Boerenkermis.
No. 11.
Zaterdag 11 Mei 1901.
Ie Jaargang.
FEUILLETON.
Willem Helsdingen.
De Partij van den arbeid bij de
aanstaande Verkiezingen
ABONNEMENTSPRIJS:
13 cent per kwartaal
,nrv bii vooruitbelaunq.
franco per post 20 cent I J
Losse nummers 1 cent.
Bureau van Administratie
en Redaktie
Noordvest 12.
ADVERTENTIËN;
5 cent per regel.
Bij abonnement belangrijke korting.
Willem Helsdingen.
2) door L-.
Wordt vervolgd
De lezers van ons propagandablad, en de kiezers,
tot wie wij ons richten om hun stem straks uit te
brengen op onzen kandidaat, hebben recht, iets meer
omtrent dezen te weten, dan alleen, dat hjj W. P. G.
Helsdingen heet. Want al is het nn ook waar. dat
wij niet strjjden voor personen,} maarvoor beginselen,
dit neemt niet weg, dat wij er hooger prijs op stellen
dat de mannen, die wy willen, dat deze beginselen
in de Tweede Kamer znllen vertegenwoordigen, en
die voor onze belangen zullen strijden, ook waardig
zijn, die taak op zich te nemen, en bekwaam en stand
vastig genoeg, dien strijd te voeren. En dan zeggen
wij onmiddelijk, dat wij er trotsch op zjjn, dezen
„werkmans-ctindidaat" tegenover een adelijken naam
te kunnen stellen
Willem Helsdingen werd in 1850 te Rotterdam, als
zoon van een politie-agent geboren. Het was een
groot gezin, waarvan hjj de oudste der kinderen was,
en, zooals iu elk arbeiders-gezin, had men ook hier
met zorgen en armoede te kampen. Hij werd eerst
opgeleid voor onderwijzer, doch door de nood ge
drongen zagen zijn ouders zich genoodzaakt hem wat
meer te laten verdienen, en kwam hij op de matten-
weverij van Wiliemao Co., te Delftshaven, waai
hjj dan ook gedurende het grootste deel van zijn leven
als eerste-klas-werkman is werkzaam geweest.
In den loop der 70er jaren, toen er in ons land nog
geen sociaal-democratische organisatie bestond, trad
Helsdingen in de arbeidersbeweging, door toe te treden
als lid van 't Werklieden-Verbond, te Rotterdam,
aan welks actie in die jaren hjj ijverig deelnam,
hoewel hjj toen ook reeds tot de linkerzijde van het
Verbond gerekend kon worden.
Toen in '79 de eerste socialistische organisatie te
Amsterdam werd gesticht, en Domela Nieuwenhuis in
1880, toen nog predikant, openlijk als sociaal-democraat
optrad, was het by eene spreekbeurt, die deze voer
de afd. Rotterdam van het Verbond hield, dat Hels
dingen, door de sterke critiek, die Nieuwenhuis op
onze tegenwoordige maatschappij uitoefende en door
het schoone in de nieuwere ideeën over maatschap
pelijke rechtvaardigheid, dat Helsdingen, zijn over
tuiging volgend, tot de socialistische organisatie toe
trad, en in 1881 de afd. Rotterdam van den S. D. Bend
stichtte, in hetzelfde jaar, dat deze Bond tot stand
kwam.
En sedert is het, dat hij als woordvoerder en organi
sator in ons land optrad.
De kennis en ontwikkeling die hem ontbrak, heeft
hjj zich verworven, door na den moeitevollen, dage-
ljjkschen arbeid zich nog daarop toe te leggen; met
Eenige Zondagen voor de kermispret loopen de
meiden en jongens reeds aan den dijk, hun keus
doend. Het is dan de in den volksmond zoo ge
noemden „kijkdag". De kinkels defileeren, nog
luider dan anders vloekende, langs de in 't groene
gras neergezeten meiden. Deze hebben hun rokken
half opgeslagen, de kuiten toonend aan ieder, die
belang stelt, muskus deelend aan ieder, die vraagt
om 't vies-gele goed. En hebben ze geen kuiten-
of muskusaanbidders bij zich, dan lokken zij een
naderend troepje met zang van mooie schoolversjes.
