BiKEN
mm
Museumfantasie op hol
Liefde en onmogelijke beloften
rnïfflHinffii Nieuwe Stadsblad
Na 75 jaar
jong zijn
3E
GRENS
Auteurs schrijven zichzelf
Titaantjes
Puberteit
Gevaar van Hyves
Onuitstaanbaar
Hard met een glimlach
Cultuurverschillen
Zusterhand
ALTIJD ACTUEEL: DEWEEKKRANT.NL
Woensdag 17 maart 2010 - Pagina 45
75»
Jong zijn. Dat thema
staat centraal in de Boe
kenweek van 2010. Op
merkelijk in een jaar dat
de Boekenweek zelf al
weer de 75e verjaardag
viert. Het motto voor de
Week is Titaantjes - Op
groeien in de letteren,
waarmee verwezen
wordt naar het Titaantjes
van Nescio. Met dat boek
is gelijk een belangrijk
boek uit de Nederlandse
literatuur genoemd,
waarin opgroeien een
belangrijk thema is. An
dere voorbeelden zijn er
legio. Ouder, zoals Wou
tertje Pietersen van Mul-
tatuli of recent, zoals Joe
Speedboot van Tommy
Wieringa. Om het nog
maar even tot Neder
landse auteurs te beper
ken...
Joost Zwagerman is de auteur van het
Boekenweekgeschenk 2010. Voor de
gelegenheid verschijnt zijn Duel in een
oplage van maar liefst 958.000 exem
plaren.
Het moest een treinreis
naar Keulen worden maar
doordat de trein uitviel
kwam hij nooit aan. In te
genstelling tot de andere
passagiers had Zwager
man het echter toch naar.
zijn zin.
Hij had tijdens het eerste
deel vanuit Amsterdam
zijn uitgever aan de tele
foon gehad. "Joost, waar
ben je, had hij gevraagd.
En daarna mocht ik drie
keer raden welk goede
nieuws hij voor mij had. Ik
raadde het niet. Ook niet
nadat hij mij een aantal
hints gegeven had." Met
de mededeling dat hij ge
vraagd werd het Boeken
weekgeschenk te schrij
ven was ook gelijk zo on
geveer alle informatie bin
nen. "Ik weet niet of het
thema toen al bekend
was, maar het werd mij in
ieder geval niet verteld.
Het idee is dat je je als au
teur vrij kan én mag voe
len. Ook als het thema be
kend is, hoefje je daar bij
het schrijven niet aan te
houden."
En dus kan opgroeien niet
direct een thema ge
noemd worden in Zwa
germans boek, "Of het
moet zijn doordat het over
een vrij jonge museumdi
recteur gaat," grijnst hij.
Twee nieuwsfeiten vorm
den de inspiratie voor het
Boekenweekgeschenk.
"Toen het Stedelijk Muse
um vanwege brandgevaar
moest sluiten, besloot
toenmalig directeur Gijs
van Tuyl als een soort an-
tikraakwacht tijdelijk in
het museum te gaan wo
nen. Met dat gegeven
sloeg mijn jongensboek
fantasie op hol. Ik woon in
de buurt van het museum
en vroeg mij in het voor
bijgaan steeds af wat hij
aan het doen zou zijn."
Ongeveer tegelijkertijd
had Zwagerman een be-
FÖT0: PETER BOER
richt gelezen van een
schatrijke Amerikaan die
een Picasso verkocht voor
40 miljoen dollar. "Hij
vond het moeilijk afscheid
te nemen van het doek en
nodigde zijn vrienden uit
voor een diner bij het
schilderij. Net als ik praat
te dé man veel met zijn ar
men en benen. Bij zijn af
scheid van het doek sloeg
hij er dwars doorheen..."
Hoe dat in de roman te
rugkomt, kan iedereen
gaan lezen. Gratis. Tussen
10 en 20 maart krijgt de le
zer, bij besteding in de
boekhandel van tenmin
ste 12,50 aan Neder
landstalige boeken, Duel
cadeau.
DOOR DICKSNUDERS
Televisieoptredens, interviews en fotos-
hoots. In Finland was haar debuutro
man zo succesvol dat Riikka Pulkkinen
in een klap een publiek figuur was. Van
schrijven kwam bijna niets meer. Het is
nu drie jaar later en haar tweede roman
is eindelijk bijna gereed. Ondertussen
valt de Nederlandse lezer voor haar
wondermooie debuutroman.
Populair zijn in Finland is
nog heel wat anders dan
bekendheid in de rest van
Europa genieten. Dat
merkte Pulkkinen toen zij
in februari door België
toerde met het Chagrin
d'Amour festival. "Alleen
geografisch gezien zou
zo'n festival bij ons al on
mogelijk zijn," verbaast zij
zich daags na de toer nog.
