Schiedamsch Sociaaldemocratisch Weekblad.
No. 24.
Zaterdag 10 Augustus 1901.
Ie Jaargang.
Stukken voor het eerstYolgend nummer moeten uiterli,
ik IS
roensdag as. 's middags 12 uur in het bezit der Redactie zijn.
iNaar de Stembus!
G. VAN DER MOST.
Politieke Schetsen.
ABONNEMENTSPRIJS:
13 cent per kwartaal
franco per post 20 cent) ^or uitbetaling.
Losse nummers 1 cent.
Bureau van Administratie
en Redaktie
Noordvest 12.
ADVERTENTIËN;
5 cent per regel.
Bij abonnement belangrijke korting
Dinsdag a.s. zullen we nogeens een aanval
wagen op den raadskamer. Nogeens gepro
beerd of we van der Most niet in den Raad
kunnen brengen.
De kansen lijken ditmaal Dog ongunstiger
dan de vorige maal. Gelukkig is dit alleen
schijn.
Want wel-is-waar onthouden nu de Vrij-
zinnige-Democraten onzen candidaat hun steun,
en zwenken ze heelemaal naar rechts, maar
dit zal wellicht juist vele arbeiders doen inzien
hoe weinig zij op de democratie van de mannen
van „Schiedam" kunnen houwen.
Daarbij komt nog, dat we hier niet te
doen hebben met aftredende leden, die bij velen
altijd iets voor hebben. Zoowel van der Most
als de heeren Dender en Kloppenburg zijn
nieuwelingen in de gemeente politiek.
En dan wijzen we er nog op, dat
allen, die een vorig maal den heer Vürtheim
als „vreemde" niet wilden stemmen, nu zeker
ook v. d. Most boven zijn mede candidaten
zullen verkiezen als zij konsekwent blijven
kunnen ze niet anders doen.
De kansen van onzen candidaat zijn gerezen.
Maar er moet gewerkt worden. Ieder die voor
zich overtuigd is van de noodzakelijkheid,
dat van der Most in den Raad komt mag
niet rusten voor hij minstens éen kiezer tot
diezelfde gedachte gebracht heeft.
Hier staat onze arbeiders-candidaat tegen
over twee vertegenwoordigers van de kapita
listische klasse. Hun verkiezing beteekent
in elk geval handhaving van de alleen heer-
sching der „heeren."
Dat van een dergelijke regeering voor de
arbeiders weinig te verwachten is hebben de
jaren, die achter ons liggen geleerd. Welnu
dan, de arbeiders hebben 't in bun macht,
dat te veranderen, en ze maken daarmede
een goed begin, door nu een zoon van hun
eigen klasse in den Raad te brengen.
Daarom, spant alle krachten in. Ieder moet
propaganda maken in eigen kring. De schou
ders eronder. Aan 't werk voor de verkiezing
van den candidaat der arbeiders
OverSocialisme. III. Onze maatschappij kraakt
aan alle kanten: in de groote staten van
Europa en Amerika vallen dagelijks honderden
slachtoffers van het maatschappelijk stelsel,
dat nog millioenen ongelukkig zal moeten
maken voor men er algemeen het verderfelijke
en ellendige van zal erkennen. Men kan onze
maatschappij vergelijken bij een ijsvlak, dat
zich op een rivier, een gracht, een kanaal of
een breede sloot soms vormt bij snellen, harden
vorstwelk een prachtig ijs! hard, spiegelglad,
zonder scheuren en gaten, sterk en dik! het
ideaal voor den schaatsenrijder! Maar het
water onder dat ijs zakt, er komt een lucht-
ruimte tusschen ijsvlak en water, het ijsvlak
ziet er nog altijd even mooi uit en niemand
ziet de verandering er ondermaar het kraakt
soms met harde doffe kraken alsof er van
onder met houten hamers tegen werd geslagen
een enkele geeft zich rekenschap van de oor
zaken dier kraakgeluiden en waarschuwt zijn
mederijders, waarvan slechts hcogstweinigen
naar hem luisteren en nog minder hem ge-
loovenimmers, het ijs is nog zoo mooi, en
hoeveel dagen achtereen heeft het een grooter
gewicht van menschen gedragen dan dien dag,
toen men het hoorde kraken het duurt niet
lang, dan komen er groote scheuren, hier en
daar zakken er gaten in het ijs, waardoor
men nauwkeurig zien kan, dat het ijsvlak
niet meer rust op het waterer komen zelfs
slachtoffers, eerst enkele weinigen, onvoor-
zichtigen en zwakkeren, daarna ook de meest
voorzichtigen en sterken, wier eenige fout
was dat zij geloofden in de kracht en de waarde
van het ijsvlak. Zoo is onze maatschappij voor
de oogen harer toeschouwers. Er is een tijd
geweest, dat zeer velen, bijna allen, welvaart