Den daaraanvolgenden Zondag is het „vraagdag".
De groote vriendinnen en vriendentroepen splitsen
zich. De promenade vangt aan. Den eersten keer
ijzeren wilskracht en lichamelijke inspanning wist hjj
zich, des avonds en des nachts, genoeg kennis te ver
zamelen om als woordvoerder en als schrijver voor
de beginselen, die hem lief waren, voor zjjn mede
arbeiders op te treden.
En zjjn aandeel in de arbeidersbeweging is niet
gering geweest. Jaren achtereen ging deze werkman
eiken Zondag op reis, door alle streken des lands, om
zjjne beginselen te verkondigen, de arbeiders op te
wekken, om wakker te worden en te strjjden voor
hunne belangen. Toen hjj in '86 het blad „Vrijheid"
oprichtte, was hjj het, met zjjn broer, die, de
oranje-furie trotseerende, na hun dagtaak met de bla
den de straten van Rotterdam doorgingen om te col-
porteeren. In 1889 vertegenwoordigde Helsdingen de
Nederlandsohe arbeiders op het internationale Congrss
te Parjjs, en maakte jaren lang deel uit van den
Centralen Raad van den S. D. Bond.
Thans twintig jaar na zjjn optreden is deze strijder
nog altjjd dezelfde. Zeker, de moeite des levens, de
zorgen voor een groot gezin zijn niet zonder invloed
gebleven. Maar in zijn hart woont nog altjjd dezelfde
geestdrift van vroeger, wat wel hieruit blijkt, dat
hjj op 51-jarigen leeftijd nog de taak als propagandist
voor Gelderland op zich heeft genomen. In zjjn hart
woont nog altjjd dezelfde geestdrift voor de zaak der
arbeiders niets is in staat geweest, hem ook maar
een oogenblik in het geloof en in de rechtvaardigheid
van de zaak der arbeiders te doen wankelen!
Dat is Willem Helsdingen. Een man uit één stuk,
met een schat van ondervinding, en toegerust met
de kennis, die men in een strijd vaa zoo langen duur
opdoet.
Hij draagt geen rangen of titels geen „jonkheer"
teekent hij vóör zjjn naam. Zijn handen zjjn vereelt
van zwaren arbeid. Maar hjj draagt grooter dingen:
een onbevlekt verleden, een leven dat onophoudelijk
gewjjd is geweest aan den strjjd tegen de heerschappij
der geldmannen, der heerschers, hij draagt het ver
trouwen van allen, die hem kennen hjj is een der
besten, onwrikbaarsten, moedigsten uit onze arbei
ders-beweging.
Toen in 1893 de scheiding kwam tusschen de revo
lutionairen en de sociaal-democraten, bleef Helsdingen
op het door hem tot nu toe ingenomen standpunt staan,
en sloot zich met Vliegen, Fortujjn, Van Kol e. a. aan
bij de S. D. A. P.
In de kiesrechtbeweging is Helsdingen steeds een
der eerste strijders geweest: bjj alle betoogingen voor
dit eerst burgerrecht, in de laatste 20 jaren, was hjj
steeds een der warmste strijders, liep hjj steeds vóóraan
in de rij der protesteerenden, overtuiging en geestdrift
schenkend aan zjjn mede-arbeiders.
dat men elkaar passeert, loopt men alsof men
vreemden is. Den tweeden keer worden de deernen
terluiks begluurd, den derden keer eens toege
lachen, den volgenden eens toegesproken: „of ze
geen odeklonje hébben" .en weldra zitten of liggen
de paartjes in 'tgrpenè gras, waar een: „zeg, wi
me saêmen kermis ouwe" maar heel zelden met
„nee" wordt beantwoord.
Niet iedereen vindt' echter iets van zijn gading,
en zij die niet „voorzien" zijn, doen nu nog een
keuze.
