alloten
n er
ijd al
ïweest'
m
Amateurvoetbal '97-'98
Scheidsrechter
Ed van Leeuwen
gaat zonder vrees
het betaalde
voetbal in
Scheidsrechters. Ooit stroomden
zij vanuit Rotterdam en omstre
ken richting betaald voetbal. De
voorbije jaren is van die stroom
een mager beekje overgebleven.
Jan Wegereef (Zoetermeerder
Peter Oskam niet meegeteld) is
de laatste die de schifting door
stond. Zijn navolgers strandden.
Ed van Leeuwen is de volgende,
die het vanaf dit seizoen mag
proberen. Een uitdaging die de
32-jarige inwoner van Nieuwer-
kerk aan den IJssel met beide
handen aangrijpt.
Door Sjoerd Bootsma
Als voetballer, zo geeft hij toe, was
Ed van Leeuwen junior geen ta
lent. Hij probeerde het wel bij
HWD ('Lekker dichtbij, ik moest
alleen onder het viaduct door') en
bij DJS. Daar immers, had vader
Ed senior z'n roots liggen. Het
was ook die fijnbesnorde geboren
Amsterdammer die zoonlief in de
richting van het zwartepak
'dreef. Van enige dwang was ech
ter geen sprake.
„Het trok mij wel," zo verklaart
hij. „Ik vond fluiten leuk en vanaf
mijn twaalfde was ik ook al grens
rechter. Ik kwam uit een nest.
Dan krijg je toch iets mee."
Op 1 april 1981 begon de jonge
Van Leeuwen aan de cursus. Hij
was nog geen zestien jaar, maar
kreeg van de HVB - de familie
woonde inmiddels in Rijswijk -
dispensatie. Met het diploma op
J4«l Ht Hf t
zak stapte de jonge arbiter tussen
de lijnen. Elke zaterdag blies hij
twee potjes. „Dat was heel ge
woon. Ik moest altijd zorgen dat
de eerste niet te veel uitliep, an
ders kwam ik in de problemen."
Buitenstaanders keken wel eens
vreemd tegen dat ventje aan. Ze
ker toen hij vanaf zijn achttiende
de senioren mocht leiden. „Tuur-
lijk waren er wel eens minder leu
ke wedstrijden. Ik kan mij herin
neren dat ik ooit na een potje bij
ADO in de kleedkamer zat en
dacht 'waar ben ik aan begonnen'.
Maar stoppen zat niet in mij. Ik
wilde en ik zou slagen. Nee, wij
Van Leeuwens zijn binnenvet-
ters. We laten ons niet zo snel ken
nen. Begeleiding? Man, ik heb de
eerste paar jaar geen rapporteur
gezien. Tegenwoordig word je van
de wieg tot aan het graf begeleid."
De Haagse voetbalwereld was een
ideale leerschool voor Ed van
Leeuwen. Zeven jaren mocht hij
de soms bikkelharde potjes in één
van 's lands meest gevreesde af
delingen leiden. In 1990 volgde
promotie naar de KNVB. Daarna
ging het redelijk vlot. Twee sei
zoenen bivakkeerde de arbiter in
groep 3, terwijl hij de vorige com
petitie een tweede jaar in groep 1
doorbracht.
„Maar dat kon
geen kwaad,"
bekent de au-
tomatise-
ringsdeskun-
dige.
Al met al
duurde de
weg naar de
top wel vijf
tien seizoenen. „Ik denk niet dat
er veel scheidsrechters zijn die zo
lang bezig zijn en nog fluiten. Ik
heb er nooit mee gezeten dat die
weg zo veel tijd in beslag nam.
Tuurlijk zie ik om mij heen de te
leurstellingen. Soms zijn die ook
begrijpelijk. Soms hebben men
sen ook een een te hoog verwach
tingspatroon. Ik vond het niet erg
om af en toe een jaartje stil te
staan. Dat is beter, dan dat je al
maar promoveert en plotseling
merkt datje aan je plafond zit. Re
ken maar dat sommige mensen
dan snel stoppen. Dat verwach
tingspatroon is ook een belangrij
ke reden waarom scheidsrechters
te snel stoppen."
