HER
DER
Oud-Rotterdammer zoekt informatie over
de Nederlandsche Stoomboot Reederij
Indrukwekkend boek van Cobie Frank opnieuw uitgegeven
Streepjescode schrikt af
Sappig en relatief
neutraal van smaak
Leger des Heils nu al
actief met oog op december
Slimme vissen als
bonte bedriegers
SOS Telefonische
hulpdienst zoekt
vrijwilligers
Antiekbeurs
in Poeldijk
Parkinson Patiënten Vereniging
organiseert tal van bijeenkomsten
Nationale mosselweek van start
^tainkmide,
35-1001
Op de nieuwe tentoonstelling
('Bonte Bedriegers') in het
National Sea Life in Scheve-
ningen, zijn een aantal merk
waardige onthullingen te zien
over de zgn. valsspelende vis
sen.
'De zeeën zitten vol verrassin
gen' vertelt hun verzorger
Pete McLean, 'en bezoekers
kunnen tijdens deze tentoon
stelling ontdekken dat veel
vissen ware meesters in het
vermommen zijn.'
Door middel van camouflage,
kleurverandering of door be
wegingloos te blijven 'han
gen', zijn deze vissen vaak
hun vijanden te slim af of zijn
ze juist in staat hun prooi on
verwachts te verschalken.
De vleermuisvis bijvoorbeeld
imiteert dode bladeren van een
mangrove en ontsnapt daardoor
in de meeste gevallen aan de
aandacht van hongerige vijan
den. De valse poetsvis heeft het
zelfde uiterlijk als de gewone
poetsvis. Deze laatste verwijdert
lastige parasieten die zich vast
gehecht hebben op andere vis
sen. De valse poetsvis heeft het
echter op de vis zelf gemunt in
plaats van slechts te 'manicu
ren'.
Zeenaalden, vijlvissen en scheer-
mesvissen leven tussen het zee
wier. Hun vorm en kleur zijn
ideaal om zich te camoufleren
tussen het groen. Op deze ma
nier presteren ze het om keer op
keer roofdieren te ontwijken. De
hengelaarsvis kan als geen ander
de kleur aannemen van kleurrij
ke koralen. Het lijkt alsof ze
totaal in het koraal verdwijnen,
maar ondertussen loeren ze op
passerende prooien die ze ver
slinden met hun grote bek.
National Sea Life Scheveningen
ligt op de boulevard van Scheve
ningen. Sea Life is doorlopend
toegankelijk van 10.00 - 18.00
uur. De toegangsprijs voor vol
wassenen is 15,00; voor kinde
ren van 4 t/m 11 jaar 9,50 en
voor senioren 11,50.
De SOS Telefonische Hulpdienst
heeft plaats voor vrijwilligers die
gemiddeld vier uur per week wil
len plaatsnemen achter de tele
foon. De telefoondienst is 24 uur
per dag bereikbaar voor mensen
die even willen praten over wat
hen persoonlijk bezig houdt, zo
als de eenzaamheid, de ruzie die
men heeft gehad, het verlies van
bijvoorbeeld een kind, of ge
woon omdat men zich niet pret
tig voelt.
Wie zich aanmeldt, krijgt eerst
een uitgebreide training van
ruim 4 maanden, waarin prak
tijk en theorie worden gecombi
neerd. Eenmaal meedraaiend in
het team van de ruim 65 vrijwilli
gers, wordt men begeleid door
de vijf beroepskrachten die
werkzaam zijn binnen de SOS
Telefonische Hulpdienst Rijn
mond.
Wie meer informatie wenst, kan
een gratis informatiepakket aan
vragen: 010 - 4363444. De eerst
volgende training start half sep
tember a.s.
Vanaf 25 september
vindt opnieuw de Westlandse
Antiekbeurs plaats in Cultureel
Centrum De Leunigjes te Poel
dijk. Het wordt alweer de vierde
keer dat de beurs plaatsvindt.