"Voor het eerst heb ik elke
avond een driegangen
menu gehad. Voor de
show wel te verstaan! En
bij die show zaten soms
500 mensen naar een
schrijver te luisteren"
Pulkkinens aanwezigheid
bij het festival kwam niet
uit de lucht vallen. De lief
de van een middelbare
vrouw voor haar man met
RiiKKA
PULKKINEN
ROMAN
vasculaire dementie en de
liefde van een jong meisje
voor haar leraar Fins be
palen de loop van het ver
haal in De grens. Ooit deed
literatuurprofessor Anja
Aropalo een belofte die ze
nu niet in kan lossen. Haar
dementerende echtge
noot heeft haar gevraagd
hem te helpen te sterven
als hij zich niets meer her
innert. De nog maar zes
tienjarige Mari in de be
langrijkste andere verhaal
lijn blijkt de dochter van
Anja's zus Marita. Ze heeft
een uitzonderlijk gevoel
voor taal maar is ook geïn
teresseerd in Julian, haar
leraar Fins. De ongelijk
waardige relatie tussen de
twee is echter al bij voor
baat tot mislukken ge
doemd. Het zijn hoe dan
ook zware thema's die
Pulkkinen belicht. "Ik heb
altijd eerst abstracte the
ma's in gedachten. Vanuit
dat thema probeer ik dan
een wereld op te bouwen,
zodathet concreet wordt.
Dat gebeurde door de 53-
jarige Anja een groot ge
voel van verantwoorde
lijkheid mee te geven,
waardoor haar de zin van
het leven niet duidelijk
meer voor ogen staat. An
ders maar ergens ook weer
vergelijkbaar met de ge
voelens van Mari. "Ze ge
looft dat het haar bestem
ming is te sterven. Volgens
mij is dat een gevoel dat je
alleen op die manier kunt
hebben als je zo jong bent
als zij. Het is een. meisje
dat eigenlijk iemand nodig
hééft die haar door elkaar
schudt. Volgens mij reali
seert ze zich dat aan het
einde wel." Aan haar eer
ste roman werkte Riikka
Pulkkinen niet minder
dan zes jaar. "Ik wist toen
natuurlijk nog niet dat het
uitgegeven zou worden,"
nuanceert zij. "Tussen
door heb ik gewoon moe
ten studeren en heb ik ty
pische studentenbaantjes
gehad." Je zou verwachten
dat het schrijven, toen er
eenmaal een contract was
getekend, makkelijker zou
gaan. "Dat was dus niet
zo," blikt zij terug. "Ik was
als verlamd. Het leek wel
of ik al mijn zelfvertrou
wen verloren was; ik
moest als het ware weer
leren schrijven." Dat is uit
eindelijk gelukt Op de in
houd van haar tweede ro
man gaat Pulkkinen nog
niet al te diep in. "Maar op
een bepaalde manier ko
men thema's wel terug.
Een bijzondere relatie met
de tijd is voor mij altijd iets
interessants."
Riikka Pulkkinen, De
grens, Arbeiderspers,
19,95.
Ter gelegenheid van de 75e Boekenweek
geeft het CPNB het jubileumboek Titaan-
tjes waren we - Schrijvers schrijven zich- wm"
zelf uit. Aansluitend bij het thema van de
Boekenweek is 75 Nederlandse en Vlaam
se auteurs gevraagd een brief te schrijven
aan hun jonge ik. De vraag die de schrij
vers zichzelf daarvoor moesten stellen
was: 'wat had je toen willen weten wat je
inmiddels te weten bent gekomen?' Het resultaat van die vraag
en de inspanningen van al die auteurs is een 300 pagina's dik
boek, waarmee een bijzonder beeld gegeven wordt van schrij
vers die de hedendaagse Nederlandse literatuur vormgeven.
Uiteenlopend van Abdelkader Benali tot Remco Campert en
van Joke van Leeuwen toe Kristien Hemmerechts. Jeugdfoto's
van al die auteurs maken dat beeld compleet. Zolang de voor
raad strekt is het boek vanaf de Boekenweek in de boekwinkel
verkrijgbaar. Alleen tijdens de boekwinkel is het ook als e-book
te downloaden. Beide varianten kosten 10 euro.
Al eerder verscheen het verzameld werk van
Nescio. Speciaal in het kader van het thema
van de 75e Boekenweek is het eerste deel
daarvan nu als Verzameld proza en nagela
ten werk in een aparte uitgave herdrukt.
Maar liefst 900 pagina's in een schitterde ge
bonden uitgave tegen een heel redelijke prijs.
Daarin tal van toppertjes uit de Nederlandse
literatuur, zoals De Uitvreter, Titaantjes en
Mene Tekel. (GA van Oorschot, 25,-)
Orlando, de nieuwe imprint van AW Bruna,
heeft een vliegende start gemaakt. Als Een
lang weekend van Joyce Maynard een voor
bode is van wat verwacht mag worden, dan
is Orlando een blijvertje. Het is de 13-jarige
Henry door wiens ogen de lezer de gebeurte
nissen ziet. Maar ook de Henry die inmiddels
de volwassenheid heeft bereikt en terugblikt op het weekend
dat zijn moeder Adele en hij Frank Chambers leerden kennen.
