HET NIEUWE STADSBLAD TSJECHIE
WOENSDAG 23 OKTOBER 2002 43 - 1449
:nojtno
Langzaam drong
de ernst van de
situatie door bij
de Tsjechen die
op uitnodiging
an de atletiekvereniging
7ortuna te gast waren in
vTaardingen. Onderge-
>racht in de kampeerboer-
lerij Hoogkamer in de
Westwijk stonden de Tsje
chische gasten geëmotio-
leerd in groepjes bijeen.
Iet is 21 augustus 1968. De
lag is nog maar net begon-
ïen of de Tsjechen verna-
nen in de bus het slechte
ïieuws uit Praag. Het Rus-
ische leger was het land
)innengevallen.
n Vlaardingen wordt de angstige
ituatie uitgebreid besproken. Na
en busreis van twee dagen zijn
Ie Tsjechen moe en willen graag
laar bed, maar de situatie in het
noederland vraagt om helder-
leid. Hoe is het met vrouw en
ndercn en de verdere familie in
sjecho-Slowakije en wanneer
.unnen wij terug naar huis? Vra
gen waarop nog geen antwoord
:cgeven kon worden in die eerste
iren na de inval.
'cvcrgeefs wordt geprobeerd
ontact te krijgen met het thuis
land, maar de telefoon werkt
niet. Transistorradio's helpen
ook niet. Het nieuws wordt door
de Russische invallers gekleurd
naar buiten gebracht. Zijn er
slachtoffers gevallen tijdens in
de inval en hoe is de situatie wer
kelijk in Uherské Hradiste, de
stad waar de meeste Tsjechen
vandaan komen.
Zij dachten een ontspannen spor-
tontmoeting in Vlaardingen te
kunnen afwerken en kennis te
maken met de Westerse wereld.
Veel Tsjechen waren nog niet
eerder in het buitenland geweest.
Een aantal sporters wil direct al
terug naar huis, maar dat wordt
door de plaatselijke autoriteiten
afgeraden. De sportontmoeting
met de Vlaardingse atletiekploeg
staat even op de tocht, maar in de
loop van de week besluiten de
Tsjechische atleten toch in actie
te komen tegen Fortuna op de at
letiekbaan aan de Marnixlaan.
Terugreis
Inmiddels is ook gebleken, dat
de geplande terugreis nog niet
kan plaatsvinden. De grenzen in
de Oostbloklanden blijven nog
hermetisch gesloten. Het ge
meentebestuur van Vlaardingen
trekt zich het lot van de Tsjechen
aan en geven de sportmensen
nog een extra week onderdak. De
Vlaardingse atletiekvereniging
heeft niet de financiële middelen
om deze huisvesting te regelen.
Emotioneel wordt na een verblijf
van ruim veertien dagen toch de
ongewisse reis naar huis onder
nomen. Achteraf blijkt, dat een
paar Tsjechen in Duitsland uit de
bus zijn gestapt om daar een
nieuwe toekomst op te bouwen.
De band met de Tsjechische atle
ten is door de situatie in 1968 al
tijd sterk gebleven en het geplan
de bezoek, een jaar later naar
Uherské Hradiste, ondanks de
gespannen situatie in het land,
moest gewoon doorgaan.
In oorlog
De Vlaardingse atleten troffen in
1969 nog een land aan in oorlog,
met scherpe grenscontrole's en
veel politie en militairen op
straat. De mensen in Uherské
Hradiste hadden het niet gemak
kelijk onder de Russische onder
drukking, maar bezorgde de
Vlaardingse atleten een onverge
telijke reis, mede veroorzaakt
door de grote contrasten met Ne
derland en Tsjecho-Slowakije.
De hernieuwde kennismaking
met Tsjechië in 2002 is heel op
merkelijk. Nog steeds worden er,
ruim dertig jaar na dato, nog
nauwe contacten onderhouden
met Vlaardingen en Uherské
Hradiste.
Een verblijf van drie weken roept
nog vele herinneringen op uit
1969. Allereerst de ongerepte
natuur in het land, dat inmiddels
sterk gericht is op het Westen en
de Russische overheersing van
zich af heeft geschud.
Uherské Hradiste
De stad Uherské Hradiste met
ruim 30 duizend inwoners, ligt
50 kilometer ten oosten van
Brno en werd in 1257 gesticht
als bolwerk tegen de opdringeri
ge Hongaren. De stad ligt aan de
rivier de Morava. Ooit was deze
streek rijk aan folklore en tradi
tie wat tot uitdrukking kwam in
klederdracht, zang en dans. Deze
sterk met het agrarisch karakter
van de regio samenhangende
volksgebruiken zijn als gevolg
van de industrialisatie voor een
groot deel verdwenen. Toch is er
in deze streek nog veel te genie
ten van veel ongerepte natuur en
historische gebouwen uit een ver
verleden.
