UIT
in 't kort
Het beeld van de politiek
R '95 festival 'Grenzeloze stad' wil het onzichtbare binnenste van de stad onthullen
oor
CÖTE D'AZUR
798,
Sapho bezingt haar roots met
de van haar bekende passie
m
WEEK 37
37-1002
In het Centrum Beeldende
Kunst een tentoonstelling over
eten en eetcultuur in het kader
van R '95, grenzeloze stad.
Werk van Hanneke Breuker,
Gusta Kullberg, Marleen van
Wijngaarden, Billy Leliveld
en Erik van der Schalie. 14
t/m 24 september, Nwe Bin
nenweg 75, Rotterdam.
Vrijdag 15 september
Dans
De keuze van de Schouw
burg: Her Silent Smile,
Rotterdamse Schouwburg
Film
Forrest Gump, Filmhuis in
De Teerstoof, 4269455
100 jaar Cinema: L'Ata-
lante, Lantaren/Venster Rot
terdam, 4361311
Het zevende Werelddeel:
filmprogramma, De Unie,
4141666
Muziek
Rotterdams World Music
Festival 1995, De Doelen,
Rotterdam, 2171717
O Trio Tango Tupambae, De
Blauwe Vis,
2227 (Slovenie), De Vlerk,
4116800
Backlash, Limburgse hea
vy metal, The Little Cave,
4210572
My Fair Lady, Luxor
Theater, Rotterdam,
4138326/4141715
0 Death Bangers Ball: Death
plus support acts, Nighttown,
0 De Melissa's, dansbare
pop, Stadsgehoorzaal/Har
monie, Vlaardingen, 4340500
0 Fragment, Theatercafé
Plan-C, 4124352
0 Tuva Ensemble, Werelmu-
ziekcentrum Matrix, 4123514
Theater
0 Twee eenakters, Bibliot
heektheater Rotterdam,
0 The Kitchen, De Schiecen-
trale
0 Angels in America, RO
Theater 4047070
Zat. 16 september
Film
0 L'Atalante, Lantaren-
Venster Rotterdam, 4361311
0 Het zevende Werelddeel:
filmprogramma. De Unie,
4141666
Jeugd
0 Inloopconcert, De Doelen,
Rotterdam, 2171717
0 Klein Duimpje, Jeugdthea
ter Hofplein, 4662044
Muziek
0 Trio Tango Tupambae, De
Blauwe Vis,
0 Bluesmasters, Bluessocië
teit l'Esprit, 4828542
0 Afrikaanse disco, Café de
With, 4257145
0 Songs of Finity, CXafé
Overstag,
0 Ballroom Hits, De Vlerk,
4116800
0 Inloopconcert, Grote of St.
Janskerk, 4266241
0 Avondorgelconcert, Grote
of Sint Laurenskerk, 4130900
0 Club Regionale, Jongeren
centrum Baroeg,
0 Daniel Strijkkwartet,
Messiaskerk,
0 The best of Paul de Leeuw,
theaterconcert, Stadsgehoor
zaal/Harmonie, Vlaardingen,
4340500
0 Orgelconcert, Stedelijk
Museum, 4269067
Theater
0 Angels in America, RO
Theater 4047070
0 Operatie Kwartet, 4 thea
trale soaps in de hal van het
Dijkzigt Ziekenhuis, 13.00,
16.00 en 19.00 uur.
De fotografie is zowel een be
langrijke bondgenoot als een ge
niepige vijand in de politiek. Via
de verkiezingsposter wordt het
portret van de politicus tot een
ikoon, maar wanneer diezelfde
politicus slapend tijdens een
banket gefotografeerd wordt,
schaadt dit behoorlijk zijn ima
go. De politiek, wetend wat er
op het spel staat, duldt dan ook
nauwelijks omgecontroleerde
omstandigheden. Zogenaamde
toevaligheden worden zorgvul
dig in scene gezet; niets wordt
aan het toeval overgelaten.
Geen wonder dat fotografen
hiertegen in opstand komen. The
Image of Politics wil de verande
rende aanpak van de fotografen
zichtbaar maken en doet dit op
vijf plekken.
