SCHIEDAM
'In goed brood zit een bakkersziel'
Programma is wars van instant-vermaak
Auke Pol spil van plaatselijke muziekwereld
Vliegeren vanaf molenbalie
historische
schepen
Muziek zet de toon op Havenmuziek- en Molenfestival
Jeneverboek zonder treurnis
Kinderspelletjes
en verteltheater
Vloot
Geld maakt
niet gelukkig
Etalagewedstrijd
op de Hoogstraat
Schiespoordag met
veel spektakel
WOENSDAG 17 MEI 1995
20-1442
SCHIEDAM De winkeliers
van de Hoogstraat houden ter
gelegenheid van het festival een
etalagewedstrijd. Een deskundi
gejury zal de pronkstukken van
de ongeveer 25 deelnemers don
derdagmiddag beoordelen. Het
publiek kan er de dagen erop
nog uitgebreid van genieten.
SCHIEDAM Museum
molen De Nieuwe Palmboom
heeft inmiddels al een reputa
tie opgebouwd als het gaat
om kinderactiviteiten zoals
verjaardagsfeestjes en knut-
selmiddagen. Op het festival
biedt de museummolen een
uitgebreid programma ge
richt op de jeugd. Bouwsels
van strobalen en een ver
kleedpartij als boer, bakker
of molenaar brengen de be-
zoekertjes meteen in de juiste
sfeer. Daarna kunnen ze
deelnemen aan spelletjes als
steltlopen, hoepelen en spek
kies schieten. Tussendoor
zorgt het kinderverteltheater
Speels voor spannende ver
halen.
Ouders die rustig willen ge
nieten van de molenbrood-
brunch kunnen hun kroost
van vier tot elf jaar met een
gerust hart afleveren bij De
Neiwue Palmboom. Het is al
leen de vraag of ze dan nog
zin hebben met pa en ma mee
naar huis te gaan.
SCHIEDAM Dankzij de in
zet van Hans Verel, zelf schipper
van de Excelsior een 22 meter
lange klipperaak, kunnen bezoe
kers van het festival weer genie
ten van een complete 'bruine
vloot'. Minstens 25 schepen lig
gen dan afgemeerd in Lange Ha
ven en Noordvest, variërend van
de lage, wat rankere Westlan
ders en Kagenaars die vooral
door tuinders werden gebruikt,
tot de forse Tjalken en Klippers.
De schippers gingen graag in op
het verzoek te zorgen voor een
levendig spektakel. Hans Verel,
de nieuwe vlootcoördinator, ver
telt: Het Schiedamse festival is
bij schippers geliefd vanwege de
sfeer. Als het meezit organiseren
we de 20ste ook boomwedstrij
den in de Noordvest. Bovendien
geven we demonstraties met au
thentieke werktuigen."
Het publiek mag de schepen niet
alleen vanaf de walkant bekij
ken. Veel eigenaren zijn ook be
reid een rondleiding op hun boot
te geven. Na afloop van het festi
val zullen alle schepen 's avonds,
feeëriek verlicht, aanmeren bij
de Appelmarktbrug.
SCHIEDAM De laatste
Schiespoordag van het seizoen
valt op zaterdag 27 mei. Tradtie-
getrouw pakt de Schiedamse
modelspoorvereniging dan be
hoorlijk uit. In het clubgebouw
aan de Westerkade 21 wordt tus
sen 10.00 en 16.00 uur onder
meer een modeltreinenbeurs ge
houden. Op het programma
staan verder demonstraties met
locomotieven en het Marklin-di-
gitaal systeem. Om 16.00 uur
gaat officieel de 'tang in de ka
bels' en komen de treinen voor
twee maanden tot stilstand. In
die periode zullen de nodige ver
nieuwingen in het clubhuis wor
den aangebracht. De toegang za
terdag 27 mei kost 1,- voor
volwassenen en 0,50 voor kin
deren.
