HER
DER
Rozen verwelken, schepen vergaan
het poesiealbum blijft altijd bestaan
Carmina Burana van Carl Orff:
heavy metal onder de klassiekers
'I
'Een tweeling is het mooiste wat er is, maar het loopt wèl in de papieren
Trek een bek tegen racisme
Niet zomaar een camping
Op zoek naar
de Oosterstraat
Kracht Kruipers
kruipen voor
Jantje Beton
Gezinskaart
Wie zorgt er voor
de mantelzorger?
'Ct: fr
De oud-Rotterdammer K.J. van
Gelder is op zoek naar foto's
van de Oosterstraat in Rotter
dam. Zijn vader woonde ooit op
drie adressen in de straat, maar
van geen van de huizen is een
foto bewaard gebleven.
De Oosterstraat liep van 1874
tot 1940 van de Lange Warande
naar de Goudsesingel. Bij het
bombardement van 14 mei 1940
werd de straat weggevaagd. Van
Gelder is al enkele jaren op zoek
naar foto's van de straat. Die
speurtocht heeft echter nog geen
enkele foto opgeleverd.
Wie Van Gelder kan helpen aan
foto's van de Oosterstraat kan
hem bellen op nummer 0180-
619113.
16-1001
In mei begint in Amsterdam een
unieke serie wedstrijden waar
mee door middel van sponsor
gelden een zo hoog mogelijk be
drag voor Jantje Beton bij elkaar
gesprokkeld moet worden. Het
evenement bestaat uit wedstrij
den met bijzondere voertuigen:
Wheel-less Active Mobiles
(Wam's) met de naam Kracht
Kruipers. De Kracht Kruipers
zijn 3,5 meter lang en 3,5 meter
breed en worden voortbewogen
door een team dat op 2,5 meter
hoogte zit. Zij trekken aan roeis-
tangen en zorgen er zo voor dat
het gevaarte in beweging komt.
De voertuigen zijn ontwikkeld in
het Land van Ooit.
Door middel van een wervings
campagne worden clubs, scholen
en bedrijven benaderd om deel te
nemen aan de wedstrijden die
door het hele land gehouden
worden. De finale is op 6 juli in
Rotterdam. Tijdens het evene
ment worden er per uur tien ra
ces gehouden op een parcours
van 60 meter.
In de Kracht Kruiper is plaats
voor 15 tot 21 'Kleine Kanjers'
'(gemiddelde leeftijd tot en met
j 11 jaar), 12 tot 18 'Kanjers' (ge
middelde leeftijd van 12 tot en
met 17 jaar), of een team van 9
tot 15 Kolossale Kanjers (ge
middelde leeftijd van 18 jaar en
ouder). Ook het publiek kan te
gen betaling Kracht Kruipen.
De opbrengst hiervan en de
sponsorgelden komen volledig
ten gunste van Jantje Beton.
In Nederland zijn maar liefst
1,3 miljoem mensen die soms
jaren achtereen zorgen voor
iemand anders met wie ze een
persoonlijke band hebben.
Steeds meer mensen kunnen
op deze manier langer thuis
wonen. Maar wie zorgt er
voor de verzorger? Hoe voor
kom je dat je overbelast
raakt? En waar kun je terecht
voor ondersteuning? Ant
woorden op deze en andere
vragen zijn te vinden in de
'Kleine almanak voor infor
matie en advies, mantelzor-
gers' van het Nederlands In
stituut voor Zorg en Welzijn-
/NIZW.
Mensen die op deze manier
anderen helpen, worden ook
wel mantelzorgers genoemd.
De praktische hulp zorgt, sa
men met onderling begrip en
vertrouwen, voor een veilige
en ontspannen omgeving
voor de persoon die thuis
wordt verzorgd. Mantelzorg
is echter geen gemakkelijke
opgave, zeker niet als het lan
gere tijd gaat duren.
In de acht hoofdstukken tel
lende almanak worden tips
en praktische adviezen gege
ven voor alle mogelijke pro
blemen die een mantelzorger
tegen kan komen. Achterin
zijn talloze handige adressen
te vinden en een lijst met aan
bevolen boeken.
De almanak kost 19,50 en is
te bestellen bij de NIZW Uit
geverij, Postbus 19152, 3501
DD Utrecht, tel. 030-
230 66 07, fax 030-230 64 91,
o.v.v. bestelnummer E 52076.
