Congres te houden, om de reorganisatie tot
stand te brengen.
De voorzitter deelde mede, dat de volgende
51 afdeelingen vertegenwoordigd waren:
Den Helder, Groningen, Winschoten,
Naarden-Bussum, Schiedam, Surhuisterveen,
Utrecht (Arb. Kiesver.), Noord-en Zuidhorn,
Soc. Dem. Onderw. Vereen. (Hoofdbestuur),
S. D. O. V. (afd. Amst.), Leeuwarden, Tilburg,
Middelburg, Lekkum, Zwolle, Doetinchem,
Meppel, Gouda, Amersfoort, Nijmegen, S. D.
O. V. (afd. Rott.), Wageningen, Utrecht,
Breda, Arnhem, Charlois, Zaandam, Haarlem,
St. Anna Parochie, Delft, Nieuwenhoorn
Leiden, Den Haag, Scheemda-Midwolda, Oude-
Pekela, Winkel, Zuidhorn (Volkskiesvereen.),
Groningen (Arb. Kiesver Rotterdam, Fra-
neker, Dordrecht, Amsterdam V (Arb. Kies
ver.), Almelo, Dokkum, 's Hertogenbosch),
Arnhem (Arb. Kiesver Koog-Zaandijk, Hil
versum, Beetgum, Zeist, Enschedé, Maastricht,
Amsterdam, Zutfen, Blijham, Hoogezand-
Sappemeer, Weesp, Oostburg.
Als leden van het partij-bestuur moesten
periodiek aftreden Corn.ie Huygens, Schaper,
Troelstr» en Melchers. De drie laatsten werden
herkozen, als vierde nog Helsdingen.
Als vertegenwoordigers der Party in het
Centraal Bureau te Brussel werden herkozen
Troelstra en van Kol.
Destijds was bij de samensmelting van
Soc. Bond en S. D. A. P. de vraag over
wogen, of de naam der laatste veranderd
zou worden in Sociaal-democratische Partij.
Thans deed niemand daartoe het voorstel zoodat
we zullen blijven strijden onder onzen ouden
naam.
Het jaarverslag gaf aanleiding tot eenige
discussie, doch werd goedgekeurd.
Aangaande de beperking van het aantal
kamerleden, die tevens lid van het partij
bestuur kunnen zijn, werd besloten geen be
paling te maken.
Inmiddels was het half éen geworden, en
gingen we koffiedrinken. Om half 2 weer aan
den slag. Polak kondigde aan, dat gecollecteerd
zou worden voor de stakende naaisters in
Amsterdam en voor de slachtoffers hij de firma
v. Heek in Enschede.
Aangaande een door de Partij te stichten
fonds tot steuning der coöperatie werd af
wijzend besloten. Aan een door particu
lieren op te richten fonds werd echter reeds
hij voorbaat de goedkeuring van de partij
gehecht.
De Arb. kiesvereen. te Leeuwarden had
voorgesteld van kamerleden f 100 belasting:
te eischen. omdat ze een vast inkomen van f 2000
hebben Een motie werd aangenomen, waarin
het Congres zijn afkeuring uitspreekt over
dergelijk ingrijpen in persoonlijke aangele
genheden en de wenschelijkheid, dat voortaan
zulke voorstellen achterwege zullen blijven.
Aan de vereeniging „Arm Friesland" werd
opnieuw subsidie voor de propaganda toege
staan.
Namens de afd. Tilburg vraagt Bergmeijer
steun voor een op te richten eigen gebouw,
daar ter stede. Een le hypotheek moet
gesloten worden, zullen onze Tilburgsche
broeders hun zwaren strijd met succes kunnen
blijven voeren. Bij acclamatie werd besloten,
tegen de aanstaande tuchthuiswet van minister
Cort van der Linden krachtig te ageeren.
Na een uitvoerige discussie werd besloten,
bij de a.s. verkiezingen bij eerste stemming
steeds zelfstandig te werken; óf een eigen,
óf geen candidaat dus.
Bij de bespreking van het partijorgaan
bleek over 't algemeen groote tevredenheid
te bestaan over de wijze, waarop dit blad
geleid wordt, al werden ook enkele klachten
en wenschen tot wijziging gehoord. Na de op
en aanmerkingen beantwoord te hebben, deelde
Troelstra mede, dat hij het partij-bestuur had
voorgesteld, niet we-r een hoofd-redacteur te
benoemen. Hij wilde wel politiek-redacteur
blijven. Dien-o vereen komstig werd besloten
en Ankersmit belast met de verdere leiding
van het blad onder rechtstreeksche verant
woordelijkheid aan het Congres.