Luidkeels worden de voorbijtrekkende schoonen
becritiseerd. Deze doen zich zoo voordeelig mogelijk
voor, bang als ze zijn, dat ze zuHen „overschieten"
want 'tis de grootste schande, die een boeren
deerne kan overkomen, dat ze geen kermisjongen
heeft gehad. Haar meer bevoorrechte vriendinnen
zullen 't haar bij aUe mogelijke gelegenheden
herinneren dat ze is „blijven staan."
Zoo wordt de middag gesleten tot het een uur
of vijf geworden is. Dan worden de kroegen eri
straten voor een uurtje ontvolkt, want men gaat
koffiedrinken .Daarna vereenigen zich de „bespro-
Voor de Roteerdamsche arbeidersbeweging is Hels
dingen van groote beteekenis geweest. Steeds stend
hjj vóóraan, indien van gemeente- of patroonswege
de arbeidersbelangen werden tekort gedaan of de
rechten aangerand niet voor zichzelven, maar voor
zjjn mede-arbeiders. Als Voorzitter van den Rotter-
damschen Bestunrdergbond heeft hjj tot het oogenblik
van zjjn vertrek het volle vertrouwen van zijn mede
arbeiders genoten, en door zjjn stiptheid en eerlijkheid
ook de achting afgedwongen van zjjn tegenstanders.
Daarom, arbeiders, hoe men u ook mag paaien met
groote heeren, hoe men u ook mog voorhouden dat
slechts zij die jonkheer of mr. voor hun naam dragen,
alles alléén weten weest arbeider genoeg om te
begrjjpen, dat deze arbeider, deze strijder voor uwe
rechten, ook recht heeft op uwen steun
Propageert daarom voor onzen candidaat
De afgeloopen eeuw is geweest de eeuw van de
wording en groei van het groot-kapitalisme, de groot
industrie en het groot-grondbezit. De burgerklasse, op
tredende onder de leuze van vrijheid, die ze noodig
had om tot macht te geraken, heeft die vrijheid ge
bruikt om onbeteugeld de macht van het kapitaal te
kunnen ontplooien. Exploiteerende met haar kapitaal
de ontdekkingen en uitvindingen van den menscheljjken
geest, heeft het vernietigd het kleinbedrijf, door de
groot-industrie, den arbeider gescheiden van zijn
gereedschap en voor beiden de afhankelijkheid van
het kapitaal in het leven geroepen. Steeds er op uit
zjjnde elke bron van rijkdom, die door handel en
bedrijf 'Jan geopend worden te exploiteeren' wordt
die afhankelijkheid voor een steeds grooter wordend
aantal personen uit de middenstand en de arbeidende
klasse een voldongen feit. Zoo kwam tot stand die
scheiding tusschen de leden vau eenzelfde volk, die
het kenmerk is van den tegenwoordigen tijd, waarbij
men aan de eene zijde vindt de klasse der bezittende,
aan de andere zijde die der nietbezittende, die slechts
in afhankelijken loondienst een bestaan kan vinden,
wat bovendien steeds moeilijker wordt. Twee klassen
ontstonden, met geheel verschillende belangen, die
eiken dag op elkander botsen.
Deze strijd van belangen noemt men den klassen
strijd. Het is aan den eenen kant de strijd voor het
behoud en uitbreiding der bestaande voorrechten, aan
ken" paren en gearmd, gaat 't in groote slierten de
straat op. Van den draaimolen naar de kroeg, van
'de kroeg naar den draaimolen, is de gang tot een
uur of acht.
Dan neemt de eigenlijke feestvreugde een aan
vang, tegelijk met het ontsteken van het armzalig
kunstlicht in tenten en herbergen, wat een kinder
lijke vreugde geeft aan de volwassenen, die geen
„lol" kunnen hebben of ze moeten die in 't half
donker genieten.
Het gesprek neemt nu ook een andere wending.
De bruine, die „zen vool verschote eit" of, de
kalfvaars, die „zoo mooi groeit" worden nu niet
meer, besproken. In plaats daarvan krijgt men de
liefdesuitingen der kermisgangersaanvankelijk
nog maar in zoete woordjes, straks in luid klinkende
zoenen.