Het boek is ook in de voek-
handel verkrijgbaar (ISBN
90-5050-364-0).
tiet Omniversum in Den Haag
heeft, naast de al gebruikelijke
reducties, nu ook een gezins
kaart geïntroduceerd. Een gezin
jnet 2 volwassenen en 2 kinderen
betaalt 55,- in plaats van ƒ61,-
Het Nationaal Schoolmuseum
organiseert een tentoonstelling
over de geschiedenis en het ge
bruik van poëziealbums in Ne
derland. In de volksmond is het
poëziealbum beter bekend als
'poesiealbum'. Alle meisjes ken
nen dit fenomeen. In vroeger tij
den was dit echter geen meisje
saangelegenheid. Al vanaf de
15e eeuw werd vooral door stu
denten in zogenaamde 'alba
amicorum' de vriendschap voor
de eeuwigheid vastgelegd. In de
19e eeuw namen dames uit de
gegoede burgerij dit gebruik van
de studenten over. Zij schreven
hun vriendschapswensen echter
op losse blaadjes die zij in een
doosje bewaarden. Naast deze
versjes bevatten deze losbladige
alba tevens prachtige tekenin
gen, vlecht- en prikwerkjes en
kunstige borduursels. Het poe-
ziëalbum zoals wij dat tegen
woordig kennen, kreeg rond
1870 zijn vaste vorm.
In de loop van de twintigste
eeuw zijn het de schoolgaande
meisjes die zich de trotse bezit
sters van een poeziëalbum kun
nen noemen. In de tentoonstel
ling 'Eeuwig verwelkende rozen,
poëziealbums in Nederland' ligt
de nadruk op de laatste catego
rie.
Een poëziealbum is een kleinood
vol herinneringen en een dier
baar bezit voor elke eigenaar.
Omdat het museum slechts een
beperkt aantal albums in haar
collectie heeft, is een oproep ge
daan om meer albums in bezit te
krijgen. Op deze oproep hebben
duizenden mensen enthousiast
gereageerd. Zodoende kan een
goed beeld geschetst worden van
de geschiedenis en het gebruik
van het poëziealbum.
Wie kent er niet de versjes:
'Rozen verwelken,
schepen vergaan,
maar onze vriendschap
blijft eeuwig bestaan.
en:
'Twee open oogjes
een hartje van goud
een zuiver geweten
zorg dat je het behoudt.
Deze versjes zijn van alle tijden.
In het poëziealbum wordt de be
zitster met goede raadgevingen
en wensen overstelpt, maar ook
normen, waarden en deugden
spelen een belangrijke rol:
'Vreest den Heer te allen tijd
Doe uw werk met lust en vlijt
Is uw kleed niet nieuw of fijn
Laat het echter zindelijk zijn
Wat een meisje het beste staat
Is wel een zuiver rein gelaat
En een zachte goede geest
Die den Heer van harte vreest.
Verder wordt net als in vroeger
tijden de vriendschap bezongen:
'Gij vraagt mij of ik op dit blad
Een vers aan u wil schenken
Opdat gij bij het zien daarvan
Aan mij zoudt kunnen denken
'k Voldoe hierbij aan uw verzoek
Maar gaarne zou ik weten
Of gij ook zonder versenboek
Mij nimmer zult vergeten.
Daarnaast is menig poëziealbum
een lust voor het oog. Ze zijn
vaak prachtig versierd en voor
zien van met glittertjes bestrooi
de plaatjes. Maar ook kunstige
vouwsels, plakwerkjes en teke
ningen verluchtigen de albums.
Juffen en meesters
Vooral juffen en meesters doen
hun uiterste best om er iets
moois van te maken. Ze refere
ren daarbij vaak aan de lessen
op school. Zo schreef een gym
nastiekleraar:
'Klimmen, lopen, zwaaien en
springen
Op brug, ladder, rek en ringen
Doe je bij het werk in de gymnas
tiek
Zo houdt je je lichaam flink en
kwiek
En zal het sterk en gezond op
groeien
Laat je zieltje er mooi in bloeien.
Sommige poëziealbums weer
spiegelen maatschappelijke ge
beurtenissen. Een dieptepunt in
de Nederlandse geschiedenis is
de Tweede Wereldoorlog. De in
drukken en onuitwisbare erva-
j§7
1
K7Lf U. r
H3ÏT:
f
ringen spreken uit de albums: Heb je over? Denk aan mij.
'Boter, vlees en eieren.