Na drie geslaagde edities is de
Westlandse Antiekbeurs inmid
dels uitgegroeid tot een sfeervol
evenement. Vijfendertig anti
quairs afkomstig uit het gehele
land presenteren er drie dagen
lang hun collectie. Kenmerkend
voor de beurs is de grote varië
teit van het aanbod. Nieuw op
de beurs is onder meer een stand
gespecialiseerd in Empire en
Louis Seize meubelen. Alle deel
nemende antiquairs zijn zorgvul
dig geselecteerd op de kwaliteit
van hun collectie en op hun vak
manschap en vakkennis.
Cultureel Centrum De Leuning-
jes is gevestigd aan de Juliana-
straat 49 te Poeldijk. De West
landse Antiekbeurs is geopend
op vrijdag 25 september van
16.00 - 22.00 uur en op zaterdag
26 en zondag 27 september van
11.00 - 18.00 uur. De entree is fl.
7,50.
Voor meer informatie: tel. 010 -
5913616.
Op de redactiekantoren van De
Havenloods kwam de onder
staande oproep binnen van een
oud-Rotterdammer die vroeger
op het Noordereiland woonde.
Wij leggen dit bericht graag
voor aan onze lezers, in de hoop
dat er weer een stukje scheep
vaarthistorie gereconstrueerd
kan worden.
king voor mijn onderzoek naar
de geschiedenis van de Neder
landsche Stoomboot Reederij
(NSR). Tot 1955 bevond haar
hoofdkantoor zich aan Prins
Hendrikkade 59, Rotterdam
(oostzijde van het Noorderei
land). Van daar vertrokken
haar raderstoomboten naar
Mannheim.
'Gaarne vraag ik uw medewer- De schepen heetten onder meer:
Amicitia, Chriemhilde, De Rijn,
Emma, Hollandia, Juliana,
Kinderdijk, Prins Hendrik,
Rotterdam, Siegfried, Wilhel-
mina, Willem 1 en Willem III.
Gedurende 1936-1940 kwamen
er 5 motorschepen bij: De
Zeeuw, Koningin Emma, Prins
Bernhard, Oranje en Nassau.
Mijn grootvader Mattheus
(Teeuw) Dwarswaard voer al in
1913 als stuurman op de Hol
landia. Mijn vader, kapitein Jan
Dwarswaard, was van 1921 tot
1951 bij de NSR werkzaam; hij
voer in de laatste jaren met de
Oranje op het traject Rotter
dam-Bazel.
In 1947 werd de NSR overgeno
men door de Nederlandse
Stoombootrederij Akkermans
(NSRA) en in 1955 werd de
vaart met de NSR-boten beëin
digd. Er zijn helaas geen be
drijfsarchieven. Voor alles wat
met de NSR en Akkermans te
maken heeft heb ik grote be
langstelling. Kunt u iets over de
NSR/NSRA vertellen of hebt u
er papieren of foto's over? Wilt
u dan zo goed zijn contact met
mij op te nemen?'
M. Dwarswaard, Beverweide
21, 5467 LB Veghel.
Tel. 0413 - 36 73 74.
Achteraf zal het jaar 1998 misschien wel getypeerd worden als
het jaar waarin de meeste onthullingen gedaan werden over hoe
het gegaan is met de materiële bezittingen van de Joden, zowel
van hen die omkwamen tijdens de Tweede Wereldoorlog, als
van hen die kans zagen de nachtmerrie te overleven.
In zijn boek 'Alsof er niets gebeurd is' schrijft Cobie Frank in
een soort slotbeschouwing: 'de ene vraag leidt tot de andere,
dunne gerafelde touwtjes leiden naar een dikke kabel. Ja, men
kan enkele touwtjes afsnijden, maar als er al teveel bij elkaar
zijn gekomen, is de informatiestroom niet meer te onderbreken.'
Dat moet een troostend idee zijn voor de inmiddels 82 jarige
Frank.
In 1985 verscheen het boek 'Als
of er niets gebeurd is' voor het
eerst, een autobiografie over de
belevenissen van een Rotter
damse Joodse familie tijdens de
aanloop tot de Tweede Wereld
oorlog, de oorlogsjaren zelf en
de ontluisterende jaren na de
oorlog. De auteur is Cobie
Frank. Onlangs werd dit boek
opnieuw uitgegeven door de nog
jonge uitgeverij De Vijver.
