Abonneert U op „DE MOKER".
gET Volk,
Nog eens de Stearine-Raarsenfabriek.
Inlichtingen Yoor de Kiezers.
Onmisbaar voor iederen arbeider is
J. Koorengevel,
De Nieuwe Tijd.
Steunpemring.
Korrespondentie.
Geldersche Kade 117, Amsterdam.
St. KLEPKE, Helenastraat 16.
Nieuwstraat - Schiedam.
Dagblad
voor de
Arbeiderspartij.
BUREAU:
Ome strijd w de Tweede Kamer,
arbeid hnn leven moeten verzekeren. Tegenover het
geldrecht van de bourgeoisie stelt deze vierde stand
zjjn arbeidsrecht, het recht van te arbeiden, het recht
van te leven door zjjn arbeid; maar ook het recht
van den arbeid, den eenigen werkeljjken levensfactor
in de wereld, om te regeeren onder de menscheu in
plaats van het domste en onrechtvaardigste aller rech*
ten, het geldrecht.
Zoo is het arbeidsrecht komen te staan tegenover
het geldrecht, de arbeid tegenover het kapitaal. Er
zijn helaas nog slechts weinigen, die deze geschied
kundige ontwikkeling begrijpen en de noodzakelijk
heid dus aanvaarden van de vernietiging van het geld
recht. Maar de overheersching van het geldrecht wordt
met den dag brutaler en weerzinwekkender, men denke
slechts aan den Trans vaalschen oorlog, een heerlijk
uitvloeisel van het geldrecht der bourgeoisie men
denke slechts aan de grenzenlooze lichtvaardigheid,
waarmee de bourgeois-werkgever de voor hem onbruik
baar geworden arbeidskracht op straat gooit (bijv. de
groote Krupn, die er ineens 9000 arbeiders gedaan
gaf, ondanks dat zijn 15 millioen jaarlijksch inkomen
mede door die 9000 arme tobbers was verdiend). De
bourgeois noemt dat recht, zijn onaantastbaar recht,
het fundameut van onze maatschappij. Maar de pro
letariër voelt dat bourgeoisrecht als honger, ellende,
dwang en verbittering. Als een hoon slaat dat recht
hem telkens weer in zjjn gezicht: weg met het geld
recht, heersche het recht van den arbeid.
J. v. L.
Naar aanleiding van ons berichtje in het vorig
nummer aangaande het ontslag van 10 werklieden
aan de kaarsenfabriek werd door den heer A. Brederoo
een vinnig artikel geschreven, dat in de Sch. Crt.
als „ingezonden" geplaatst werd.
Dit schrijven is nogal uiteenloopend. We zullen
ons eerst bepalen tot de zaak in kwestie.
De heer B. zegt, dat de zaak zich anders heeft
toegedragen, dan door ons werd voorgesteld.
Wij moeten dit tot onze spijt toestemmen. Wantbjj
nader onderzoek is ons gebleken, dat de houding der
directie nog onhebbelijker is dan wij gedacht hadden.
Wjj waren onvolledig ingelich Dat de heer B. zoo
in 't vuur gekomen is, zal de directie nu zoo heel
aangenaam niet zijn, maar ze kan zich overtuigd
houden van den goeden wil van den heer B. om haar
belangen te verdedigen.
Maar nu weten we meteen, dat aan de Stearine-
kaarsenfabriek vijftig man los werkt.
Op zich zelf is dit reeds een ergerlijke toestand.
Yan deze 50 weet niet één of hij den volgenden dag
werk zal hebben. De directie kan naar welgevallen
hen onmiddeljjk op straat zetten. De heer B. vindt
zoo iets volstrekt niet onbillijk. Weineen, een arbei
der moet blij zijn als hij eens wat werken mag.
Eenige zekerheid van bestaan, eenige zekerheid
dat hij ook morgen brood zal hebben voor zich en
de zijnen, dat is niet noodig. Een arbeider, zie-je,
dat is nou eigenlijk zoo'n stuk beest, dat je gebruikt
als je 't noodig hebt en anders zet je 'm maar op zij.
Net als een machine. Als je die noodig heb stook je
't vunr, geef je water en olie, en als je er voldoende
gebruik van gemaakt hebt zie je er niet naar om.
Jawel, toch wel. De machine wordt onderhouden, ook
al staat die stil, want 't is 't belang van den patroon,
dat ze in orde blijft.
