonte stoet die tref
fend de verhaaltrant van deze
cabaretier/muzikant/ liedjes
zanger illustreren. 'Min of
meer per ongeluk' wordt de
verhouding tussen de twee
steeds inniger. Allemaal heel
begrijpelijk voor de toeschou
wers in de zaal. „Het publiek
gaat vaak tijdens het liedje
helemaal mee in wat daarin
wordt beschreven. Maar na
een couplet of twee, drie ha
ken ze af omdat het te schun
nig wordt. Nou, als dat me
lukt, als de toeschouwer zich
halverwege het liedje ver
schrikt afvraagt waar hij zich
in mee heeft laten sleuren,
dan heb ik het naar mijn zin."
Zijn liedje over incest is typerend
voor wat Broeders (31) het doel
van zijn werk noemt: „Mensen
op een andere dan de standaard-
-manier naar bekende onderwer
pen laten kijken." Op eenzelfde
manier tracteerde hij ooit een
christelijke homo jongerenvere
niging (Broeders: „Ik proefde
daar een diepe melancholie") op
een liedje over een homo die zijn
christelijkheid moest verbergen.
Bijbel lezen kon uitsluitend in
het diepste geheim. „Door iets
precies om te keren of door het
op een grappige manier voor het
voetlicht te brengen kun je de
waarheid ook door laten schij
nen."
Met een selectie uit zijn pro
gramma Gaat u maar zitten, ik
blijf wel staan staat hij deze week
in de voorronden van het jaar
lijkse Camarettenfestival.
Broeders is van origine Braban
der en computerprogrammeur,
maar gaf een jaar of zeven gele
den het vrolijke platteland op
voor de grote stad. „Bij het be
jaardenkoor en de jaarlijkse mu
sical hoef je niet aan te komen
met liedjes over incest en Aids",
pleegt hij te zeggen. „Bovendien
zit je daar toch wel geïsoleerd
van alle kunst."
Wormentaart met noten
In Rotterdam verdween zijn
computerwerk steeds verder
naar de achtergrond ten faveure
van het cabaret. Half februari
zal dat uitmonden in een weke
lijks avondje Open Podium in
Tejatro Popular onder zijn lei
ding.
In de afgelopen jaren trok hij
vooral langs de kleinere theaters,
met zijn cabaretprogramma's
Wormentaart met noten'en Gaat
u maar zitten ik blijf wel staan.
Een boodschap' hebben Broe
ders' liedjes niet, een zekere een
duidigheid wel. „Al mijn liedjes
gaan over triestheid in relaties.
Ze hebben altijd een ondertoon
van mislukking. Niet expres
hoor, dat is toevallig zo. Maar
ja, kijk maar eens om je heen. Of
het nou is tussen vader en kind,
man en vrouw, man en man of
twee buren, het gaat gewoon al
tijd en eeuwig mis tussen men
sen. En dat zijn nou juist de
dingen waarover je heel spranke
lend kunt schrijven: daar identi
ficeren mensen zich mee."
Kerkorgel
Aan het kerkorgel van zijn ge
boorteplaats bekwaamde Broe
ders zich in het klavierspel. Een
ervaring die hem later in staat
zou stellen zijn combo van drie
'vervelende en dure' begeleiders
aan de kant te zetten om daarna
zichzelf voortaan op de piano te
begeleiden. Daarnaast maakt hij
met behulp van de pc complete
orkestbegeleidingen. „Een or
kest dat 'nooit fouten maakt.
Broeders hanteert bij beoorde
ling van een cabaretier de vui
stregel dat iemand uitgespuugd
of op handen gedragen moet
worden. „Je kunt geen midden
moot zijn. Als iedereen je leuk
vindt doe je iets fout."
Om dat laatste gaat het in zijn
idee voor een wekelijks Open
Podium in Tejatro Popular.
Latent talent?
Broeders heeft uitermate hoog
gestemde verwachtingen van dit
initiatief. Het is de bedoeling dat
mensen die hun eigen vaardighe
den in dans, voordracht, caba
ret, theater- of muziekspel willen
vertonen daar op het podium
een kwartier lang de kans voor
krijgen, eventueel begeleid door
een combo. Per avond kunnen
zich vijf mensen inschrijven. Een
selectie vooraf is er niet, iedereen
kan meedoen. Daarnaast heeft
ieder Open Podium een week-
gast', „een bekende Nederlander
of een heel interessante per
soon", die door Broeders mede-
-presentator René van den
Meerakker wordt genterviewd.
Theater in 't buurthuis
Zoiets ontbreekt totaal in Rot
terdam. We hebben hier wel een
Camarettenfestival en dat is
prachtig..Maar als iemand voor
dat festival toneelervaring wil
opdoen moet'ie naar Amster
dam. In Rotterdam kun je eigen
lijk nergens terecht. Daar kun je
geweldig over lopen klagen,
maar je kunt er ook zelf iets aan
doen." Eén maal in de zes weken
trekt het Open Podium met de -
door het Tejatro-publiek verko
zen - beste amateur-artiesten de
wijk in. „Theater en kleinkunst
hoort óók in Rotterdam net zo
goed in wijkcentra thuis", on
derstreept Broeders.
GOD/DOG Variations is het
nieuwste dansstuk van Ton Si
mons. Het gaat op 29 november
in de grote zaal van de Rotter
damse Schouwburg in première.