Alles is nu op de bon
Ik zit te denken en te turen
En ik zoek me krom
Je mag niets zeggen en niets
schrijven
Maar gedachten zijn nog vrij
Daarom wilde ik je vragen
In de tentoonstelling wordt de
lijn van het verleden naar het
heden doorgetrokken en zullen
ook de 'vriendschapsboekjes',
die bij de huidige schooljeugd
zeer in zwang zijn, getoond wor
den. De tentoonstelling zal fees
telijk worden geopend tijdens
het Nationaal Museumweekend
van 20 en 21 april. Alle schen
kers en bruikleengevers zijn voor
dit weekend uitgenodigd. Onge
twijfeld kunnen zij enthousiaste
verhalen vertellen over hun al
bum. Daarna loopt de tentoon
stelling tot 8 september. Het mu
seum is te vinden aan de Nieu-
wemarkt la in Rotterdam.
De ouders die het hebben
meegemaakt zijn er van over
tuigd: het krijgen van een
tweeling (of drie-, of meer
ling!) is het mooiste wat je
kan overkomen. En steeds
meer mensen kunnen ervan
meepraten, want het aantal
meerlingen neemt toe in Ne
derland. 'Mevrouw, meneer,
gefeliciteerd, het zijn er twee!'
Die ene mededeling van de
verloskundige of gynaecoloog
heeft enorme gevolgen voor
het leven van de aanstaande
ouders. Er volgt een zwanger
schap die anders is dan andere
en de bevalling is een unieke
belevenis. Maar ook als de
kinderen er eenmaal zijn,
wordt het leven van de meer-
lingouders nooit meer 'ge
woon'. Het genot van twee of
meer baby's tegelijkertijd
wordt afgewisseld door de
drukte die dit onvermijdelijk
meebrengt.
In tegenstelling tot vele andere
landen zijn er in Nederland nau
welijks speciale voorzieningen
voor meerlingouders. Als er in
eens drie of meer kinderen ter
wereld komen, kan meestal wel
een beroep worden gedaan op
thuiszorg, maar vooral voor de
extra kosten die de komst van
een meerling veroorzaakt, zijn
geen speciale regelingen beschik
baar.
Multimoeder
De geboorte van een meerling is
sowieso een onverwachte kos
tenpost. Ineens moet alles in
meervoud worden aangeschaft:
ledikantjes, kinderstoelen, kleer
tjes, noem maar op. 'Juist dat is
voor sommige mensen een dom
per op de feestvreugde,' zegt He-
leen Dam (37) uit Numansdorp.
Zij is zelf moeder van een twee
ling. In augustus 1993 beviel zij
van Jolien en Sharon. Het was
een vreugdevolle, maar onver
wachte uitbreiding van het gezin
Dam, want Heieen en haar man
Jan hadden toen al een dochter
van 8 en een zoon van 6.
Heieen weet inmiddels dat je als
'multimoeder' tot veel. heel veel
in staat bent. Dat lukt onder
meer door ervaringen te delen
met andere meerlingouders. He-
leen is wat dat betreft inmiddels
zelf een vraagbaak, want zij
treedt op als contactpersoon
voor de Nederlandse Vereniging
van Ouders van Meerlingen
(NVOM). Geregeld staat zij met
informatiekramen op speciale
beurzen; bovendien is ze thuis te
raadplegen door (aankomende)
ouders die met vragen zitten.
Omdat Heieen merkte dat er
heel veel behoefte bestaat aan
dergelijke contacten, maar ook
aan het uitwisselen van 'meer
lingspulletjes', heeft zij samen
met twee andere tweelingmoe
ders het initiatief genomen voor
een Meerlingmarkt. Op zaterdag
27 april kunnen ouders en ande
re belangstellenden hiervoor te
recht in haar boerderij aan de
Molendijk in Numansdorp. De
markt richt zich vooral op meer
lingouders uit Zuid-Holland,
Zeeland en Noord-Brabant. Be
langrijkste activiteit die dag is
een beurs waar meerlingouders
hun overbodig geworden kleer
tjes, speelgoed en andere artike
len kunnen verkopen aan lotge
noten. Want daarvoor is grote
belangstelling, heeft Heieen ge
merkt.
