Van wieg tot graf
FOTO: IRIS LUUTEN
dé Weekkrant
DOOD, GEWOON...
Nieuwe StadsbladALTIJD ACTUEEL: DEWEEKKRANT.NL Jtoepsdagi6september2009- Pagina8
De basiliek; volgens pastoor Vismans de parel aan het Stadserf van Schiedam.
bediende op een scheepvaart
kantoor. Priester worden trok
mij nog steeds. Dat betekende
echter ook: géén gezin kunnen
stichten maar kloosterling wor
den. Ik denk dat mijn ouders het
diep in hun hart moeilijk von
den dat ik niet zou trouwen. Er
was tenslotte ook geen broer of
zus die voor kleinkinderen zou
kunnen zorgen. Militaire
dienstplicht, andere baan, maar
het verlangen naar priester
schap bleef. Mijn gevoel was
duidelijk: Als ik niets doe in die
richting dan is er kans dat ik
daar altijd gefrustreerd over
blijf. Ik wilde geen pater wor
den, dan had ik ook uitgezon
den kunnen worden naar de
missie. Dat was helemaal niet te
doen voor mijn ouders! Maar
ook zelf had ik dat moeilijk ge
vonden. Beter was het voor mij
om priester van het Bisdom
Rotterdam te worden. Bijzon
der is het dat mijn ouders, twee
jaar voor mijn wijding steeds
meer kerkelijk meelevend zijn
geworden. Mijn moeder heeft
nog eerste communie gedaan.
Terugkijkend een wonderlijke
weg."
SCHIEDAM - We ontmoeten el
kaar in de tuin van de pastorie
die bij de Basiliek staat, al meer
dan 28 jaar dé plek van pastoor
Vismans. "Na zoveel jaar kan ik
me geen andere plek meer
voorstellen. Ik vind het heerlijk
om buiten te zijn, ik houd van
terrasjes en zit hier lekker be
schut. Ea ik kan hier ook onge
zien zitten. Dat lukt me niet al
tijd op een terrasje buiten de
deur!"
Aan de Rotte
Pastoor Vismans werd geboren
in Rotterdam in de crisistijd,
1934. "Die crisis heeft ons leven
behoorlijk beïnvloed. Mijn
moeder was huisvrouw met een
groot talent: ze kon het geld
goed beheren. Mijn vader was
modelmaker bij Wilton Fe-
ijenoord, een echte handwerks
man. Ik heb nog steeds kasten
in huis waaraan hij maanden
heeft gewerkt, die kan ik echt
niet weg doen. In 1939 verhuis
den we naar Oud Mathenesse,
tegen Schiedam aan. Gelukkig
was het nog Rotterdam dus over
de grens van Schiedam. Want in
de heilige Schrift staat dat een
profeet in eigen stad nooit
wordt geëerd." Vismans heeft
geen broers of zussen. "Dat is
lastig, zeker nu mijn ouders niet
meer leven kan ik geen herinne
ringen delen. Ik moet het doen
met wat ik zelf nog weet."
Oorlog
"Als er geen oorlog zou zijn ge
weest dan was ik waarschijnlijk
nooit priester geworden. Het
kwam door onze tijdelijke ver
huizing in de oorlog. Mijn vader
was opgepakt tijdens de razzia
in 1944, hij zat in Duitsland.
Oma woonde naast de grote
Goudse Rijwegkerk. Mijn moe
der en ik zijn bij haar in huis ge
gaan. Daar werd ik aangetrok
ken door de lichtjes in de kerk
en ging ik 's avonds zo nu en
dan naar het Lof. Ik vond het
aardig om er te zijn, daar heb ik
zeker mijn interesse voor religie
gekregen. Dat is apart want
mijn vader en moeder waren
niet zo kerks."
Mulo Schiedam
"Een pater van de Singelkerk
kwam op huisbezoek en stelde
voor dat ik naar de Mulo van de
Broeders in de Warande in
Schiedam zou gaan. Mijn ou
ders hadden er geen bezwaar
tegen. Achteraf vind ik het bij
zonder dat ik, vanuit Oud Mat
henesse, zo alleen en op eigen
kracht daar naartoe ben gegaan.
Ik heb toen pas mijn eerste
communie gedaan. Het was
kerstnacht 1946 en mijn vader
was erbij. Ook ben ik bij de ka
tholieke verkenners geweest. Ik
groeide er een beetje in. Alle
maal zaken die ik alleen deed,
het was niet zo'n deel van mijn
ouders. Ze hebben mij daarin
vrijgelaten."
Moeilijke keus
"Daarna kwam voor mij de
vraag wat ik na de Mulo zou
gaan doen. Het werd jongste
Pastoor Vismans laat foto's van
de begrafenis van zijn vader
zien. "Ik heb zelf de uitvaart ge
daan, dat was heel bijzonder.