De choreografie is gezet op 12
vioolsolo's van diverse compo
nisten, het adagio uit het derde
vioolconcert van W.A. Mozart
en een fragment van 'Metal Ma
chine Music' van Lou Reed. Het
adagio van het vioolconcert van
Mozart zal ter gelegenheid van
de premierevoorstelling LIVE
worden uitgevoerd door het
Rotterdamse Jeugd Kamer Or
kest (RJKO) onder leiding van
Josef Schebal. Het RJKO geeft
regelmatig concerten in De Doe
len in Rotterdam met medewer
king van bekende solisten. Ook
vonden concerten plaats in sa
menwerking met het Rotterdam
se Philharmonisch Orkest, on
dermeer ter gelegenheid van het
70- jarig bestaan van het RPhO.
GOD/DOG Variations maakt
deel uit van het tweede program
ma van De Rotterdamse Dans
groep in dit seizoen. Naast deze
choreografie van Simons gaat te
vens een nieuw werk van de cho
reograaf Rick Kam in premiere,
onder de intrigerende titel Too
many cocks prolong the night.
Ton Simons is in Nederland
vooral bekend van de vele chore-
ografien die hij met De Rotter
damse Dansgroep maakte. Zijn
meest recente werken voor dit
gezelschap zijn The Idea of Or
der en Clay (beide uit 1993).
Kenmerkend voor het werk van
Simons zijn de virtuoze dansstijl,
de uitbundige dynamiek en -de
daarmee fel contrasterende ver
stilling en ingetogenheid. Hij
heeft een zeer eigen dansstijl ont
wikkeld waarmee hij schijnbaar
moeiteloos kan vernieuwen en
varieren. Ook in zijn samenwer
king met lichtontwerper kees
Knegjes én kostuumontwerpster
Edith Ordelman blijkt Simons'
sterke gevoel voor theater.
GOD/DOG Variations is een
choreografie voor 11 dansers
waarbij Simons de elementen
dans, muziek, licht en toneel
beeld in extreme vorm als auto
nome eenheden laat funktione-
ren.
Vanaf 1991 maakt de choreo
graaf Rick Kam ieder seizoen
een nieuwe choreografie met De
Rotterdamse Dansgroep. In zijn
werk manifesteerde hij zijn ta
lent met een sterke aandacht
voor detaillering van de bewe
ging. Typerend voor Kams cho-
reografien is de vaak mysterieu
ze sfeer van zijn bewegingsmate
riaal. Vorig seizoen werkte Kam
voor zijn dansstuk extension re
peat,repeat.. samen met de beel
dend kunstenaar Hans Bruinink.
Zijn nieuwe choregrafie, Too
many cocks prolong the night, is
een dansstuk voor 7 dansers en
wordt gezet op 'Buried dream'
van David Toop en Max East-
ley. Het lichtontwerp is van Pe
ter Romkema. De kostuums
werden ontworpen door Edith
Ordelman.
Theater Lantaren/Venster en de
Rotterdamse Kunststichting
presenteren met gezamenlijk ge
noegen de Marokkaanse voor
stelling Les Bonnes. De acteurs
voltooiden hun opleiding aan
het Instituut Superieur d'Art
Dranatique et d'Aniamtion Cul-
turelle in Rabat. Regisseur Jean
Youssef Ait Mansour heeft een
bewerking gemaakt, van Les
Bonnes van de Franse schrijver
Jean Genet. Tijdens hun tournee
door de Magreb wonnen ze
dankzij professioneel spel diver
se prijzen tijdens het Fituc-thea-
terfestival 1992 in Casablanca.
De voorstelling is Arabisch ge
sproken. De opvoering wordt
gerealiseerd in het kader van het
Med Urbs Vie-programma van
de Europese Unie in samenwer
king met de Rotterdamse Kunst
stichting. Voorafgaand aan de
voorstelling van Les Bonnes is er
op vrijdag 25 november van
19.00 - 20.00 uur een theateront
moeting in de foyer. Hieraan ne
men deel: de twee Marokkaanse
regisseurs Y.A. Mansours en A.
Chakiri, de acteurs en de heer
Hassan Esmili, decaan van de
universiteit Ben M'Sik te Casa
blanca. Martin van Ginkel zal
als vertegenwoordiger van de
R.K.S. dit gesprek leiden. Tij
dens dit gesprek staan de theate
rontwikkelingen en de situatie in
Marokko centraal.
Vrijdag 25 en zaterdag 26 novem
ber, aanvang: 21.00 uur, Lanta
ren 2; Gouvernestraat 133 Rot
terdam tel. kassa: 010-4361311.
I utrecht!
GEOPEND OP MA.t/m ZA.
VAN 9.00 tot 17.00 UUR
mercedes v. dijk/B
Vy SPAANSE POLDER
Ivlaardingën]
DONDERDAG 24 NOVEMBER 1994
urr
In de exclusieve club Exotica kunnen mannen dansende vrouwen aan hun tafel bestellen. Aanraken is echter
ten strengste verboden.
door NELLEKE DE JONG
Loes Luca en Arjan Ederveen met een jonge fan in de kleedkamer
foto JANSSEN DE KIEVITH FOTOGRAFIE
door EDO BEERDA
'Broedershaalt'ie de finale?
toto JANSSEN EN DE KIEVITH
Foto JANSSEN EN DE KIEVITH
CC7C7
GOUDA
TERBREGSEPtEIN ®^™WgORINCEHEm|
R'DAM-CENTRUM
OEN HAAG"
HOEK VAN H
ROTTERDAM, Graafstroomstraat 93
(Spaanse polder), Tel 010 462 30 70
EINDHOVEN, Stratumsedijk 79, Tel 040 12 31 46
SOESTERBERG, Amersfoortsestraat 3, Tel 03463 5 36 89