Maar zoo'n arbeider, laat 'lie maar verrekken. Voer
hem een ander.
De heer B. vindt dat volstrekt niet onbillijk. Een
kwestie van smaak.
De zaak komt dus hierop neer, dat 40 mam elk
een dag hebben moeten verzuimen. Of die menschen
nu los-vast, of wel los, of vast zijn, veranderd niets
aan hun behoefte aan brood. Ook zij helpen, wanneer
ze aan 't werk zijn, de dividenden der aandeelhouders
en de salarissen der directeuren vergaren. Zij hebben
recht op bestaan, recht op zekerheid van bestaan en
de directie onthoudt het hun.
Dit is een schande
Naar wij van zeer betrouwbare zijde vernemen be
droeg het dividend der aandeelhouders over 't afge-
loopen jaar 25 0 0. Het was dus bovendien waarachtig
niet noodig zoo schriel te zijn. Daarbij komt, dat, de
oorzaak van den stilstand lag bij de directie. Het
aansluiten van een nieuwe ijsmachine is de zaak der
directie. Den arbeiders mag daarom geen dag brood
onthouden worden. Was het nog wegens slapte ge
weest, 't zou nog te begrijpen zjjn, al bleef dan de
grief bestaan, dat de arbeiders niet tijdig gewaar
schuwd zijn.
Nu m8g dat bjj „losse" werklieden niet de gewoonte
zijn, dat doet niets at aan 't schandalige, 't Is een
bewijs te meer hoe verderfelijk dit stelsel is, hoe nood
zakelijk 't is, dat het wordt afgeschaft, althans zoo
min mogelijk in praktijk gebracht. Dat de directie
van de Stearine-Kaarsenfabriek voortdurend 50 man
„los" in dienst heeft, pleit juist Sterk tegen haar.
Wat nu betreft het geschetter in 't begin van
't stukje en de hymne op godsdienst en Oranje, we
zullen er ons niet druk over maken, 't Eenige doel
is verdachtmaking van de vuilste soort, waarbij °P
de oude wijze gespeculeerd wordt op den godsdienst
zin en een onwillekeurige genegenheid voor de persoon
der Koningin bij het volk, dat zich zelf echter voor
't grootste deel geen rekenschap geeft van die ge
voelens, doch de groote hoop naloopt en naschreeuwt.
De heer B. schijnt met het ei te werken, of koffiedik
te lezeu, en op die wjjze te lezen wat (volgens hem)
in de harten onzer mannen staat. Welnu, er staat
daarin iets dergelijks geschreven als B. vermoedt,
n.l. Wij moeten in de 2e Kamer" en die wij dat is
het volk, dat zijn de arbeiders. Ook de heer B. behoort
daartoe, en zijD plaats was in de gelederen der strij
dende proletariërs. Dat hij er niet is, och, heel erg
nemen we 't hem niet kwalijk. Als oud-militair heeft
hij alle klassegevoel verloren en eerbied voor z'n
meerderen is er met provoost en politie-kamer in
gepompt.
Dat hij aan 't razen ging is te begrijpen.
Maar ook hij vergaloppeert zich, en nu niet, zooals
wy, ten gunste, maar ten nadeele van z'n tegenstan
der. Wij noodigen hem uit ons te noemen, welk sociaal
democratisch werkman ooit gesproken heeft in een Sjf
of 5 cents vergadering voor f 25 per avond.
Wel is ons bekend, dat Ds. Wisse, die voor Patri
monium optradt, f25.— vroeg, en dat Dr. Schaepman
te Leeuwarden voor zijn rede op den Katholieken
dag honderd gulden ontving. Deze zjjn „Christelijke
Volksredenaars."
Nu zeggen wij niet, dat de heer B. opzettelijk dit
abuis gemaakt heeft. Wij gelooven van elk mensch
't Uste, zoolang hij geen bewijs van 't tegendeel geeft,
zelfs al is hij gepensionneerd militair en noemt hij
zich „Christelijk."
Wij drukken hieronder af de bepalingen, die door
ieder kiezer bij het stemmen in acht genomen moe
ten worden.
De kiezer teekent zijne stem op het biljet aan
door in de kolom „Aanwijzing der keuze" met pot
lood zwart te maken een wit stipje, geplaatst in
een stemvak vóór den naam van den candidaat zijner
keuze.
