De huwelijkse staat van Nederland:
LUXE
HET NIEUWE STADSBLAD
DONDERDAG 14 MAART 2002 11 - 1449
door ROB KOKKELINK
Het vrijgezellenbestaan
heeft zo z'n voordelen.
Geen tenenkrommend
'Schat ik kom wat later',
geen opgekropte ergernis
sen over rondslingerende
sokken en een significant
kleinere kans op een gebro
ken hart. Toch zijn de vrij-
gezellen-uit-vrije-wil in de
minderheid. Verreweg de
meeste Nederlanders vin
den de geborgenheid van
een vaste relatie een van de
allerbelangrijkste dingen in
het leven. En de meeste al
leenstaanden, zo u wilt 'al-
leengaanden', hopen bin
nenkort weer iemand aan
de haak te slaan of - leuker
- aan de haak geslagen te
worden. Het huwelijk daar
entegen lijkt verbannen
naar het verdomhoekje. In
Nederland vonden vorig
jaar nog maar twee keer
zoveel huwelijken als schei
dingen plaats. Een op de
vier huwelijken eindigt ten
kantore van een advocaat.
In de jaren zestig was dat
nog een op de tien. Een in
ventarisatie van de 'huwe
lijkse staat' van Nederland.
Een duurzame relatie is voor 85
procent van de Nederlanders een
van de belangrijkste dingen in
het leven. In de loop van de jaren
negentig is dit percentage zo
goed als gelijk gebleven. Man
nen hechten meer aan een vaste
partner dan vrouwen, zo blijkt
uit onderzoek van NFO Trend
box, dat jaarlijks vijfduizend Ne
derlanders aan de tand voelt over
tal van onderwerpen.
Hoewel de Nederlander dus erg
veel belang hecht aan het hebben
van een relatie, is het huwelijk er
sinds 1990 niet populairder op
geworden. Maxima en Willem
Alexander hadden dan ook niet
hoeven te trouwen om hun liefde
voor elkaar kenbaar te maken,
aldus de helft van de Nederlan
ders. Over het algemeen kan
worden gesteld dat men de laat
ste decennia op latere leeftijd
pen. Het besluit tot scheiding is
dan eerder gemaakt.
Scheiden in een flits
In totaal liepen vorig jaar 37.500
huwelijken op de klippen, een
record. En dan zijn de zoge
noemde 'flitsscheidingen' niet
eens meegerekend. Het principe
van zo'n snelle scheiding in een
notendop: sinds vorig jaar kan
een geregistreerd partnerschap
worden omgezet in een huwelijk.
Maar omgekeerd kan ook. Aan
de ontbinding van zo'n partner
schap komt geen rechter te pas.
Wie snel wil scheiden zet het hu
welijk dus gewoon 'even' om in
een geregistreerd partnerschap.
Paren in onmin die kinderen
hebben, zijn aangewezen op de
traditionele methode.
Aardig detail: vijftigers die zijn
gescheiden blijken gemiddeld
intelligenter dan hun hondstrou
we leeftijdgenoten. Bij dertigers
is dat juist andersom, zo stelde
Jaap Dronkers van de Universi
teit van Amsterdam vorig jaar tij
dens zijn afscheidscollege. Hij
heeft wel een verklaring voor de
ze schijnbare tegenstrijdigheid.
Vijftigers met een ongelukkig
huwelijk moesten het scheiden
zelf 'uitvinden'. Om de ingan
gen in de ambtelijke en juridi
sche molen te vinden was veel
intelligentie nodig. Voor de der
tigers lag een scheiding al bij het
begin van het huwelijk voor het
grijpen. Daardoor is het instand
houden van het huwelijk een
grotere uitdaging dan er simpel
weg de brui aan geven. Dat in
standhouden vereist het vermo
gen om meningsverschillen op te
lossen en daar heb je weer her
sens voor nodig, redeneert Dron
kers.
Liever op 2-2-2000
dan vrijdag de 13de
Wie uiteindelijk de Grote Stap
waagt - en dat geldt niet alleen
voor vorstelijke bruidsparen -
prikt niet zomaar een datum. Ne
derlanders trouwen het liefst in
de maanden mei, juni en septem-
tiek (CBS) aan. Bijna de helft
van het aantal huwelijken vindt
dan plaats. In het weekend wordt
er weinig getrouwd, slechts één
procent van de huwelijksvoltrek
kingen vindt op een zondag
plaats. Maandag is de minst pop
ulaire werkdag om te trouwen.
Bijzondere data zijn ook popu
laire dagen om te trouwen. Zo
ken plaats als de twee daarop.
Naast deze populaire trouwdata
zijn er ook data waarop mensen
liever niet in het huwelijk treden.
Vrijdag de dertiende bijvoor
beeld. In 2000 kwam dit één keer
voor, namelijk op vrijdag 13 ok
tober. Op die dag werden onge
veer 550 huwelijken gesloten.
trouwt, vaker kiest voor onge
huwd samenwonen, terwijl het
aantal echtscheidingen stijgt.
Belangrijke 'boosdoener' is de
emancipatie van de vrouw, stelt
het Sociaal Cultureel Planbureau
in het Sociaal en Cultureel Rap
port 2000. Zo is de moderne
vrouw financieel gezien prima in
staat haar eigen boontjes te dop-
I'
ber. Ook begin juli en eind au
gustus vinden veel huwelijken
plaats. Van half juli tot half au
gustus vinden er aanzienlijk
minder huwelijken plaats en ook
in de wintermaanden wordt rela
tief weinig getrouwd.