De uitgever Geurt van de Kerk
vond de inhoud belangwekkend
genoeg om haar nogmaals onder
de aandacht te brengen. En na
lezing kan dit slechts beaamd
worden. Er zijn waarheden die
nooit 'gewoon' zullen worden.
In 1985 schreef De Havenloods:
'wie het boek leest voelt de
woorden als mitrailleurkogels
op zich afkomen. Een boek ge
boren uit haat tegen het fascisme
en racisme...een indrukwekkend
autobiografisch werk'.
'Vrede'
Frank heeft zijn boek ingedeeld
in drie stukken: 'De oude vrede',
'de oorlog' en 'de nieuwe vrede'.
Dat we 'vrede' hier cynisch moe
ten begrijpen zal de lezer al snel
duidelijk worden. De familie
Frank drijft een goedlopende
zaak aan het Strooveer; woning
inrichting (matrassenmakerij,
behangerij, gordijnstoffen) en
baby- en slaapkamers. Het pand
brandt af tijdens het bombarde
ment. Later blijkt dat de Ge
meente de grond voor een hab-
bekrats van de echte waarde ver
kocht heeft. Cobie Frank, die
een enorme creatieve aanleg
blijkt te hebben, zal later nog een
winkel op de Mauritsweg ope
nen met zelf ontworpen meube
len en kunst. Hij krijgt een be
heerder toegewezen wat het ein
de van de zaak inluidt. Nu, na al
die jaren is dat voor Frank nog
steeds een onopgehelderd pro
bleem: welke instantie benoemde
de beheerders van Joodse bedrij
ven. Wie waren de leden van die
instantie?
In het boek wordt op een pak
kende wijze, maar tegelijkertijd
toch nog redelijk ingehouden en
in sobere bewoordingen, be
schreven hoe het de Joodse men
sen voor, tijdens en na de oorlog
vergaat in een stad als Rotter
dam. En, wie zou denken dat
hier geen antisemitische sfeer
hing, komt bedrogen uit. Vooral
tijdens de laatste jaren voor de
oorlog worden de Franks door
de burgers bijzonder unfair be
handeld.
Frank is een strijdbare Jood en
in die zin ongelovig; hij bereidt
zich voor door middel van zelf-
verdedigingslessen en een boks-
opleiding.
Tijdens de oorlog, zijn ouders
worden weggevoerd, duikt
Frank onder. Uitgebreid komt
de huidige wijk Bergpolder in
beeld. Een wijk die nauwelijks
onder het bombardement te lij
den heeft gehad, en waarvan de
meeste huizen er nu ook nog
staan. Zo kunnen we ons bijzon
der goed voorstellen hoe het on
derduiken in die huizen eruit
moet hebben gezien.
Op één adres, hij is daar conti*-
nue bezig met nieuwsgaring ten
behoeve van illegale versprei
ding, zit hij enkele jaren. Mild
praat hij hier over de 'K.-laan',
wellicht omdat hij de door syfilis
dementerende en op geld beluste
hospita niet geheel toerekings-
vatbaar acht. Waar de honden
ook geen brood van lusten zijn
de, door de dominee geautori
seerde, bestraffingen die hij en
zijn verloofde op een ander on
derduikadres moeten ondergaan
omdat hij weigert uit de Bijbel te
lezen. Tijden lang vrijwel zonder
eten en met te weinig dekens
naar de vrieskoude in de kelder
verbannen, een behandeling die
hem bijna noodlottig werd.
De ontluistering houdt niet op
na de oorlog. De Jodenvervol
ging blijkt naadloos over te gaan
in de jacht op communisten. Het
ophelderen en blootleggen van
de zaken die zich in de oorlog
hebben afgespeeld wordt hem
onmogelijk gemaakt. Ministe
ries zetten Het Rotterdams Pa
rool, de krant die reeds in de
illegaliteit op poten gezet werd
en waar hij na de oorlog als
buitenland deskundige gaat wer
ken, onder druk om de waarheid
niet te plaatsen. Joodse bezittin
gen blijken- niet teruggeven te
worden. Door de anti-atoom
lobby plaatst hij zich nog verder
buiten spel. De 'Nieuwe Vrede'.
