SCHIEDAM
Al zeventien jaar burgemeester metdrive
HET NIEUWE STADSBLAD
WOENSDAG 26 SEPTEMBER 2001 39 - 1441
door Wim Schelberg
SCHIEDAM - Reinier
Scheeres is sinds 1984 bur
gemeester van Schiedam.
Hij kwam tijdens zijn studie
bedrijfskunde aan de Eco
nomische Hogeschool in
Schiedam terecht. Een
vriend wees hem op een
leegstaand huisje in de
Zwaansteeg, dat snel werd
verruild voor de studenten
kamer in het Rotterdamse.
De politiek maakte toen
nauwelijks deel uit van zijn
leven. Scheeres: 'Ik heb
voor die tijd geloof ik één
keer gestemd'.
We schrijven 1968. De bekend
heid met Schiedam liet nog veel
te wensen over. Tot in Schiedam
de afdeling van D'66 werd opge
richt. Scheeres: 'Daar zochten ze
mensen voor. Het was een goede
manier om de mensen en de stad
te leren kennen. Dus heb ik me
aangemeld'. Een initiatief van
D'66, PvdA en PPR om de
krachten te bundelen in een
nieuwe progressieve volkspartij
leidde ertoe, dat Scheeres ook in
contact kwam met de PvdA.
'Daar zaten veel mensen met
wie ik goed overweg kon. Ook
de politieke ideeën spraken me
aan, dus ik ben daar eigenlijk
min of meer blijven hangen'. De
Progressieve Volkspartij strand
de; Scheeres' lidmaatschap van
de PvdA niet.
In 1974 werd hem gevraagd op
de lijst te komen voor de ge
meenteraad en in 1975 werd hij -
geheel onverwacht - wethouder.
Een conflict over de koers aan
gaande ontwikkelingen in de
binnenstad en het als gevolgd
daarvan terugtreden van toen
malig wethouder Bolmers was
daarvan de oorzaak. Scheeres:
kassen, terwijl je ze graag in de
stad of de regio zou houden'.
Het gebrek aan ruimte biedt ook
mogelijkheden. Eén daarvan is
het toerisme. 'Ik denk dat we
wat dat betreft grote kansen heb
ben. Die hebben we overigens
lang niet onderkend'. Vaak zijn
bezoekers verbaasd over wat
Schiedam te bieden heeft. Het is
een stad met een verhaal; een
stad met molens, musea en mo
numenten. En met voldoende
mogelijkheden op en om het wa
ter. Scheeres: 'Daardoor zijn we
zelf ook een beetje wakker ge
worden. Het is heel lang zo ge-
wel kunt zeggen dat ze hun tijd
vooruit waren. Het was niet al
leen een kwestie van houden wat
je hebt. Dat kan ook niet, want
een stad is een organisch geheel.
Maar sommige dingen moet je
inderdaad koesteren. Het idee
om die structuur te handhaven
en zoveel mogelijk ervan over
eind te houden, was op zich
goed'. Zonder toerist geen toe
risme. 'Jammer is dat door het
nog tegenvallende bezoek aan de
stad door toeristen, ook de be
zoekersaantallen in de musea te
genvallen. Aan de waardering
ligt het niet, maar het zou meer
wel degelijk inspraakavonden
geweest. Maar misschien had je
wat meer uit de kast moeten ha
len. Misschien had je mensen
meer tegemoet moeten komen.
Achterafmoet je wel constateren
dat daar een heel grote hobbel
ligt'. Dat heeft er volgens
Scheeres uiteindelijk toe geleid
dat het ziekenhuisbestuur be
sloot het besluit te nemen, voor
Holy te kiezen.
Toch is het opvallend dat vaak
het aantal hobbels omgekeerd
evenredig groot aan de hoeveel
heid communicatie is. Want ook
de herstructurering van wijken
als Groenoord en met name
Nieuwland zijn voor bewoners -
als direct betrokkenen - ingrij
pend. Toch lijkt daar minder
weerstand te zijn. Scheeres: 'Dat
is ook zo. Dat moet je erkennen
en onderkennen.
Bij elke verandering die je wil
aanbrengen in een stad, moet je
mensen die daar leven de gele
genheid geven om er het hunne
van te vinden'. Dat volgens de
burgervader niet alleen omdat
mensen daar recht op hebben:
'Maar ook omdat je anders ge
woon tegen problemen oploopt.
Het is zinloos om dingen te ver
anderen die mensen niet willen.
