Boerenkermis. No. 11. Zaterdag 11 Mei 1901. Ie Jaargang. FEUILLETON. Willem Helsdingen. De Partij van den arbeid bij de aanstaande Verkiezingen ABONNEMENTSPRIJS: 13 cent per kwartaal ,nrv bii vooruitbelaunq. franco per post 20 cent I J Losse nummers 1 cent. Bureau van Administratie en Redaktie Noordvest 12. ADVERTENTIËN; 5 cent per regel. Bij abonnement belangrijke korting. Willem Helsdingen. 2) door L-. Wordt vervolgd De lezers van ons propagandablad, en de kiezers, tot wie wij ons richten om hun stem straks uit te brengen op onzen kandidaat, hebben recht, iets meer omtrent dezen te weten, dan alleen, dat hjj W. P. G. Helsdingen heet. Want al is het nn ook waar. dat wij niet strjjden voor personen,} maarvoor beginselen, dit neemt niet weg, dat wij er hooger prijs op stellen dat de mannen, die wy willen, dat deze beginselen in de Tweede Kamer znllen vertegenwoordigen, en die voor onze belangen zullen strijden, ook waardig zijn, die taak op zich te nemen, en bekwaam en stand vastig genoeg, dien strijd te voeren. En dan zeggen wij onmiddelijk, dat wij er trotsch op zjjn, dezen „werkmans-ctindidaat" tegenover een adelijken naam te kunnen stellen Willem Helsdingen werd in 1850 te Rotterdam, als zoon van een politie-agent geboren. Het was een groot gezin, waarvan hjj de oudste der kinderen was, en, zooals iu elk arbeiders-gezin, had men ook hier met zorgen en armoede te kampen. Hij werd eerst opgeleid voor onderwijzer, doch door de nood ge drongen zagen zijn ouders zich genoodzaakt hem wat meer te laten verdienen, en kwam hij op de matten- weverij van Wiliemao Co., te Delftshaven, waai hjj dan ook gedurende het grootste deel van zijn leven als eerste-klas-werkman is werkzaam geweest. In den loop der 70er jaren, toen er in ons land nog geen sociaal-democratische organisatie bestond, trad Helsdingen in de arbeidersbeweging, door toe te treden als lid van 't Werklieden-Verbond, te Rotterdam, aan welks actie in die jaren hjj ijverig deelnam, hoewel hjj toen ook reeds tot de linkerzijde van het Verbond gerekend kon worden. Toen in '79 de eerste socialistische organisatie te Amsterdam werd gesticht, en Domela Nieuwenhuis in 1880, toen nog predikant, openlijk als sociaal-democraat optrad, was het by eene spreekbeurt, die deze voer de afd. Rotterdam van het Verbond hield, dat Hels dingen, door de sterke critiek, die Nieuwenhuis op onze tegenwoordige maatschappij uitoefende en door het schoone in de nieuwere ideeën over maatschap pelijke rechtvaardigheid, dat Helsdingen, zijn over tuiging volgend, tot de socialistische organisatie toe trad, en in 1881 de afd. Rotterdam van den S. D. Bend stichtte, in hetzelfde jaar, dat deze Bond tot stand kwam. En sedert is het, dat hij als woordvoerder en organi sator in ons land optrad. De kennis en ontwikkeling die hem ontbrak, heeft hjj zich verworven, door na den moeitevollen, dage- ljjkschen arbeid zich nog daarop toe te leggen; met Eenige Zondagen voor de kermispret loopen de meiden en jongens reeds aan den dijk, hun keus doend. Het is dan de in den volksmond zoo ge noemden „kijkdag". De kinkels defileeren, nog luider dan anders vloekende, langs de in 't groene gras neergezeten meiden. Deze hebben hun rokken half opgeslagen, de kuiten toonend aan ieder, die belang stelt, muskus deelend aan ieder, die vraagt om 't vies-gele goed. En hebben ze geen kuiten- of muskusaanbidders bij zich, dan lokken zij een naderend troepje met zang