BREED ^JIt
Kadetjes rijden door
stad van ijskastdozen
Mestvork wordt kunstobject
Architectectuur centraal
bij rondritten per bus
Franckehuis boekt succes met het benadrukken van het goede
Hippisch evenement voor het het hele gezin
Geriefbosjes
Vogeltochten
in Biesbosch
Kerst en cadeautjes
in feëriek
Madurodam
Madurodam is van 20 decem
ber t/m 4 januari gedeeltelijk
in winterse sferen. Meer dan
50.000 lampjes zetten de mi
niatuurstad in een sprookjes
achtige verlichting bij het in
vallen van de schemering. Er
is een miniatuurijsbaan, er
zijn veel verlichte mini-kerst-
boompjes en het entreege
bouw is geheel in stijl gedeco
reerd.
Alle kinderen van 4 t/m 11 jaar
krijgen een cadeautje en kunnen
bovendien meedoen aan een
kleurwedstrijd. De kleurplaten
mogen mee naar huis genomen
worden, maar kunnen ook ter
plaatse onder handen genomen
worden. Er staat een grote tafel
met kleurpotloden klaar.
De kerstman is er op 25 en 26
december (van 13.00 - 16.00
uur).
Als de kinderen aan het kleuren
zijn kunnen de ouders genieten
van een glaasje Glühwein, of van
een oliebol die gratis aangebo
den wordt bij een kopje koffie
(30 en 31 december en 1 januari).
In de winkel wordt een korting
van 50% gegeven op kerstteken
films.
Winteropeningstijden Maduro
dam: maandag t/m zondag van
09.00 - 17.00 uur. Bezichtiging
mogelijk tot een uur na de sluiting
van de kassa's.
Een beloningssysteem waarbij
punten kunnen worden ver
diend voor goed gedrag, maar
ook verspeeld bij een misstap.
Dat is de methode waar het
Franckehuis, bij gedragspro-
blematische kinderen, succes
mee heeft. Op 19 december
vieren de groepen van de drie
afdelingen van het huis feest.
Genoeg redenen te bedenken,
want niet alleen kerstmis is een
goede aanleiding, ook de fusie
tussen afdeling de Bergeend, aan
de Schiebroekseweg en afdeling
Coolhavenstraat is een rede.
Daarbij wordt het eenjarig be
staan van het Franckehuis aan
de Mathenesserlaan gevierd,
waar zes leiders de zorg hebben
voor acht jongeren in de leeftijd
van dertien tot en met zeventien
jaar. In het huis wordt bevestigd
dat het puntensysteem het meest
werkbare model is in de jongere-
nopvang. In jeugdhulpverle-
ningsland stevent de methode
zelfs aan op een zegepraal.
Gedragsbeïnvloeding
Het puntensysteem benadrukt
het goede, door gewenst gedrag
zoals leuke omgang met huisge
noten, het volgen van regels en
het maken van huiswerk met
punten te belonen. Wanneer vol
doende punten behaald zijn kan
het kind 'privileges' verdienen
als TV kijken of een uurtje lan
ger opblijven. Na in de eerste
fase door de groepsleider voort
durend beoordeeld te worden,
kan de jongere de tweede fase, de
dagbeoordelingsfase, bereiken,
waar zijn gedrag aan het eind
51-1004
Met een tentoonstelling van
ruim zestig sculpturen, voor
het merendeel uit de collectie
van The Capricorn Trust in
New York, besteedt Museum
Boijmans Van Beuningen op
ruime schaal aandacht aan
een minder bekend aspect
van het omvangrijke oeuvre
van de belangrijke surrealist
Max Ernst (1891-1976).
De sculpturen, vanaf 1930 tot
1974, geven een representatief
beeld van de ontwikkeling van
Ernst als beeldhouwer. Zelf be
schouwde Max Ernst zijn sculp
turen als een speels terzijde.
Misschien is het juist daardoor
dat hij in zijn beelden een vrijere
vormtaal bleef hanteren dan in
zijn latere schilderijen waarin
hij overnadrukkelijk zijn sur
realistisch idioom bleef herha
len. Met zijn sculpturen heeft
Ernst een geheel eigen plaats in
de kunst van de twintigste eeuw
ingenomen. Karakteristiek voor
zijn werk is de bondigheid van
de vorm, vaak gereduceerd tot
een totempaal-achtig teken of
masker wat dit werk een bepaal
de magie verleent. Een van de
inspiratiebronnen voor Max
Ernst is dan ook, zoals bij zo
veel avantgarde kunstenaars uit
het begin van de eeuw, de kunst
van de zogeheten primitieve
volkeren en, wat Ernst betreft,
met name die van de (Noord)A-
merikaanse Indianen.
