DOOD, GEWOON...
Van wieg tot graf
ALTIJD ACTUEEL: DEWEEKKRANT.NL
dé Weekkrant
Nieuwe Stadsblad
Jan Willem de Boer.
Dood, gewoon... In deze
reeks interviews die eens per
maand in deze krant ver
schijnt, krijgen markante
Schiedammers indringende
vragen voorgelegd door Helen
Teunissen, directeur van Ma-
trice Uitvaartbegeleiding. Een
interview over de dood, over
de uitvaart en daarmee een
gesprek over het leven. In dit
interview spreekt zij met Jan
Willem de Boer, presentator
bij radio Schiedam Look TV
en docent Frans.
We ontmoeten elkaar in de keu
ken ontvangstruimte van ra
dio Schiedam en Look TV. De
Boer: "Dit noemen we de 'lach
en verdriet'-ruimte. Het is de
plek waar wij, alle mensen die
bij de omroep werken, met el
kaar praten, boos zijn op elkaar,
lachen en huilen. Ik voel me
hier thuis en zit altijd in 'mijn'
blauwe stoel, 't Is misschien
vreemd, maar blauw is hele
maal mijn kleur. Ik ben kleuren
blind, maar blauw heeft iets met
de lucht te maken, de hemel.
Mooi weer is voor mij heel be
langrijk, ik houd van de zón."
Wieg in Schiedam
De Boer is 52 jaar geleden gebo
ren in het oude Gemeentezie
kenhuis. "Ik ben gehaald door
de beroemde verloskundige
zuster Keizer; wie niet in die
tijd? Mijn ouders woonden in
bij een onderwijzer in de Lidui-
nastraat. Dat had je in die tijd, er
was grote woningnood. Maar
na de komst van het derde kind
ging dat niet meer, elke keer die
trappen op. We zijn toen ver
huisd naar de 'hongerput' in
Nieuwland. Dat heette zo om
dat de huren daar zo hoog wa
ren dat je bij wijze van spreken
niet genoeg geld over had om
eten te kopen."
Creativiteit
"Mijn vader was een creatieve
man, van oorsprong was hij
Helen Teunissen
FOTO: SJAAK VAN BEEK
kleermaker. Maar dat was niet
de juiste baan met zijn astmati
sche bronchitis. Toen werd het
de PTT. Hij is altijd kleding blij
ven maken, wat hij zag op een
foto kon hij zo maken. Die cre
ativiteit heb ik niet, die zit bij mij
mêer in de muziek. Als kind wil
de ik daar al mee bezig zijn. Er is
niets zo leuk als met mensen
muziek maken, met de jongens
naar een optreden gaan, hapje
eten en dan de mensen verma
ken. Dat is geweldig."
Daarnaast is De Boer docent
Frans aan de vmbo OSG Schie
dam. "Lesgeven is ook een soort
voorstelling geven. Dat zeg ik
ook vaak tegen mijn leerlingen:
welkom bij mijn voorstelling. Ik
maak daar ook van alles mee, er
wordt je veel in vertrouwen ver
teld."
Klassenleraar en verdriet
Bij zijn aantreden als docent
werd De Boer gevraagd klassen-
leraar te worden. "Een meisje in
de klas werd ziek, ze ging heel
hard achteruit en kwam niet
meer naar school. Ik ging daar
op bezoek, ze was zo optimis
tisch nog! Ze wilde graag op de
radio komen, ik werkte net bij
de omroep. Met een recorder
heb ikons gesprek opgenomen.
Ze vertelde me hoe het voor
haar was om dood te gaan, hoe
ze daar over dacht. Ik vond het
zó aangrijpend! Op een kinder
lijke manier legde ze uit dat er
beestjes in haar lichaam waren
die heel lelijke dingen deden. Ik
zat erbij, met een grote brok in
mijn keel. Ze overleed eri werd
begraven. Natuurlijk waren de
kinderen van school erbij. Zo'n
begrafenis is niet te vergelijken
met die van ouderen. Je wordt
erbij betrokken, de leerlingen
praten erover, er worden liedjes
gedraaid waar ik nu nog kip
penvel van krijg. Sindsdien wil
de ik geen klassenleraar meer
zijn. Dit is één van die momen
ten in mijn leven die sterk ver
ankerd zijn. Ik zal het nooit ver
geten. Het begraven van een
leerling is het ergste wat er is, je
hebt die kinderen ooit in de klas
gehad."
Verweridng later
"Dat was in de jaren tachtig,"
vertelt De Boer, "uitvaarten wa
ren toen meestal eenvoudig. Er
is veel veranderd, nu komen er
hulpverleners en mogen de kin
deren erover tekenen en praten
om het te verwerken. Ik weet
niet of de huidige manier veel
veranderd heeft in dit verwer
ken, dat moeten we nog maar
zien. Ik denk dat het verwerken
pas na de uitvaart begint. Het is
wel goed om erover te praten,
alles te benoemen. Leerlingen
komen ook met hun verhaal
over hun opa of oma die is over
leden. Ze moeten gewoon kun
nen huilen. Ik vraag, meestal:
'hoe oud is je opa geworden,
kon je met hem lachen, wat is je
mooiste herinnering aan je
opa?' Gewoon, van mens tot
mens."