Mijn moeder was in 1982 over
leden, die uitvaart werd door
een collega begeleid. Ik wilde
naast mijn vader zitten om hem
te kunnen troosten. Ik had al
veel uitvaarten gedaan maar
sinds mijn moeder is gestorven
ben ik het in een andere sfeer
gaan doen. Pas toen drong tot
mij door wat het betekent om je
moeder te verliezea Afscheid
nemen van je moeder is iets*
heel bijzonders. Je bent ont
staan in haar lichaam, je hebt in
haar geleefd. Je ouders hebben
je geholpen om te worden wie je
nu bent. Daarna voelde ik meer
verantwoordelijkheid voor mijn
vader, de relatie met hem werd
anders. We waren met zijn
tweeën over. Ik realiseerde me:
Als ik nu een nieuwe auto koop,
hoef ik er niet meer eentje met
vier deuren te kopen. Toch gek
hè." De laatste jaren van zijn le
ven heeft zijn vader bij hem ge
woond. "Bij zijn sterven heb ik
gewaakt met vrienden, ik had
mensen om mij heen die veel
voor mij betekenen. Ik heb hem
hier beiend. Hij is hier overle
den. Je eigen vader bedienen,
dat zorgt voor een brok in je
keel. Hij is 's nachts overleden,
ik zag de dood intreden en me
teen zag ik ontspanning komen.
Dat lijkt me toch het loslaten
van de ziekte, van de verkram
ping. Wat bijzonder is: Op het
moment van overlijden rolde er
een traan uit zijn oog. Ik vraag
me nog steeds af wat dat bete
kend heeft."
De mens
"Iedereen kent mij als pastoor,
maar ik ben natuurlijk ook een
gewoon mens, met goede vrien
den om mij heen. Ik ben een
Bourgondiër die van het leven
houdt. Mensen hebben vaak
ideeën van priesters en monni
ken waarbij ik' wel eens denk:
Hoe komen ze erbij? Toen ik
naar Schiedam kwam dacht
men dat ik ultraorthodox was.
Misschien zien ze nu meer dat
ik een gewoon mens ben. In de
kerk sta ik wel voor de zuivere li
turgie, daartoe voel ik me ver
plicht. Zeker nu we een pause
lijke basiliek zijn. Misschien heb
ik daardoor ook niet te maken
met leegloop van de kerk, we
hebben een herkenbare liturgie.
De basiliek is echt mijn trots, het
is de parel aan het Stadserf van
Schiedam."
Brok in de keel
"Ik heb zeer veel uitvaarten be
geleid, vind ik mooi óm te doen.
Natuurlijk raakt de ene uitvaart
me meer dan de ander. Zeker bij
mensen die ik gekend heb, kan
ik een brok in mijn keel voelen.
Maar ook bij mensen die ik niet
ken: er is openheid bij een uit
vaart, mensen zijn ontvankelijk,
veel meer dan bij een huwelijk
waar ze hopen dat het zo snel
mogelijk voorbij is zodat ze kun
nen gaan feesten. Ik zie de dood
niet als het einde, ik geloof in
het eeuwig leven. Dat probeer ik
mee te geven tijdens de uit
vaart." Pastoor Vismans krijgt
'achteraf regelmatig te horen
'dat hij het mooi gedaan heeft'.
"Dat biedt een opening om aan
mensen te vragen of zij het ook
zo willen. Dan kiinnen we daar
eens over praten. Maar niet ie
dereen wil daar iets van weten."
Graf bekend
"Het is wel bijzonder om aan
het graf van mijn vader en moe
der te staan, ook omdat het de
plek is waar ik zelf kom te liggen.
Mijn naam en geboortedatum
staan al op de steen vermeld.
Natuurlijk wil ik de uitvaart van
uit deze Basiliek. Iedereen weet
hoe ik de liturgie heb gevierd, zo
wil ik het ook. Binnenkort word
ik 75 jaar. Ik zeg wel eens: Dat is
mijn laatste feestje, op mijn uit
vaart na. Het mag een feestelijke
mis zijn, koren mogen zingen,
glaasje wijn ema. Ik wil opge
baard worden in mijn toga en
met paarse sjerp. Je moet netjes
aankomen in het huis van je he
melse Vader."
Feest
"Het is elke zondag weer een
feest met de parochianen. Ik
hoop dat de mensen mij zullen
herinnerenals een trouwe
priester die het weinig af heeft
laten weten en me zullen verge
ven waarin ik tekort ben ge
schoten. Hopelijk zullen ze zeg
gen: Hij heeft ons geholpen om
wat dichter bij de hemel te ko
men."
Reageren
Wilt u reageren op dit interview?
Uw reacties zijn welkom via
heien.teunissen@matrice.nl
Pastoor Vismans begeleidt de uitvaart van zijn vader. foto: pr
Om de dood bespreekbaar te maken krijgt elke geïnterviewde,-
voorafgaand aan het gesprek, de volgende vragen voorgelegd:
Wat heeft u het meest geraakt in een uitvaart die u bijwoonde?
Welke (heel) bijzondere wens heeft u voor uw uitvaart?
Hoe wilt u herinnerd worden tijdens de uitvaart?
Natuurlijk gaat het gesprek daarmee over het leven: wie bent u,
wat is belangrijk voor u, hoe bent u opgegroeid. Tezamen met
de bovengenoemde vragen wordt het daarmee een gesprek
over de wieg tot en met het graf.tekst: jouen van der koou
Dood, gewoon... In deze
reeks interviews die eens per
maand in deze krant ver
schijnt, krijgen markante
Schiedammers indringende
vragen voorgelegd door Helen
Teunissèn, directeur van Ma-
trice Uitvaartbegeleiding. Een
interview over de dood, over
de uitvaart en daarmee een
gesprek over het leven.
In dit interview spreekt zij met
pastoor Vismans van de Iidui-
na Basiliek in Schiedam.
Helen Teunissen
FOTO: AAD VAN DER GRIENDT