Max Ernst begon met het ma
ken van beelden in het begin
van de jaren dertig tijdens een
verblijf bij de beeldhouwer Gia-
cometti. Hij maakte daarbij ge
bruik van 'object-trouvé's' die
hij in een handomdraai wist te
bezielen. Zo is er op een ten
toonstelling een mestvork die
door Ernst met een kleine in
greep in een afschrikwekkende
figuur is veranderd. Ook in veel
van zijn latere sculpturen vor
men 'gevonden' materialen en
objecten, waarvan hij gipsen af
gietsels maakte, het uitgangs
punt. Vanaf de jaren vijftig wer
den deze gipsen beelden in
brons gegoten.
Max Ernst, geboren in 1891 in
Bruhl bij Keulen, studeerde in
Bonn filosofie, psychiatrie en
kunstgeschiedenis, was oprich
ter van Dada Keulen. Hij ver
huisde in 1922 naar Parijs waar
hij prominent lid werd van de
surrealistische groep rond An-
dré Breton. Veel van de kunste-
naars waarmee hij relaties on
derhield figureren op de hon
derdtwintig foto's waarmee de
tentoonstelling op documentai
re wijze wordt aangevuld. Het
gaat om foto's uit het Max
Ernst-Kabinett van de Stadt
Bruhl. Daarnaast is er een selec
tie van schilderijen van collega
surrealisten als Magritte, Dali
en Man Ray uit de collectie van
het museum.
Max Ernst in beeld, Museum
Boijmans van Beuningen, nog tot
en met 8 maart 1998. (Entree
2,50 hoger).
Wegens het grote succes van de
architectuurexcursies organi
seert het ArchiCenter, de ar-
chirectuur en stedebouwafde-
ling van het VVV Rotterdam,
de komende maanden weer di
verse architectuurrondritten in
Rotterdam.
100 jaar Hoogbouw
Het Witte Huis de eerste wol
kenkrabber van Nederland en
lange tijd het hoogste gebouw
van Europa, bestaat in 1998
100 jaar. Rotterdam is hiermee
de enige stad die kan bogen op
100 jaar hoogbouw. Een van
de belangrijkste kenmerken
van het huidige Rotterdam is
dan ook de zogenaamde 'skyli
ne', het silhouet van de stad,
dat wordt gevormd door de
hogere gebouwen. Sinds de ja
ren tachtig wordt er hij de
planning van nieuwe architec
tuur in de binnenstad, speciale
aandacht aan deze hoogbouw
besteed. Dit heeft inmiddels
een reeks kenmerkende gebou
wen opgeleverd en Rotterdam
de bijnaam 'Manhattan aan de
Maas' bezorgd. Deze rondrit
toont de ontwikkeling van de
hoogbouw van 1898 tot heden
en voert onder meer langs de
spectaculaire hoogbouw aan
het Weena, (de Blaak en de
Boompjes Ook oudere hoog
bouw, waaronder het Witte
Huis, (de Laurenskerk en de
Euromast maken onderdeel uit
van de Skyline en deze zijn
tijdens de busexcursie ook
ruim vertegenwoordigd. Da
tum zaterdag 3 januari
1997,13.30 tot 16.30 uur. Start
punt VVV Rotterdam, Cool-
singel 67. Kosten t 15,- (inclu
sief bus).
Moderne
architectuurstad
De term architectuurstad is bij
uitstek toepasbaar op Rotter
dam. De Maasstad biedt een
uitgelezen Staalkaart van mo
derne bouwkunst. Aan de
hand van uiteenlopende voor
beelden, waaronder de hoog-
bouuw aan het Weena en de
Boompjes, woonwijk Prinsen
land, woonwijk De Esch op
DWL-terrein en de recente
ontwikkelingen op de Kop van
Zuid, wordt getoond hoe de
opvattingen oyer de stad en
haar architectuur voortdurend
veranderen Ook zal er aan
dacht besteed worden aan de
nieuwe Erasmusbrug. Zater
dag 7 februari 1997, 13.30 tot
16 00 uur. Startpunt VVV Rot
terdam, Coolsingel 67. Kosten
ƒ15,- (inclusief bus)
Kaarten zijn verkrijgbaar bij de
Kunst- en Cultuurbalie van de
VVV Rotterdam. Telefonisch
reserveren is noodzakelijk: 010-
402 32 33.