genoten door ons maatschappelijk stelsel, dnor
de heerschappij van het geldrecht, al waren
de grondslagen van dat stelsel ook nog zoo
verkeerd met het oog op de nadeelige gevolgen,
die het stelsel in de toekomst zou moeten
voortbrengen. Nu blijken met den dag de fouten
en grondverkeerdheden onzer maatschappelijke
inrichting meer, door de scheuren en gaten
tuimelen honderden en duizenden faillieten
en werkloozen in de vreeselijkste maatschap
pelijke ellende, de mensche l die nog in
glorie en genot voortrijden en de meeaten van
wie op een afstand dat rijden bewonderen,
voor hen is er niets mooier en beter dan onze
krakende maatschappij met al haar scheuren
en gatenen als zij soms een al te groote
scheur en een al te groot gat wel moeten
zien, of zij willen of niet, dan .,dan kijken
ze niet daar doorheen om te weten wat er
onder is, neen, dan beramen ze middelen om
die scheur en dat gat dicht te makende
burgerlijke partijen spreken dan van liefda
digheid, verbroedering der klassen en de maat
schappelijke reparatie door een sociale wet
geving, die vooral het wezen van ons maat
schappelijk stelsel niet mag aanraken. Onbe
grijpelijk is evenwel, dat de slachtoffers onzer
maatschappij, de gefailleerden, de werkloozen,
de arbeiders en ambtenaren met hongerloonen
voor zulk een groot gedeelte blijven vast
houden aan de uitnemendheid onzer maat
schappij
Kijkt dan toch met eigen oogen, denkt dan
toch met uw eigen hersens en begrijpt dan
toch met uw eigen verstand, en praat niet na
wat heeroom of patroon zeggen. En laat u
vooral niet wijsmaken, dat de ellende onzer
maatschappijellende voor de meesten, overdaad
voor enkele weinigen, de wil is van God, Jezus
zeide tot den rijken jongen man, die hem kwam
vragen wat hij doen moest om zalig te worden,
Jezus zeide hem, alles te verkoopen wat
hij had, dat aan de armen te geven en dan
Hem te volgen. En een andermaal zeide Jezus:
Mijn Koninkrijk is niet van deze aarde. En
nu zouden rijkaards en een naar aardsehe
macht en rijkdom strevende kerk in naam van
dien Jezus u willen dwingen, hen na te praten,
door hun oogen te zien, niet zelf te denken,
alles ten bate van uw ziel, en dat laat ge u
zeggen door menschen, die in lijnrechten strijd
handelen met Jezus' eigen voorschriften Dat
doet me denken aan een jongen met wien ik
eens voor een boom met perziken stond en
die me zeide: „je weet, we mogen er geen één
plakken"; een poos later mo<-st hij even naar
binnen en plukte hij zelf de mooiste perziken.
Zoo paaien rijken en geestelijken de honger
lijders met de geschiedenis van den rijken jonge
ling, en met allerlei uitspraken van Jezus,
zelf leven zij en handelen zij op een wijze,
volkomen tegenovergesteld aan de door dien-
zelfdeu Jezus voorgeschrevene. Zulke menschen
zijn door hun leefwijze en hun daden zelf
geoordeeld. Den strijd tusschen hun leer en
hun leven zullen intusschen steeds meerderen
gaan erkennen. Aldus zullen ook zij de rijen
der socialisten helpen versterken.
Juist het laatstgenoemde, de tegenstelling
tusschen leer en leven bij de meeste Christenen,
is een der verschijnselen van het in-verkeerde
samenstel onzer maatschappij. In een behoorlijk
ingerichte maatschappij zou overeenstemming
van leer en leven een eerste eisch voor ieder
mensch zijn In onze maatschappij is dat evenwel
niet noodig. De grootste schurk en de grootste
smeerlap zijn in hooge eere, als ze tenminste
geld hebben, en de geestelijken zijn de eersten
om zulke lui te vereeren „om de wille van de
smeer, lekt de kat de kandeleer". Een prach
tige illustratie hiervoor levert de bankroetier
Terlinden te Oberhausen, een buitengewoon
vroom en liefdadig mensch, die eventjes met
een tekort van 8 millioen op de fleschging;
door vervalsching van boeken en de grootste
knoeierijen wist hij zijn zaken aan den gang
ti houden, en bovendien door groote schen
kingen aan de kerk, door het stichten van
kerken en liefdadige inrichtingen, die dan
steeds door de geestelijkheid werden ingeze-
