4
MARIA MERCEDES
CROY IS HAAR ROL
JENKINS ZONG GEEN
TOONTJE LAGER
De film Florence Foster Jenkins,
een rol die gespeeld wordt door
Meryl Streep, vertelt het waargebeurde
verhaal van de gelijknamige legendari
sche New Yorkse erfgename en socialite
die er alles aan deed om haar droom,
een grote zangeres worden, uit te laten
komen. De stem die ze in haar hoofd
hoorde was prachtig, maar voor ande
ren klonk haar gezang vreselijk vals.
Haar echtgenoot en manager, St. Clair
Bayfield, een aristocratische Engelse
acteur, was vastbesloten om zijn ge
liefde Florence tegen de waarheid te
beschermen. Wanneer Florence besluit
een openbaar concert in Carnegie Hall
te geven, komt hij voor de grootste
uitdaging van zijn leven te staan.
Talent
Uit Jenkins' opnames blijkt dat zij wei
nig gevoel voor ritme en toonhoogte had
en dat zij nauwelijks in staat was om
een noot vast te houden. Je kunt horen
dat haar begeleider zich aanpaste aan
haar ritmische fouten en de variaties in
haar tempo. Toch werd zij enorm popu
lair omdat zij deed wat zij wilde. Haar
publiek waardeerde haar waarschijnlijk
meer om het amusement dat zij hen
schonk dan om haar muzikale talent.
Critici beschreven haar werk vaak op
een dubbelzinnige wijze die waarschijn
lijk onbedoeld de nieuwsgierigheid van
het publiek aanwakkerde.
Grootheid
Ondanks haar gebrek aan talent, was
Jenkins heilig overtuigd van haar
grootheid en vergeleek zichzelf met
vermaarde sopranen als Frieda Hempel
en Luisa Tetrazzini. Zij verwierp het
hoongelach.dat vaak uit het publiek
opsteeg tijdens haar optredens, net
zoals als dat van haar rivalen met als
conclusie 'professionele jaloezie'. Zij
was zich zeer bewust van de kritieken,
maar zei,-'Mensen mogen zeggen dat
ik niet kan zingen, maar niemand kan
zeggen dat ik niet heb gezongen'. Zij
deed wat zij deed en zong echt geen
toontje lager.
ACTRICE VAN EEN
BUITENCATEGORIE
De documentaire Ik wil gelukkig zijn
over Fien de la Mar (1898-1965)
laat zien dat zij een uitzonderlijke ac
trice was. Ze trad op in revues en caba
rets, maar speelde ook grote dramati
sche rollen. Ze kon zich zonder reserves
in een rol blootgeven en een personage
daarmee ongekend reliëf geven. Ze had
lak aan het onderscheid tussen hoge en
lage kunst, en kon in allebei excelleren.
Ook in andere opzichten was ze ongrijp
baar en liet ze zich niet in een hokje
stoppen. Ze leek niet geïnteresseerd in
politiek en de wereld om haar heen,
maar weigerde in de oorlog zich voor
de Kultuurkamer aan te melden. Ze had
intense amoureuze affaires, maar Piet
Grossouw bleef de belangrijkste man in
haar leven. In 1947 kwam haar grote
droom, een eigen theater, uit: het De
La Mar Theater. Ze was daar in de ene
na de andere productie te zien. Maar
na drie jaar ging het theater al weer
failliet. Ze kon daarna geen plek meer
in de toneelwereld vinden. Haar man,
Piet Grossouw, die een rustpunt was in
haar turbulente leven, stierf in 1957. In
1965 pleegde ze zelfmoord.
Fien de la Mar was iemand die zo veel
talenten had, maar niet goed wist hoe
die te hanteren. Het had eigenlijk over
drie levens verdeeld moeten worden
om tot volle ontwikkeling te komen.
Het was een mateloosheid die haar
tenslotte fataal werd.
Er is veel beeldmateriaal van haar
bewaard gebleven. Haar hele leven lang
zijn er foto's van haar gemaakt, vanaf
toen ze een baby was tot vlak voor haar
dood. Tussen 1934 en 1940 speelde
ze in negen films. De film roept middels
filmfragmenten en foto's een beeld op
van de magie van haar spel, de euforie
en de wanhoop in haar leven. In de
soundtrack wordt een spel gespeeld
met het geluid van haar filmscènes
en quotes uit interviews over haar. De
documentaire Ik wil gelukkig zijn is ge
maakt door Annette Apon. De Hoofdrol
is weggelegd voor Johanna ter Steege.
Aan de voet van een enorme vul
kaan, de Ixcanul, waar de film naar
genoemd is, woont de 17-jarige Maria
samen met haar ouders. Zij behoren tot
een kleine Maya-gemeenschap die leeft
van de koffieteelt. Maria staat op het
punt uitgehuwelijkt te worden aan Igna-
cio, de voorman op de plantage, maar
heimelijk verlangt ze naar toffieplukker
Pepe. Want hij droomt, net als zij, van
een leven elders. Wil zij vooral naar
de stad, hij heeft zijn blik op Amerika
gericht dat immers 'aan de arider kant
van de vulkaan' ligt.
Voor een Maya is het echter moeilijk
om toegang te krijgen tot de moderne
wereld. Als Maria zwanger raakt en er
complicaties optreden, moet je naar
de stad voor medische zorg. De wereld
waar Maria van droomde redt haar
leven, maar tegen welke prijs?
Regisseur Jayro Bustamante, die zelf
in deze streek is opgegroeid, wilde met
Ixcanul een stem geven aan een bevol
kingsgroep die zich in alle opzichten
in de marge van de Guatemalteekse
samenleving bevindt. Hij doet dat met
non-professionele acteurs, allen beho
rend tot een Maya-gemeenschap, én
in een visueel overdonderende stijl. De
film werd op het filmfestival van Berlijn
2015 bekroond met de prestigieuze Zil
veren Beer Alfred Bauer Prijs terwijl de
rollen door onervaren acteurs als Maria
Mercedes Croy werden gespeeld.
SOCIAAL GEÏSOLEERD
OUD VROUWTJE
Een boeiend verhaal over eenzaam
heid dat de kern is van deze film.
Het is een waargebeurd verhaal over
een sociaal geïsoleerd oud vrouwtje,
miss Shepherd, een rol die prachtig
gespeeld wordt door Maggie Smith.
Zij leeft in een verwaarloosd busje dat
vijftien jaar lang geparkeerd stond op de
oprit van de Engelse schrijver en toneel
speler Alan Bennett, die zijn ervaringen
eerder al vertaald heeft naar een boek
en een theaterstuk.
Het verhaal gaat voornamelijk om
mensen in de kleine samenleving om
hen heen en de manier waarop zij
reageren op een persoon zoals Miss
Shepherd. Alsof haar problemen en
voorkomen besmettelijk zijn. Deze
emotionele onderbuikgevoelens gaan
gepaard met Engelse subtiele humor
en is nergens overdreven. 'The Lady in
the Van' is een knusse film met humor
en een sprankeitje bitterzoetigheid.
Ondersteund door een interessante
protagonist in de schrijver en zijn denk
beeldige alter ego en sterke dialogen
geschreven door de echte Alan Bennett.
Maar wat het echt de moeite waard
maakt, is de betoverende Maggie Smith
als het vrouwelijke titelpersonage.
De film is geregisseerd door Nicholas
Hytner. Maggie Smith heeft haar sporen
verdiend in talloze films waaronder die
van Harry Potter.
Locatie en tijdstip vertoning zie Films
van A tot Z (p.16-23) of Blokkenschema
(p.14-15)
8