Kort gedragen
'Als je een tweeling hebt, gebruik
je enorme hoeveelheden kleer
tjes. Lang niet iedereen is in staat
alles te bewaren als de kinderen
eruit zijn gegroeid. Dat gaat je
soms best aan je hart, want de
meeste dingen zijn nog hartstik
ke mooi. Voor een tweeling
koopje vaak toch speciale kleer
tjes en die gaan dan maar één
kind mee,' vertelt Heieen. 'Je
kunt het dan wel naar een gewo
ne kledingbeurs brengen, maar
dikwijls raak je er dan maar één
kwijt van een stelletje. De rest
houd je over. Dat is zonde, want
al met al gaat er een hoop geld in
die kleertjes zitten. Het zou fijn
zijn als je daar andere tweelin-
gouders mee kunt helpen.'
Heieen heeft weieens kleertjes
naar een speciale winkel met
tweedehands meerlingspullen
gebracht, maar dat vindt zij toch
een heel gedoe. 'Bovendien is de
dichtstbijzijnde in Driebruggen.'
Met haar initiatief voor de
Tweelingbeurs in Numansdorp
schoot Heieen in de roos bij
Anja Hoogwerf (36) uit West
maas en Willy de Regt (39) uit
Mijnsheerenland. Anja is moe
der van een zoon van 7 en twee
zoontjes van bijna 3. Willy heeft
ook een zoon van 7 en daarnaast
twee dochters van ruim 3.
Uitkomst
Anja vindt de meerlingmarkt
een uitkomst voor ouders van
twee- en drielingen. 'Voor
ouders die nog spullen nodig
hebben is het een mooie gelegen
heid voordelig aan goede dingen
te komen. En voor de mensen
die spulletjes willen verkopen is
het een kans om andere ouders
te helpen, maar ook om nog wat
terug te zien van de grote bedra
gen die zijn uitgegeven. Iedereen
heeft er voordeel van.'
Willy heeft zelf ervaren hoe
moeilijk (en duur) het is om in
eens een complete uitzet dubbel
aan te schaffen. 'Dat loopt be
hoorlijk in de papieren. Ik heb
toen ik zwanger was van Jojan-
neke en Annelieke ook gepro
beerd dingen tweedehands te ko
pen, maar dan moet je net ie
mand weten te vinden die iets
kwijt wil. Een tweedehands
tweelingwagen was bijvoorbeeld
niet te vinden. Toen heb ik er
maar een in de winkel gekocht
voor elfhonderd gulden. Dat
was een extra uitgave; als ik een
tweedehands wagen had kunnen
vinden, had ik dat zeker gedaan
Speelgoed
Er worden al veel spulletjes aan
geboden. Kleertjes, schoeisel,
speelgoed, tweelingwagens en
bijvoorbeeld fiets- en autostoel
tjes. 'Mensen die iets willen ver
kopen, moeten zich vooraf bij
ons melden,' vertelt Heieen. 'In
ieder geval moet iedereen zelf
een tafel of iets dergelijks mee
brengen om de spulletjes op uit
te stallen.' Alle meerlingouders
mogen tijdens de beurs gratis
hun spulletjes uitstallen en ver
kopen. Wel wordt van kopers en
verkopers twee gulden entree ge
vraagd, ter dekking van de kos
ten. Kinderen hebben vrij entree.
De meerlingmarkt wordt op za
terdag 27 april van 10.00 tot
14.00 uur gehouden in de schuur
van de boerderij van Heieen en
Jan Dam aan de Molendijk 16 in
Numansdorp. Vanaf rijksweg 29
(afslag Numansdorp) geven bor
den de route naar de boerderij
aan. Voor meer informatie: He-
leen Dam, telefoon 0186-
65 34 14; Willy de Regt, 0186-
60 33 40; Anja Hoogwerf, 0186-
57 37 28.
De Carmina Burana van Carl
Orff kun je eigenlijk nauwelijks
een koorwerk noemen. Dit mu-
ziek-epos is zoals de componist
zei een huwelijk, 'een brug tus
sen pop en klassiek'. Orff wilde
dan ook niet dat de uitvoering
van zijn werk beperkt bleef tot
duffe concertzalen. Liever zag
hij een uitvoering als een spekta
kel, als totaaltheater. En waar
anders dan in het Rotterdamse
Ahoy' komt zo'n spektakel beter
tot zijn recht?
De Carmina Burana wordt in
Ahoy' uitgevoerd onder leiding
van de gedreven dirigent Ilya
Stupel. Vorig jaar november
bracht hij in de Utrechtse Jaar
beurs ruim twaalfduizend bezoe
kers in extase. De uit oerende
musici zijn van The Artur Ru
binstein Philharmonic Orches
tra, The Polish National Orches
tra, The Pommeranian Philhar
monic Orchestra, The Silessian
Philharmonic uit Katowice (Po
len), The Artur Rubinstein
Choir en Stadsknapenkoor El-
burg o.l.v Pieter Jan Leusink.
