Schiedamsch Sociaaldemocratisch Weekblad
No. 33.
Zaterdag 12 October 1901.
Ie Jaargang.
Slakken voor 't earstf jlgwd nanmsr moetea uiterlijk Woensdag a.s. 's middags 12 uur in het bezit der Redactie zijn.
Volksgezondheid en
Volkshuisvesting.
De Christelijke Actie.
ABONNEMENTSPRIJS:
13 cent per kwartaal
franco per post 20 cent
Losse nummers 1 cent.
bij vooruitbetaling.
NOORDVEST 12.
ADVERT ENTIËN:
5 cent per regel. Bij abonnement be
langrijke korting.
Er zijn verschillende omstandigheden die
ons nopen over dit onderwerp iets naders
te zeggen. Het bewustzijn, dat het taak
is van gemeente en staat om maatregelen
te nemen in 't belang der volksgezondheid,
dringt meer en meer door. De stem van
hen, die zich in deze geest uiten, vindt meer
en meer weerklank.
Onder die te nemen maatregelen neemt
een der eerste plaatsen in de zorg voor
goede woningen.
Op het onlangs te Londen gehouden con
gres over tuberculose is daarop wederom
met klem gewezen. Het eerst door prof.
Koch, van Berlijn, de beroemde ontdekker
van de tuberkelbacil. Prof. Koch wees erop,
hoe de studie der verschillende epidemisch
heerschende ziekten heeft geleerd, dat deze
niet alle naar een vast plan bestreden kun
nen worden, maar dat de middelen ter be
strijding gevonden worden, door elke ziekte
op zichzelf te bestudeeren, door na te gaan
op welke wijze de besmetting plaats heeft.
Dan kan men middelen beramen om die
besmetting tegen te gaan. Zoo bestrijdt men
de uitbreiding der besmetting van de pest,
door de ratten (die de besmetting overbren
gen) uit te roeienvan de cholera door de
zorg voor zuiver drinkwatervan de honds
dolheid, door het muilbanden der honden
verplichtend te stellen, enz. Volgens Koch
moet men bij het bestrijden der tuberculose
(tering) in de allereerste plaats het oog
richten op het sputum (speeksel) dat door
de ljjders aan longtering wordt opgegeven,
en dat hoofdzakelijk overdrager is van de
tuberculeuse smetstof van den eenen mensch
op den andere. Dit speeksel bevat bijna altijd
tuberkelbacillen, soms in zeer groote hoe
veelheid. Bij 't hoesten, zelfs bij 't spreken
reeds, wordt 't in kleine drupjes in de lucht
geslingerd en kan alzoo de personen, die in
de nabijheid zijn, onmiddellijk besmetten.
Maar ook kan het, na te zijn uitgehoest,
en hier of daar weggeworpen, opdroogen,
tot poeder worden, en dan in de lucht komen
in den vorm van stof.
Het officieel verslag van het congres
(opgenomen in de St. Crt. van 24 Sept.) geeft
de volgende aanhaling van Koch's woorden
„Het spreekt van zelf dat, waar menschen
in armoedige omstandigheden, in uiterst kleine
woningen in grooten getale opgehoopt leven,
het gevaar voor besmetting door het door
een teringlijder uitgeworpen sputum het grootst
is. Op die wijze worden geheele families
besmet. Zij sterven uit, en wekken bij hen,
die niet bekend zijn met de besmettelijkheid
der tuberculose, de meening, dat de ziekte
erfelijk is, terwijl de overbrenging in bedoelde
gevallen uitsluitend moest worden toege
schreven aan het zeer eenvoudige proces van
besmetting, dat echter de leeken niet zoozeer
treft, omdat de gevolgen dezer besmetting
niet op eens verschijnen, doch in den regel
eerst na een reeks van jaren. Onder die
omstandigheden blijft dikwijls de infectie 1)
niet beperkt tot een enkele familie, maar
strekt zich in dicht-bevolkte huizen ook over
de buren uit en dan worden, zooals de schoone
onderzoekingen vanBiggs hebben geleerd voor
de dichtbevolkte gedeelten van New-York,
broeinesten of brandpunten der ziekte gevormd.
Het is daarom ter bestrijding der tuber
culose van groot belang, dat de woning
toestanden, vooral in de groote steden, worden
verbeterd."
Prof. Koch is van meening, dat, nu men
eenmaal de oorzaak der ziekte gevonden
heeft in den tuberkel-bacil, men dien thans
zichtbaren en tastbaren vijand zal kunnen
vernietigen, maar dat vereischt de samen
werking van de geheele geneeskundige wereld,
schouder aan schouder met den staat en de
geheele bevolking.