Kunsthal (Westzeedijk 341) t/m
1 november: Politicans. Neder
lands Foto Instituut (Witte de
Withstraat 63) t/m 8 oktober:
Taco Anema. Galerie Fotoma-
nia (Hoornbrekerstraat 22) t/m
8 oktober: Argela Neuke. MK
Expositieruimte (Witte de With
straat 53) t/m 15 oktober: David
Griffiths. SKVR Foto en Video-
school (Eendrachtsstraat 12a):
Lezingen op 12,19 en 26 septem
ber en 1 oktober (Info: 010-
4334051).
'Faya' is een nieuwe Zuidamerikaanse musical die zich afspeelt
in Suriname. 'Faya' is vuur, gloed, hitte, brand. De brand van
de verboden liefde tussen een Creoolse jongen en een Hindoe-
staans meisje en de politieke brand in het onafhankelijke Suri
name van 1975, waar de militairen de macht grijpen.
Op 25 november 1975 wordt Su
riname een zelfstandige repu
bliek en dat wordt uitbundig en
met groot optimisme gevierd.
Yori, een Creoolse student, ont
moet op het feest Indira, de
dochter van een conservatieve
Hindoestaanse middenstander.
Hij wordt direct verliefd op
haar. Yori's vriend Regi ver
klaart hem voor gek. Wat haalt
hij zich op de hals? Iedereen weet
toch dat de verschillen tussen
Creolen en Hindoestanen nau
welijks te overbruggen zijn? Na
het feest verliest Yori Indira uit
het oog, maar hij is door haar
betoverd.
Yori woont bij zijn moeder Irene
en werkt af en toe bij zijn tante
Sjane, die een barretje met een
terras heeft. Zijn vader woont in
'Patata' (Holland) en heeft onre
gelmatig contact met zijn zoon.
Eén van de vaste klanten van
tante Sjane is de blinde Durand,
een 'boeroe' ofwel een blanke
Surinamer. Als hij een slok te
veel op heeft geeft Durand vaak
op spottende wijze zijn mening
over de politieke situatie.
De dj van een klein, onafhanke
lijk radiostation -Radio Wakti-
man- helpt Yori om met Indira
in contact te komen. Op een
swingend dansfeest slaat de
vonk over tussen de twee gelief
den. Sham, een jeugdvriend van
Indira, waarschuwt Yori echter
dat hij van Indira moet afblij
ven.
De onafhankelijkheid wordt niet
het feest dat men had verwacht.
Veel Surinamers verdwijnen
naar Nederland en economisch
gaat het steeds slechter. Durand
kankert er op los en krijgt steeds
meer mensen mee. Maar de ui
tingen van onvrede zijn vrolijk
van toon, want een Surinamer
zegt nooit 'nee' tegen een feestje.
Culturele verschillen
In deze rumoerige tijd bekennen
Yori en Indira elkaar hun liefde.
Ondanks hun culturele verschil
len en de tegenwerking van Indi
ra's familie kiezen ze voor el
kaar. Voor Yori zijn er ook te
genslagen: zijn vader schrijft dat
hij niet zal terugkeren uit Neder
land en zijn vriend Regi sluit
zich aan bij de militairen.
Na onrust binnen het leger vindt
er een coup plaats van een aantal
onderofficieren. Even is er hoop
op een nieuw élan, de hoop dat
alles ten goede zal veranderen.
Maar dat valt tegen, de situatie
wordt er niet beter op. Als de
studenten een demonstratie te
gen de militairen organiseren
wordt deze door soldaten neer
geslagen. Het kritische Radio
Waktiman wordt bedreigt en
kort daarna monddood ge
maakt.
Indira wordt tegen haar wil in
door haar vader uitgehuwelijkt
aan Sham. Yori en Indira vluch
ten daarop samen en drijven het
conflict met haar familie op de
spits. Uiteindelijk kent hun lief
de geen gelukkig einde.
De rol van Yori wordt gespeeld
door Stanley Burleson, Farida
Nabibaks speelt Indira. Andere
rollen worden gespeeld door on
der anderen Gerda Havertong,
Jetty Terborg en Helen Kamper
veen. Zij worden omringd door
twaalf zangers en dansers en bij
gestaan door een orkest van ze
ven musici onder leiding van
Glenn Gaddum. Lodewijk de
Boer tekende voor de regie en
Paul Middellijn schreef de lied
jes.
