Schiedamsch Sociaaldemocratisch Weekblad.
No. 17.
Zaterdag 22 Juni 1901.
Ie Jaargang.
Ons Verkiezingsfonds.
FEUILLETON.
Yan twee Kapitalistjes
Wij danken U, Heer
ABONNEMENTSPRIJS:
IB cent per kwartaal t
r I (hi voor uitbetaling.
franco per post 20 cent I J
Losse nummers 1 cent.
Bureau van .Administratie
en Redaktie:
Noordveat 12.
ADVERTENTIËN;
5 cent per regel.
Bij abonnement belangrijke korting
AAN PARTIJGENOOTEN EN GEESTVERWANTEN
IN HET DISTRICT SCHIEDAM.
MOTIE.
DE MOKER
In haar jongste vergadering werd door onze
afdeeling besproken de houding door haar aan te
nemen bij de a. s. herstemming voor een lid van
de 2e Kamer.
De eenige vraag, die wij meenden daarbij te
mogen stellen was deze: Op welke wijze dienen
wij het best de belangen der arbeiders en die der
arbeiderspartij? Hiervan uitgaande, en de beide
candidaten, die in herstemming komen, met elkaar
vergelijkende, zijn wij tot de slotsom gekomen, dat
beide candidaten in gelijke mate vijandig staan
tegenover de belangen van hen, voor wie wij strij
den, dat waar aHeen de keuze is tusschen deze
beiden, het allen arbeiders onverschillig moet zijn
wie hunner verkozen wordt. De mogelijkheid was
evenwel bestaanbaar, dat op indirecte wijze de ver
kiezing van een hunner de belangen der arbeiders
ten goede of ten kwade zou kunnen komen, in welk
geval onze deelname aan den strijd alsnog ge-
wenscht kon zijn.
Daar deze bijomstandigheden hier evenwel niet
bestaan, besloot de vergadering met algemeene
stemmen tot aanneming van de volgende motie,
die wij aan elk kiezer in ernstige overweging geven.
De Afeeling Schiedam der Sociaaldemocratische
Arbeiderspartij in Nederland, vergadert op den 19
Juni 1901, overwegende, dat in haar district geen
bijzondere afwijkende omstandigheden bestaan, be
sluit, overeenkostig het manifest van het Partij-
Bestuur, zich te onthouden van de deelname aan
de herstemming voor een lid van de 2e Kamer
tusschen een anti-revolutionairen en een vrij- anti
revolutionairen candidaat; en wekt alle kiezers,
die bij eerste stemmhjig hun stem op Helsdingen
uitbrachten, op, dit voorbeeld te volgen.
Namens de Afd. nSchiedamder S. D. A. P.
HET BESTUUR.
De oproep aan het hoofd van ons vorig nummer
heeft gunstige resultaten gehad, al ware het alleen,
om aan te toonen, dat in verschillende harten veel
voor ons en ons blad gevoeld wordt. Wat is toch
het geval?
door L.
Hij was een klein, kneuterig boertje, een begin-
kapitalistje, schraperig van zieltje. Hij deed in
effectjes, bewaard in groen trommeltje. Hij knipte
en wisselde op tijd, was nooit te vroeg, maar ook
niet te laat. Twee hangslootjes bungelden aan 't
trommeltje, sleuteltjes waren veilig en wel bewaard
in leeren zakje, gedragen aan een touwtje om
den nek.
't Trommeltje stond in 't achterste hoekje van
de ouderwetsche secretaire, erfstuk van vader,
ook zorgvuldig gesloten.
Eiken avond werden secretaire en trommeltje ont
sloten en de papiertjes met vrouwtje bekeken en
gekoesterd,
En als onze Lieve Heer vertoornd was en als
De helft der in dit blad verantwoorde bijdragen
zijn van niet-partijgenooten, ja voor een deel van
voor ons geheel-onbekenden. Wij houden het er
voor, dat de levendige actie van de laatste weken
niet vreemd aan dit verschijnsel is. Laat het deze
week blijken, dat velen, partijgenooten en geest
verwanten, het belang inzien van een krachtige
agitatie bij de a.s. gemeenteraadsverkiezingen. Waar
een groot deel van het behoudende element in den
Raad aan de beurt van aftredén is we noemen
slechts de heeren Loopuyt, Visser, Dr. Jansen en
Beukers daar is aan ons de taak, te trachten,
genoemde heeren te vervangen door het vooruit
strevende arbeiderselement. Daarvoor te werken
is in den eersten tijd onze dure plicht. En om dien
plicht te vervullen, hebben wij geld, veel geld
noodig, waarvoor wij bij dezen den steun van onze
lezers inroepen. De kleinste bijdrage zal niet af
geslagen worden. De cent van den eenvoudigen
arbeider is ons evenveel, ja meer waard dan de
gulden van den welgestelden bnrger. Allen dus in
den zak getast en uw offers gebracht aan de in
het vorig nummer opgegeven adressen, n.l. aan
A. Godschalk, Oosterstraat 70, en aan het bureau
van dit blad.
In groot en getale zijn ze opgegaan naar hun tem
pels en bedehuizen en hebben er hun God gedankt
voor de zege, die hij hun schonk bij den strijd,
dien zij te zijner eere geroerd hebben, gedankt voor
de overwinning, die hen in staat zal steHen de
komende vier jaren ons land te regeeren termeer
dere Gods.
Het was geen strijd uit eigen helang, zoo werd ons
herhaaldelijk door de kerkelijke woordvoerders
te hooren gegeven.
Wat bittere ironie ligt in die woorden.
Neen, waarachtig, het was geen eigenbelang,
dat de „geloovige" arbeiders de kerkelijke candi
daten deed steunen, maar evenmin zat eigenbelang
voor bij die arbeiders, die een liberalen candidaat
stemden.