Conditie
Zijn lange aanloop kwam Ed van
Leeuwen ten goede. Hoe hoger hij
kwam, hoe leuker het werd. Ook
gemakkelijker? „Ja en nee. Op
elk niveau zijn er dingetjes die
veranderen. Ik moest vooral meer
trainen en dingen laten. De condi
tie moest goed zijn, om in het
weekeinde een toppresttatie neer
te zetten. Daarnaast vraagt de
overstap naar de hoofdklasse nog
al wat aanpassing. Tussen dat ni
veau en de klasse eronder zit een
groot verschil. Neem van mij aan
dat Scheveningen-Quick Boys en
Katwijk-Scheveningen forse wed
strijden zijn. Daar zit alles op en
aan."
Die duels vormden het examen
voor de rijzige arbiter. Een test
voor de overstap naar het betaalde
voetbal, die hij uiteindelijk door
stond. „Tuurlijk is het ook een
kwestie van geluk hebben. Uiter
aard ligt het aan je eigen presta
tie. Je moet ook in het pulletje val
len en representatief zijn. Dat zijn
dingen die allemaal meewegen.
Je kunt ondanks dat net mistas
ten. Kortom, ze moeten het wel in
je zien zitten. Wat niet wil zeggen
dat ik op de een of andere manier
bevoordeeld ben. Nee, van vriend
jespolitiek is geen sprake."
Als arbiter op de C-lijst van het be
taald voetbal
blijft Van Leeu
wen een gese
lecteerd aantal
duels in de
hoofdklasse
fluiten. Voorts
wordt hij in de
competitie
tweede elftal
len betaald
voetbal ingezet. Het uiteindeüjke
doel zijn de paar duels in de eerste
divisie. Daar moeten de kandida
ten zich echt waarmaken.
„Veel verandert er niet. Wel is het
zo dat men verwacht dat je te al
len tijde klaar staat. Als ze op de
dag van de wedstrijd bellen om in
te vallen, is het niet zo dat je elke
keer kunt zeggen dat je niet be
schikbaar bent."
Uitdaging
Ed van Leeuwen verheugt zich op
de uitdaging. „Voetbal is veel voor
mij, niet alles. Ik geniet er met
volle teugen van. Het klinkt mis
schien als een cliché, maar dit ne
men ze mij niet meer af. Ik hoef in
elk geval later niet te zeggen dat
ik geen kans heb gehad. Mocht
blijken dat ik niet goed genoeg
ben, het zij zo."
Zijn promotie naar het betaald
voetbal betekent dat het drukke
tijden worden voor de Nieu-
werkerker. Naast zijn werk bij
TNO bemant hij ook het secretari
aat van de Rotterdamse Scheids
rechters Vereniging. Sinds 1991
heeft hij zitting in dat college. Ui
teraard in navolging van senior,
die al meer dan een kwart eeuw in
het zelfde schuitje zit. „Ik," zo legt
junior uit, „zal mij in elk geval
meer gaan beperken tot de kern
activiteiten van een secretaris."
Als semi-vakbondsman heeft Ed
van Leeuwen ook zo zijn mening
over de verhouding tussen de
scheidsrechters en de KNVB. „We
krijgen voldoende waardering,
daar gaat het niet om. Wat zwaar
der telt is een stukje respect. De
bond kan dat vooral benadrukken
door de hobby op een juiste ma
nier te waarderen. Dan spreek ik
niet over geld. Het gaat vooral om
de secundaire voorwaarden.
Scheidsrechters moeten nog
steeds portokosten betalen voor_
het insturen van strafformulie-
ren. Emblemen en de gele en rode
kaarten moeten ze ook zelf aan
schaffen. Dat zijn schandalige za
ken. Daar moet toch iets anders
mogelijk zijn, bijvoorbeeld in de
vorm van beperkte sponsoring?"