'Faya' is van 21 tot en met 24
september te zien in de Rotter
damse Schouwburg. De officiële
première is gesteld op 23 septem
ber. Van 14 tot en met 18 novem
ber is de produktie terug in Rot
terdam, ditmaal in het Luxor
Theater en op 14 en 15 december
vinden de laatste voorstellingen in
deze regio plaats in de Bonkelaar
te Sliedrecht.
4
Lang voor het -nog steeds niet door een betere term vervangen-
begrip wereldmuziek gangbaar werd, was Sapho al een sensatie op
Nederlandse podia. Met een zevental zeer getalenteerde Franse en
Marokkaanse muzikanten, wist ze gepassioneerd en vakkundig
een mix neer te zeten van het klassieke Arabische lied, Amerikaan
se rock en het Franse chanson. Ze leefde haar leven via diezelfde
route. In Marakkech (Marokko) geboren, naar de States geëmi
greerd en uiteindelijk in Frankrijk neergestreken, onderging ze -
ook muzikaal-invloeden vanuit diverse windstreken die ze in haar
muziek voel- en hoorbaar weet te maken. Haar uitverkochte zalen
bezorgde ze hartkloppingen, kippevel en bijna-huilbuien.
Ook op andere kunstzinnige terreinen heeft Sapho haar talenten
bewezen. Zo schreef ze een viertal boeken die in het Frans en het
Japans zijn uitgebracht, componeerde ze muziek voor speelfilms
en commercials en zong ze de soundtrack van de Polanski-film
Bitter Moon.
Onlangs besloot ze het repertoire van de in 1975 overleden
legendarische Arabische zangeres van het klassieke werk Oum
Kalsoum 'tot zich te nemen' om dit op haar eigen wijze te
vertolken. „Het is onmogelijk Oum Kalsoum te imiteren. Dat
probeer ik ook niet", beweert Sapho.
In het kader van de manifestatie Rotterdam World Music Festival
'95 (op 14,15 en 16 september) brengt ze The Ruins of Love, een
opera voor één stem en volgens Sapho een van de meest perfecte
zangstukken uit de traditionele Arabische poëzie en muziek.
„In The Ruins of Love wordt de essentie van de introverte
sensualiteit bezongen. Het smachten naar en de opwinding over
onze ontmoeting met Het Oosten. Ik breng dit stuk op mijn eigen
manier
zonder dit lied van de woestijn, dit gedicht dat het gemis aan liefde
betreurt, te beschadigen,"
Oum Kalsoum is tot op de dag van vandaag de meest beschreven
en beluisterde zangeres uit de Arabische wereld. Ze is een mythe:
de Arabische Edith Piaf, Maria Callas en Ella Fitzgerald ineen.
Sapho zingt Kalsoum op 15 september in de kleine zaal van de
Rotterdamse Doelen. Kaartverkoop en reserveren kan via tel. 010-
2171717, elke dag van 10.00 tot 18.00 uur en op vrijdag van 10.00
tot 21.00 uur.
'Ik wijs ten hemel heen, een stad is meer dan steen' schreef de
Brabantse dichter H. Wezelaar is 1967. Het beeld, waaronder
deze regels gebeiteld zijn, drukt woede uit. Een persoon staat
met gebalde vuist naar de hemel gericht. Deze regels blijven in
drukwekkend, ook nu, zo'n dertig jaar later. Wat maakt iets
tot een stad, zodat je er echt kunt leven, ja sterker nog, dat je
ervan kunt houden?. De komende weken krijgt de Rotterdam
mer een antwoord op deze vraag. En dan niet alleen via sympo
sia, waar verschillende wetenschappelijke disciplines zich weer
eens over deze vraag buigen, maar midden in de stad zelf, tij
dens een groots opgezet festival, dat een jaarlijks terugkerend
element zal worden in de reeks van festivals die Rotterdam al
kent. 'Grenzeloze Stad' is de eerste van deze zogenaamde
'R'-festivals, dat van 14 tot 24 september prominent in de stad
aanwezig zal zijn.