Vrijdag blijkt een populaire
trouwdag, tonen cijfers van het
Centraal Bureau voor de Statis-
was woensdag 2-2-2000 een
populaire trouwdag met vijf keer
zoveel huwelijken als op een
doorsnee woensdag. Hetzelfde
gold voor dinsdag 22-2-2000
met ongeveer twee keer zoveel
huwelijken als op de dinsdagen
ervoor. Op de schrikkeldag dins
dag 29 februari vonden in 2000
drie tot vier keer zoveel huwelij-
I
Dat is zo'n 300 a 400 minder dan
op de vrijdag ervoor en die erna.
Wie met wie;
wat maakt het uit
Huwelijk of niet, verreweg de
meeste Nederlanders smachten
naar de veiligheid, geborgenheid
en liefde van een duurzame, vas
te relatie, ondervonden de onder
zoekers van NFO Trendbox. Na
een periode waarin alles leek te
kunnen en te mogen, is er vanaf
het midden van de jaren negentig
een tendens zichtbaar waarin
Nederlanders steeds meer zeker
heid zoeken. Zo houdt men bij
voorbeeld steeds minder van ver
anderingen in het leven. In 1990
hield nog 57 procent van de Ne
derlanders van veranderingen in
het leven, in 2001 was dit per
centage gedaald naar 46 procent.
Maar vooral wat betreft de spel
regels binnen een relatie, grijpen
mensen terug op 'oude' normen
en waarden. Begin jaren negen
tig leek het er op dat uitwassen
als vreemdgaan door steeds meer
Nederlanders geaccepteerd zou
den worden. Inmiddels weet men
beter. Ook het aantal mensen dat
vindt dat seks uitsluitend binnen
een vaste relatie thuishoort,
neemt sinds 1997 langzamer
hand weer toe. Deze ontwikke
ling met name zichtbaar onder
jongeren van 16 tot en met 24
jaar.
IJslander losbandiger
dan Nederlander
In Nederland is 56 procent van
de mannen en 58 procent van de
vrouwen het er over eens dat
seks uitsluitend binnen een vaste
relatie thuishoort. Het Europees
gemiddelde is 53 procent. Ne
derlanders zijn wat dat betreft
dus vrij 'conservatief'. Vooral
wanneer Nederlanders vergele
ken worden met Zweden, Finnen
en IJslanders. In deze landen
schijnt seks buiten een vaste re
latie veel minder een taboe te
zijn, aangezien maar eenderde
van de Zweden, Finnen en IJs
landers vindt dat seks uitsluitend
binnen een vaste relatie thuis
hoort.
Hoewel de Nederlander steeds
vaker teruggrijpt naar zekerhe
den en traditionele waarden en
normen binnen zijn of haar eigen
relaties, is Nederland alles be
halve ouderwets wanneer het
gaat om accepteren van verschil
lende relatievormen. Wie met
wie een relatie of een huishou
den vormt doet niet ter zake. Zo
is bijvoorbeeld 60 procent van de
Nederlanders van mening dat het
goed is dat homo's nu met elkaar
kunnen trouwen. Begin jaren ne
gentig was dit nog maar 39 pro
cent.
Partner gezocht!
Alle individualisering ten spijt,
zullen Nederlanders dus ook de
komende decennia kiezen voor
de zekerheid van een vaste rela
tie, in welke relatievorm dan
ook. We zoeken naar een bepaal
de mate van individuele vrijheid
binnen een relatie, maar wensen
wel de zekerheid te hebben altijd
op iemand te kunnen rekenen.
En dit blijkt voor veel Nederlan
ders geen enkel probleem, want
slechts 18 procent vindt dat een
jaar licht gedaald omdat het tota
le aantal twintigers is teruggelo
pen als gevolg van de lage ge
boortecijfers eindjaren zeventig.
Verreweg de meeste alleenstaan-
van de singles van in de dertig
wil weer gaan samenwonen.
Slechts een op de vijf geeft er de
voorkeur aan om alleen te blij
ven.
vaste relatie de eigen vrijheid be
perkt. Het toenemende aantal al
leenstaanden moet dan ook voor
al op het conto van de toenemen
de vergrijzing en jongeren die
steeds vaker op zichzelf gaan
wonen, worden geschreven,
denkt het CBS.
Op 1 januari 2001 woonden bij
na een half miljoen twintigers al
leen. Dit aantal is de laatste vijf
de twintigers, bijna negentig pro
cent, willen in de toekomst gaan
samenwonen. Slechts tien pro
cent zegt dat ze alleen willen
blijven wonen.
Ruim vierhonderdduizend derti
gers wonen alleen. Dat zijn er
ruim tien procent meer dan vijf
jaar geleden. Van de alleenstaan
de dertigers heeft de helft al eens
samengewoond. De meerderheid
t
Van de veertigers die alleen wo
nen - ruim een kwart miljoen
heeft tweederde een relatie ge
had. Minder dan de helft gaat er
van uit dat ze in de toekomst noj
met een partner zullen gaan sa
menwonen. Eveneens veertij
procent heeft een relatie of wens
nog een relatie te krijgen, maa
wil niet meer samenwonen. Di
overige twintig procent wil geei
relatie meer.
Meer scheidingen, wel hang naar vaste relatie