Verdriet laten zien
Er zijn veel gebeurtenissen die
De Boer raken in het leven. "Ik
ben heel emotioneel, ik huil nog
sneller dan het geluid... Dat is
wel eens taboe, ik zie ook men
sen met een grote zonnebril op
bij een uitvaart. Ik vind zelf dat
je het verdriet mag laten zien."
Zo werd De Boer enorm geraakt
bij een uitvaart van een leeftijd
genoot. "Ik heb samen met hem
gevoetbald, die band blijft be
staan. Bij de begrafenis was ik
heel verdrietig en echt van slag
bij het zien van zijn jonge kinde
ren. Wat is er erger dan op die
leeftijd je vader te verliezen! Na
tuurlijk gaat ook voor hen het
leven door. Uitspraken over 'het
grote verdriet en het missen'
zijn cliché, maar waar."
Iemand herkennen
"Ik vind het belangrijk dat je ie
mands leven herkent in de uit
vaart, bijvoorbeeld in de muziek
en toespraken." Vooral dat laat
ste is lastig, volgens De Boer. "Ik
heb ook twee keer een toe
spraak moeten houden bij de
uitvaart van een collega. Daar
wilde ik niet improviseren, dus
heb ik het opgeschreven. Ik ben
net zo lang bezig geweest met
die toespraak totdat er niet één
keer meer het woordje 'ik' in
stond. Want het gaat niet over
mij. Ik probeerde rustig te spre
ken, dat lukte, maar het verdriet
kwam toch in het slot. Eén keer
ben ik gevraagd om muziek te
maken. Dat heb ik niet gedaan;
ook al was het de laatste wens,
ik kon het niet."
Verrassing?
"Naarmate ik ouder word ga ik
steeds anders over mijn eigen
uitvaart nadenken. De eerste 25
jaar wil je er niet over nadenken,
doodgaan is eng. Daarna krijg je
er meer mee te maken, dan
komt de gedachte dat ik natuur
lijk ook een keer ga. Ik realiseer
me dat mijn verblijf hier tijdelijk
is. Ik lees over doodgaan, ik zie
het in het nieuws. Ik kom bij uit
vaarten waarbij jk denk: 'O nee,
dat nooit', of: 'Dit is indrukwek
kend.' Misschien is het ook be
langrijk of je wel of niet gelooft.
Ik ben niet kerkelijk maar wel
erg tolerant opgevoed. Wie ben
ik om te zeggen of er wel of niet
iets is? Ik ga er vanuit dat er niets
is maar het zal me niet verras
sen als er boven iemand staat
die zegt: 'Welkom, be my
guest.'"
Privé-uitvaart
De uitvaart van De Boer wordt
Woensdag 18 maart 2009 - Pagina 7
FOTO: ROEL DUKSTOA
geen show. "Doodgaan vind ik
zo privé, dat is voor een klein
clubje. Alleen familie, mis-
schien een paar goede vrien-
den. Als mijn kinderen het heel
eng zouden vinden, dan moe-
ten ze niet verplicht worden om
l te komen. Er moet niets. Wel
t moet er veel en goede muziek
i zijn. Het zal toch niet gebeuren
i dat er iets gedraaid wordt wat ik
r niet mooi vind! Tegen die tijd
maak ik wel een cd met zo'n 20
t muziekstukken. 'The best of Jan
r Willem'. Dan kan iedereen het
op zijn eigen manier thuis bele-
ven. Als ze er naar luisteren dan
kunnen ze nog eens zeggen:'die
Jan Willem was wel een aparte,
maar we hebben toen wel met
hem gelachen.' Gewoon relati-
veren. Niets stelt wat voor, alles
L is vergankelijk."
Gewoon Jan Willem
"Uiteindelijk ga je allemaal, dat
l is gewoon rechtvaardigheid"
- antwoordt De Boer op de vraag
r hoe hij herinnerd wil worden.
"Gewoon Jan Willem, niets bij-
zonders. Natuurlijk is het leidt
dat ik met een aantal mensen
mooie dingen heb mogen doen,
zoals Look TV, daar ben ik trots
op. Maar dat heb ik met heef
veel mensen samen gedaan.
I -Wie weet zeggen mensen later
i dingen over mij tegen mijn zo-
t nen, zoals: 'Ik heb nog met je
vader gevoetbald, of ik heb jouw
vader zien optreden', dat vind ik
t wel leuk."
1
Reageren
Wilt u reageren op dit interview?
Uw reacties zijn welkom via
t helen.teunissen@matrice.nl.
Om de dood bespreekbaar te maken krijgt elke geïnterviewde,
voorafgaand aan het gesprek, de volgende vragen voorgelegd:
Wat heeft u het meest geraakt in een uitvaart die u bijwoonde?
Welke (heel) bijzondere wens heeft u voor uw uitvaart?
Hoe wilt u herinnerd worden tijdens de uitvaart?
Natuurlijk gaat het gesprek daarmee over het leven: wie bent u,
wat is belangrijk voor u, hoe bent u opgegroeid. Tezamen met
de bovengenoemde vragen wordt het daarmee een gesprek
over de wieg tot en met het graf.
FOTO: PR
