Luxor Theater was
en blijft hèt amusementstheater van Rotterdam
TH
I sSSSSbSbS®,
m
Luxor Theater - van Kruiskade naar Kop van Zuid
>jmri
Rob Wiegman: 'Het publiek moet wegzakken in het pluche. We gaan er een feest van maken!
9013
lopen met meer m uc ---- loeStroomt, Krijgi row we
dat nog altijd in groten getaleaan de rookfoyer ts vaak een
het verdient op een avondje uk dfi ho()gsle tijd voor een nieuw Luxot
claustrofobische ervaring- Duss wordt ,ervangende locatie aan de ver-
Theater. in eerste mstantu wer g jedebouwkundige en bouwtechnische redem
trouwde Kruiskade, maar dat Week om - |(icrdam C)0k het licht op groen voor
onmogelijk. Vorig jaar zette de _gu Zuid. Nadat memgeen even over
de bouw van een groot, nieuw theater P het een schitterende plek
zijn schroom heen geholpen was. «omW de Erasmusbrug. tegen-
is gelegen aan het water van de Rijntaven. aan de metrosta.
IIJ, to.otou.mpfcx d.fc
tion Wilhelminaplein. Intussen is de onweq de plaats: 'Slechts weinig
tod. Zij» »->is PMer Wh»f - Hij h«* een te*
steden kun,Ki. mik ff f de Wilhelm,napier en de
voo, osen dal eea votetodpmofje van hoe hel er ongeveer
WiBielmrnahof Op Jee p*»"^ Rofc Vmnm, «n Luxor.
Uit gaat zien op de Kop van /m «-
het verhaal van de geschiedenis van het theater
WÊÊ—m
'Het Luxor Theater werd in 1917 als
bioscoop gebouwd, samen met
Hotel Centraal. Dat heeft nog wei
eens problemen opgeleverd, omdat
het geluid van het theater via de dak
spanten werd verplaatst naar de ho
telkamers. Andersom hebben we
daar nooit iets van gemerkt.
Snurkgeluiden uit de kamers dron
gen nooit door tot het theater.'
Aan het woord is Rob Wiegman, di
recteur van het Luxor Theater en al
vrijwel zijn gehele werkzame leven
actief in het Rotterdamse theaterwe
zen.
'De bioscoop was in eerste instantie
particulier bezit, maar is op een ge
geven moment verkocht aan het
Duitse UFA-concern, een toonaan
gevend bedrijf in Europa, waar bij
voorbeeld Mariene Dietrich haar
triomfen vierde.
Het theater heet
te destijds Luxor
Palast en van to
neel was nog
geen sprake.
Wèl van de com
binatie film en
variété. Bij de
inloop speelde
er een organist,
het voorpro
gramma was va
riété en daarna
volgde de
hoofdfilm. Zo'n
programma was
avondvullend.
Er liepen ou
vreuses met bak
ken vol snoep,
ijs en sigaretten
door de zaal. De
bioscoop was
het uitgaan van j^umtBZ winnaar Cameretten '96...
die tijd, dat was
een feest, maar er was ook niks anders.' Luxor Theater.
Het gebouw heeft in de loop van de decennia Rotterdam het
een flink aantal verbouwingen ondergaan. Niet queerde: "Pik
Graag geziene gasten: Seth Gaaikema...
allemaal ten po
sitieve, vindt
Wiegman.
'Vroeger stond
er midden op
het theater een
grote lichttoren,
een glazen toren
van een meter
of twintig. Dat
was prachtig, je
kon hem al van
verre zien
staan.'
Pik in,
ik heb je
'Het toneel
kwam pas veel
HNNHMMB later in het
Vanaf 1945, toen de gemeente
gebouw van de Duitsers confis-
in, ik heb je." Er was geen
schouwburg in Rotterdam, want die lag plat. In
1942 is men alweer begonnen met het opbou
wen, waarvoor puin van de stad gebruikt werd,
maar dat liep steeds vast, omdat er bijvoorbeeld
geen hout meer was. Steen was er natuurlijk ge
noeg. In '47 was deze nood-schouwburg af. Het
gebouw zou vijf jaar dienst moeten doen, maar
heeft er uiteindelijk tot 1984 gestaan.'
'In 1945 kreeg het Luxor dus tijdelijk de
schouwburgfunctie, met opera en toneel. Toen
in het najaar van '47 de nood-schouwburg in ge
bruik genomen werd, werd het Luxor weer een
bioscoop. Wel een behoorlijk grote, want er wa
ren zo'n twaalfhonderd zitplaatsen. In het mid
den van de jaren '50 begon een periode waarin
men een combinatie van een aantal maanden
film en een aantal maanden revue program
meerde. Die tijd heb ik nog net meegemaakt. Ik
herinner me nog zes of zeven weken Snip
Snap in '68. Walden ging dan tussendoor zijn
hondje uitlaten. Maar ook Toon Hermans stond
hier maandenlang. Toen werden er in de hal
speciale kassa's neergezet, omdat de stroom
mensen, die tot op de Coolsingel stond, anders
niet te verwerken was. Verder had je nog Wim
Kan en Wim Sonneveld en dat was het dan wel.