'De smaak van het onbekende' is
de titel van een novelle die Ma
rion Bloem in opdracht van Rot
terdam Festivals schreef ter gele
genheid van dit eerste 'R'-festi-
val. (Overal te koop voor
16,90). 'De smaak van het on
bekende' is tevens een titel die
prima de lading dekt van dit
festival waarin meer dan zestig
instellingen samenwerken. Shir
ley Azimullah, de inhoudelijke
coördinator van de 'R'-festvals,
vat het samen als 'zichtbaar ma
ken van het onzichtbare'.
R(95) wil de verborgen stad voor
haar bewoners onthullen. Drie
elementen worden hiertoe sa
mengebracht: Internationale
kunst en cultuur en de stad.
Nieuw concept
In een stad als Rotterdam heb
ben zich zoveel culturen verza
meld, dat er een geheel nieuwe
cultuur aan het ontstaan is, die
voortdurend in verandering is.
De vitaliteit is groot.
Maar je moet het wel willen er
varen. De opzet van het festival
werkt volgens een nieuw concept
en doet een appèl op de drang
naar het avontuurlijke in de
mens. 'Je krijgt het niet kant en
klaar op een bord gepresenteerd
zodat je alleen nog maar hoeft te
beslissen wanneer je er heen
gaat, watje in de pauze drinkt en
of je al dan niet even, naar het
toilet zal gaan.' De bezoeker
moet keuzes maken.
Voedsel is het thema binnen de
beeldende kunstprojecten als
metafoor voor de snelle verande
ringen in een smeltkroes van we
reldculturen. En, om in het eet-
jargon te blijven: de kaart heeft
erg veel te bieden, maar je moet
zelf het menu samenstellen, een
voorafje kiezen en een toetje.
Alles is daarbij geoorloofd, de
volgorde ligt niet vast. Wat de
boer niet kent moet hij nu toch
maar eens eten.
Zappend door de stad
Shirley Azimullah verzet zich te
gen het beeld van een kille sa
menleving, waar rituelen vrijwel
zijn verdwenen en waar de men
sen zich hebben teruggetrokken
binnen hun eigen privédomein.
'Ik ben vrijwel nooit ongelukkig
of alleen. Er is zoveel te doen in
de stad en al die culturen die hier
in een soort zevende werelddeel
andere gratis
gen.
zaken en kortin-
zijn samengebracht hebben zo
veel te bieden. Je hebt er bijvoor
beeld geen idee van hoeveel fees
ten er hier 's avonds in de stad
zijn.' Wat haar verbaast is dat
veel mensen de avond al zap
pend voor de tv doorbrengen.
'Ik heb nooit tijd voor tv.' Waar
ze zich wel aan stoort is de grote
hoeveelheid voorschriften, regels
en vergunningen in deze ge
meente. 'Ik heb over de hele we
reld gewoond, maar hier zou je
de lust ontnomen worden om
iets te organiseren.'
Wat rituelen betreft, Nederlan
ders hebben nog wel degelijk ri
tuelen, maar herkennen ze niet
meer als zodanig. 'Waarom eten
wij bijvoorbeeld beschuit met
muisjes als er een kind geboren
is? Of, wat dacht je van de Eure-
ka-week voor nieuwe studenten
aan de Erasmus. Dat is duidelijk
een initiatie-ritueel.'
Programma-onderdelen
Het festival laat zich splitsen in
een aantal hoofdcategorieën.
Roots Unlimited speelt zich niet
af binnen de beslotenheid van
het theater maar middenin het
chaotische haastige stadsleven.
Gedurende twee weekeinden
wordt de mogelijkheid geboden
van de ene naar de andere loka-
tie te zappen: verhalen over ge
boorte en dood in het Stadhuis,
theater in het Dijkzigtzieken-
huis, begrafenisrituelen in uit
vaartcentra, onmoetingen in de
moskee. Maak eens een Chinese
theeceremonie mee of een vuur-
offer van Hindoestanen.
Voor vijf gulden is er overal in
de stad een paspoort te koop,
waarmee de meeste plekken gra
tis toegankelijk zijn en dat ook
nog tal van bonnen heeft voor
Theater. Vijf premières of ver
schillende lokaties in de stad. Zo
is er het stuk 'The Kitchen' van
Dirk Tanghe in de voormalige
Schiecentrale van het GEB. Of
Operatie Kwartet in het Dijkzigt
Ziekenhuis. Regisseurs hebben
één ding gemeen: ze lieten zich
inspireren door de noodzaak
van liefde, samenwerking en ver
draagzaamheid in de internatio
nale samenleving.