Uiteindelijk is een stad er voor
zijn inwoners. Dus je moet altijd
proberen zo goed mogelijk met
alle betrokkenen te communice
ren en als ze met goede ideeën
komen ook niet aarzelen om die
over te nemen en je eigen ideeën
bij te stellen'. Dat kost volgens
Scheeres veel energie en man
kracht, maar in een aantal geval
len moet daar nog meer energie
in gestoken worden. Dat is ge
beurd in de aanzet tot de her
structurering van Nieuwland en
in de beginfase van de vernieu
wingen aan het Stationsplein. En
het gebeurt bij de aanleg van
'Dat was wel even schrikken
want ik had geen flauw idee wat
dat inhield, wethouder zijn'. Na
wat gesprekken heeft Scheeres
die uitdaging aangenomen. 'En
daarvan heb ik nooit spijt ge
had'.
Kansen
Want Schiedam biedt voldoende
kansen, maar heeft ook zorgen.
Eén van die punten van aanhou
dende zorg vormt de scheep
vaartindustrie. Een ander pro
bleem is de oppervlakte van
Schiedam. 'Op het ogenblik zit
ten we alweer in een situatie
waarin de grond op is voor be
drijven. Het is echt woekeren
met de ruimte'. Om Schiedam
economisch draaiende te houden
is dus gedeeltelijk een andere
koers nodig. Herstructurering is
noodzakelijk, via het Meeijaren-
Ontwikkelings Plan en het Gro-
teSteden Beleid. Scheeres: 'Pro
jecten die Schiedam hard nodig
heeft om er meer werkgelegen
heid bij te krijgen. Je ziet dat be-
L drijven die groeien moeten ver
weest dat het eigenlijk een beet
je taboe was om trots te zijn op
de jeneverhistorie. Dat droeg je
niet uit als iets moois, of iets bij
zonders voor Schiedam. Op een
gegeven moment is die trots toch
ontwaakt - en hij groeit nog
steeds. Daar moeten we gebruik
van maken'. Dat gebeurt inmid
dels volop met molens, fluister
boten, de Korenbeurs en het ge
distilleerd museum. Er zijn,
kortom voldoende elementen
aanwezig om de jeneverindustrie
van vroeger in de stad te laten
zien, stelt Scheeres.
'Wat we eigenlijk missen is de
verbindende schakel waarmee je
de samenhang duidelijk kunt
maken'.
Afbraak
Hebben daarmee de voorvech
ters van de nu gesloopte Bran-
dersbuurt gelijk gekregen?
Scheeres: 'Bestuurders toen
hadden overwegingen die bij de
tijd pasten. Maar ik denk dat je
van de mensen die zich tegen de
afbraak te weer hebben gesteld
bekend moeten zijn'.
De beperkte stedelijke ruimte
heeft ook gevolgen voor de be
woners van Schiedam. Er is re
gelmatig wat 'op de schop'. Dat
kan gaan om gehele wijken, zo
als Nieuwland. Dat kan gaan om
gedeelten van de stad, zoals de
plannen van Seinpost voor onder
meer de Hoogstraat en de komst
van TramPlus en metro met in
het kielzog ervan de vernieuwin
gen op het stationsplein. Dat
leidt wel eens tot problemen. Ac
tueel is het ziekenhuis. Ook dan
lijkt communicatie het sleutel
woord. Scheeres: 'Wat toen on
voldoende in beeld was, is hoe
de omgeving erop zou reageren.
Het is niet goed gelukt om men
sen op andere gedachten te bren
gen, noch van de kant van de ge
meente en noch van de kant van
het ziekenhuis. Je kunt dan ach
teraf zeggen: er had beter ge
communiceerd moeten worden.
Misschien is dat ook wel zo. Ik
zal de laatste zijn om te zeggen
dat het daar niet aan gelegen
heeft. Het is niet zo dat er niet
gecommuniceerd is, want er zijn
TramPlus. Uiteindelijk geen ge
luid zonder tegengeluid. 'Je
moet dat wel tijdig onderkennen
en je moet bereid zijn om daar
energie in te steken. Dat geldt ei
genlijk voor alles wat je doet in
een stad'.
Processen
Communicatie is dus cruciaal.
Dat geldt a fortiori voor de com
municatie binnen het ambtena
renapparaat en de gemeenteraad.