SCHIEDAM Een echtpaar
kreeg vorige week donderdag ru
zie in een bankfiliaal aan de
Lange Nieuwstraat. De twist
werd op straat voortgezet. De
twee echtelieden wilden geld op
nemen, maar konden het niet
eens worden over de omvang
van het bedrag.
Bij de ruzie liep de echtgenote
enkele klappen op. Een voorbij
ganger nam hiervan notie en
deelde daarop een muilpeer uit
aan de echtgenoot. Ook sneuvel
de een ruit van de auto van het
echtpaar. Na bemiddeling door
de politie keerde iedereen alsnog
tevreden huiswaarts.
SCHIEDAM Vraag een wil
lekeurige Nederlander na een
vakantie vol culinaire hoog
standjes in het buitenland waar
hij trek in heeft. Het antwoord
zal negen van de tien keer het
zelfde zijn: 'een stevige bruine
boterham met kaas'.
De populariteit van een simpele
snee volkoren, viergranen of an
der gezonds is een regelrecht
compliment aan het adres van de
Schiedamse bakker Kees Hol
lander. Dwars tegen de heersen
de trend in - het was toen al
industrieel brood wat de klok
sloeg - vestigde hij 20 jaar gele
den een ambachtelijke bakkerij
in de Nieuwe Maasstraat. Hol
lander had het niet zo op al dat
kleffe gedoe op broodgebied en
was veel te ambitieus om uitslui
tend 'opvulsel voor het beleg' te
maken. Eigenzinnig als hij was
wat zijn vak betreft, ging hij
voor stevige kost waar letterlijk
wat aan te verhapstukken viel.
Molenlunch
En inmiddels had hij ook daar
voor het beste recept ontdekt:
meel dat tussen molenstenen ge
malen was, gaf samen met een
zorgvuldig in eigen hand gehou
den produktieproces precies het
door hem gewenste resultaat.
SCHIEDAM Temidden
van de vele plaatselijke evene
menten neemt het Havenmu-
ziek en Molen-festival, dit
maal op zaterdag 20 mei, een
bijzondere plaats in. De com
mercie die overal zo driftig
toeslaat, heeft op deze happe
ning in de inmiddels elf jaar
van haar bestaan nooit greep
kunnen krijgen. Ook ditmaal
ontbreekt aan het programma
iedere vorm van braderiege-
weld en ander instant-ver-
maak. Smaakmakers zijn op
nieuw plaatselijke amateur
verenigingen uit vooral de mu
ziekwereld én ambachtelijke
bedrijven zoals distilleerderij
en, molens en bakkers. De ac
tiviteiten spelen zich af in het
hart van de oude Branders-
buurt aan de voet van de in
drukwekkende gewiekte reu
zen. Daardoor wordt meteen
misschien wel het mooiste
stuk van Schiedam eens in het
zonnetje gezet.
De formule blijkt een ijzersterke.
Het Havenmuziek en Molenfes
tival trekt een vaste schare be
langstellenden en staat zowel bij
deelnemers als bezoekers bekend
als uiterst sfeervol. Joke Winkel
man, werkzaam bij de Stichting
Schiedamse Molens en geduren
de acht jaar de vaste coördinatri
ce van het evenement, noemt die
mix van historie en ambachtelij
ke bezigheden uit heden en verle
den 'een ideale'. „Het festival
biedt dankzij de inzet van veel
stadgenoten de mogelijkheid om
SCHIEDAM Niet alle Schie
dammers zullen hem van naam
kennen, maar de meesten heb
ben wél van hem gehoord. Auke
Pol had een muzikale inbreng in
tal van plaatselijke 'highlights'
zoals laatst nog 'Verduisterd' de
openluchtproduktie van het
SCHAT. Hij componeerde en
arrangeerde de muziek die het
stuk op het juiste moment extra
luister gaf. Zelf speelde hij mee
in het orkest dat gedurende de
voorstelling zorgvuldig 'uit het
zicht bleef.