Landschapsbeheer Zuid-Hol
land organiseert op zaterdag
24 januari een themadag
'Aanleg en onderhoud land
schappelijke beplantingen'.
De themadag is bedoeld voor
particulieren die zelf land
schappelijke beplantingen on
derhouden of willen aanleggen
en voor vrijwilligers die actief
zijn in natuur- en landschaps
beheer. De dag vindt plaats in
Oegstgeest van 10.00 -15.30
uur en kost fl. 35,-.
Onder landschappelijke beplan
tingen worden relatief kleine be
plantingen in het buitengebied
bedoeld, bestaande uit streekei
gen bomen en struiken. Enkele
voorbeelden zijn erfbeplantin-
gen, geriefbosjes en knotbomen-
rijen. Deze beplantingen zijn zo
wel voor de mens als de natuur
waardevol.
Als een vreemde stad die zich
prijsgeeft aan een dolende
toerist, zo sleept de theater
voorstelling 'Heden Stad' het
publiek mee in een eigen soms
bizarre realiteit. Met hulp van
kitschbeeldjes, wieldoppen en
een spectaculair decor van ijs
kastdozen wordt anderhalf
uur lang een stad draaiende
gehouden. De bezoeker is ge
tuige van de grote en kleine
drama's die zich hier afspelen.
'Heden Stad' is een poging om
een miljoenenstad te portrette
ren. De gebeurtenissen zijn net
zo chaotisch als in een echte
stad. Dus geen afgerond verhaal
maar een hutspot van persona
ges, beelden en sferen: Er zijn
verkeersopstoppingen, een ker
mis en een sluipende vuilnisbelt
die een eigen leven leidt.
Het toneelbeeld biedt een zaal-
vullend stadsgezicht. Allerlei
souvenirs en prullaria schuiven
als voorbijgangers door de stra
ten. Het verkeer, gespeeld door
broden en kadetjes, loopt hope
loos vast. En archiefmappen
klapwieken als vogels tussen de
wolkenkrabbers van ijskastdo
zen.
Inwoners
Naast de belevenisssen van de
stad zelf, wordt het publiek ook
een blik gegund in het intieme
leven van een aantal van haar
inwoners.
Men kijkt door de muren heen
de kamers in waar ze alleen zijn,
of zich alleen wanen.
In korte en vertrouwelijke mo
nologen maken ze het publiek
deelgenoot van hun wrange en
komische gedachtenkronkels
over hunkering naar liefde en
contact.
Op die manier wordt als het
ware steeds verder op de stad
ingezoomd, via de straten en
pleinen dwars door de muren en
kamers, tot diep in de gedach-
tenwerelden van haar inwoners.
Het stuk wordt gespeeld door
Toneelgroep Hotel Modern, dat
in 1996 is opgericht door de ac
trices Pauline Kalker en Arlène
Hoornweg.
Met een bizar gevoel voor hu
mor en oog voor detail maken zij
theater waar een grote verbeel
dingskracht van uitgaat.
'Heden Stad' is hun tweede
voorstelling waarbij ze onder
meer samenwerkten met schrij-
ster Harriët van Reek en beel
dend kunstenaar Herman Helle.
De laatste tekende voor het
spectaculaire decor waarin hij
met lege ijskastdozen een com
pleet stadsbeeld weet op te roe
pen. Eerder maakte Helle een
525 m2 grote maquette van de
Rotterdamse regio, die in de hal
van Holland-Amerikalijn ten
toongesteld werd.
Heden Stad in Lantaren/Venster:
dinsdag 6 t/m zaterdag 10 januari
(première donderdag 8 januari),
dinsdag 13 en woensdag 14 janua
ri 1998, aanvang 21.00 uur. Thea
ter Lantaren/Venster, Gouverne-
straat 133, Rotterdam, kassa/re
serveren (010) 436.27.22.
Bezoekerscentrum De Hol
landse Biesbosch organiseert
deze winter weer Snertvaar-
tochten. Tot half februari ver
trekt de 'Groeneplaat' elke
zondag vanaf het bezoekers
centrum voor een tocht door
De Hollandse Biesbosch. Aan
boord zijn natuurgidsen die de
deelnemers over het gebied
vertellen en over de vogels die
onderweg worden waargeno
men.
Veel ganzen uit het hoge noor
den gebruiken de graslandpol
ders van de Biesbosch in de win
ter als foerageergebied. Met een
beetje geluk ziet men V-forma
ties kolganzen af en aan vliegen.