Ook daar vinden herstructure
ringen plaats en zijn - na een
zelfanalyse - afspraken gemaakt
voor een andere koers. Verande
ringen voor de gemeentelijke or
ganisatie hebben als geestesva-
der de nieuwe gemeentesecreta
ris Piet Buytels. Veranderingen
in de raad tekenen zich af als ge
volg van de bezoeken van de
Commissie Brinkman. Scheeres:
'Gelukkig heeft de gemeente
raad zich dat aangetrokken. Er is
heel intensief over een aantal
processen gesproken en ik ge
loof dat je kunt zeggen dat het
merkbaar is; dat er een aantal
dingen veranderd zijn. Brink
man merkte dat ook op. De uit
daging ligt ook nog voor ons.
Het zal nog een hele toer worden
voor de organisatie, maar ook
voor de raad en de mensen in de
stad, om het tempo erin te hou
den. Je moet steeds de uitdaging
blijven zien en daarvoor moet
natuurlijk steeds geld beschik
baar zijn'. En je moet erin gelo
ven. 'De Schiedammer gelooft
steeds meer in zijn stad, heb ik
het idee', aldus Scheeres. 'Maar
naarmate er meer gebeurt zie je
ook dat mensen er meer in gaan
geloven'. Getuige bijvoorbeeld
initiatieven als Schiedam-Vlaar-
dingen Promotie.
Uitstekende bereikbaarheid kan
daarin bijdragen. Dat geldt ook
voor Schieveste. Scheeres: 'Eén
van de dingen die we met Schie-
Veste willen gaan doen, is ge
bruik maken van de HSL-lijn,
ondanks het feit dat die Schie
dam niet aandoet'.
Wellicht dat een recent in de
Rotterdamse gemeenteraad ge
nomen beslissing over grote ver
anderingen aan het centraal sta
tion daarop van invloed kan zijn.
Ook de ligging ten opzichte van
rijkswegen kan voor Schiedam
positief uitpakken. 'SchieVeste
kan een plek worden om mensen
uit de auto en in het openbaar
vervoer te krijgen. De bedoeling
is om er een heleboel faciliteiten
te bundelen', aldus Scheeres. Zo
moet een gebied ontstaan dat
niet alleen gepasseerd station,
maar ook verblijfsgebied wordt,
waar wellicht zelfs een woon
functie kan bestaan. In ieder ge
val geen kantoorpark dat na vij
ven uitgestorven is. Dat zou
kunnen betekenen dat ook hoog
bouw het gezicht van de locatie
mede zal bepalen, inclusief een
gefacelift AMEC-pand. Belang
rijk is dat SchieVeste deel uit
maakt van Schiedam. Dat er een
verbinding blijft met de rest van
de stad. Een verbinding boven
dien, die uitnodigt om de rest
van de stad te verkennen. Schie
Veste kan zeker extra werkgele
genheid en inkomsten genere
ren. 'Je moet dus de mogelijkhe
den van zo'n gebied heel goed
onderzoeken', aldus Scheeres.
Dat houdt ook in dat de hulp van
externe partners nodig is.
Scheiding
Er gaat meer veranderen. Bij
voorbeeld in de formeel-politie
ke verhouding tussen gemeente
raad en college, waar meer
scheiding zal worden aange
bracht. Dat maakt het voor be
woners helderder. In de erf-
pachtregels zoals die op dit mo
ment bestaan, zijn wellicht ver
anderingen te verwachten. Ook
die discussie moet nog gevoerd
worden. Scheeres: 'Die moet je
ook niet uit de weg gaan, maar
het is aan de raad om te bepalen,
wanneer hij gevoerd wordt. Laat
maar helderheid komen over de
te varen koers en laten we dat
verhaal afsluiten met een con
clusie'.
Scheeres: 'Als je een wiel een
maal in beweging zet, hou je het
nooit in je eentje draaiende. We
kunnen als gemeente niet alles
alleen. Er zijn een hoop dingen
waar je de stad - bewoners, be
drijven, organisaties en vereni
gingen - bij nodig hebt. En die
willen heel vaak wel, maar je
moet duidelijk maken watje ver
wacht, je moet het aantrekkelijk
maken om mee te doen en je
moet mensen blijven enthousias
meren. En ik denk dat we er wat
dat betreft nog lang niet zijn; dat
we absoluut meer kunnen berei
ken, door de stad er meer bij te
betrekken. En daar moeten we in
investeren'. De drive om door te
gaan is er bij Scheeres nog
steeds. Ondanks tegengeluiden.
'Er zijn altijd mensen die me lie
ver zien gaan dan komen. Dat
hoort bij het bestuurder zijn. Ik
ben er van overtuigd dat er ook
een heleboel mensen zijn die er
anders over denken'.
Ër zij n altij d mensen die me
liever zien gaan dan komen'
