Niemand bromt of snort meer zonder bromfietscertificaat
Hans Lein:'Drama moetje verkopen'
Hartis-systeem uitkomst voor hartpatiënt
Vakantie onder water
Jantje Beton roefelt
met goedkeuring VN
HER
DER
96
De leerlingen van het Olympuscollege lopen alsnog warm voor dramalessen
Nu ook een
bagagedrager
voor je ATB
Steps voor
MS patiënten
Gratis op Internet met World Access
Rutgerstichting
vaak gebeld
Rotterdam-Turkije
van eigen vliegveld
Mm
24-1001
Dit jaar hebben al bijna 20.000
mensen het 'speciale Rutgers-
stichtingnummer gebeld voor in
formatie over seksualiteit en an
ticonceptie. Uit gegevens van het
eerste kwartaal blijkt dat 1 man
op 4 vrouwen belt. Het gebruik
van de pil blijkt de meeste vra
gen op te roepen. Daarnaast
worden veel vragen gesteld over
wat te doen als je overtijd bent,
over seksuele opvoeding van
kinderen en over seksuele pro
blemen, zoals erectie-stoornis
sen, pijn bij het vrijen en geen zin
in seks. Het informatienummer
is iedere werkdag bereikbaar,
van 9.00 tot 21.00 uur op 06-
9398 (1,- p/m).
Speciaal voor fietsers die hun
All Terrain Bike (ATB) ook
willen gebruiken voor woon-
werk of woon-school verkeer
is een spatbordbagagedrager
geintroduceerd. Het draag
vlak meet 25 x 13 cm en is
geschikt voor lasten tot 5
kilo. De ATB-accessoire
wordt met een kunststof
schroefdop aan de zadelbuis
geklemd. Afgestemd op de
maten van alle ATB-frames
is de schuine hoek onder de
zadelbuis horizontaal verstel
baar. De spatborddrager be
staat uit slagvaste kunststof
met een metalen geplastifi
ceerde draagrand. Het spat
bord voorkomt dat door de
centrifugaal werking van het
wiel, vuil regenwater vanaf
het wegdek omhoog tegen de
kleding spat Halfords
34,95).
Vanaf 4 juli is er een uitbreiding
van de vakantievluchten vanaf
Rotterdam Airport. Er wordt
gevlogen naar de westkust van
Turkije met de aanvlieghaven
Izmir. Van hieruit zijn de bad
plaatsen Foca, Ozdere en Kusa-
dasi bereikbaar. Zaterdag 15
juni is er een professionele dia
presentatie van dit gebied in de
vertrekhal van Rotterdam Air-
port, aanvang 14.30 uur, de toe
gang is gratis. Uitgebreide infor
matie is hier aanwezig. Ook voor
last minute reizen vanaf Rotter
dam Airport naar de landen
Spanje, Griekenland en Portugal
kunt u tegenwoordig ook terecht
op de luchthaven daar Reisbu
reau Travel Slide in de vertrek
hal van de luchthaven is geves
tigd. Voor meer informatie reis
bureau Travel Slide, tel.
010-4621219.
De komende week komt de
Stichting MS Projekten met de
videoband MS Steps uit. Deze
videoband is bedoeld om men
sen met MS te motiveren aan
hun conditie te werken, hetgeen
vanuit neurologie steeds vaker
geadviseerd wordt en zoals de
laatste paar jaar steeds vaker
blijkt de ziekte ten goede komt.
Stichting MS Projekten heeft in
samenwerking met een neuro
loog, en fysotherapeut en een
choreografe, fysiotherapeutische
oefeningen in een eigentijdse,
aantrekkelijke choreografie ge
goten.
Gekozen is er voor een video
band omdat er is gebleken dat er
veel mensen met MS zijn die zich
schamen voor hun omgeving
vanwege de bestaande handicaps
uit angst om hun baan te verlie
zen of vrienden en kennissen
kwijt te raken. Ook zijn MS-pa-
tiënten over het algemeen iets
trager in hun bewegingen zodat
het tempo in een sportvereniging
net iets te hoog kan liggen, zodat
zij niet volwaardig mee kunnen
doen. Tevens is angst om te be
wegen vaak een grote remming.