Wij hebben in de dagen, die nu eerst kort achter
ons liggen, deze woordengeen strijd nit eigenbelang,
meermalen door vele arbeiders hooren toejuichen
en telkens verwekten die toejuichingen in ons den
zelfden weemoed, weemoed over de slaafschheid,
de domheid, van zoovelen onzer kameraden.
Het clericalisme heeft gezegevierd. Het is treu
rig, dit te moeten constateeren; niet omdat we zoo
benauwd zijn, dat het goede dat de liberale par
teeken van gramschap donder en bliksem naar de
aarde zond, hier en daartreffende en vernielende,
dan waren godsdienstige kapitalistjes bang, o zoo
bang. Niet zoo zeer voor hun lichaampjes, die
kwamen slechts in de tweede plaats in aanmerking
maar voor de kostbare papiertjes.
Erg dicht, sidderend, zaten ze dan tegenover
elkaar, hij met het groene trommeltje, zij met een
emmer water tusschen de knieën, gereed bij 't
inslaan van het hemelvuur de dure vodjes in 't
onbrandbare water te werpen.
'tWas gelukkig niet noodig.
Onze Lieve Heer had medelijden met 't angstig
boerenpaartje en wilde't niet berooven van't eenige
waarvan 't hechtte van 't eenige dat hen verbond.
Hij lachte maar wat in 't onnoozel gewurm van 't
menschenpaar.
Eenmaal echter scheen 't, dat de effectjes in
gevaar verkeerden.
'tWas, toen 't boertje verschrikt door ratelenden
donderslag, eensklaps met woesten smak 't doosje
in 't water had gesmeten en 't vrouwtje, ook ver
schrikt door 's mans gedoe met fikschen trap
effeotetjes en water over den vloer schopte. Direkt
tijen beloofden, geen werkelijkheid zal worden,
maar omdat we weten, dat de overwinning van de
kerkelijke staatspartijen voor 't grootste gedeelte
het werk is van arbeiders, arbeiders, die zich op
een dwaalspoor lieten brengen, zich door mooie
woorden lieten paaien, zich door grootklinkende
leuzen lieten overdonderen, zich door valsche voor-
steUingen Heten misleiden.
Want in naam van den godsdienst handhaven
en beschermen de kerkelijke staatspartijen een toe
stand, die in strijd is met rechtvaardigheid en chris
telijke naastenliefde. Het handhaven van dien toe
stand is evenwel in het stoffelijk belang der leiders.
En met weergalooze brutaliteit durven zij het volk
wijs maken, dat die toestand aHeen bestendigd
wordt „ter eere Gods". De domme massa slaat ge
loof aan die mooie woorden en loopt te hoop om
de belangen van hun kapitalistische leiders te be
schermen, om te strijden tegen hen, die verlossing
wülen brengen uit de ellende.
Zóó hebben de kerkelijke staatspartijen de over
winning behaald.
De geloovige arbeiders lekken als een hond de
hand, die hen slaat. Ze juichen nu hun heeren ge
zegevierd hebben, en ze danken in hun gebeden voor
hun overwinning.
Of die overwinning niet duur betaald zal worden,
zoowel door de arbeiders als door de kapitalisten?
De arbeiders, die niet wilden hooren, als wij hen
er op wezen, dat de kerkelijke staatspartij hun partij
niet kan zijn, ze zuHen in de komende vier jaren
door de praktijk leeren, wat onze beschouwingen
hun niet aan 't verstand konden brengen, en vier
jaar zullen ze de reactionaire vruchten kunnen
plukken van den boom, die ze zelf geplant hebben.
De kerkelijke heeren, zij die den godsdienst mis
bruiken om hun positie te handhaven, ze zuHen nu
door hun daden gaan bewijzen hoe na hun de be
langen der arbeiders aan 't hart liggen, ze zullen
hun apen-liefde in daden kunnen omzetten, maar
juist dat zal de geloovige arbeiders wakker schudden,
en hen doen inzien, dat zij op hun eigen krachten
zijn aangewezen, dat zij bij geen burgerlijke partij
steun zullen vinden, dat de democratische woorden
dezer heeren niet anders zijn dan honig, die ze den
arbeiders om den mond smeren. Zij zullen inzien,
dat slechts één partij inderdaad hun belangen voor
staat, dat zij als arbeiders zich aan moeten sluiten
bij hun klassegenooten.
Zoo zal op deze overwinning vroeg of laat de
nederlaag der kerkelijke staatspartijen volgen. Zij
zullen hun beloften niet kunnnen nakomen, en een
bankroet zal er het gevolg van zijn. een bankroet
dat alle burgerlijke partijen bedreigt.
echter hadden ze hun tegenwoordigheid van geest
herkregen, 'tBoertje had zijn kostbare papiertjes
weer spoedig te pakken gehad en 't vrouwtje was
dadelijk om ander water geloopen. Twee minuten
later zaten ze weer in de gewone houding te sid
deren op hun stoeltjes.
Eerst toen 'tonweder geheel was afgetrokken,
waren ze weer gerust, ging hij de natte papiertjes
drogen, zij den vloer opdweilen.
Ander onheil zweefde echter boven de geld
zuchtige zieltjes.
De dure papiertjes waren niet goed, gaven al
te veel rente, waardoor dom, schraperig boertje
was verlokt.
En op goeden dag waren ze doodarm en zagen
ze in, dat al 't geploeter voor niets was geweest.
Toen schreiden boertje en vrouwtje om 'tverües
van het kleine kapitaaltje.
Maar bij onweder waren ze niet meer angstig.
Ook werden papiertjes niet meer bekeken. Ze ble
ven Hggen in 't stofferige doosje in 't achterste
hoekje van de antieke secretaire.