„Een leuke ervaring", zegt hij
achteraf. „De dirigent moest al
les in de gaten houden wat er
gebeurde. Wij zagen dus alleen
zijn rug. Dan stak hij één, twee
of drie vingers in de lucht en
wisten wij wat we moesten doen:
sneller, langzamer of herhalen.
We hebben supergeconcentreerd
op het puntje van onze stoel
gezeten, maar dat is dan ook de
lol van het vak. Zodra je met
muziekmaken op de automati
sche piloot gaat, is de aardigheid
ervan af."
Zélf optreden doet Auke Pol nog
maar weinig. Hij heeft niet geko
zen voor het grote applaus, maar
heel bewust voor een rol achter
de schermen, die misschien wel
minstens zo dankbaar is.
Bakkersfamilie
De Fries van origine legt zich
erop toe om het maken van en
luisteren naar live-muziek te
promoten in de breedste zin van
Toch waren niet de prachtige
molens in eerste instantie de re
den voor de Rotterdammer van
origine om zich in de Branders-
stad te vestigen. Kees Hollander
heel eerlijk: „Ik wilde voor me
zelf beginnen, maar ik had geen
eigen geld en ook geen rijke va-
nieuwe dingen te ontdekken.
Neem alleen al die optredens van
muziekgroepen uit Schiedam,
maar ook vanuit andere landen.
Aan een passief kijkfeest hou je
niks over, behalve misschien een
miskoop. Hier doe je helemaal
gratis ideeën op. We hebben in
verhouding tot de omvang een
klein budget, 25.000 gulden. Het
festival draait echt op de inzet
van al die vrijwilligers die er aar
digheid in hebben om zich te
presenteren. Dat is meteen de
kracht ervan, want ze hebben
allemaal wel wat te melden."
Joke Winkelman wil graag nog
de namen vermeld zien van Cori-
ne Standaart van de gemeente en
Eric Dijkhuizen van de Stichting
Medelanders die beiden een ge
deelte van de muziek gepro
grammeerd hebben. Zélf hoeft
ze vanwege haar inbreng in de
happening niet zo nodig op de
voorgrond te treden. „Het gaat
uiteindelijk om het program-
Programma
Schiedams Havenmuziek- en
Molenfestival zaterdag 20 mei
van 10.30-17.00 uur.
De festiviteiten vinden plaats op
de Lange Haven met o.a. de
locaties: Pleintje café De Unie,
Vismarkt, Lange Haven nabij
Westmolenstraat, bordes Ko
renbeurs en De Dam. Het mo
lencircuit is aansluitend: Velle-
vest, Noordvest en Westvest bij
Molen De Walvisch. Alle vijf de
molens, Branderij De Tweelingh
en Distilleerderij Dirkzwager
houden open huis, alsmede de
het woord.
Auke Pol is afkomstig uit een
muzikale bakkersfamilie. Zijn
vader speelde klassiek orgel en
saxofoon. Aanvankelijk was het
vooral het orgel dat hem het
meeste trok. Al snel ging zijn
belangstelling echter ook een an
dere richting uit. „Dan zat ik op
zondagochtend met mijn slaperi
ge kop diensten aan elkaar te
breien en 's avonds pingelde ik
jazz in café's. Als je me gevraagd
had, wat ik het liefste deed, dan
had ik dat niet geweten."
der. Ik kon dus uitsluitend een
zaak overnemen met nul-kom
ma-nul omzet. Zo kwam ik toe
vallig in Zuid terecht." In die
aanvankelijk simpele winkel in
De Gorzen begon een ware zege
tocht van Hollander's molen
brood. De consument werd in
Streekmuziekschool aan de Lan
ge Nieuwstraat 183. Ook het Ge
distilleerd Museum (in wording),
Lange Haven 74-76 is voor be
zichtiging geopend. Er worden
tal van rommelmarkten gehou
den en uiteraard ook weer de
markt met Oude Ambachten
tussen de Vellevst en de Noor-
devst met leuke, nieuwe demon-
Zijn keus voor het klassieke or
gel op het conservatorium in
Leeuwarden kwam dan ook
meer voort uit praktische over
wegingen. Er bestond nog geen
afdeling lichte muziek. Die door
liep hij dan ook later in Alk
maar. Na wat omzwervingen
kwam Auke Pol uiteindelijk in
Schiedam terecht.
Sinds 1985 is hij als docent voor
het zogenaamde 'lichte gebeu
ren' en het omgaan met eigen
tijdse instrumentarium als key
board en synthesizer aan de
die dagen steeds smaak- en mi
lieu-bewuster. En een groeiend
aantal stadgenoten proefde van
dat bruin de gezondheid af.
Anno 1995 runt Hollander een
bedrijf met een aparte bakkerij
en diverse winkels én heeft hij
een vast team van 22 mensen in
straties zoals een portretfoto
graaf of de sneldichter. Lekker
eten is volop mogelijk. Bij De
Vrijheid worden bijvoorbeeld
pannekoeken geserveerd en ui
teraard is er weer de Molenlunch
ditmaal aan de voet van De
Nieuwe Palmboom.
Muziek is er uiteraard ook volop
tijdens het festival en dan natio-
Streekmuziekschool. Dat eer
biedwaardig instituut teerde nog
op de nalatenschap van Beetho
ven, Bach en Mozart en hield
zich verre van de 'verderfelijke'
wereld van pop, rock, house, rap
of erger. Kortom Auke Pol
mocht, zoals hij het zelf uit
drukt, 'een braakliggend terrein
gaan ontginnen'. En dat bleek
een kolfje naar zijn hand. „Ik
hou er absoluut niet van om me
hele dagen in een kamertje te
verstoppen en voorgekookte les
jes af te draaien. En dat was nu
dienst. Zijn vaste assortiment
bestaat uit 86 broodsoorten (in
het weekend 125). Hoe groot hij
ook gegroeid is, Hollander is zijn
uitgangspunt trouw gebleven:
„In een goed brood zit een bak
kersziel. Wij gebruiken geen
computergestuurde apparatuur,
maar werken nog volgens een
puur ambachtelijk proces. Dat
betekent dat we tussendoor het
deeg zelf kunnen corrigeren. Is
het wat kouder bijvoorbeeld,
dan laten we het langer rijzen.
En bakken doen we nog steeds
iedere nacht tussen twee en zes."
Traditiegetrouw brengt Kees
Hollander tijdens het Havenmu
ziek en Molenfestival - waarach
ter hij een van de stuwende
krachten is - een nieuwkomer
uit. Ditmaal is dat het bourgon-
dische brood gemaakt van biolo
gisch meel (van tarwe dat milieu
vriendelijk is gekweekt zonder
mest en bestrijdingsmiddelen).
Liefhebbers krijgen ruimschoots
de gelegenheid deze en andere
zogenaamd ecologische lekker
nijen te proeven tijdens de Mo
lenlunch, die zaterdag de 20ste
mei wordt geserveerd bij De
Nieuwe Palmboom tussen 12.00
en 15.30 uur. Deelname f6,-;
kaarten zijn te koop bij de VVV,
de echte bakkers, De Nieuwe
Palmboom en bij de lunch.
naai en internationaal van toon
zetting. Aparte vermelding ver
dienen zeker de optredens van de
bands van de Schiedamse pop-
school bij café De Unie tussen
14.00 en 17.00 uur met aanslui
tend tot 19.00 uur 'Don't lose
your head'. Ook het concert van
het keybordorkest van de
Streekmuziekschool om 11.30
uur bij de Korenbeurs belooft
heel bijzonder te worden.
Windenergie
Nieuw op het festival zijn allerlei
activiteiten rond het onderwerp
'Windenergie' op de Noordvest.
Leerlingen (13/14 jaar) van het
Schiedams voortgezet onderwijs
tonen hun wedstrijdontwerpen.