Om de vogels nader te bekijken
zijn op de boot verrekijkers en
een telescoop aanwezig. Wie het
koud krijgt aan dek kan binnen
opwarmen bij een kop erwten
soep. Alle tochten beginnen om
12.30 uur met een inleiding met
dia's in het bezoekerscentrum.
Op 23, 28 en 30 december en 2
januari wordt er er Glühwein
met een oliebol in plaats van
snert geserveerd.
Informatie en reserveren bij Be
zoekerscentrum De Hollandse
Biesbosch, Baanhoekweg 53,
3313 LP Dordrecht, telefoon 078
- 62 11 311.
De themadag is praktijkgericht
opgezet met 's ochtends een drie
tal lezingen en 's middags een
excursie. Het is vooral bedoeld
voor mensen die zelf aan de slag
willen. Voor meer informatie,
een folder of aanmelding bellen
met Landschapsbeheer Zuid-
Holland, 0182 - 524500.
van de dag wordt beoordeeld.
'Heel cool' is degene die het tot
fase drie schopt, waarin hij zich
zelf gaat beoordelen. De grote
truc is dat in alle fases de belo
ning de bestraffing bijna altijd
overtreft.
Groepsleider Erik Nagtegaal
zegt verbaasd te staan van het
succes van de methode. 'Toen ik
hier pas kwam werken dacht ik,
ik kijk het even aan ben binnen
een half jaar weg. Ik dacht niet
dat uit mijn strot zou kunnen
krijgen: 'David, jij hebt vriende
lijk naar die meneer gelachen,
dus daarvoor geef ik jou" een
punt'. Maar toen ik ermee aan
de slag ging merkte ik dat het
werkte. Ik had verwacht dat die
jongen zou zeggem'Wat doe jij
allemaal voor rare dingen."
Nagtegaal verklaart dat het zelf
beeld van de jongeren wordt op
gekrikt. doordat aan het eind
van de dag de balans van de
beoordeling haast altijd een po
sitief beeld geeft.
Zelfbeeld
In opvanghuizen bestaat het ge
vaar dat de negatieve beoorde
ling wordt voortgezet die de jon
gere kent van de gezinssituatie
waar hij vandaan komt. Daar is
hij inmiddels ongevoelig voor
geworden.
Erik: 'Zo'n jongen reageert dan:
'Dat weet ik nou wel, ik doe het
fout, het zal wel. Ik ben gewoon
een waardeloze gozer, want ik
doe altijd alles fout.' Dat kregen
ze vroeger vaak genoeg te horen.
De beoordelingskaarten herin
neren de leiding er steeds weer
aan de jongere positief te bena
deren, want het is volgens Nag
tegaal best moeilijk om te blijven
zien, dat ze ook heel veel goed
doen.
Het beoordelingssysteem be
werkstelligt daarnaast eenheid
bij de leiding. Een probleem dat
Nagtegaal bij andere tehuizen
constateerde, is dat elke leider
zijn eigen therapie op een'jonge-
re losliet.
Als er iets belangrijk is bij het
helpen van jongeren is het wel op
een lijn zitten van zijn opvoe
ders. Ook in een gezin gaat het
fout als ouders niet op een lijn
zitten. Hier heb je te maken met
zes vaders en moeders. Dan zijn
die gevaren levensgroot aanwe
zig,' verduidelijkt hij.
Sancties
Pedagoog Ruud Kuijpers, ver
antwoordelijk voor het invoeren
van het systeem, dat voor een
deel is overgenomen van het Pe-
dalogisch Instituut uit Amster
dam, verklaart de werking. Een
van de belangrijkste principes in
gedragstherapie is volgens hem
gewenst gedrag versterken en
ongewenst verzwakken. Kuij
pers: 'Dat kan je met dierproe
ven aantonen. Als je muizen be
loont om door een doolhof heen
te komen, dan leren ze dat. Bij
straf leren ze het gewoon min
der.' Belonen krijgt daarom fors
de nadruk. De component straf
fen blijft volgens Kuijpers jam
mer genoeg wel noodzaak. 'Jon
geren komen niet uit ideale situ
aties en zijn gewend om straf te
krijgen. Dat hebben ze niet in
een dag afgeleerd.'
De pedagoog legt uit dat in de
jaren zeventig meer werd uitge
gaan van de relatie tussen
groepsleider en kind. 'Als die
relatie maar goed was dan kwam
alles op zijn pootjes terecht.'
Daar is de hulpverlening echter
van teruggekomen.