Bij deze woorden van Koch sloot zich aan
Prof. Brouardel van Parjjs. Deze wees even
eens op 't gevaar van kleine woningen die
overbevolkt zijn.
Dr. Stoop, in de Nieuwe Tijd van September
het congres besprekende, haalt de volgende
woorden aan van Brouardel
„Donkere en overvolle woningen zijn moei
lijk, zoo niet onmogelijk zindelijk te houden
en niet aangenaam om in te vertoeven, zoodat
de bewoners zoo min mogelijk thuis zijn. De
slechte woning levert de klanten voor de
kroeg, die op haar beurt de groote leveran
cier is van de tuberculose, daar het alco
holisme een van de machtigste factoren is
om de tuberculose te verbreiden. Ik wensch
de aandacht te vestigen op een fout van de
ministers van finantiën in verschillende Staten.
Ze houden er van, voor te rekenen de milli-
oenen, die de Staat trekt uit de belasting op
den alcohol, maar ze moesten daarvan af
trekken de kosten voor de gemeenschap, die
moet onderhouden de familie van den ge-
ruïneerden dronkaard, en van zijn ontaarde,
zwakke, klierachtige en epileptische nakome
lingschap."
Ook deze spreker vestigt de aandacht op
het gevaar van het sputum der teringlijders
en is overtuigd, dat de tuberculose kan
uitgeroeid worden, als allen de handen in
elkaar slaan en voor geen finantieele offers
terugdeinzen.
Slot vervolgd).
De Christelijke Actie is 'n hij.
No. 2 is van de pers gerold in Delft
anders gezegdhij heeft z'n tweede beentje
neergezet en nou staat-i op allebei z'n beentjes,
bevend, trillend, sidderend, want och, ze
bennen zoo mager en zoo zwak. Akelig zwak.
Zoo staat-i nou als 'n droevige figuur aan
de publieke weg en wekt het medelijden of
den lachlust op van de voorbijgangers.
Sommigen, van diep meedogen bevangen,
wenden zich af van zooveel treurigheid,
anderen halen glimlachend de schouders op
en zeggenWat 'n flauwe mop, om zoo'n
figuur op straat te brengen. Maar de Christe
lijke Actie zelf slaat zich op de borst, als
'n sterk en gezond man en zegt„Hier sta
ikGod helpe mijik ben niet anders
Dit nu verhoogt de narigheid van de ver
schijning zeer.
Lezer, hebt ge al eens 'n poes met 'r
eigen staart zien spelen Ze loert en loert
wip, springt ze toe, maar de staart is weg,
ze grijpt niets. Daar ziet ze weer het wie
belende puntje, opnieuw geloerd, een sprong
weg, puntjeweer niets. Zoo gaat het
diertje maar door met om d'r staart te
draaien en 't vermaakt zich kostelijk.
Zoo is 't nou wel de Christelijke Actie
die springt voortdurend naar 't puntje van
z'n eigen staart.
De Christelijke Actie is onnoozel en ver
velend.
Een visscher zit te hengelen. Daar heeft
hij beetHij slaat vastEen groote, hoor
Hij haalt en haalt, daar komt hij, langzaam,
aan de oppervlakte. Een vreeselijke vissche-
kop hè, wat is dat? Een ouwe, modderige
broekspijp is de vangst. De omstanders
schateren. Maar als nu de visscher aanstalten
maakt, de vangst in z'n netje te bergen, -dan
zeggen zeDie vent is gekZoo is 't nu
met de Christelijke Actie.
Die gaat uit om de sociaal-demokratie te
vangen en slaat de kapitalistische maat
schappij aan den haak. Hij toont zich zeer
voldaanen dat bewijst zjjn onnoozelheid.
De Christelijke Actie staat met z'n twee
bevende beentjes midden in de smerige kapi-
DE MOKER
BUREAU van
ADMINISTRATIE en REDAKTIE
„Krachtige zorg voor den gezondheids
toestand door het houwen van gemeen
tewege van arbeiderswoningen, beant
woordende aan de eischen der gezond
heidsleer en beschikbaar gesteld ook voor
de armsten; aansluiting van elke woning
bij de gemeentelijke waterleiding, terwijl
zij wat licht, lucht, ruimte, verwijdering
van afvalstoffen, brandgevaar, geriefelijk
heid enz. betreft, moet voldoen aan de
eischen der hygiène. Strenge verordeningen
op het bouwen en bewonen van woningen,
gehandhaafd door een goed ingericht en
blijvend bouwkundig en sanitair toezicht.
Onteigening van gemeentewege van alle
woningen, in strijd met de gestelde eischen.
Gemeentelijke slaaphuïzen."
(Punt VI van het Gemeenteprogram
der S. D. A. P.)
1) Besmetting.