De sintelbaan, waar in 1969 de
ontmoeting tussen de Tsjechi
sche en Vlaardingse atleten
plaatsvond, is verdwenen. Op die
plaats is nu een nieuwe kunststo
fatletiekbaan in aanleg met acht
banen, voorzien van alle moder
ne snufjes op atletiekgebied met
een fraaie accommodatie en tri
bunes. De invloed van het Wes
ten is verder heel duidelijk zicht
baar. De mobiele telefoon heeft
zijn intrede al lang gedaan en
bellende Tsjechen op straat zijn
geen uitzondering meer. Hetzelf
de geldt voor de auto's. Reden er
in 1969 alleen maar oude gam
mele Lada's en Trabantjes, nu rij
den de meeste nieuwe Europese
merken op de weg. Om nog maar
niet te spreken over de giganti
sche supermarkten even buiten
de grote steden als Inter Spar en
Tesco. Alle Europese merken
zijn daar in overvloed te vinden
in winkels en te koop van een
scheermesje tot een auto!
Veel is er ook gedaan aan de in
frastructuur. Op dit moment
wordt er veel gewerkt aan wegen.
Moderne autobanen worden er
door gehele land aangelegd, om
vooral de aansluiting bij de EU
in 2005 niet te missen.
Velehrad
Velehrad is een plaatsje dat vier
kilometer ten noordwesten van
Uherské Hradiste ligt. Tegen
woordig is het een bedevaarts
oord met als belangrijkste trek
pleister de grote barokke kerk
van het klooster der cisterciën
zers, waar de nonnen met veel
overgave in de kloostertuin wer
ken en het interieur van de kerk
rijkelijk is voorzien van fresco's
en andere decoraties. Een onde
raardse gangen structuur, waar in
het verleden beschutting werd
gezocht tegen een mogelijk vij
and, doet heel angstig aan, maar
zorgt ook voor veel bewondering
als gedacht moet worden, dat de
ze kilometers lange gangen met
eenvoudig gereedschap zijn ge
graven.
Luhacovice
Niet ver van Uherské Hradisti
ligt Luhaèovice, een kuuroord
waar mensen met ademhalings
problemen verlichting van hun
klachten zoeken. Luhacovice
staat ook bekend om haar ge
neeskrachtig bronwater en de ve
le sanatoria die zijn gebouwd
door de bekende architect Dusan
Jurkovic. Hij combineerde ele
menten uit de traditionele archi
tectuur met Jugendstilvormen.
Tijdens het communistische re
giem werden werknemers naar
deze kuuroorden gestuurd om op
adem te komen. Heel bekend uit
deze streek zijn ook de Lazens-
ka-koeken een smakelijke wafel
achtige koek in drie lagen, die in
kleine bakkerijen langs de straat
worden gebakken.
Tatra
In 1992 werd besloten het land in
twee onafhankelijke republieken
te splitsen en ontstonden offi
cieel Tsjechië en Slowakije.
Beide landen zijn vakantielan
den in opkomst en velen hebben
hun weg sinds de val van het
communistische regime in 1989
al gevonden. En het ziet er naar
uit dat de toeristenstroom voor
lopig zal blijven groeien.
Een belevenis is een bezoek aan
de lage en hoge Tatra. Een berg
gebied in Slowakije tegen de
Poolse grens aan. Onze tocht be
gon in Terchova, een klein
plaatsje ten oosten van Zilina.
Het plaatje werd aan het einde
van de Tweede Wereldoorlog in
brand gestoken door de SS, maar
na de oorlog is het herbouwd en
is niet alle traditionele houten ar
chitectuur verloren gegaan.
Vanaf deze locatie hebben wij
diverse bergwandelingen ge
maakt door de ongerepte natuur
van de Tatra. Via een aantal berg
kammen kwamen wij uiteinde
lijk op een van de hoogste berg
toppen, de Chleb op een hoogte
van 1647 meter. Vandaar uit had
je een prachtig vergezicht over
de hoge Tatra.
Niet alleen in de zomer, maar
juist in de winter is dit gebied
bekend om haar uitstekende win
tersportactiviteiten. Een beleve
nis is ook een tocht met een vlot
over de rivier de Dunajec, die de
grens vormt met Polen. In het
plaatjes Cerveny Klastor stapten
wij op het vlot om ruim tien ki
lometer verder, na een af en toe
wilde vaartocht in Spasska Stara
Ves aan te komen.
Ook het echte bergbeklimmen
kan hier beoefend worden. Ter
wijl twee jonge mannen als klei
ne poppetjes aan touwen hingen
tegen een steile bergwand be
zochten wij een gedenkplaats
voor verongelukte bergbeklim
mers in de lage en hoge Tatra.
Een emotioneel moment vormde
het feit, dat ook een van de gas
ten uit 1968 van de Tsjechische
groep in Vlaardingen, Paval Jan-
carik, op 18 juli 1978 veronge
lukte op een van de bergwanden
in de Tatra. Een gedenksteen her
innerde aan de fatale val van de
nog jonge Tsjech.
Tekst en foto's: Peter Spek
Vormgeving: G. Luijendijk
■Pelhrimov
Kamen
Jihlava
Vslké Mezinci'
Vyikov.
iKamenrce n. Upou
Stonarov
Kralice
Sfavkov u. Bma
(Austerlte) sfl rï&j
Bücovïce
»e|e5ovice
NamëStl
n. O.]
Buchlovice.
Rosice
Uherské Hradiste
Kunovlce'
Kunzak
Moravské
Sudêjovice
tidlochovice
tiad Nezarkou
-PavJice
BgGStestttW'
80Ü«K»AR"i
ssss
UOORUOUnM.**»-
POUH
HustopeieW'
Mikulov
i'v'.Schrems
jfcsmemre n. upou
Stonafov
H "»d NeiatfiOU