Op de videoband demonstreren
dan ook vijf ms-patiënten de oe
feningen op een eigentijdse, ae-
robic-achtige wijze.
„Sinds 1 juni 1996 moeten alle brom- en snorfietsers over een
bromfietscertificaat beschikken. Om dit certificaat te krijgen,
dient men een theorie-examen af te leggen", zegt Rob Kant,
voorzitter BOVAG-afdeling verkeersopleidingen. „Jeugdige
bromfietsers zijn vaak betrokken bij verkeersongevallen. Wat
mede komt doordat ze weinig verkeerskennis hebben. Op de ba
sisschool wordt aandacht aan de verkeersregels besteed. Daar
na staat de verkeersles jaren op een laag pitje totdat de jonge
ren autorijles gaan nemen. Samen met het bravoure-gedrag dat
bij hun leeftijd hoort, leidt dit tot een onevenredig hoge betrok
kenheid bij ongelukken. Tot voor kort konden jongeren zonder
veel verkeerskennis en inzicht in de risico's een snor- of brom
fiets besturen."
Wie het bromfiets-examen met
goed gevolg aflegt, krijgt het cer
tificaat direct mee. Overigens is
iedereen die op een brom- of
snorfiets stapt 'certificaatplich-
tig', ongeacht de leeftijd. Dus
ook ouderen die een brom- of
snorfiets berijden. Ook voor be
rijders van een Spartamet (fiets
met hulpmotor) geldt de certifi
caatplicht.
Vrijstellingen
Brom- en snorfietsers, geboren
vóór 1 juni 1980, hoeven geen
examen af te leggen. Zij dienen
wel een certificaat bij zich te
dragen. Tegen betaling van 25
gulden kunnen zij dit 'papiertje'
aanvragen bij het CBR-examen-
centrum of bij het postkantoor.
Daarna krijgt de aanvrager het
certificaat thuisgestuurd. Wel
een pasfoto en een geldig legiti
matiebewijs meenemen naar
postkantoor of CBR. Wie al een
rijbewijs A of B heeft en op een
brom- of snorfiets stapt, is vrij
gesteld van de plicht een brom
fietscertificaat te hebben. Men
dient het rijbewijs dan wel bij
zich te dragen. Want brom- en
snorfietsers, die het certificaat of
rijbewijs niet kunnen tonen, lo
pen bij aanhouding het risico
110 gulden boete te moeten beta
len.
Exameneisen
Personen, geboren op of na 1
juni 1980, en die zich per snor- of
bromfiets in het verkeer willen
begeven, moeten voortaan dus
eerst slagen voor een theorie
examen van het CBR. Dit wordt
afgenomen in de bestaande
CBR-examencentra.
Qua opzet is dit audio-visuele
examen gelijk aan het theorie
examen voor motor- of autorij
bewijs. Het omvat 50 vragen, die
men met 'ja' of 'nee' moet beant
woorden. De examenafbeeldin
gen en -vragen worden gepresen
teerd vanuit het perspectief van
de bromfietser. Ook de inhoud
van het examen houdt direct ver
band met het verkeersgedrag
van brom- en snorfietsers. Rij
den op een autosnelweg komt
dus niet aan de orde. Wèl wordt
zoveel mogelijk ingegaan op ge
wenst verkeersinzicht en verant
woord gedrag. Dit naast het
toetsen van specifieke regelken-
nis. „Om te slagen mag de kan
didaat van de 50 vragen er maxi
maal vijf fout hebben", zo
schetst Rob Kant de examenei
sen.
Theorielessen
Wie zich op het examen wil
voorbereiden, kan een cursus
volgen bij een rijschool of bij
Veilig Verkeer Nederland, dan-
wel gebruik maken van initiatie
ven die door scholen worden ge
organiseerd. Dit laatste gebeurt
vaak in samenwerking met een
rijschool.