Nog werd medegedeeld, dat het blad zich
verheugt in een oplaag, die de raming ver
te boven gaat. Nochtans is krachtige finan-
ciëele steun noodig, om op deze wijze te
kunnen doorgaan.
Kwart over 5 werd de middagzitting ge
sloten en om circa 8 uur de avondzitting
geopend.
De volgende motie werd op voorstel der
afdeeling Breda aangenomen
„Het kongres der S. D. A P.,
gehoord de toelichting op het ontwerp-
program voor de koloniale politiek, uitvoe
riger opgenomen in „De Nieuwe Tijd" van
April j.l.,
overwegende, dat het de taak en de plicht
is der Nederlandsche arbeiders, om ook het
kapitalisme en het militairisme te bestrijden
in die verre gewesten, waar Nederland als
koloniale mogendheid het lot van millioenen
inboorlingen in handen heeft,
betuigt zijn volledige instemming met den
geest en de strekking van dit program en
met de beginselen, waarvan het uitgaat,
besluit tot het benoemen van een commissie,
die een nadere studie zal maken van de onder-
deelen van dit ontwerp-program, en die daar
over rapport zal uitbrengen op een volgend
kongres,
en gaat over tot de orde van den dag."
Yan Kol lichtte deze motie met een warm
woord toe.
Hilversum had voorgesteld, een commissie
te benoemen voor anti-militairistische propa
ganda onder de jeugd. Na breedvoerige dis
cussie werd besloten, geen commissie vanwege
de partij te benoemen, maar bij voorbaat werd
goedkeuring gehecht aan een door particuliere
personen te vormen commissie.
De hoofdschotel was wel le kwestie der
vakbeweging. In den laat Aen tijd is daarover
veel in de Partij te doen geweest. Het was
noodzakelijk geworden, dat de Partij als zoo
danig zich uitsprak over dit punt.
Die uitspraak vinden we in de volgende
motie van het Partijbestuur, die na zeer uit
voerige discussie werd aangenomen.
„Het Kongres,
„verwijdende naar de resolutie van 1898
waarin als plicht der Partij wordt verklaard,
de zelfstandige vakbeweging te ondersteunen,
„overwegende, dat de politieke arbeiders
partij, de zelfstandige vakbeweging en de
arbeiders-koöperatie alle onderdeelen zijn van
de organisatie derarbeidersin den klassenstrijd,
„dat de bloei van elk dezer deelen den
anderen ten goede komt en dat, waar elk
zelfstandig werkt op zijn eigen terrein, er
algemeene arbeidersbelangen zijn, die door
hun gemeenschappelijk optreden het best
worden behartigd,
„verzet zich tegen alle pogingen, om het
eene deel der arbeidersbeweging tegen het
andere uit te spelen,
„wekt de Nederlandsche arbeiders op, zich
bij al deze drie vormen van organisatie aan
te sluiten,
„en verklaart zich voor samenwerking tus-
schen de drie deelen der arbeidersbeweging,
om te kernen tot een duurzaam verbond met
behoud van elks zelfstandigheid op eigen
gebied, met dien verstande, dat de tijd en
de wijze om dat tot stand te brengen, aan
de leden der vakvereenigingen wordt overge
laten en dat de vakbeweging voor ieder
arbeider moet toegankelijk blijven."
Naast deze motie stond een andere van
de afdeeling Naarden-Bussum, die in hoofdzaak
op 't zelfde neer kwam, maar in onderdeelen
verschilde. Deze werd door Gorter toegelicht.
Wij moeten onze lezers, die eenigszins belang
in deze kwestie stellen ten sterkste aaniaden,
ook hiervoor het vtrslag in „Het Volk" na
te slaan.
Toen deze kwestie afgedaan was, was 't
inmiddels half 12 geworden. De voorzitter
sloot het Congres, nadat hij- nog had mede
gedeeld, dat de collecte voor de naaisters en
de textielarbeiders f46.48 had opgebracht.
Toen gingen we onder 't zingen van den
socialistenmarsch naar huis.