Daarom werd het theater ook afgewis
seld met film. Tegenwoordig kun je
moeiteloos een heel jaar vol program
meren, maar toen was dat er niet.'
Absolute B-films
'De film is uiteindelijk de dupe gewor
den van de theaterprogrammering. In
1961, met de Nederlandse productie van
My Fair Lady, kwam de musical op
gang. Later werden dat de musicals van
Annie M.G. Schmidt en niet te vergeten
Jos Brink. Toch is de dubbelfunctie van
film en theater nog tot '85 volgehouden.
Omdat er op een gegeven moment zes of
zeven maanden theater geprogrammeerd
werd, was er echter geen producent meer
die hier zijn grote films wilde neerzet
ten. Dus kregen we absolute B-films,
ronduit verschrikkelijk. Er was bijna
geen hond!'
'In 1985 ging theater Hofplein dicht en kwam
hun programmering hierheen. Dat was een ty
pisch staaltje van bezuiniging. Op de ene plek
iets weghalen en dat maar bij een ander prop
pen, zo werkt dat natuurlijk niet. Onze zaal is
veel te groot voor toneel. Je kunt wel een
scherm in de zaal zetten en de achterste rijen
donker houden, maar dat helpt niets. Akoestiek
regel je niet met een schermpje. Het Luxor
Theater is puur bedoeld voor amusement: musi
cal, revue, soms operette en straks in het nieu
we gebouw ook opera, want dat heb je bijna
niet in Rotterdam.'
Kop van Zuid
'De huidige vorm van het theater dateert van de
verbouwing van 1972, maar tegenwoordig lo
pen er al zestig, zeventig man rond te struikelen
voor een musical.
Daarvoor is het to
neel veel te klein.
Ook voor het publiek
is het niet altijd een
pretje. Het is vaak
bloedverzengend
heet en als je in de
rookfoyer zit, word
je claustrofobisch.'
'Ooit zijn er plannen
ontwikkeld voor een
kleine en een mid
delgrote zaal aan de
Kruiskade, op de
plaats van het oude
Thalia, maar dat was
te klein allemaal. In
november 1994 is
toen de knoop doorgehakt: we moeten dat niet
doen, we gaan naar de Kop van Zuid. Toen was
het nog wel even van "Ja hallo, we
hebben wèl Thalia voor jullie aan
gekocht." Maar dat verstomde en
nu wordt het een groie zaal met
1.500 plaatsen. Op de Kruiskade
zou er dan nog een middelgrote
zaal bij moeten komen.'
'Het nieuwe gebouw wordt
hèt amusementstheater
van Rotterdam. Als
mensen vragen of
het net zoiets wordt
als Scheveningen, zeg
ik altijd: "Nee, je moet het
vergelijken met Carré."
Toen Linthorst vijf jaar
geleden al voorstelde om
naar de Kop van Zuid te
gaan, dacht ik nog:
"Ammenooitniet!"
Maar Riek Bakker
(lid van het Quality
Team Kop van
Zuid, red.) heeft
de boel daar zo'n
stoot gegeven
Toen kwam
het geloof
en toen
kwam
brug.
Zelfs
een duurdere brug, want er
zijn tientallen miljoenen ex
tra uitgegeven, omdat we zo
graag de Zwaan wilde heb
ben. En je hebt er natuurlijk
Hotel New York en het
Havenbedrijf dat er weer
cruiseschepen wil laten
aanmeren. Nu ga ik er
steeds even heen, effe kijke.
Het gaat heel erg hard.'
Zien en gezien worden
'We krijgen een theatercafé
met terras aan het water van
de Wijnhaven', mijmert
Wiegman verder. Zijn aan
vankelijke scepsis voor
mm
Zuid, is inmiddels omgeslagen in laaiend en
thousiasme. 'Ook met de sfeer zit het wel goed.
Het wordt een hele traditionele zaal, zoals we
hem al eeuwen maken. Met balkons en zijbal
kons en alles in rood pluche. Er komt zelfs een
rode oversteekplaats. Daarna kom je in de en
tree en wordt alles
langza
mer
hand steeds hoger en wijder. Via een
lange, luie trap ga je dan die zaal
binnen. De foyer wordt ook heel
ruim, zodat je lekker kan rondlopen.
In zo'n theater gaat het om zien en
gezien worden, dat is ongelooflijk
belangrijk.'
'Dan hoor je natuurlijk wel weer "Ja
maar, het mag niet te duur wor
den...", maar dan zeg ik: Wat wil je
nou? Voor een dubbeltje op de eerste
rang zitten? Het publiek moet weg
zakken in het pluche. We gaan er een
feest van maken!'
Het nieuwe Luxor Theater moet eind
1999 klaar zijn.
Tekst
ELS NEIJTS RICHARD VAN SANTEN
Foto's
JANSSEN DE KIEVITH
tenzij anders vermeld.
...de super-Rotterdamse Berini's (foto: John de Pater)
en blockbuster Youp van 't Hek (foto: Jan Swinkels).
wfMmmm
Betrock
IK