De bromfiets-theorielessen mo
gen alleen worden gegeven door
speciaal hiervoor opgeleide
bromfiets-instructeurs. Kosten
voor een theorieavond lopen van
10 tot 15 gulden. Praktijklessen
zijn niet verplicht. Er is ook geen
praktijkexamen. Diploma's en
certificaten afgegeven door
VVN hebben geen wettelijke sta
tus. Wie al zo'n VVN-bromfiets-
certificaat heeft behaald, moet
toch in het bezit zijn van een
officieel bromfietscertificaat.
Overigens is het volgen van zo'n
bromfiets-cursus niet verplicht,
evenmin als er een opleidingsver
plichting bestaat voor het mo
tor- of auto-examen. Men kan
zich de theorie ook via zelfstudie
meester maken. Daarvoor zijn in
de boekhandel verschillende
boeken te koop met daarin de
theorie en oefenvragen.
Aanvraagkaart
Wie een theorie-examen wil
doen, kan zich zodra hij of zij 16
jaar is inschrijven via een rij
school of bij een van de CBR-
lokaties. Daarna valt een op
roepkaart in de bus met daarop
vermeld waar en wanneer het
theorie-examen wordt afgeno
men.
Bij het examen moet de kandi
daat meenemen: een ingevulde
en ondertekende 'aanvraagkaart
bromfietsexamen', een pasfoto
en een geldig legitimatiebewijs.
De aanvraagkaart voor het
bromfietsexamen is voor f 50,55
verkrijgbaar bij rijscholen en het
CBR.
Invalidenvoertuigen
en Brommobielen
Ook een brommobiel wordt als
bromfiets beschouwd. Dus moet
de bestuurder van zo'n brommo
biel een certificaat hebben. Voor
berijders van gemotoriseerde in
validenvoertuigen gelden andere
regels dan voor brom- en snor
fietsen. Zij hoeven geen brom
fietscertificaat te hebben, mits
hun voertuig aan bepaalde eisen
voldoet.
Zo moet het voertuig ingericht
zijn voor invalidenvervoer, niet
breder zijn dan 1.10 meter, niet
sneller gaan dan 45 km/h en het
mag geen bromfiets zijn.
Als hij over zijn entree als do
cent drama spreekt, verschijnt
bij Hans Lein een vermoeide
uitdrukking op z'n gezicht.
Het viel niet mee om de leer
lingen van het Olympuscolle
ge in Rotterdam-Zuid tijdens
de lessen tot enig enthousias
me en activiteit te stimuleren.
Drie jaar geleden startte de
school in het kader van de ba
sisvorming met expressievak
ken. Collegadocenten waren
Lein al voorgegaan, en hiel
den het vroegtijdig voor ge
zien.
De huidige docent drama zette
door en veert nu op als hij ver
telt: „Vorig jaar bij het Eénak-
terfestival waren we de meest
gemotiveerde groep. In ander
half jaar tijd heb ik nu voor
elkaar dat er zestien mensen met
volledige inzet meespelen, en een
heel stel die graag mee wil
doen."
Niet sociaal genoeg
In de eerste en tweede klassen
van het voortgezet onderwijs
krijgt iedere leerling les in ex
pressievakken. Vanaf het derde
jaar is er voor Havo-Atheneum
leerlingen een keuzemogelijk
heid. Lein: „In sommige klassen
kiezen negen van de tien kinde
ren opnieuw voor drama. Soms
omdat ze 't gewoon mooi vin
den. Er zijn er ook die het leuk
vinden, maar heel bedeesd zijn.
Die zitten hier dan met een rooie
kop, en begeven zich voor geen
goud op de planken." Een enke
le keer komt de stimulans om
aan het vak deel te nemen van
een familielid. Zoals de leerling
die zich aanmeldde met de mede
deling: „Ik kom hier, omdat m'n
moeder vindt dat ik niet sociaal
genoeg ben.'"
Hans Lein, tevens werkzaam als
docent bij het Jeugdtheater Hof
plein en theater De Stoep, herin
nert zich zijn entree nog goed.
,,'t Was geen gemakkelijke
groep, en dat is het nog niet
altijd. Bovendien heb ik te ma
ken met kinderen uit veel ver
schillende culturen die allemaal
een andere taal spreken. Daar
van is tweederde procent alloch
toon. Waar ze moeite mee heb
ben, is de verbeelde werkelijk
heid. Die is onbekend voor hen.
