meer geld neertelde voor het
Terwijl iedereen meeg
hetere Ierse rundvlees,
sa
SS
Sfa
:.2* "<3Ai
a
MARK KIVIT EN ELS NEIJTS
Op een steenworp van de molens van
Kinderdijk heeft de landelijkheid
het gewonnen van de efficiëntie. Op
de boerderij van de familie Meerkerk
staan behalve grote stallen ook her en der
van hout en baksteen opgetrokken stalle
tjes waar een paar runderen of schapen
huizen. Door zich te specialiseren in de fok
van 'luxe' vlees wist Meerkerk te ontsnap
pen aan de ijzeren wet van efficiëntie die de
veehouderij lange tijd heeft gedomineerd.
Kleinschaligheid en een diervriendelijke
bedrijfsvoering zijn er voor in de plaats ge
komen.
De 33-jarige Jasper Meerkerk stamt uit een
boerengeslacht. Hij leidt het bedrijf samen met
zijn vader G. Meerkerk. Hun boerderij Bongers
Wens is gelegen aan de Lekdijk en kijkt uit op
het weidse polderlandschap van Nieuw-
Lekkerland. Over het erf scharrelt hier en daar
een wit sierkippetje en in de van hout en bak
steen opgetrokken barakken moederen een stuk
of wat schapen over hun pasgeboren lammeren.
Voor de wilde eenden die op de weilanden neer
strijken heeft Meerkerk een stapel eendekooien
aangeschaft want hij is ook een fervent jager.
Dat is echter maar hobby want de voornaamste
bron van inkom-
sten vormen de ge
middeld honderd
mestrunderen.
In het vroege voor
jaar zoals nu, staan
de runderen nog op
(hun ruime) stal
maar in de zomer
grazen ze op de
circa dertig hecta
ren grasland achter
de boerderij. Deze
diervriendelijke
behandeling heeft
zowel een prak
tisch als ideologi
sche achtergrond.
Na de invoering
van de melkquota
stapte Meerkerk
geleidelijk over
van melk- op
slachtvee. De eer
ste stier was voor
de slager in het
dorp. Daarna ver
ruilde Meerkerk in
hoog tempo zijn
zwartbandige
melkkoeien voor
de roodbonte
MRY-runderen, of
wel Maas-, Rijn
en IJsselvee. Door
een vleugje
Italiaans bloed
staan deze runderen sierlijk op hun poten en
hebben ze fijne horentje. "Dat betekent dat ook
het vlees fijn van structuur is" verklaart
Meerkerk het luxe kwaliteitsaspect aan 'zijn'
vlees.
'/S>
Mestvee houden is -zeker zoals Meerkerk het
aanpakt- niet voor iedere veehouder wegge
legd. Dat is een vak dat je in je vingers, mis
schien wel in je bloed moet hebben. Op het mo
ment dat bepaald moet worden of een rund rijp
is voor de slacht is een geoefend oog en een fij
ne tastzin vereist.
Bultje bij de staart
"Een rund moet rijp zijn maar niet vet", vertelt
Meerkerk. "Dat kun je zien en voelen aan het
bultje bij de staart. Vroeger was het vlees zwaar
gemarmerd -doorregen dus- maar daar houden
de mensen niet meer van, te vet!" Hij pakt de
dichtstbijzijnde hand en legt die op het bedoel
de plekje. Vragende ogen van de leek vallen
hem ten deel maar de eveneens aanwezig zijn
de slager die het beest van zijn voorkeur komt
uitzoeken, knikt bevestigend. Hij weet duidelijk
wel van wanten. De aap komt al snel uit de
mouw: ook de slager komt uit een boeren-nest
en kiest ook in zijn tak van dienst voor de dier
vriendelijke aanpak.
Alle diervriendelijkheid ten spijt, voor het rund
draait de vriendschappelijke band met
Meerkerk uiteindelijk toch uit op het beoogde
eindresultaat: geofferd worden voor de mense
lijke behoefte aan het betere biefstukje.
Misschien geeft Meerkerk daarom de mestrun
deren geen naam. Bij hem geen bordjes met
is
Bertha 13 of Wilhelmina 24. Meerkerk haalt er
zijn schouders over op. "Ik sta daar niet bij stil,
dit is gewoon mijn vak." Wat niet wegneemt dat
hij tussen de boerenbedrijven door menig koe
en zelfs de gigantische stieren even kroelt en
knuffelt.
Wie is vandaag de sigaar?