Muziek. Woensdag 13 t/m za
terdag 16 september is er het
Rotterdam World Music Festi
val in de Doelen. In Lantaren-
/Venster is er het wereldmuziek-
(film)festival (15 t/m 17 septem
ber). In Nighttown het festival
Le Monde du Raï (17 septem
ber).
In Vertelkunst (Odeon, Bibliot
heektheater, Stadhuis). Verhalen
over initiatie, huwelijk, geboorte
en dood door vertellers uit Afri
kaanse landen, Turkije, Surina
me, Marokko, India en de Antil
len. Dit laat zich weer prima
inpassen in een weekeindroute:
je pakt dan even een uurtje ver
halen mee.
Mode, Beeldende Kunst, Kids
Unlimited, Literatuur, Geschie
denis, een complete programma
beschrijving zou een katern ver
gen, en dat heeft al in Vrij Ne
derland gezeten. Het beste is dit
katern even op te halen bij één
van de vele instellingen in de
stad, waar ook het paspoort te
koop is of te bellen met de spe
ciale informatie en reserverings-
lijn: 06-8998890.
Donderdag 14 september gaat het
festival van start met de opening
van een videokunstproject die zich
maar liefst op zeventig monitoren
afspeelt. Zo'n 80.000 passanten
per dag zullen zich niet kunnen
onttrekken aan de visie van de
kunstenaars Janssen, Wiegman
en Salki op het thema voedsel en
culturen.
9-DAAGSE EXCURSIEREIS
Lezersreizen
VERTREKDATA REIS HZ 129/138: 30/9, 7-14-21/10
UIT
r - t
i'
Het vuur van de verboden liefde
Stanley Burleson en Farida Nabibaks.
Foto: JAN SWINKELS
'Rotterdam is vitaal, veelzijdig en veelbelovend
door PIETER KERSTEN
UAÜl
Een in scène gezet Antilliaans begrafenisritueel. Eén van de 'verborgen'gebeurtenissen die regelmatig
plaatsvinden in de stad en tijdens R'95 voor iedereen te zien zijn.
Foto JANSSEN DE KIEVITH
GRANDIOOS VOORDEEL!! Op Pad met uw Week
blad organiseert i.s.m. KRAS Ster Vakanties dit na
jaar een groot aantal mooie excursiereizen naar de
altijd zonnige Cöte d'Azurkust in Frankrijk. En zoals
u van ons gewend bent hebben we de reissom weer
ZEER AANTREKKELIJK gehouden. Voor deze
COMPLETE 9-daagse betaalt u namelijk nog
geen... achthonderd gulden! En dat is ECHT VOOR
DELIG als u beseft dat hierbij is INBEGREPEN de
hele reis per moderne Tourist Class touringcar, zijn
INBEGREPEN diensten ervaren chauffeur/reis
leider, is INBEGREPEN verblijf in zeer comfortabel
***Hotel Residentiale in Antibes (o.a. met 2 zwem
baden), is INBEGREPEN verblijf in Zuid-Frankrijk op
basis van halfpension en is INBEGREPEN een
prachtig excursieprogramma! Deze heerlijke excur
sies brengen u o.a. naar het parfumstadje GRASSE, St. PAUL DE VENCE, de GRAND CANYON DU VERDON,
St. TROPEZ en PORT GRIMAUD. Bij voldoende belangstelling gaan we ook nog naar... MONACO, het minivor-
stendom dat uw stoutste verwachtingen zal overtreffen!!! Opmerking: we verwachten voor deze reis een ENOR
ME BELANGSTELLING en raden u aan niet te lang te wachten want het aantal PLAATSEN IS BEPERKT!
-N,
Reizen worden uitgevoerd i.s.m. KRAS Stervakanties.
Inlichtingen boekingen:
010-4137433 - Hoogstraat 47 - Rotterdam
01720-72304 - Hooftstraat 112 - Alphen a/d Rijn
070-3633879 - Plein 17a - Den Haag
Of op ons centrale reserveringsnr. 04199-3622 en 072-158060
