Van gelegenheidsgraver
tot een superspecialist
vr%
Striphelden Max en Edt
winnen NK Theatersport
Zoektocht naar gastouders
HER
DER
Spijsvertering bij
ouderen toegelicht
PS Concours
voorjonge
musicanten
Van buren tot
paddestoelen
Door het leven als 'ongeleid projectiel'met ADHD
41 - 1001
Als mensen ouder worden,
nemen in het algemeen de
gezondheids-klachten toe. Dit
geldt ook voor de spijsvertering.
Dit is onder andere het gevolg
van het slapper worden van de
spieren van het spijsverterings
kanaal. Daarnaast zijn er andere
oorzaken. De nieuwe folder
'Spijsvertering' van de Maag
Lever Darm Stichting gaat in op
de meest voorkomende klachten
en geeft praktische tips over het
voorkómen van klachten. De
folder is bedoeld voor ouderen
die problemen hebben met hun
spijsvertering of problemen wil
len voorkomen.
Over de spijsvertering bestaan
veel misverstanden. Met name
de oudere generaties hebben op
jongere leeftijd hun kennis
opgedaan. Een deel van die ken
nis berust op oude volkswijshe
den die door de voort-schrijden
de wetenschap achterhaald zijn.
Daarnaast hebben ouderen een
vast leef- en eetpatroon ontwik
keld. In de praktijk blijkt dat het
aanbrengen van kleine aanpass
ingen in dat patroon een deel van
de spijsverteringsproblemen
oplost.
De folder Spijsvertering is gratis
en kan ook worden aangevraagd
bij de Maag Lever Darm
Stichting, Postbus 430, 3430 AK
Nieuwegein, tel. (030) 60 55
881. E-mail: info@mlds.nl.
Musici van 12 tot en met 19 jaar
kunnen zich vóór 1 december
inschrijven voor één van de vijf
Prinses Christina Concoursen
die in het voorjaar van 2000
worden gehouden. Iedereen die
een instrument bespeelt of zingt
kan - ongeacht het spelniveau -
meedoen. Meedoen is dus
belangrijker dan winnen!
Dat neemt niet weg dat er bij
zondere prijzen worden toege
kend, zoals een cultuurreis naar
Londen, een optreden met een
professioneel symfonieorkest,
een radio-opname en master-
classes in binnen- en buitenland.
Ook voor het Prinses Christina
Compositie Concours kunnen
jongeren van 12 tot en met 19
jaar inschrijven tot 1 december.
Een compositie-deelnemer heeft
de keuze tussen schrijven voor
de bezetting van het Nieuw
Ensemble of voor een andere
bezetting. In dat laatste geval
dient de componist zelf voor de
musici te zorgen die zijn of haar
werk zullen uitvoeren.
Het Prinses Christina Concours
is op dit moment in Nederland
één van de belangrijkste institu
ten die klassieke muziek promo
ten onder jongeren in de leef
tijdscategorie 12 tot en met 19
jaar
De concoursdata van PCC West
1 in het Conservatorium Rotter
dam zijn 25 en 26 maart 2000
Het nationale concours (waar
een selectie van de regionale
finalisten aan deelneemt) vindt
plaats in Den Haag op 8 april, de
finale in het Lucent Danstheater
op 16 april 2000.
Naar aanleiding van de vele
burenruzies over bomen besloot
de Bomenstichting al in 1987
een folder uit te brengen, geti
teld Bomen Buren. De folder
werd een groot succes en daarna
verschenen nog vele titels vol
gens dezelfde formule: prak
tisch, leesbaar, leerzaam en
grappig geïllustreerd door car
toonist Arend van Dam. De fol
ders worden nu als complete
serie van 24 aangeboden voor
een lage prijs.
Op en onder veel bomen groeien
nu paddestoelen: de vruchtdra
gers van schimmels, die in de
boom of in de bodem groeien.
Sommige daarvan zijn uiterst
schadelijk en vragen om een
snel oordeel plus advies van een
boom verzorger. Andere zijn juist
heel nuttig voor de boom en
weer andere hebben niets met de
boom te maken. De folder
Bomen Paddestoelen geeft
een eerste overzicht van de rol
van schimmels bij bomen.
Wie meer wil weten of zich zor
gen maakt, belt een boomverzor
ger (adressenoverzicht is bij de
Bomenstichting verkrijgbaar) of
bestelt het boekje Houtrot in
Bomen.
Voor meer informatie over de
folders, kan contact worden
opgenomen met de
Bomenstichting, tel. (030)
2340778.
Het Comité Anti
Stierenvechten vraagt in
een brief aan alle Spaanse
bisdommen hun invloed
aan te wenden om een einde
te maken aan de gruwelijke
stierenmishandelingen in
Spanje. Aanleiding voor de
actie is een uitspraak van
het Nederlandse Rooms
Katholieke Kerkgenoot
schap (RKK), dat onlangs
aan het Comité Anti
Stierenvechten meldde:
'Dieren nutteloos laten lij
den of hun leven verspillen
is in strijd met de menselij
ke waardigheid'.
Helaas stelde het RKK ook vast
dat het geen nadere uitspraken
kan en wil doen, omdat het de
gewoonte is om niet over gebrui
ken van andere bisdommen te
oordelen. Voor het Comité was
dat aanleiding om de Spaanse
bisdommen zelf erop aan te spre
ken.
Het Comité Anti Stierenvechten
roept iedereen op mee te doen
aan de actie. Dit kan heel een
voudig, door het versturen van
brieven en kaarten naar de ver
scheidene Spaanse bisdommen.
Jaarlijks worden er in Spanje
vele volksfeesten georganiseerd
ter ere van de plaatselijke
beschermheilige. Tijdens deze
feesten worden vaak stieren mis
bruikt. De stieren worden opge
jaagd en in veel gevallen letter
lijk doodgemarteld. Dit gebeurt
door ze met stenen te bekogelen,
met stokken te slaan en met mes
sen te bewerken. Ook worden
stieren beschoten met pijltjes
waarin spijkers verwerkt zijn. De
pijltjes worden in sommige
gevallen nota bene door nonnen
gemaakt. Andere voorbeelden
van mishandeling zijn het afruk
ken van de staart, het afslaan van
de (zeer gevoelige) hoorns en het
breken van de poten.
De Werkgroep Kerk en Dier
ondersteunt de actie van het
comité. Ook deze organisatie
doet een oproep aan alle Spaanse
bisdommen om hun invloed aan
te wenden een einde te maken
aan het stierenleed.
De kaarten zijn aan te vragen via
(030) 2300093.
Dat kinderen hyperactief
kunnen zijn, weten de
meeste mensen zo langza
merhand wel. Maar dat dit
ook voor volwassenen geldt,
is veel minder bekend.
Hyperactieve volwassenen
leven chaotisch, kunnen
zich slecht concentreren,
raken snel uit balans,
komen steeds in de proble
men. ADHD heet dat offi
cieel, ofwel attention deficit
hyperactivity disorder,
kortweg vertaald als aan
dachtstekort-stoornis.
Korrelatie merkt een groei
in het aantal gesprekken
over dit onderwerp.
'Doodmoe word ik van
mezelf'.
Tot voor kort werd ADHD
gezien als echte kinderziekte,
maar dat idee is inmiddels ach
terhaald. Op dit moment wordt
er van uitgegaan dat de helft van
de kinderen ook als ze volwassen
zijn nog last hebben van ADHD.
Mensen met ADHD zijn erg
druk, onrustig, impulsief en
explosief. Het zijn enkele type
ringen die in veel van de
gesprekken met Korrelatie terug
komen. Vaak leiden ze een chao
tisch leven. Ze maken bijvoor
beeld opleidingen niet af, wer
ken niet lang op é.én plek,
hebben moeite om relaties te
onderhouden. Ze zijn meestal
ook niet bepaald makkelijk in de
omgang, maken ruzie, zijn
agressief of sluiten zich af voor
contact. Er lopen veel dingen
mis in hun leven, ze krijgen er
maar geen controle over. 'Ik ben
een ongeleid projectiel', zei een
beller, 'ik vlieg allerlei kanten
op'. Mensen met ADHD hebben
nogal eens last van depressieve
gevoelens. Om de onrust te
bestrijden gebruiken ze vaak
alcohol, drugs, slaap- of kalme
rende middelen. Een moeder
over haar zoon van 32: 'Z'n hele
leven leunt hij al op ons en op
allerlei middelen, nu vooral alco
hol. Hij kan niet echt zelfstandig
leven.'
Diagnose
De diagnose ADHD is op dit
moment niet helder omschreven.
Er is geen eenvoudige en eendui
dige test waarmee het is vast te
stellen. Bij kinderen is het bij
voorbeeld zo dat huisartsen de
diagnose eerder stellen dan kin
derartsen of psychiaters. Meer
overeenstemming zou nuttig
zijn, want zoals altijd geldt ook
hier dat een goede diagnose een
voorwaarde is voor een goede
behandeling. Sandra Kooij, de
eerste psychiater in Nederland
die zich serieus bezighield met
ADHD bij volwassenen, schat
dat het bij één op de honderd
Nederlanders voorkomt, dus bij
zo'n 150.000 mensen. Omdat er
pas kort aandacht is voor ADHD
bij volwassenen wordt de diag
nose echter nog maar weinig
gesteld, voor zover bekend circa
vierhonderd keer. Wordt het bij
kinderen wel herkend, bij vol
wassenen gebeurt dat zelden.
Verschrikkelijk
ADHD bij volwassenen is een
serieus probleem, waar nog veel
meer serieuze aandacht voor
nodig is. Een moeder zegt over
haar nu volwassen dochter: 'Als
kind was ze al verschrikkelijk.
Ze deed wat ze zelf wilde, nie
mand kon tegen haar op.' Iemand
die zelf ADHD denkt te hebben:
'Ik word overal uitgekotst en
geef de mensen eens ongelijk. Ik
ben ook niet om uit te staan.
Maar ik heb dat niet in de hand,
ik zou het zelf ook anders wil
len.' Het is triest dat veel mensen
zichzelf door hun ongecontro
leerde gedrag in de problemen
brengen, terwijl hulp wel dege
lijk mogelijk is. Door het volgen
van een aantal leefregels en
eventueel het gebruik van medi
cijnen kunnen veel problemen
worden opgelost of voorkomen.
Om mensen ook daadwerkelijk
te kunnen helpen, zal de totale
hulpverlening beter ingesteld
moeten raken op ADHD bij vol
wassenen. Bovendien zal er meer
gespecialiseerde hulp moeten
komen. Want op dit moment
geldt nog: er is veel vraag naar
hulp, maar er is weinig aanbod.
Voor meer informatie over
ADHD kan contact worden
opgenomen met Korrelatie
(0900) 1450.
Korrelatie is iedere werkdag
bereikbaar van 9.00 tot 22.00 uur
(30 cent per minuut).
Met 2,3 miljoen katten in
Nederland is het niet
vreemd dat er met een
schuin oog naar het milieu
wordt gekeken. Huis
houdelijk afval bestaat
namelijk voor een groot
deel uit kattenbakvulling.
Composteren van kattenbakvul
ling levert dan ook een wezenlij
ke bijdrage aan de afname van de
afvalstroom. Gelukkig zijn er in
Nederland zo'n twintig merken
kattenbakvulling op de markt
met Milieukeur. Milieukeur is
het keurmerk voor milieukwali
teit en geeft de zekerheid dat de
kattenbakvulling met een gerust
hart bij het Groente-, Fruit- en
Tuinafval (GFT-afval) mag.
Kattenbakvulling met Milieu
keur bestaat voornamelijk uit
bij- en afvalproducten, zoals
geperste houtvezels, houtkorrels
of geperst papierslib. Hiervoor
zijn geen nieuwe grondstoffen
nodig en bovendien is de katten
bakvulling volledig composteer
baar en mag bij het GFT-afval.
Dit is dus dubbel zo goed voor
het milieu.
Let op: alleen kattenbakvulling
waar het logo van Milieukeur op
staat mag bij het GFT-afval.
Naast eisen voor de composteer
baarheid zijn bij kattenbakvul
ling met Milieukeur ook eisen
gesteld aan de vochtopname, het
stofgehalte en de korrelgrootte.
Milieukeur is het betrouwbare
keurmerk dat alleen mag worden
afgebeeld op consumentenpro
ducten die voldoen aan hoge
milieueisen die door Stichting
Milieukeur zijn opgesteld.
Stichting Milieukeur is een onaf
hankelijke organisatie waarin
vertegenwoordigers deelnemen
van consumenten- en milieuor
ganisaties, producenten, detail
handel en overheid. De
Milieukeureisen betreffen de
gehele levensketen van het pro
duct; van grondstof, fabricage,
verpakking en gebruik tot en met
de afvalfase.
Er zijn steeds meer producten
met Milieukeur te koop. Op het
moment varieert dit van onder
meer linoleum, schrijfpapier en
Meer dan 99% van alle landdie
ren leeft onder de grond. In een
vingerhoed gevuld met aarde,
zitten bijvoorbeeld al gauw twee
miljoen microscopisch kleine
zweephaardiertjes. Ook iets gro
tere dieren leven in enorme aan
tallen onder de grond. In een
kuub aarde zitten onder andere
drie miljoen draadwormpjes,
300.000 mijten, 150.000
springstaarten, 1.000 insecten,
250 regenwormen en 150 slak
ken!
Onder de grond zijn dieren
onvindbaar voor de meeste
rovers. Ze drogen er niet zo snel
uit en te koud of te warm is het
er ook niet. Het is er dus veilig
en goed toeven, leder dier heeft
zijn eigen graaftechniek, afge
stemd op de grond waarin hij
graaft. Graven in rul zand stelt
andere eisen dan graven in kei
harde grond. Sommige dieren
zijn net graafmachines, andere
moeten het vooral hebben van
hun werklust. Maar graven doen
ze allemaal: mol, veenmol en
naakte molrat, mier, das en aard-
varken...
Sommige dieren verdwijnen
alleen onder de grond in perio
des die extra risico met zich
meebrengen, voor henzelf of
voor hun jongen. Een longvis
bijvoorbeeld kruipt in de droge
tijd weg in de modder, een kik
ker graaft zich in om te overwin
teren en een ijsvogel maakt een
hol als hij gaat broeden.
Sommige rupsen kruipen in de
grond als ze zich gaan verpop
pen, terwijl miereneters alleen
een hol graven om 's nachts in te
slapen. Naast deze 'gelegen
heidsgravers' zijn er ook de
echte specialisten. Graven is hun
lust en hun leven. Sommige
brengen zelfs hun hele bestaan
ondergronds door. Over al die
dieren, van gelegenheidsgraver
tot superspecialist, gaat de Zoo
Informatie 'Gravers'.
'Gravers' verschijnt in de reeks
Zoo Informatie van het Noorder
Dierenpark. De ruim 60.000
abonnementhouders van het
park krijgen het gratis toege
stuurd. Geïnteresseerden kunnen
het boekje bestellen door fl. 12,-
over te maken op giro 927586
ten name van het Noorder
Dierenpark, onder vermelding
van 'Gravers'. Het boekje is ook
verkrijgbaar in de souvenirwin
kel van het park voor fl. 8,50.
Voor meer informatie kan con
tact worden opgenomen met het
Noorder Dierenpark, tel. (0591)
618800.
Het Rotterdamse theatersport
team 'Pluk de Dag' is zondag 3
oktober in Nijmegen
Nederlands Kampioen gewor
den. 'Pluk de Dag' bestaat uit
een team van dertien spelers,
waarvan er vier namens de ver
eniging aan de NK deelnamen:
Roel Pot (bekend als presenta
tor bij TV Rijnmond), Richard
Rolling (grafisch vormgever)
en de striphelden Max en Edt
(in het dagelijks leven beter
bekend als Michel Verheijden
en Erik Kuperus, beide impro
visatie-cabaretier).
Theatersport is weliswaar nog
niet zo'n bekend fenomeen,
maar Nederland telt toch maar
liefst zestig theatersportvereni
gingen. Theatersport laat zich
het best omschrijven als een
mengeling tussen cabaret en
toneel en onderscheidt zich
van vele andere vormen van
kleinkunst door de improvisa
tie, die het sleutelwoord is. De
spelers laten zich leiden door
het publiek dat actief aan de
voorstelling kan deelnemen
door het geven van suggesties.
Een theatersportwedstrijd
wordt gespeeld door twee
teams van vier personen. Deze
teams dagen elkaar uit tot het
spelen van korte scènes die ter
plekke worden bedacht en
tegelijkertijd gespeeld dienen
te worden. Suggesties uit het
publiek dienen als uitgangs
punt en vervolgens maakt het
publiek er weer een sport van
om de spelers in -op het eerste
gezicht- onmogelijke situaties
te dwingen, die vaak hilarische
scènes tot gevolg hebben.
De kersverse kampioen 'Pluk
de Dag' speelt iedere maand in
het Rotterdamse Theater 't
Kapelletje aan de Van der
Sluijsstraat. De avondvullende
voorstellingen -dit jaar nog op
10 november en 9 december-
begint om 20.30 uur en het
theater opent de deuren om
20.00 uur. De toegang bedraagt
een tientje.
schoenen tot aardappelen en
appels.
De meeste supermarkten en die
renspeciaalzaken in Nederland
verkopen kattenbakvulling met
Milieukeur.
Het aantal tweeverdieners neemt
toe en daarmee de vraag naar
goede kinderopvang. De capaci
teit van kinderopvang schiet ech
ter tekort. Met extra gelden van
de overheid wordt het aantal
plaatsen de komende jaren fors
uitgebreid. Maar het zal nog
enige tijd duren, voordat aan de
grote vraag kan worden voldaan.
Van de bestaande vormen van
kinderopvang wint 'gastouder-
opvang' de laatste jaren sterk aan
populariteit. Een belangrijke
reden daarvoor zijn de flexibele
opvangtijden. Met de start van
het nieuwe schooljaar stromen
bij de regionale gastouderbu
reaus van bemiddelingsbureau
Hop Marjanneke de aanvragen
binnen. De zoektocht naar
geschikte gastouders is begon
nen.
Gastouderopvang is een vorm
van kinderopvang die inspeelt op
de huidige tendens van flexibili
sering van de arbeid. De opvang
kan worden aangepast aan wis
selende werktijden of volcontinu
roosters. Werkende ouders (de
vraagouder) zijn zodoende niet
gebonden aan vaste openingstij
den.
Een gastouder vangt één of meer
kinderen in eigen huis op. De
gastouder bepaalt zelf welke
dagen en tijden. Vanzelfsprekend
is een vereiste dat een veilige,
vertrouwde omgeving wordt
geboden. Voor de opvang van
een kind ontvangt een gastouder
circa zes gulden per uur. Door
gunstige fiscale regelingen die
voor gastouderopvang van toe
passing zijn, is liet doorgaans
probleemloos mogelijk tot circa
25 uur per week te werken, zon
der inkomstenbelasting te beta
len.
Hop Marjanneke is een advies-
en bemiddelingsbureau op het
gebied van bedrijfsgerichte kin
deropvang, waaronder gastou
deropvang. De eigen gastouder
bureaus van Hop Marjanneke,
die verspreid zijn over het hele
land, bemiddelen tussen vraag-
ouders en gastouders. Bovendien
kan een gastouder een beroep
doen op professionele onder
steuning vanuit het gastouderbu
reau, er zijn gastouderbureaus in
de regio's Noord-Holland, Zuid-
Holland, Brabant en Utrecht
(half oktober).
Meer informatie over gastouder
opvang: Gastouderbureau Hop
Marjanneke, tel. (079) 361 90 51
of (015) 262 27 61.
Actie moet eind maken aan stierenleed
Jaarlijks worden er in Spanje vele volksfeesten georganiseerd waarbij vaak stieren worden misbruikt
'Doodmoe word ik van mezelf'
Bij kinderen wordt ADHD wel herkend, bij volwassenen gebeurt dat zelden.
Foto: Lcunis Vertinde
Vulling voor de milieubewuste kat
MM
WÊÊÊ^Ë
Mi