van mooie schoolversjes. Den daaraanvolgenden Zondag is het „vraagdag". De groote vriendinnen en vriendentroepen splitsen zich. De promenade vangt aan. Den eersten keer ijzeren wilskracht en lichamelijke inspanning wist hjj zich, des avonds en des nachts, genoeg kennis te ver zamelen om als woordvoerder en als schrijver voor de beginselen, die hem lief waren, voor zjjn mede arbeiders op te treden. En zjjn aandeel in de arbeidersbeweging is niet gering geweest. Jaren achtereen ging deze werkman eiken Zondag op reis, door alle streken des lands, om zjjne beginselen te verkondigen, de arbeiders op te wekken, om wakker te worden en te strjjden voor hunne belangen. Toen hjj in '86 het blad „Vrijheid" oprichtte, was hjj het, met zjjn broer, die, de oranje-furie trotseerende, na hun dagtaak met de bla den de straten van Rotterdam doorgingen om te col- porteeren. In 1889 vertegenwoordigde Helsdingen de Nederlandsohe arbeiders op het internationale Congrss te Parjjs, en maakte jaren lang deel uit van den Centralen Raad van den S. D. Bond. Thans twintig jaar na zjjn optreden is deze strijder nog altjjd dezelfde. Zeker, de moeite des levens, de zorgen voor een groot gezin zijn niet zonder invloed gebleven. Maar in zijn hart woont nog altjjd dezelfde geestdrift van vroeger, wat wel hieruit blijkt, dat hjj op 51-jarigen leeftijd nog de taak als propagandist voor Gelderland op zich heeft genomen. In zjjn hart woont nog altjjd dezelfde geestdrift voor de zaak der arbeiders niets is in staat geweest, hem ook maar een oogenblik in het geloof en in de rechtvaardigheid van de zaak der arbeiders te doen wankelen! Dat is Willem Helsdingen. Een man uit één stuk, met een schat van ondervinding, en toegerust met de kennis, die men in een strijd vaa zoo langen duur opdoet. Hij draagt geen rangen of titels geen „jonkheer" teekent hij vóör zjjn naam. Zijn handen zjjn vereelt van zwaren arbeid. Maar hjj draagt grooter dingen: een onbevlekt verleden, een leven dat onophoudelijk gewjjd is geweest aan den strjjd tegen de heerschappij der geldmannen, der heerschers, hij draagt het ver trouwen van allen, die hem kennen hjj is een der besten, onwrikbaarsten, moedigsten uit onze arbei ders-beweging. Toen in 1893 de scheiding kwam tusschen de revo lutionairen en de sociaal-democraten, bleef Helsdingen op het door hem tot nu toe ingenomen standpunt staan, en sloot zich met Vliegen, Fortujjn, Van Kol e. a. aan bij de S. D. A. P. In de kiesrechtbeweging is Helsdingen steeds een der eerste strijders geweest: bjj alle betoogingen voor dit eerst burgerrecht, in de laatste 20 jaren, was hjj steeds een der warmste strijders, liep hjj steeds vóóraan in de rij der protesteerenden, overtuiging en geestdrift schenkend aan zjjn mede-arbeiders. dat men elkaar passeert, loopt men alsof men vreemden is. Den tweeden keer worden de deernen terluiks begluurd, den derden keer eens toege lachen, den volgenden eens toegesproken: „of ze geen odeklonje hébben" .en weldra zitten of liggen de paartjes in 'tgrpenè gras, waar een: „zeg, wi me saêmen kermis ouwe" maar heel zelden met „nee" wordt beantwoord. Niet iedereen vindt' echter iets van zijn gading, en zij die niet „voorzien" zijn, doen nu nog een keuze. Luidkeels worden de voorbijtrekkende schoonen becritiseerd. Deze doen zich zoo voordeelig mogelijk voor, bang als ze zijn, dat ze zuHen „overschieten" want 'tis de grootste schande, die een boeren deerne kan