Speel ik met Mervill op het to
neel een verliefd stel, dan zijn we
dat voor hun in het dagelijks
leven ook. Sla je een arm om de
schouder van een jongen, dan
wordt er geroepen: hé, homo'sF'
Mervill I Jssel( 17), leerling
3-MAVO en groot liefhebster
van de dramalessen: „Als mijn
klasgenoten komen kijken, vin
den ze het vreemd. Ze denken
dat je je aanstelt als je aan het
acteren bent, omdat je dan niet
jezelf bent."
Prins onbedroefd
Lein: „Ze hebben een heel direc
te manier van reageren, en dat is
ook wel weer heel leuk. Als ze
iets doen, willen ze het ook echt.
Neem nou het feit dat ze in hun
vrije tijd moeten repeteren; dat is
een vrijwillige keus."
Als docent drama heeft Hans
zijn plaats in de school moeten
veroveren. „Als je dramalessen
geeft, moet je veel collega's over
tuigen. Ze zien het iets van bui
ten de school, 't is niet geïnte
greerd. En 't veroorzaakt puin
hoop, door al die attributen en
gesjouw met spullen. Deze sfeer
verandering in de school, ver
wekt nog wel eens irritatie. Dra
ma moet je verkopen, naar de
leerlingen èn naar de leerkrach
ten."
Hans en z'n leerlingen zijn hard
aan het repeteren voor de voor
stelling Prins Onbedroefd die op
13 juni in het Zuidpleintheater
wordt gegeven.
Over oorlog
Lein: „Vorig jaar had ik een
groep waarin ook Bosnisch/Ser-
vische leerlingen zaten. Daarbij
kan je niet aan komen kakken
met een sprookje. Dus zocht ik
een thema en kwam uit op Kruis
tocht, een hedendaags toneelstuk
over oorlog. Hoe zou het dage
lijks leven van iemand in Bosnië
er uit zien? Wat betekent 't als je
zwanger wordt tijdens de oorlog,
of verliefd. Hoe werken die din
gen? Deze zaken kwamen in
Kruistocht aan de orde. Bij de
evaluatie was ik het meest tevre
den over de motivatie en het
talent. Maar het thema was te
zwaar en de tekst te moeilijk.
Zeker als je de Nederlandse taal
nog niet goed spreekt, is de com
binatie taal/emotie te ingewik
keld. Om die reden wist ik al dat
ik het volgende jaar een minder
zware tekst wilde."
Beter imago
Prins Onbedroefd is veel lich
ter. Een koningin sterft en de
prins mag na de dood van zijn
moeder nooit meer met droef
heid in aanraking komen. Bin
nen het hof wordt hij nimmer
met verdriet geconfronteerd.
Maar in zijn puberteit komt hij
bij verschillende personages te
recht, die hem vertellen over hun
verdriet. Uiteindelijk vindt hij de
realiteit, vooral als hij verliefd
wordt op het vissersmeisje. Het
is een poëtisch, fantasierijk stuk.
De leerlingen gaan er heel leuk
mee om, ze snappen precies wat
de bedoeling is."
Lein vindt het belangrijk dat
Rotterdam-Zuid op het gebied
van theater een beter imago
krijgt. „We hangen er toch een
beetje bij. Door middel van deze
voorstellingen willen we de men
sen laten zien dat er van alles
gebeurd op dit vlak."
Mervill, die in Prins Onbedroefd
de rol van hofdame heeft, is naar
aanleiding van haar acteerpres
taties op school al voor andere
projecten gevraagd. Acteren is
haar lust en haar leven. „Dat
heb ik al van jongs af aan. Toen
ik voor deze lessen kon kiezen,
zag ik 't echt zitten." En als
Hans Lein even weg is: „Hij is
een goeie leraar, heeft veel ge
duld. Soms gaat 'ie gillen, als het
uit de hand loopt, bijvoorbeeld.
Maar dat vind ik logisch. Je hebt
er voor gekozen en dan kan je
niet zeggen: sorry, ik kom niet."