Kick
Vebeterde randvoorwaarden zou
den de werving van nieuwe
scheidsrechters wellicht gemak
kelijker maken. Van Leeuwen
weet niet of hij heden ten dage
nog een keer opnieuw aan zijn
hobby zou beginnen.,Ach ja, mal
loten heb je altijd al gehad. Mij
geeft het een kick, omdat je het
elke keer alleen moet zien te red
den. Als een speler slecht speelt,
wordt hij gewisseld. Kijk, geen
mens is foutloos. Alleen valt het
bij arbiters iets sneller op."
De kritiek op de arbitrage heeft
mede geleid tot een sterke terug
name van het aantal scheidsrech
ters. Sommige mensen zien de
toenemende agressie in de maat
schappij als een oorzaak. „Voor
mij is dat geen excuus. In de Ver
enigde Staten is misschien nog
meer geweld. Op het sportveld
vind je dat niet terug. Nee, regels
zijn gemaakt om uitgevoerd te
worden. Daaraan dient men zich
te conformeren. Alleen is het wel
zo, dat je met die regels flexibel
kunt omgaan. Zonder te mar
chanderen. Een scheidsrechter
moet in elk geval niet alles willen
zien. Overal is een mouw aan te
passen."
Van Leeuwen ziet voor de arbitra
ge dan ook een toekomst.
„Scheidsrechters zullen er altijd
moeten zijn. Alleen moeten de re
gels niet te veel wijzigen. Het
spelletje moet simpel blijven. Zo
vraag ik mij af wat de zin van één
van die nieuwe regels is. Daarin
staat dat een doelman de bal niet
langer dan vijf a zes seconden in
zijn bezit mag hebben. Zoiets is
niet door een praktisch iemand
verzonnen!"
-
Ed van Leeuwen wijst gedecideerd. „Natuurlijk is het ook een kwestie van geluk hebben. Uiteraard ligt het aan je eigen prestatie. Je
moet ook in het pulletje vallen en representatief zijn. Dat zijn dingen die allemaal meewegen. Je kunt ondanks dat net mistasten.
Kortom, ze moeten het wel in je zien zitten. Wat niet wil zeggen dat ik op de een of andere manier bevoordeeld ben. Nee, van vriendjes
politiek is geen sprake." Foto Henriëtte Guest
Wie: Sharon Tomasic (I) en Kim de Koning (r)
Club: Tediro
Band met de club? Sharon: „Mijn vriend Danny van der Burgh voetbalt bij
Tediro."Kim: „Ik zat nog in de luiers toen mijn moeder, Joke van Anen, me
meenam naar de club. Haar vader Doris is jarenlang penningmeester ge
weest. Voor voetbal werd bij onsthuisalles opzij gezet. Zelfs verjaardagen en
feesten werden uitgesteld als er bij Tediro wat te
doen was."
Hoe lang? Sharon (19): „Tweejaar. Vanaf m'n
eerste ontmoeting met Danny. Daarvoor kwam
ik bij Feyenoord en Spartaan'20. Mijn broertje
Misja speelde bijdie verenigingen indejeugd.Zelfheb ik een
tijdje bij Hillesluis gevoetbald. Toen Corrie Molendijk haar werkzaamheden
alsgastvrouwe moest staken, omdat zij onmisbaar werd in de kantine, heeft
voorzitter Koos van Diest mij gevraagd of Kim en ik haar in de bestuurskamer
wilden vervangen." Kim (16): „Ikwaseff, twaalf jaartoen ikal patat stond te
bakken. Mijn moeder was in die tijd kantinebeheerster. Dat werk doet zij nu
niet meer, maar als vrijwilligster staat zij nog steeds achter de bar. En ik
ook."
Wat is het leuke? Sharon: „Dateraltijd een gezellige sfeer heerst. Tediro is
een echte vriendenclub. Na het voetballen gaan we metz'n allen stappen of
uit eten." Kim: „Ik heb het altijd naar m'n zin."