Wat Frank betreft moeten er
nog honderden vragen beant
woord worden over kwesties die
in de oorlog speelden. Mogelijk
dat hij het zelf nog mee zal ma
ken als de antwoorden op tafel
komen. Want de kabel, om in
zijn woorden te spreken, is dik
genoeg.
Cobie Frank: 'Alsof er niets ge
beurd is', ISBN 90 76224 03 X, fl.
29,90. Verspeiding via de erkende
boekhandel.
In de tropische vlindertuin
van het Noorder Dierenpark
kruipen grote giftige rupsen
op heel speciale planten. Uit
sluitend op die planten wil de
prachtige Idea-vlinder haar
eitjes leggen.
De opvallende wit met zwarte
Aziatische vlinders vliegen al
geruime tijd in de vlindertuin.
Ze leken het aanvankelijk in
alle opzichten naar hun zin te
hebben. Ze dronken volop nec
tar uit de bloemen en ook hun
liefdesleven was in al zijn facet
ten te bewonderen. Alleen aan
eieren leggen kwamen de vlin
ders niet toe. Planten die vol
gens de boeken de juiste eileg-
plant zijn, waren met veel moei
te uit de tropen naar Emmen
gehaald, maar bleken voor de
kieskeurige vlinders toch niet
de ware te zijn.
Dat was ook de mening van de
dierenarts van de dierentuin
van Tokio, die in het Noorder
Dierenpark stage liep. Parson-
sia-planten moesten het zijn.
Hij beloofde uit Japan enkele
stekjes van die plant op te stu
ren. Daar zijn Parsonsia's po
pulair omdat ze veel stoffen be
vatten, die gebruikt worden om
medicijnen van te maken. Bij
een te hoge dosering zijn die
stoffen echter heel giftig. Ze
kunnen ernstige hartritmes
toornissen veroorzaken.
Toen de beloofde plantjes in
Emmen aankwamen zijn ze
eerst zorgvuldig opgekweekt
totdat ze voldoende groot wa
ren om in de vlindertuin te zet
ten. Daar duurde het maar en
kele dagen of de Idea-vlinders
hadden de bladeren bezaaid
met vele witte eitjes. De opval
lende wit-zwart gestreepte rup
sen doen zich tegoed aan het
blad en hebben geen last van de
giftige stoffen daarin. Sterker
nog, dankzij die gifstoffen zijn
de rupsen oneetbaar voor rup
seneters. Ze waarschuwen hier
voor met hun opvallende kleu-
renpatroon.
De rupsen hebben inmiddels al
enkele planten kaal gevreten.
Het is nu de kunst om voldoen
de planten te laten groeien voor
volgende generaties. Voor de
eerste generatie Ideavlinders
zijn er gelukkig Parsonsia's ge
noeg.
Verfrissend en dorstlessend
van karakter. Dat zijn de be
langrijkste pluspunten van de
komkommer, zo blijkt uit een
kwalitatief consumentenon
derzoek van IPM Research
Advies, uitgevoerd in op
dracht van The Greenery In
ternational.
Door haar frisse en dorstlessen-
de karakter onderscheidt de
komkommer zich van andere
groenten, vindt de Nederlandse
consument. Belangrijk hierbij is
dat ze sappig is en relatief neu
traal van smaak. Ook versheid
en houdbaarheid zijn belangrijk.
Zo moeten komkommers een
diepgroene kleur hebben, stevig
zijn en gelijkmatig van vorm.
Ook is de gladheid van de schil
beslissend. Komkommer is een
eigentijdse groente die haar
plaats heeft veroverd in de mo
derne keuken. Per jaar wordt er
in Nederland heel wat komkom
mer gegeten. Wanneer al die
komkommers achter elkaar wor
den gelegd, bedraagt de lengte
53.960 kilometer. Dat is onge
veer 1,25 keer de wereld rond.