De kiezer kan, wanneer hij zich bij de invulling
van zijn biljet vergist, eenmaal een nieuw stembiljet
aanvragen, mits het eerst overhandigde door hem
wordt teruggegeven.
De kiezer mag aan den lessenaar niet langer
vertoeven dan noodig js om zijn stembilj et in te vullen.
De kiezer vouwt het biljet dicht naar de zijde,
waarop de namen der candidaten zijn gesteld en
begeeft zich daarmede onmiddellijk naar het stem
bureau.
De kiezer toont, alvorens het biljet in de buste
steken, de buitenzijde met den voorgeschreven stem
pel aan den voorzitter van het stembureau.
Van onwaarde, zijn de stembiljetten:
waarop geen der candidaten is gekozen;
waarop de namen van andere personen dan de
candidaten of waarop andere bijvoegingen zijn geplaatst;
waarop meer candidaten gekozen zijn «ia» er plaat
sen te verrullen zijn
waarop de aanwijzing van den candidaat op eene
andere wijze is geschied dan hierboven is mede
gedeeld, en
die eene aanduiding van den kiezer bevatten.
Onder bijvoegingen worden niet begrepeu, pun
ten, strepen, vlakken, nagelindrukken, vouwen,
scheuren, gaten en vlekken, tenzij deze blijkbaar
opzettelijk zijn aangebracht.
Lijsje 10 c., X. 1 c., B. B. 12 o., W. te H. 5 c.,
E. 2 c., V. 10 c., L. 10 ct., uit VI. 2'/i ct., gevonden
1 c., M. 25 c., W. 15 c., S. 7 c., NeUy 3 c., Kees
1 c., Heinrich 10 ct., vrouw K. 5 c., dochter K. 5 o.
Piet 5 c.
Ontvangen
Het Ontwerp-Tuchthuiswet, geteekend door M.
de Roode-Heyermans. Uitgave van Masereeuw en
Bouten te Rotterdam. Prijs 5 cents.
Silentium. Doe ons op de een of andere wijze uw
naam weten. Zonder dat kunnen wij uw bijdrage
niet plaatsen.
ABONNEMENTSPRIJS
15 cent per week. ƒ1.95 per 3 maanden fr. p. post.
Alle abonne's zijn verzekerd tegen ongelukken bij de
Maatschappij „FATUM" 's Gravenhage voor 1000 bij
geheele invaliditeit, en 400 bij overlijden.
Proefnummers worden op aanvraag gratis bezorgd
door den Agent voor Schiedam
ARBEIDERS!
Koopt en leest de brochures:
Voor het Nederlandsche volk geschetst
door
De Soc -Dem. Kamerleden.
I. Het Platteland. 2 cent.
II. Rechtvaardigheid der Regeering.
1 cent.
Uitgave van den Brochurenhandel der
S. D. A. P.
Onderwijzer in Handteekenen en
Schoonschrijven.
Teekenen voor de Hoofd-acte.
Verbeteren van Schrijfhand.
Aanleeren van Rond-, Gothisch-,
Fractuur enj ander Schrift.
Nos. 5 en 6 (Mei-Juni-Aflevering) van
den 6den Jaargang:
Sociaaldemocratisch Maandschrift.
Redactie: HENR. ROLAND HOLST
F.van|derGOES en Dr.HERM.GORTER
Bevat: De Koöperatieve beweging in
België, door L. Bertrand; Repliek, door
P. J. Troelstra; Een nieuwe contributie
regeling voor den Alg. Ned. Typ. Bond,
door A. P. van der Linden; De beweging
voor verkorting van Arbeidstijd en de
1 Mei-viering in Nederland; De reorga
nisatie van het N. A S., door H. Spiekman
Térreinkennis (Friesland), door G. W. Mel-
chers; De overgang van Kapitalisme naar
Socialisme, door F. v. d. Goes; Het mili
tairisme in de Tweede Kamer, door H.
RolandTerreinkennis (Tietjerksteradeel)
door J. G. Jansonius; Een Pensioenwet,
door, W. H. Vliegen.
Prijsf/ 1.25iper kwartaal, [voor arbei-
dersf ƒ0.875.
Men abonneert zich bij den Boekhan
del en bjj den Uiigever J. A. FORTUIJN
Kerkstraat 34, Amsterdam, die steeds
gaarne proefnummer zendt,