Erik stelt: 'Een jongere mag hier
twee jaar wonen. Dan kan je af
en toe een arm om zo'n kind
slaan en zeggen: 'Ik hou van
jou'. Maar na twee jaar gaat het
hier weg en dat is weer iemand
kwijt. Het belangrijkste in een
opvoeding, onvoorwaardelijke
liefde, kunnen wij hier niet ge
ven.'
Tussen Kerst en Oud en
Nieuw staat Jaarbeurs
Utrecht weer geheel in het te
ken van alles wat met paarden
en paardrijden te maken
heeft. Van zaterdag 27 tot en
met dinsdag 30 december
vindt daar de vierde editie van
de meest complete paarden-
manifestatie van Nederland
plaats: Paard '97. De gehele
branche geeft acte-de-présen-
ce op deze combinatie van
beurs en shows onder auspi
ciën van de Nederlandse Hip
pische Sportbond (NHS) en
Dutch Horse Promotion
(DHP).
Uniek aan 'Paard' is dat het de
enige paardenmanifestatie in ons
land is waarop alle hippische dis
ciplines - waaronder dressuur,
springen, mennen, tuigpaarden,
voltige en endurance - bij elkaar
worden gebracht. Vorig jaar be
zochten zo'n 40.000 liefhebbers
dit evenement. Paard is de uitge
lezen mogelijkheid voor mensen
die overwegen recreatief te gaan
paardrijden en nader kennis te
maken met deze (buiten)sport.
Zo kunnen zij in de manegering
bij het paviljoen van Dutch Hor-
se Promotion een gratis proefles
volgen. Hier zijn ook alle bij
DHP aangesloten stamboekor
ganisaties vertegenwoordigd met
een voorlichtingsbalie. Bij deze
balies staan tevens stallen met de
paarden van het desbetreffende
ras. Een gedeelte van de beurs-
vloer biedt stalling aan de circa
175 paarden van tientallen uit
eenlopende rassen en typen die
optreden in de vele dagshows en
-demonstraties en in de specta
culaire avondshows. Zo kan het
publiek onder meer Arabieren,
Haflingers, Friezen, Hackneys
en de steeds populairdere Wes
tern-rassen als Quarters en Paint
Horses bewonderen en aaien.
Breed scala
Naar verwachting meer dan 150
exposanten tonen hun nieuwste
producten en/of diensten op het
gebied van o.a. stalling, fokkerij,
verzorging en gezondheid, trans
port, paardrij-vakanties, boe
ken, video's, posters, ruiterkle-
ding en alle mogelijke accessoi
res. Om Paard nog completer en
branche-breder neer te zetten
werken de organisatoren mo
menteel hard aan het realiseren
van een Opleidingenpaviljoen,
waarop hippische opleidingsin
stituten als NHB Deurne en La-
renstein zich zullen presenteren.
Evenals bij de voorgaande edi
ties van Paard grijpt de NHS de
manifestatie aan om haar kam-
pioenen, waaronder top-dres-
suurrijdster en Olympisch kam
pioene Anky van Grunsven, of
ficieel te huldigen. Dit zal gebeu
ren tijdens de NHS Jaarshow die
plaatsvindt op de eerste avond
van de manifestatie.
Paard '97, zaterdag 27 tot en met
dinsdag 30 december, hal 7, 8 en
9 van Jaarbeurs Utrecht. Dage
lijks geopend vanaf 10.00 uur.
Om 20.00 uur sluit het beursge-
deelte, waarna de avondshows
van start gaan. Op dinsdag 30
december sluit Paard om 17.00
uur.
De toegangsprijs tot de manifes
tatie, inclusief de dagdemonstra
ties en -shows bedraagt fl.17,50.
Kaarten voor de avondshows
geven recht op een gratis beurs-
bezoek. Ze zijn voor fl.42,50 per
kaart, per show, verkrijgbaar bij
de Jaarbeurs-kassa's.
Alle mogelijke informatie om
trent Paard '97 is verkrijgbaar
bij: Jaarbeurs Utrecht Afdeling
Bezoekersinformatie tel.: 030-
2955 560.
door PAUL VAN SCHAIK
i
Ook de inrichting van de zaal is een kunststukje
foto JANSSEN DE klEVITH
Bijna honderd jaar oud
foto: LEUNIS VERLINDE
Foto: Daria Scagliola
Beloningssysteem moet jongeren
van negatief zelfbeeld afhelpen
Links op de foto Erik Nagtegaal, groepsleider. Rechts,zittend: Frederike Smits
toto JANSSEN DE K1EVITH
Ook voor de jeugd is voldoende te beleven