Niet alleen zorgt deze groente
soort voor een 'frisse component
binnen de maaltijd', bijvoor
beeld in een salade, meldt het
onderzoek van The Greenery In
ternational, ook is zij een 'ge
zond tussendoortje'. Komkom
mer wordt zowel geschild als on
geschild en zowel koud als warm
gegeten. Zo werd in het onder
zoek roerbakken als toepassing
genoemd. Ongeschild en in stuk
jes gesneden zorgt de komkom
mer in de trendy Aziatische keu
ken voor een fris element in pitti
ge gerechten. Veel consumenten
gebruiken komkommers boven
dien als afslankproduct. Ze is
namelijk calorie-arm en stilt de
trek en past daardoor in ieder
dieet.
Wie meer informatie wil over de
komkommer (of andere groenten
en fruit kan terecht op internet:
www.thegreenerv.com.
Het Leger des Heils organi
seert rondom de feestdagen in
december vakantieweken voor
alleenstaanden en eenouder
gezinnen. De vakanties vinden
plaats in Lunteren en Dalfsen.
Geïnteresseerden kunnen een
informatiefolder aanvragen
via telefoonnummer (036)
5398203.
Het is voor het vierde achtereen
volgende jaar dat het Leger des
Heils dergelijke weken organi
seert. De vakanties voorzien in
een grote behoefte. Daarom is
het belangrijk dat mensen zich
snel opgeven. Vorig jaar waren
er 280 deelnemers, onder wie 35
kinderen. Met het oog op men
sen met een uitkering houdt het
Leger des Heils de prijzen be
wust laag.
'We organiseren deze vakantie
weken vanuit het besef dat er
mensen zijn voor wie de laatste
maand van het jaar allesbehalve
feestelijk is', vertelt kolonel me
vrouw M. Kerkhoven. 'Daarbij
denk ik met name aan mensen
die alleen in het leven staan. Zij
worden juist tijdens de feestda
gen geconfronteerd met het ge
mis van een levenspartner.'
In totaal organiseert het Leger
des Heils drie weken. Twee va
kanties vinden plaats in Hotel
Belmont te Lunteren en één in
conferentiecentrum De Bron te
Dalfsen. Het programma bevat
een mix van ontspanning, gezel
ligheid en bezinning.
De Parkinson Patiënten Ver
eniging houdt op woensdag 9
september om 19.30 uur een
gratis informatiebijeenkomt
over de ziekte Parkinson. De
bijeenkomst vindt plaats in
motel Bijhorst in Wassenaar
aan de Zijdeweg 54, tel.: 070-
51193 44.
Deze bijeenkomst is in eerste in
stantie bedoeld voor zorgverle
ners, maar iedereen is welkom.
Enkele deskundige sprekers zul
len met name ingaan op de speci
fieke problemen die de zorg voor
de Parkinsonpatiënt met zich
meebrengt. Een neuroloog, ge
specialiseerd in de ziekte van
Parkinson, geeft een algemeen
beeld. Tevens zal de aandacht
geschonken worden aan aanver
wante ziekten met Parkinso-
nachtige verschijnselen. Daarna
gaan een patiënt (de ervarings
deskundige) en een gespeciali
seerd verpleegkundige dieper op
de materie in. Een fysiothera
peut geeft aandacht aan de be-
wegingsproblematiek. Op de bij
eenkomst is bovendien voldoen
de tijd voor vragen en discussie.
De ziekte van Parkinson is een
neurologische aandoening die
zowel mannen als vrouwen treft;
meestal zijn zij in de leeftijd van
50 jaar. Er zijn naar schatting in
Nederland 43.000 mensen met
de ziekte van Parkinson. Onge
veer tien procent daarvan is on
der de 40 jaar. De ziekte is niet te
genezen, maar met medicijnen
kunnen de symptonen min of
meer worden bestreden. De
meest voorkomende verschijnse
len zijn beven, stijfheid en bewe
gingstraagheid.
Geen twee patiënten hebben de
zelfde symptonen. De linker- en
rechterlichaamshelft kunnen
verschillend aangedaan zijn.