Van Prins Onbedroefd worden
op donderdag 13 juni twee voor
stellingen gegeven. De voorstel
ling van 16.00 uur is vrij toegan
kelijk.
Eind 1995 is International Medical Alert Services BV met een
nieuwe organisatie onder de naam 'Hartis' van start gegaan.
Hartis is een organisatie die tot doel heeft een aanvulling te zijn
op de bestaande medische voorzieningen ten behoeve van hulp
verlening aan hartpatiënten. Dit doet zij door 24 uur per dag 7
dagen per week directe hulp te bieden aan haar abonnees bij wie
zich hartproblemen voordoen.
Het alarmcentrum van Hartis,
gevestigd in Weesp is voorzien
van een computersysteem waar
in het medisch dossier en een
recent ECG van elke abonnee
van Hartis staan opgeslagen. Als
een abonnee het alarmnummer
belt, wordt het medisch dossier
direct opgeroepen uit de compu
ter. De abonnees van Hartis
hebben een eigen Elektrocardio-
foon (9 leads) tot hun beschik
king, waarmee zij in staat zijn op
elk moment en op elke plaats
zelf een volwaardig ECG op te
nemen.
Dit ECG kunnen zij dan telefo
nisch doorsturen naar de Hartis-
centrale in Weesp. De telefoon
in de centrale wordt beantwoord
door speciaal getrainde artsen en
verpleegkundigen. Zij informe
ren uitgebreid (ondersteund
door vastgestelde protocollen)
naar de klachten die de abonnee
op dat moment voelt. Op aange
ven van de Hartis-medewe^ker
stuurt de abonnee (of iemand in
zijn of haar omgeving) het ECG
via de telefoon door naar de
computer in de centrale waar het
binnen enkele seconden in beeld
verschijnt.
Op basis van het medisch dossier
in de computer, een vergelijking
van het standaard-ECG met het
doorgestuurde ECG en de actue
le omschrijving van de klachten
van de abonnee, is de Hartis-
medewerker in staat de situatie
van de abonnee goed te beoorde
len en een beslissing te nemen.
Bij acute problemen wordt er
onmiddellijk een ambulance ge
waarschuwd zodat de abonnee
binnen de kortst mogelijke tijd
in het ziekenhuis behandeld kan
worden. Wanneer de Hartis-me-
dewerker geen acuut hartpro
bleem vaststelt krijgt de abonnee
advies en wordt later door de
Hartismedewerker teruggebeld
om te controleren of de klachten
echt verdwenen zijn.
Het voordeel van dit systeem is
dat iemand met hartklachten di
rect zijn of haar medische situa
tie en ECG kan laten beoorde
len. In een een acute situatie kan
dit kostbare tijd schelen. Wan
neer blijkt dat er niets ernstigs
aan de hand is zal van het con
tact een geruststellende werking
kunnen uitgaan. In dat geval
kunnen ook onnodige ambulan-
ceritten en ziekenhuisopnamen
voorkomen worden.
Samenwerking
Hartis wil naast de reguliere zorg
functioneren, en niet in plaats
daarvan. De intake van een
abonnee geschiedt in nauwe sa
menwerking met de behande
lend cardioloog en/of huisarts.
Daarnaast houdt Hartis de huis
arts en cardioloog continu op de
hoogte van de contacten met de
patiënt.
Hartis heeft de instemming van
een groot aantal cardiologen,
zorgverzekeraars en een aantal
verenigingen van hartpatiënten.
Hartis streeft ernaar, door opti
maal samen te werken met alle
personen en instanties in de me
dische sector die een rol spelen
bij de hartziekte van de patiënt,
een positieve bijdrage te leveren
aan de hulpverlening van hart
patiënten in Nederland.