Omstreeks 15.45 uur zullen de
winnaars van de wedstrijd wor
den bekendgemaakt door burge
meester Scheeres, voorzitter van
de jury.
De grote namen op windturbine-
gebied zoals Windmaster, Ned-
wind, Lagerwey en het Energie
Centrum Nederland tonen de
bezoekers aan de hand van mo
dellen en tekeningen de actuele
stand van zaken met betrekking
tot windenergie. Een vliegerde
monstratie vanaf de molenbalie
tussen 13.00 en 14.00 uur. Niet
zomaar een vliegertje, maar de
bestuurbare 2,10 m grote wed
strijdvlieger van landskampioen
Robo Spitters laat geweldige ca
priolen zien (onder voorbehoud
van voldoende wind). Een folder
met het complete programma is
gratis af te halen op diverse pun
ten in de stad zoals de VVV en
tal van winkels en café's.
net ook niet nodig, want op dit
gebied was er niks. Ik ben be
gonnen met het ontwikkelen van
een lesmethode voor het spelen
en comperen op synthesizers.
Die wordt nu door het hele land
gebruikt. De Streekmuziek
school was wél de eerste van
Nederland die deze cursus in het
pakket opnam en is dus in feite
uiterst modern."
Voor Auke Pol was het 'logisch'
dat hij zich ook in de plaatselijke
muziekwereld stevig ging roeren.
„Schiedam is nog zo lekker
kleinschalig en goed te overzien.
Het gaat er hier daardoor alle
maal wat intiemer aantoe en niet
zo anoniem. Door mijn werk
ken ik de meeste amateur-musi
ci, bandjes en groepen in deze
stad. Zo rol je dan vanzelf in het
organiseren en programmeren
van bijvoorbeeld evenementen.
Dat geeft vreselijk veel voldoe
ning.
Als je een instrument bespeelt,
dan is het noodzakelijk om je
ook te presenteren. Richting pu
bliek heeft levende muziek een
communicatieve functie. Het
ontroert, maakt vrolijk of ver
drietig, maar het brengt de sfeer
erin."
Tijdens het Havenmuziek- en
Molenfestival verzorgen heel
wat leerlingen van Auke Pol een
optreden. Zo spelen alle bands
van de popschool voor café de
Unie. De Streekmuziekschool
aan de Lange Nieuwstraat 183
houdt zaterdag ook open huis
tussen 10.00 en 17.00 uur.
SCHIEDAM Ter opluiste
ring van het programma-onder
deel 'Windenergie' geeft Neder
lands vliegerkampioen Robo
Spitters zaterdag de 20ste een
demonstratie vanaf de hoge mo
lenbalie van De Nieuwe Palm
boom om ongeveer 15.00 uur.
Deze kleurrijke musicus en beel
dend kusnetnaar kwam in aan
raking met de vliegersport in
1989 en ontwikkelde een verre
gaande interesse zowel in stabie
le als in sportvliegers. Zijn zelf
gebouwde stabiele vliegers be
schildert hij om ze als showob
jecten in de lucht te demonstre
ren. Robo Spitters werd eerste
bij de Nederlandse kampioen
schappen in '93 en '94 en gooit
ook internationaal hoge ogen.
Een van zijn succesvolle vliege-
rontwerpen werd aangekocht
door een Frans vliegerbedrijf en
wordt nu verkocht in heel Euro
pa.
SCHIEDAM Het kan liggen aan de calvinistische Hollandse
moraal. Of misschien is de doem van het Zwarte Nazareth wel de
oorzaak. Jenever is toch een feestelijk drankje bij uitstek, maar er
zijn voornamelijk uiterst serieuze standaardwerken over geschre
ven. Daar wil Nathalie Lans verandering in brengen. De titel van
haar boek, dat begin december uitkomt, zegt in feite al voldoende:
'Schiedam bouwt op haar jeneververleden'. En dat is wel even een
ander geluid, dan al die treurnis rond het geestrijk vocht dat de
inwoners van de Brandersstad kommer, kwel en zelfs zwakzinnige
nakomelingen zou hebben bezorgd.