overkomen, dat ze geen kermisjongen heeft gehad. Haar meer bevoorrechte vriendinnen zullen 't haar bij aUe mogelijke gelegenheden herinneren dat ze is „blijven staan." Zoo wordt de middag gesleten tot het een uur of vijf geworden is. Dan worden de kroegen eri straten voor een uurtje ontvolkt, want men gaat koffiedrinken .Daarna vereenigen zich de „bespro- Voor de Roteerdamsche arbeidersbeweging is Hels dingen van groote beteekenis geweest. Steeds stend hjj vóóraan, indien van gemeente- of patroonswege de arbeidersbelangen werden tekort gedaan of de rechten aangerand niet voor zichzelven, maar voor zjjn mede-arbeiders. Als Voorzitter van den Rotter- damschen Bestunrdergbond heeft hjj tot het oogenblik van zjjn vertrek het volle vertrouwen van zijn mede arbeiders genoten, en door zjjn stiptheid en eerlijkheid ook de achting afgedwongen van zjjn tegenstanders. Daarom, arbeiders, hoe men u ook mag paaien met groote heeren, hoe men u ook mog voorhouden dat slechts zij die jonkheer of mr. voor hun naam dragen, alles alléén weten weest arbeider genoeg om te begrjjpen, dat deze arbeider, deze strijder voor uwe rechten, ook recht heeft op uwen steun Propageert daarom voor onzen candidaat De afgeloopen eeuw is geweest de eeuw van de wording en groei van het groot-kapitalisme, de groot industrie en het groot-grondbezit. De burgerklasse, op tredende onder de leuze van vrijheid, die ze noodig had om tot macht te geraken, heeft die vrijheid ge bruikt om onbeteugeld de macht van het kapitaal te kunnen ontplooien. Exploiteerende met haar kapitaal de ontdekkingen en uitvindingen van den menscheljjken geest, heeft het vernietigd het kleinbedrijf, door de groot-industrie, den arbeider gescheiden van zijn gereedschap en voor beiden de afhankelijkheid van het kapitaal in het leven geroepen. Steeds er op uit zjjnde elke bron van rijkdom, die door handel en bedrijf 'Jan geopend worden te exploiteeren' wordt die afhankelijkheid voor een steeds grooter wordend aantal personen uit de middenstand en de arbeidende klasse een voldongen feit. Zoo kwam tot stand die scheiding tusschen de leden vau eenzelfde volk, die het kenmerk is van den tegenwoordigen tijd, waarbij men aan de eene zijde vindt de klasse der bezittende, aan de andere zijde die der nietbezittende, die slechts in afhankelijken loondienst een bestaan kan vinden, wat bovendien steeds moeilijker wordt. Twee klassen ontstonden, met geheel verschillende belangen, die eiken dag op elkander botsen. Deze strijd van belangen noemt men den klassen strijd. Het is aan den eenen kant de strijd voor het behoud en uitbreiding der bestaande voorrechten, aan ken" paren en gearmd, gaat 't in groote slierten de straat op. Van den draaimolen naar de kroeg, van 'de kroeg naar den draaimolen, is de gang tot een uur of acht. Dan neemt de eigenlijke feestvreugde een aan vang, tegelijk met het ontsteken van het armzalig kunstlicht in tenten en herbergen, wat een kinder lijke vreugde geeft aan de volwassenen, die geen „lol" kunnen hebben of ze moeten die in 't half donker genieten. Het gesprek neemt nu ook een andere wending. De bruine, die „zen vool verschote eit" of, de kalfvaars, die „zoo mooi groeit" worden nu niet meer, besproken. In plaats daarvan krijgt men de liefdesuitingen der kermisgangersaanvankelijk nog maar in zoete woordjes, straks in luid klinkende zoenen.

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

De Moker | 1901 | | pagina 1