Wie meer wil weten over dit sys
teem, kan bellen met Hartis:
0294-433121, of schrijven naar
Hartis, Antwoordnummer 6185,
1380 WB te Weesp.
Steeds meer mensen brengen een gedeelte van hun vakantie onder
water door. En wie één keer zijn hoofd onder water stak in de Rode
Zee, of bij een van de eilanden in de Caribische Zee kan voorgoed
verkocht zijn aan deze tijdloze wereld waarin om je heen de dieren en
planten in hun eigen ritme leven. Maar hoe héét die vis nou eigenlijk,
waar vind je de beste duikplekken, waar kun je zuurstofflessen laten
vullen, op welke diepte zit de 'Goudstaart Murene' overdag, welke
dieren zijn écht gevaarlijk?'
Reisboekhandel 'Stanley Livingstone' geeft een kleine catalogus
uit, waarin 75 duikboeken beschreven staan. Praktische duikgidsen
per bestemming, fotoboeken van spectaculaire koraalriffen of met
mysterieuze wrakken, determineergidsen voor planten vissen of onge
wervelde dieren, en een overzicht van de waterkaarten. De catalogus
kan worden besteld door fl. 4,25 over te maken op giro nummer
6992317 t.n.v. Stanley Livingstone, Den Haag.
Reisboekhandel 'Stanley Livingstone' riep dit jaar het fotoboek
'Watercolours Bonaire' van Winkel, Schnabel en Swygert, uit tot het
duikboek van het jaar. 'We vonden het met kop en schouders boven
de andere boeken uitsteken.' Zegt Harry Berg van Stanley Livings
tone. Het is een drietalig boek (Engels, Nederlands en Duits) waar
door de Nederlandse namen voor de getoonde dieren makkelijk zijn
op te zoeken. De fotografie echt adembenemend, en de vormgeving
op zwart papier met glanzende foto's is heel mooi. Uniek aan het
boek is dat de foto's niet per soort zijn ingedeeld, maar per kleur.
Hierdoor blader je eerst door 20 pagina's waar oranje de boventoon
voert, om daarna via lila naar het blauwe gedeelte te komen. Het is
gewoon kunst'
Voor de Nederlandse wateren is het boek 'Zeeland Onder Water' van
de Belgische duikers Van Geldere en Vanalderweireldt uitgekozen.
'Duikers hebben nogal de neiging om te denken dat de Nederlandse
onderwaterwereld onaantrekkelijk is. Het water is te koud, en het
zicht is slecht. Maar wie in dat boek gekeken heeft, en de prachtige
pasteLkleurige foto's van de 'weduweroos' of de vervaarlijk uitziende
'Groene Zeedonderpad' heeft gezien zal nooit meer zeggen dat het
onderwaterleven in Nederland saai is.'
World Access (een produkt van
Videotex Nederland N.V.) biedt
tegenwoordig gratis Internet aan
zonder enige verplichting.
Videotex Nederland/World Ac
cess maakt het met dit unieke
aanbod (10 uur gratis) mogelijk
dat iedereen in Nederland met
Internet kennis kan maken. Men
bepaalt zelf wanneer de gratis 10
uur ingaan. Daarnaast zijn er
geen beperkingen inzake de pe
riode waarin deze uren worden
opgenomen, en men is niet ver
plicht na deze 10 uur een abon
nement te nemen.
Videotex Nederland N.V., opge
richt in 1990, is de grootste aan
bieder van electronische commu
nicatie met ruim 300.000 gebrui
kers.
In de periode van 15 tot en met 22 juni wordt voor het vierde
achtereenvolgende jaar de Jantje Beton Roefeldag gehouden. Een
speciale feestelijke dag die kinderen van 6 tot en met 12 jaar de
gelegenheid biedt een aktieve blik te werpen in de 'grote-mensen-
wereld'. Enkele duizenden bedrijven, instellingen en verenigingen
openen tijdens de Jantje Beton Roefeldag hun deuren voor de
Roefelkinderen.
Dit jaar wordt het thema 'Met praten kom je tot je recht'
aangesneden. 'Met praten kom je tot je recht' is een campagne van
de Verenigde Naties, die gevoerd wordt in verband met het VN-
verdrag voor de Rechten van het Kind, dat ook door de Neder
landse regering is ondertekend.
door EMMY FONS
Drama-docent Hans Lein met leerling Mervill IJssel: 'Prins Onbedroefd is een licht sprookje'
(oio: JANSSEN DE KIEVITH