In de loop van de jaren nemen de
verschijnselen ernstiger vormen
aan en veel patiënten worden op
den duur afhankelijk van hulp:
via thuiszorg of anderszins. In
de praktijk blijkt dat de zorg
voor de Parkinsonpatiënt nogal
specifiek van aard is. Er is vaak
ook onbegrip over de specifieke
wensen en noden van de patiënt
en de partner of verzorger. Ook
op andere plekken zullen voor
lichtingsbijeenkomsten plaats
vinden: op 23 september in
Haarlem Zuid, op 30 september
in Gilze op 7 oktober in Hengelo
(Ov.), op 21 oktober in Zuid
broek, op 4 november in Roer
mond en op 25 november in
Vianen.
Wie meer informatie wil kan con
tact opnemen met de Parkinson
Patiënten Vereniging, postbus 46,
3980 CA in Bunnik, tel.: 030-
65613 69.
Het gaat goed met de mos
sel in Nederland. Steeds
meer mensen ontdekken dat
het eten van mosselen lekker
en gezellig is. Toch moeten
er nog grote groepen over
tuigd worden. Gemiddeld
eet de Nederlander minder
dan een kilo mosselen per
jaar. Dat is een schril con
trast vergeleken met onze
Belgische buren. Zij weten
jaarlijks maar liefst 3 kilo
per persoon per jaar weg te
eten.
Van 31 augustus tot en met 6
september staat de mossel vol
op in de belangstelling tijdens
de Nationale Mosselweek. Via
acties door heel het land wordt
de Nederlander aangespoord
om gezellig met z'n allen rond
de mosselpan te gaan zitten.
In veel viswinkels en super
markten vinden mosselkook
demonstraties plaats. Demon-
stratrices laten zien hoe mak
kelijk het is om mosselen klaar
te maken. Natuurlijk kan er
ook geproefd worden. Verder
zetten restaurants mosselen op
de menukaart. Ook een prima
manier om eens mosselen te
eten. Toch liever thuis een
mosselpan op tafel, probeer
dan het volgende Zee-idee van
de Week: mosselen met tuin
kruiden. In twintig minuten
gereed.
De 'mosselpan met verse tuin
kruiden' (hoofdgerecht voor 4
personen; 265 kCal/1110 kJ
p.p.). Benodigdheden: 4 kg
mosselen, 2 teentjes knoflook,
1 prei, 3 worteltjes, 1 klein
bosje bladselderij (ca. 30
gram), 1 klein bosje verse kori
ander (ca. 20 gram), 1 klein
bosje bieslook (ca. 30 gram), 2
eetlepels slaolie, 3 dl witte wijn,
zout, peper.
Was de mosselen en zoek ze
uit: verwijder de kapotte exem
plaren. Mosselen die wijd open
staan even onder koud stro
mend water hóuden en tegen
de schelp tikken. Sluit de mos
sel zich, dan gewoon koken.
Gooi de mossel weg als hij
open blijft.
Pel de teentjes knoflook en hak
ze fijn. Snijd de prei en wortel
tjes in stukjes. Hak de bladsel
derij en de koriander klein.
Knip de bieslook fijn. Verhit
de olie in een grote diepe pan
en bak hierin de prei, de wor
teltjes en de knoflook 3 minu
ten op een hoog vuur. Voeg de
wijn, een snufje zout, een snuf
je peper, de bladselderij, de
helft van de koriander, de helft
van de bieslook en de mosselen
aan de pan toe. Leg de deksel
op de pan, breng het vocht aan
de kook en laat de deksel drie
maal opkomen tot de mosselen
allemaal openstaan en gaar
zijn. Schud de mosselen'tus-
sentijds even op. Strooi de rest
van de koriander en bieslook
erover en schud de mosselen
nogmaals op. Serveer er stok
brood en een paar lekkere
sausjes bij.
'Er is niets nieuws onder de zon'
door PI ETER KERSTEN
COBIE FRANK
Giftige Idea-rups in tropische vlindertuin
foto: NOORDER DIERENPARK