Henry is een wat eenzame jongen die samenwoont met zijn la
biele moeder. Hij doet moeite zijn moeder op te beuren maar
dat heeft weinig resultaat. Alles wordt anders als de hevig bloe
dende Frank Chambers Henry om hulp vraagt.
(Orlando, 18,95, tot 31/5 15,-)
Het boek is te goedkoop om er het Boeken
weekgeschenk bij cadeau te krijgen. Jammer
eigenlijk, want Blond 15 van Heieen van der
Kamp is een boek dat bij uitstek over op
groeien in de eenentwintigste eeuw gaat. In
het boek staan sociale netwerken op internet,
zoals Hyves en Facebook, centraal. Recher
cheur Brit Franken onderzoek de brute
moord op een meisje dat in het Vondelpark
gevonden is. Gescalpeerd. Zij moet en zal de
moordenaar vinden maar ontmoet bij haar
onderzoek hevige tegenstand.
(Verbum, 9,95)
Opgroeien is voor Mathilda Savitch, in de ge
lijknamige roman van Victor Lodato, bepaald
geen makkie. Haar oudere zus Helene is over
leden en sindsdien zijn haar ouders onaan-
spreekbaar. De 13-jarige is echter veel meer
dan een klein meisje. Voor haar omgeving zal
ze best irritant zijn, voor de lezer is het een geweldig persona
ge. Mathilda kiest er bewust voor onuitstaanbaar te zijn en
weet daarvoor onverwachte streken uit te halen. Maar alleen
gek doen gaat ooit vervelen. Een jaar na de dood van Helene
besluit Mathilda de gebeurtenissen uit de laatste maanden van
het leven van haar zus te gaan achterhalen. De waarheid komt
echter niet zomaar boven tafel. (J.M. Meulenhoff, 19,95)
pflscio
pVeczameW
proza en
nagelaten
werk
Met oprechte deelne
ming-van Erling Jep-
sen kan gelezen
worden zonder ken
nis van de voorgan
ger De kunst om in
koor te huilen. Wel
komen dezelfde
hoofdpersonen in
het boek voor. Allan is onder
tussen volwassen en hoort op
een dag dat zijn vader is over
leden. Hij is echter niet uitge
nodigd voor de begrafenis.
Het contact met zijn vader
was definitief verbroken nadat
hij over zijn beroerde
jeugd geschreven had.
Nadat hij zijn moeder
bloemen met een
kaartje 'met oprechte
deelneming' gestuurd
heeft, hangt zijn-
prompt aan de tele
foon. Op het telefoontje
volgt een bezoek/samen met
zijn zus Sanne. Daar komen
allerlei lastige en pijnlijke vra
gen op tafel. Ontroerend,
soms keihard maar ook met
een glimlach.
(Cossee, 19,90)
In Nergens thuis in
het huis van mijn
vader blikt Assia
Djebar terug op
haar eigen jeugd.
Maar dan wel in
geromantiseerde
vorm. Fatima
wordt al jong met
de dood geconfronteerd als
haar jonge broertje overlijdt.
Het is meer dan symbolisch
als ze Hector Malots Alleen
op de wereld leest en er erg
van onder de indruk is. Fati
ma komt uit een traditionele
Algerijnse gemeen-
1 schap maar de Fransen
zijn heer en meester in
het land. Als Fatima op
de kostschool vriend
schap sluit met meisjes
van Franse afkomst
maakt ze kennis met
een totaal andere we
reld.
Een boek over opgroeien
waarin de auteur het onder
scheid tussen de ik-figuur en
de schrijfster met opzet laat
vervagen.
(De Geus, €22,50)
'Wat zou er gebeurd
zijn als...' Voor veel
schrijvers is het een
beginpunt om een
idee voor een roman
uit te diepen. Randy
Susan Meyers gaat in
Vleugellam terug naar
haar eigen jeugd toen
haar moeder haar, en vooral haar
drie jaar oudere zus, waarschuw
de haar vader niet binnen te la
ten.
In het boek laat de bijna 10 jaar
oude Lulu haar vader binnen met
de meest dramatische gevolgen
die je je voor kunt stel
len: haar moeder wordt
vermoord en Lulu en
haar zus Merry gaan een
leven als weeskinderen
tegemoet.
Vleugellam is een aan
grijpend maar prachtig
1 boek over de soms com
plexe maar altijd hechte band
tussen de twee zussen.
Hoewel ze elk hun eigen toe
komst ingaan blijven ze door het
gezamenlijk trauma altijd met el
kaar verbonden.
(Artemis Co, 19,95)