Maandag was bestemd voor 't Verkiezings
congres. Behalve de genoemde afdeelingen der
S. D. A. P. waren nu ook vertegenwoordigd
de volgende vereenigingen
De Arbeiders- of volkskiesvereenigingen
Amsterdam III, Wormerveer, Amsterdam IV,
Zaandam, Hilversum, Dordrecht, Amsterdam I,
Gouda, Haarlem, Amsterdam VI en VII,
Rotterdam, Hoorn, de Brillantsnijdersvereeni-
ging, Ziekenfonds V. I. O. S. Winschoten,
Ned. Onderw. Genootschap afd. Schiedam,
Hoofdbestuur Bakkersgezellen bond, Utrecht-
sche Metaalbewerkersbond, Werklieden vereen.
W. s. n. V. te Geervliet, 's Gravechaagsche
Bakkersgezellen vereen. B. z o. D., Werklieden-
vereen. De Honigbij te Franeker, Meubel-
makersvereen. Arnhem, Bond van Ned. Onderw.
afd Schiedam, Behangersbond afd. Utrecht,
Hoofdbestuur der Ned. Ver. van Spoor- en
Tramwegpersoneel, Amst. Bestuurdersbond,
Utrechtsche Schildersgezellen vereen. D. E. S.,
Hoofdbestuur Stukadoorsbond, Vereen, v. alg.
kiesrecht Delft, Kiesrechtcomité Utrecht. Bond
der kleeding-industrie afd. Utrecht, Gemeente
werklieden vereen. Leeuwarden, Timmerlieden-
vereen. Amersfoort, Bakkersgezeilenbond afd.
Utrecht, Utr. Sigarensorteerdersvereen., Typo
grafenbond afd. Utrecht en Rotterdam, Land-
arbeidersbond afd. Winkel, Kiesrechtcomité
Helder, Spoorweg vereen, afd. Utrecht.
Met de afdeelingen van onze party mee
waren dus ongeveer 100 vereenigingen ver
tegenwoordigd. De Prov. Friesche Timmer-
liedenbond zond een sympathiebetuiging.
Polak zat ook thans weder voor, daar bij
acclamatie het Pai tij bestuur als congresbureau
werd benoemd.
Wij kunnen het Verkiezingsprogram, zooals
het nu is vastgesteld nog niet publiceeren,
omdat, tot tijdsbesparing, vele redactiewijzi-
gingen aan het partijbestuur werden overge
laten, en alle discussie opnemen, gaat boven
onze krachten. Wij moeten ons dus bepalen
tot 't weergeven van den indruk, dien de dis
cussie op ons maakte.
Beide dagen, vooral de laatste, ging het
soms warm toe, zooals 't voor valt onder man nen,
die, bezield met een heilig vuur, met groote
geestdriit strijden voor een zaak, die een
deel van hun leven is. Een enkele maal
zijn er zelfs zeer harde waarheden gezegd,
althans meende men elkaar zeer harde waar
heden te moeten zeggen, maar het is juist
op zulke oogenblikken, dat de groote kracht
van onze partij, haar krachtig leven, de
oprechtheid der strijders tegenover elkaar en
naar buiten duidelijk blijken. Zelfs wanneer
twee meeningen met elkaar in botsing komen
doet het goed te zien, te voelen, hoe ernstig
door beide partyen hun inzichten verdedigd
worden, hoe elk pal staat voor zijn over
tuiging.
Ten slotte eerbiedigen allen die in elkaar,
omdat allen te goed weten uit ondervinding,
met hoeveel moeite, leed en strijd die over
tuiging verkregen wordt, en allen streven
we naar hetzelfde doel, allen strijden we voor
dezelfde schoone, heerlijke zaak. Dat is de
onverbieekbare band, die ons bindt. Zoo is
elk congres weer een verjongingskuur Nieuw
leven, nieuwe strijdlust, nieuwe geestdrift
worden er ons ingegeven. En straks, als zij,
die eerst in soms heftige woorden elkaar
bestreden, elkander de broederhand reiken en
allen uit volle borst, trillend van aandoening,
gloeiend van geestdrift, het vryheidslied aan
heffen, dan voelen we het vaster, dan eenig
wetenschappelijk bewijs het ons kan inprenten,
dat de toekomst aan ons is, dat wij onover
winlijk zijn. Leve de Sociaaldemocratie