Elke donderdag loopt Meerkerk de stallen in
om te bepalen welk rund slachtrijp is. De vol
gende dag brengt hij uitverkoren slachtoffer in
zijn eigen aanhanger naar een een kleine slach
terij in Sliedrecht. "Van te voren bel ik altijd
even op zodat ze alles klaar kunnen zetten",
vertelt hij. "Ik houd het beest van voren vast zo
dat het niet kan zien wat hem of haar te gebeu
ren staat. Vóór het dat door heeft, is alles al ach
ter de rug."
Stieren worden geslacht als ze twee tot driejaar
oud zijn, koeien doen er in het algemeen een
jaar langer over voordat ze volgroeid zijn. Tot
die tijd lopen ze zomers vrij in de wei en staan
ze in de winter op stro- of rubbermatten op de
stallen. De roosters zoals die in de bio-industrie
gebruikt worden om de mest weg te laten lopen,
wil Meerkerk niet in
zijn bedrijf hebben
omdat het slecht is
voor de hoeven.
En, slachtvee of niet,
een paar kinderen
baren mag. Ook
daarin is Meerkerk
diervriendelijk be
gripvol.
Kunstmatige inse
minatie komt er bij
hem in het bedrijf niet aan te pas. Zijn eigen
stieren zorgen er wel voor dat lekker vrij in hel
weiland menige bevruchting spontaan tot stand
komt. "Zo doen wij dat toch zelf ook", grijnst
hij.
Soja, erwten, tarwe en vitamines
Als het tegen de klok van drie loopt, worden de
beesten onrustig. Ze staan op als Meerkerk de
stal binnenloopt en kijken hem lodderig maar
ook vragend aan: etenstijd! Meekerk komt bin
nen met een kruiwagen vol smurrie die nog het
meest op modder lijkt. In het voer schuilt het
geheim van de smid: het is een mengsel van so
ja, erwten, tarwe en vitamines. De runderen
slobberen het in ieder geval tevreden naar bin
nen.
"Ze zijn echt heel kieskeurig", meldt Meerkerk
senior, leunend op een hooivork en met een
shaggie tussen zijn lippen. "Vooral bij warm
weer moet je ze een smakelijk hap voorzetten
anders eten ze niet." Waarna hij bij wijze van
nagerecht een pluk
hooi bij de beesten
neerlegt, want dat is
goed voor de spijsver
tering.
Een kwartiertje later is
de rust in de stallen te
ruggekeerd. De meeste
dieren zijn gaan liggen
en herkauwen op hun
gemak de maaltijd die
ze zo-even verorberd
hebben.
Met de paplepel
In de keuken serveert
moeder Meerkerk kof
fie met gekookte melk.
De boerderij en de der
tig hecatere land aan de
Lekdijk is al drie gene
raties familiebezit.
Grootvader Meerkerk
kocht de boerderij van
oom Jan Bongers.
Deze laatste had geen
kinderen die het bedrijf
over konden nemen,
vandaar dat de boerde
rij 'Bongers Wens'
werd gedoopt.
De liefde voor het boe
renbedrijf is Jasper
Meerkerk dan ook met
de paplepel ingegoten. "Als kleine jongen hielp
ik al mee op het bedrijf. Ik moest samen met
mijn vader om kwart over vijf in de morgen op
om de koeien te gaan melken". Zijn moeder
mengt zich nu ook in het gesprek. "Dat is niet
eens zo vroeg. In mijn tijd stonden we om half
vier op en 's-avonds om acht was je pas klaar
met de kaas maken. Dat gebeurde in de schuur
aan huis. In de winter was het wat rustiger. De
koeien kalveren in het voorjaar en dan had je
dus ook de meeste melk. 's-Winters had je maar
een paar busjes per dag.".
Meerkerk ziet zeker nog wel een toekomst
voor het Nederlandse rund. "Door sommige
grootwinkelbedrijven is misschien de indruk
gewekt dat het vlees uit Ierland het lekkerste
is maar het Maas-, Rijn- en Ijsselvee levert
een zeker niet minder smakelijk stukje vlees.
Ik zie dan ook zeker toekomst voor het
Nederlandse rund. Misschien moet de consu
ment er iets meer voor betalen maar daar
staat kwaliteit tegenover".
ehoüder Jasper
ÉAÉatfMM
slagers
betrokken hun vlees al lang
van vriendelijke veefokkers als
Jasper Meerkerk
V>:
