Dé virtuele hangplek voor en door jongeren
i
Stephen King-pols
Europakaravaan maakt
jongeren actief tijdens EK
JONG
Tijdelijk gewerkt en
teveel loonbelasting betaald?
Expositie 'Jong!in Schielandhuis
in
10 - 1041
Omdat de jongerensites die op het internet te vinden zijn
veel te veel de commercie bedienen besloten de jeugdige
bedenkers van www.inspace.nl zelf het initiatief te nemen.
Er moest een website komen voor, en vooral ook door, jon
geren, bedacht de 18-jarige Chaim Fetter anderhalf jaar
geleden samen met wat vrienden. Het leek ze een goed idee
om de Nederlandse jeugd over de hele wereld bij elkaar te
brengen op een zo vruchtbaar mogelijke voedingsbodem.
Anderhalf jaar verder is van de oorspronkelijke vrienden
club weinig meer over, want zo'n project vraagt doorzet
tingsvermogen en huiswerk en vriendinnetjes kunnen pro
fessionalisme flink in de weg zetten. Toch lijken de inspan
ningen van de Eindhovenaar beloond, want met een
complete nieuwe staf van zo'n 25 medewerkers afkomstig
uit het hele land, waaronder een echte striptekenaar
(Maarten Janssen van onder meer Donald Duck), staat
www.inspace.nl op het punt te openen.
Nog niet alle 'velden' zijn werk
zaam, maar op de pagina is al
aardig wat te beleven. Op de
'virtuele hangplek' kunnen jon
geren in de leeftijd van twaalf tot
twintig jaar chatten, berichten,
verhalen, gedichten of tekenin
gen plaatsen en geheime liefdes
mailen, ofwel op allerlei wijzen
hun stem laten horen en naar
elkaar luisteren. Een aantal vaste
rubrieken, geschreven door de
groep redactionele medewerkers,
die handelen over onder meer
film, muziek, uitgaan en games,
maken de site compleet.
Het construeren van een werkba
re pagina, met minimaal onder
houd die er ook nog goed uitziet,
bleek een omvangrijke klus.
Fetter, die naast zijn HAVO-
opleiding als bijbaantje websites
ontwerpt voor bedrijven, is er
zelf aardig bedreven in, maar
vooral het interactieve aspect
vraagt specialistische kennis.
'Technische medewerkers zijn
dan ook van harte welkom', stelt
hij.
Het grote verschil met de pagi
na's voor jongeren die tot nog toe
op internet zijn te vinden is,
behalve het ontbreken van verve
lende reclamebanners, dat de
onderwerpen optimaal op jonge
ren zijn toegespitst. Ze worden
immers door de jeugd zelf
bedacht. Chaim: 'Wij willen
alles w^t jongeren maar interes
seert op de site. Een computer
pagina, een pagina over school
waar je uittreksels en spiektips
kunt krijgen of de ervaring met
je lerares kwijt kunt. Maar ook
een cupidopagina waarmee je je
geheime liefde kunt e-mailen.'
In de aanloopfase heeft
www.inspace.nl al 30.000 bezoe
kers mogen ontvangen. De offi
ciële opening werd voortdurend
verschoven omdat bij het const
rueren steeds weer verbeteringen
mogelijk bleken en nieuwe
ideeën boven kwamen drijven.
Zo is de sportpagina inmiddels
vervangen door een uitgaanspa-
gina, want volgens Fetter bleek
internetjeugd niet in sport geïn
teresseerd. Maar ook de vormge
ving beleeft inmiddels zijn derde
editie. Die is toevertrouwd aan
striptekenaar Maarten Janssen,
een van de weinige 'oudere jon
gen' die zijn bijdrage levert
Janssen was meteen enthousiast
en noemt het een 'goed plan'.
'Van alleen eendjes, Bambi's,
Stampertjes en lenteweides teke
nen kun je heel chagrijnig wor
den. Hier kan ik meer op kwijt',
motiveert hij zijn vrijwillige
medewerking. 'Het goede aan
het plan is dat we de beste site
voor de jeugd willen maken.
Chaim wil vooral voor zijn leef
tijdsgenoten een te gekke plek
maken, een hangplek. Een start
punt voor jeugdige Hollanders
all over the world als begin voor
de zoektocht op internet.' Ook
het geven van 'een veilige plek'
aan de jeugd op internet bekoort
hem. 'De jeugd had geen eigen
plek. De enige plekken die er
zijn worden door marketing en
reclame mensen in elkaar
gedraaid.' Inspace heeft wel met
een aantal van die bedrijven con
tact gehad bij de zoektocht naar
programma's of machines die
nodig waren voor de afwijkende
ideeën voor hun site.
Die bedrijven waren volgens
Janssen overigens 'zwaar onder
de indruk' van de prestaties van
deze enthousiastelingen.
Janssen: 'Deze mannekes komen
met een computer onder de arm
een kantoor binnen, gooien hem
open en gaan echt met schroe
vendraaiers in de hardware lopen
peuren, totdat hij het naar hun
wens wel aardig doet. Mannekes
van vijftien, zestien, zeventien
jaar. Dan sta ik ook met grote
ogen te kijken.'
De verwachtingen van de stripte
kenaar: 'Het is begonnen als
geklooi voor onszelf. We hopen
dat het een gangbare site wordt
waar de jeugd graag heen gaat,
maar wat het moet worden weet
ik niet. Het kan elke week weer
anders zijn, de jeugd is zo flexi
bel als maar zijn kan.'
Dat internet leeft bij deze gene
ratie staat volgens hem buiten
kijf: 'Mijn indruk is dat iedereen
bij de jongeren met internet
bezig is. In het begin alleen rijke
lui's kinderen, maar tegenwoor
dig is het, buiten school en vaste
verplichting, na de gsm de
belangrijkste bezigheid. Mij lijkt
het te gek om de jeugd samen te
krijgen op onze site.'
^0
door PAUL VAN SCHAIK
De 'Stephen King-pols' is een
nieuw medisch verschijnsel,
geïntroduceerd door Rudolf
Noble, een arts uit San
Fransisco. De symptomen zijn:
pijn in de pols en een zwakke
grip van de hand.
Toen een van Nobles patiënten
met deze klachten kwam bleek
dat ze drie nachten achter elkaar
in een 702 pagina's tellend boek
van de schrijver had gelezen. De
klacht was ontstaan doordat ze
het boek terwijl ze in bed zat te
lezen, al die tijd in een hand had
gehouden. Stephen King heeft
toestemming gegeven om zijn
naam te lenen aan de kwaal.
Behandeling van de kwaal: Een
dag of twee niet lezen en bij
dikke boeken af en toe van hand
wisselen.
Jongeren onder de 28 jaar die
vorig jaar tijdelijk hebben
gewerkt kunnen in sommige
gevallen te veel betaalde loonbe
lasting terugvragen. Dat kan met
het papieren Tj-biljet dat speci
aal voor jongeren is bestemd.
Maar het is nu ook mogelijk om
het Tj-biljet van internet te
downloaden.
Als je een tijdelijke baan hebt,
betaal je soms te veel belasting.
Dit komt omdat de berekening
van de loonbelasting en premie
heffing gebaseerd is op een heel
jaar, terwijl je maar een deel van
het jaar werkt. Dat je bij een tij
delijke baan soms te veel belas
ting betaalt komt omdat de loon
belasting en premieheffing
gebaseerd zijn op een jaarter
mijn. Indien je korter werkt,
betaal je naar verhouding dus te
veel loonbelasting. Daarnaast
kan een werkgever niet met alle
persoonlijke omstandigheden
rekening houden wat fiscale
gevolgen kan hebben.
Jongeren tot 28 jaar kunnen
teveel betaalde loonbelasting via
het papieren Tj-biljet terugvra
gen. Teruggave is mogelijk vanaf
27 gulden. Het Tj-biljet kun je
gratis aanvragen bij de
Belastingdienst Bestellijn: 0800-
0043, zeven dagen per week, 24
uur per dag. Heb je een pc, dan
vind je het misschien makkelij
ker om de elektronische versie
van het Tj-biljet te downloaden
vanaf de speciale jongerensite
van de Belastingdienst:
www. belastingdienst, nl/jongeren
Dan regel je je teruggave met
een paar klikken van de muis.
Dat is nóg makkelijker.
Wil je direct al weten of je voor
teruggave in aanmerking komt
en op welk bedrag je eventueel
recht hebt? Kijk dan op de
dezelfde site of bel 0800-0543.
In beide gevallen rekent de com
puter uit of je iets kunt verwach
ten en zo ja: hoeveel. Verzamel
van tevoren wel alle gegevens
die hiervoor nodig zijn, zoals de
jaaropgave van je werkgever,
Studiefinanciering of de Sociale
Dienst.
Een reizende karavaan trekt tij
dens het EK in Rotterdam langs
vijftien pleinen om cultuur en
sport te bieden aan jongeren.
Met voetbal, basketbal, street-
dance en skate wil de
Europakaravaan, die in opdracht
van dienst Recreatie Rotterdam
wordt georganiseerd door orga
nisatiebureau De Denkindustrie,
op wijkniveau sportdeelname
stimuleren en draagvlak voor het
EK creëren.
De karavaan doet van 11 tot en
met 21 juni tijdens het Europees
Kampioenschap elke dag een
ander plein aan, waar toernooien
basket- en voetbal worden
gespeeld en clinics worden
gegeven waarmee jeugd enthou
siast gemaakt wordt voor sport
en culturele activiteit. Hiermee
worden minder bekende sporten
als flagbal en robe skipping
gepromoot, maar vindt ook wer
ving plaats voor frisbee, skaten,
skeeleren, vechtsporten, beach-
vollybal en klimsport.
Met mediashow Villa
Rotterdamma, naar voorbeeld
van het sportprogramma Barend
en van Dorp tijdens de WK in
Frankrijk, kunnen wijkbewoners
in een 'studio' op de pleinen hun
mening over sport of bewegen
geven.
De jongerencultuur in het
laatste decennia van de
twintigste eeuw kende meer
variatie en kortere levens
duur van stijlen dan die
van de jaren ervoor. In de
tentoonstelling 'Jong!', die
gaat over jongeren van 1950
tot 2000, is voor de groep
dan ook een aparte plek
gereserveerd. In het
Historisch Museum
Rotterdam hangen tot en
met 7 mei hangen veertig
portretten, die het grote
aantal stijlen tonen waaruit
de Nederlandse jeugd te
kiezen had.
Niet alleen heeft het aantal sub
culturen in dit tijdperk een enor
me vlucht genomen, ook binnen
de 'cultuurtjes' wisselden de
codes snel. De commercie fun
geerde daarbij als aanjager. De
keuze voor een fototen
toonstelling paste volgens initia
tor kostuumhistorica Sjouk
Hoitsma het best bij deze meer
op uiterlijk gerichte stromingen.
Stilistes Isis Vaandrager en Elly
Uytenbroek selecteerden en
interpreteerden naar eigen
inzicht, waarna Ari Versluis foto
grafeerde. De hippe jeugd van de
divers, maar met meer achter
grond per stijl. In mei wisselen
de tentoonstellingen van muse
um en in oktober worden de twee
samengevoegd in het Limburgs
museum.
Voor elk jaar in de jaren negentig
presenteert 'Jong!' in het
Schielandhuis vier types die
staan voor stromingen die in dat
jaar zijn opgekomen. Volgens
Hoitsma is deze vorm passend
'omdat in de jaren 90 styling en
het bekijken van groepen door
de commercie heel belangrijk
is'. Hoitsma: 'Het aanbod is zo
ontzettend groot en er wordt ont
zettend op de jongeren gelet.
Skaters droegen bijvoorbeeld
wijde kleding, broeken met lage
kruisen. Uit een praktische inge
ving, omdat de bewegingsvrij
heid van pas komt bij het spor
ten. Dat wordt in die groep
gecultiveerd, maar al heel snel
zitten daar grote bedrijven
bovenop die kleding produceren
die dicht ligt bij wat skaters dra
gen. Vervolgens wordt het ook
door niet-skaters gedragen en is
het ineens mode geworden.' Dat
gebeurde volgens haar in vorige
decennia ook wel, maar in min
dere mate en minder snel.
Snel
Isis Vaandrager legt uit dat, met
uitzondering van de skaters, de
jongerenstijlen zijn geïnspireerd
op muziek. Vooral videoclips
hebben volgens haar een enorme
invloed gehad. Samen met Ellie
Uyttenbroek heeft ze zich een
jaarlang in tijdschriften en oude
televisieprogramma's verdiept
om tot deze selectie te komen.
Ook achterliggende drijfveren
zijn daarbij in ogenschouw
genomen. 'Een kenmerk van de
jaren 90 is dat alles snel moest.
Binnen elke stijl werd ook weer
snel ontwikkeld en er waren ook
veel meer stijlen dan in de jaren
80', stelt Vaandrager.
Het snel wisselen van stijl heeft
volgens haar niets met opper
vlakkigheid te maken. 'Waarom
zou het geloofwaardig moeten
zijn. Een jongen van zestien wil
het gewoon naar zijn zin hebben.
Vragen naar geloofwaardigheid
doen ouderen. Jongeren willen
zich onderscheiden met kleding
en opvallen. Niet meelopen,
maar ook niet buiten de groep
vallen. Als je op school zit en je
bent een outcast word je altijd
gepest. Dus willen ze misschien
eerder opvallen, leuk, stoer en
hip zijn, dan dat ze een bepaalde
stijl kiezen waar ze aan vastzit
ten.'
Waarom
Hoewel stijlen van,voor 1990,
die parallel zijn blijven bestaan,
evengoed tot de keuzemogelijk
heden behoorden zijn ze in de
tentoonstelling achterwege gela
ten. Een uitzondering is een pun
ker, de enige geportretteerde die
niet gestyled is. Isis: 'Deze pun
ker moest er gewoon op, want
het is een teken van de tijd dat
een jongen van 16 jaar er in 1998
gewoon zo bijloopt
Bladerend in het gastenboek
stuit Isis op kritiek. 'Je komt
niets te weten over het wat en
waarom', leest ze op. 'Deze
begrijpt het niet. Dat is nou juist
onze keuze geweest. Willen
weten over het waarom is een
opmerking van iemand die naar
een museum gaat met het idee
hier iets te leren. Misschien is
onze tentoonstelling iets te
autonoom voor sommige men
sen. Het gaat hier puur om de
presentatie 'hoe zag het eruit'.
Het is geen antropologisch ver
slag.'
Enige uitleg wordt overigens wel
gegeven in een boekje dat bij de
tentoonstelling hoort, waarin alle
geportretteerde jongeren hun
eigen contactadvertentie hebben.
Meer uitgebreide informatie is te
lezen in het boek 'Jong!, Jong
erencultuur en stijl in Nederland
1950-2000', van Kitty de Leeuw,
Sjouk Hoitsma, Ingrid de Jager
en Peter Schonewille, dat ter
gelegenheid van de tentoon
stelling is verschenen.
jaren 50 tot en met de 80 wordt
in het Drents Museum in Assen
met attributen, privéverzamelin-
gen, kleding, plakboeken, pop
pen en vitrines met collecties
benaderd. In verhouding minder
loods
Snelheid en variatie domineerden
jongerencultuur in de jaren negentig
Isis Vaandrager
foto's: LEUNIS VERLINDE