Nathalie Lans is geboren en getogen Schiedamse en gaat aller
minst gebukt onder de zo dikwijls verguisde geschiedenis van haar
stad, integendeel ze is er zelfs trots op. Na een studie communica
tiewetenschappen opende ze een eigen tekstbureau - Freelans
Tekstschrijvers - in een historisch pand op de Grote Markt.
Inmiddels verzorgt ze publikaties voor allerlei opdrachtgevers
door heel Nederland heen, maar nadrukkelijk richt ze zich regel
matig ook op haar eigen woon-/werkplaats. „Ik snap al die
negatievelingen niet over Schiedam. Ik heb het hier enorm naar
mijn zin en loop iedere dag nog bijzondere mensen en onverwacht,
leuke dingen tegen het lijf. Aldus Nathalie Lans die ondermeer
vorig jaar een boek uitgaf over panden en hun bewoners rondom
De Plantage.
Taaie kost
Al langer speelde ze met het idee om de jenever eens van een
positieve kant te belichten. Omdat eind 1995 zowel de Nieuwe
Passage als het Gedistilleerd Museum aan de Lange Haven
geopend worden, vond ze de tijd rijp om het befaamde 'nieuw
elan' op geheel eigen wijze een extra zetje te geven. „Wat voor
soort boek het moest worden, had ik al in mijn hoofd zitten. Het
moest historisch verantwoord en volledig zijn, maar ook lekker
leesbaar zonder taaie kost. En bovendien vond ik dat ook al die
mensen die begin deze eeuw in die industrie hebben gewerkt, van
arbeider tot direkteur, erin aan bod moesten komen. Uiteindelijk
heb ik besloten om een soort wandelroute uit te zetten langs de
bijzondere gedistilleerd panden die er nog staan in de stad en aan
de hand daarvan het verhaal te vertellen. Lezers kunnen met het
boek in de hand straks dus bij wijze van spreken op ontdekkings
tocht."
Nathalie Lans had het plan uitgewerkt tot in de details, maar
moest toen de financiering nog rond zien te krijgen en dat was
zoals ze het zelf uitdrukt 'nog een hele klus'. „Wil je zoiets goed
doen, dan is er natuurlijk veel geld mee gemoeid. Ik wilde ook echt
een mooie uitgave maken met een harde kaft en veel zwart/wit en
kleurenfoto's. Via via hoorde ik, dat Ooms Makelaars een Rpot-
terdams bedrijf met ondermeer ook een vestiging in Schiedam,
ieder jaar een cultureel project sponsort. Ik ben er gewoon
brutaalweg bij het hoofdkantoor naar binnen gestapt en direkteur
Bram Lamens was eigenlijk meteen enthousiast. Zo is de bal gaan
rollen."
Inmiddels heeft Nathalie Lans een hele club enthousiaste mede
standers om zich heen weten te verzamelen. In het comité van
aanbeveling hebben onder andere burgemeester Scheeres, wethou
der Wiegman en de heren Coebergh en de Kuyper, beiden
afkomstig uit de distillateurswereld zitting. Inmiddels heeft Esto
van de Steeg, uitgever van glossy magazines, zich bereid verklaard
het boek tegen kostprijs te drukken. 'Schiedam bouwt op het
jeneververleden' gaat 50,- kosten, maar bij vóórintekening is de
prijs 35 gulden. Dat kan eenmalig tijdens het Havenmuziek en
Molenfestival. Nathalie Lans staat dan met een eigen kraam de
hele dag bij molen De Drie Koornbloemen
Bakker Kees Hollander: „In een goed hrood zit een bakkersziel
Robo Spitters
Hiel.
Het zakkendragersgilde Sint Anthonis is ook zaterdag weer prominent
aanwezeig op het Havenmuziek- en Molenfestival
Auke Pol
.t.
Nathalie Lans