Solisten
Solisten zijn Leila Pachachi (so
praan), Hector Guedes (bariton)
en Blazej Grek (tenor).
Ilya Stupel noemt de massale
zang in de Carmina Burana een
seksuele manier van zingen. Wat
dat betreft heeft dit werk dan
ook veel gemeen met popmu
ziek: ritme, sensualiteit, vreugde
en rust. De teksten zijn ontleend
aan twaalfde en dertiende eeuw-
se Benedictijnse liederen, des
tijds geschreven door opstandige
studenten die vanwege liederlijk
gedrag uit de kloosters waren
verbannen.
De Carmina Burana is op zater
dag 20 april te zien in Ahoy' in
Rotterdam. Kassa Ahoy': 010-
410 43 04 of 481 21 44.
In het kader van de aktie Trek een bek tegen racisme, wordt iedereen
van 13 tot en met 26 jaar uilgedaagd een (zelf)portret te maken
waaruit duidelijk wordt dat men goed tegen racisme is. Alle technie
ken en materialen zijn toegestaan voor het maken van het portret,
mits het resultaat tweedimensionaal is en niet groter dan 50 x 70
centimer.
Alle inzendingen worden gepresenteerd op exposities, postkaarten of
posters en verwerkt in het 'portretten-protest-boek' dat in september
1996 verschijnt.
Op enkele grote evenmenten is Canon-apparatuur aanwezig waarmee
men direct en ter plekke portretten kan maken. Dit is bijvoorbeeld
mogelijk tijdens de finale van de Kunstbende op zaterdag 15 juni in
Muziekcentrum Vredenburg te Utrecht en op de Megafestatie die van
zaterdag 6 tot en met zondag 14 juli in de Jaarbeurs in Utrecht
gehouden wordt. De aktie loopt tot 15 juli. Gestreefd wordt naar een
verzameling van duizend portretten, waarmee een gooi gedaan wordt
naar het Guinness-record.
De portretten kan men opsturen naar Kunstbende, 's-Gravesandestraat
51, 1092 AA Amsterdam.
Wie wel van kamperen houdt,
maar niet van overvolle cam
pingterreinen met blèrende
ghettoblasters en walmende
frietkramen, kan zijn geluk
eens beproeven op één van de
24 terreinen van de Vereniging
Nederlandse Landgoed- en
Kasteel-Campings (LKC).
Deze terreinen zijn gelegen op
aaneengesloten natuurterrei
nen van minimaal 25 hectaren
en/of bij kastelen of oude bui
tenplaatsen of op een particu
lier grondbezit met historische
of landschappelijke waarde.
Elk van de terreinen heeft zijn
eigen karakter en biedt groen,
rust, ruimte en sfeer.
De LKC-terreinen zijn te on
derscheiden in drie soorten: de
algemene kampeerterreinen, de
natuurkampeerterreinen en de
terreinen met vakantiehuizen,
trekkershutten, groepsacco-
modaties enzovoorts. De land
goedeigenaren stellen hun be
zittingen open voor recreanten
en verlenen gastvrijheid om
daarmee de instandhouding
van deze particuliere landgoe
deren, kastelen en buitenplaat
sen mogelijk te maken.
Dit jaar zijn er drie landgoede
ren tot de vereniging toegetre
den. Als eerste Landgoed Sing-
raven te Denekamp met een
vakantiehuis, ten tweede
Landgeod Baasdam te Tubber-
gen met twee vakantiehuizen
en als laatste Landgoed Das
senberg te Steenbergen met een
vakantiehuis. Alle tereinen
staan inclusief tarieven ver
meld in de LKC-gids, te bestel
len door overmaking van 5,-
op postbanknummer 239 58 59
t.n.v. de penningmeester van
de LKC te Apeldoorn.
Minder uitgebreide folders zijn
gratis aan te vragen door te
bellen met 055-355 88 44.
v
vv«» bj
Poëziealbums van alle tijden en in alle soorten en maten
Meerlingmarkt lenigt geldnood
van multimoeders en -vaders
Tweelingen: dubbel plezier, maar ook dubbel zo druk en dubbele kosten.
Ilya Stupel en sopraan Leila Pachachi
Trek een bek tegen racisme
Vereniging Nederlandse
Landgoed- en
Kasteel-Campings
