TWEEDE BLAD.
Van onze vroede Vaderen.
No, 36. Zaterdag 2 November 1901. Ie Jaargang.
Politieke Schetsen.
Vervolg van le blad.
BI October 1901.
Ik was er al bang voor, dat 't vandaag
niet afgeloopen zou zijn. Er was een kans
op geweest, als ook vanavond nog vergaderd
was, maar dat scheen niet te kunnen. Ik
heb in de courant gelezen, dat vanavond
enkele schutterij-menschen een blikje zullen
krijgen. Dat kan in den weg gezeten hebben.
Trouwens de voorzitter scheen ook vermoeid,
wat niet te verwonderen is na drie dagen
van ingespannen werk, temeer daar de wet
houder van finantiën alle 3 de zittingen
afwezig was en dus de voorzitter grooten-
deels diens taak moest overnemen.
De affaire werd overigens vandaag op
denzelfden voet voortgezet. AUeen met niet
zooveel succes, omdat hier en daar een niet
onbelangrijke verhooging noodig was door
onlangs genomen raadsbesluiten. Maar op
de gewone uitgaven werd toch nog ongeveer
f5000.geschrapt. Daartegenover staat
evenwel een verhooging met pl. m. f 11.000.—
In 't geheel wordt dus zoowat 't eindcijfer
f7500.— lager, tenzij men de post onvoor
ziene uitgaven nog gaat verlagen.
Discussie had ook vandaag niet veel plaats.
Bijbelooning en premiën aan de brandspuit-
Heden drong de heer de G- r o o t er op aan,
dat die gelden wat vlugger betaald zouden
worden. Hij sprak van 4, 6 en 8 weken tijds
verloop en de voorzitter sprak dat niet tegen.
In dit blad werd daar al vroeger op gewezen.
De heer V r t h e i m deed een vruchtelooze
poging om op de Schutterij een f 500.te
bezuinigen. Het was aandoenlijk de wanhoop
des heeren Visser te zien bij 't vooruitzicht,
dat men aan zijn troetelkind zou komen.
Op de begrooting voorde reinigingsdienst
wilde de heer Honnerlage Grete f700
schrappen voor een nieuwe sproeiwagen. De
heer De Groot vond dat misplaatste zui
nigheid. Als gezondheidsmaatregel achtte
hij de aanschaf van een tweede sproeiwagen
zeer gewenscht.
Ook de heer P. Jansen scheen van 't
hygiënisch nut niet overtuigd.
Dr. Kis dacht er anders over. „Ikkan
me begrijpen," zei hij, „dat heeren die altijd
over straten wandelen, de behoefte aan een
sproeiwagen niet voelen. Maar wie als ik
's zomers veel in de Gorzen komt, denkt
daarover anders. De winkelstand heeft daar
zeer veel last van stof.
,,'t Is me opgevallen, dat in de Gorzen
zeer veel kinderen voorkomen met
oogziekte. Ik durf dit liaast zeker
toeschrijven aan de stof". Aldus onge
veer sprak dr Kis.
Toch waren er nog 7 leden, die de wagen
overbodig vonden, n.l. Brillenburg, Honner
lage Grete, Pinster, Beukers, Witkamff, P.
Jansen en Smit.
Op voorstel van den heer de Groot
werd de post voor salarissen der onderwij
zers voorloopig verhoogd met 't bedrag der
meerdere rijkssubsidie. De kans bestaat dus,
dat bij nieuwe regeling deze geheel aan de
onderwijzers ten goede komt. Tegen stemde
alleen de heer P. Jansen.
Op een speelplaats aan de Noordmolen-
school beknibbelde men f600.
De heer Smit wilde de post voor b e-
looningen en eereblijken aan school-
kinderen schrappen. Die waren om de
kinderen te lokken en sinds de leerplichtwet
er was werden de kinderen gedreven. Lokaas
was dus niet meer noodig.
De heer v. Westendorp was 't daar niet
mede eens. De wet wordt veel ontdoken.
De wetgever heeft dit blijkbaar voorzien
want art 35 geeft aan het gemeentebestuur
de bevoegdheid om ter bevordering
van het schoolbezoek schoolvoeding
en -kleeding in te voeren.
Eén klein oogenblikje dacht ik, dat volgen
zou een voorstel om de f1500.— dan voor
schoolvoeding en -kleeding te besteden.
Mis hoor.
De heer van Westendorp vertelde,
hoe nog onlangs een leerling 6 weken lang
ziek gemeld was en hoe achteraf bleek, dat
de jongen gewerkt had en voor z'n ouders
een aardig duitje verdiend.
O, ja maar, zei de heer Smit, dat is een
cathegorie van menschen die onverbeterlijk is.
Zeker, meneer Smit, zoolang die menschen
niet wat meer te bikken krijgen zijn ze
onverbeterlijk in hun pogen om er op elke wijze
wat bij te verdienen. Maar is dat soms
hun schuld
De heer V li r t h e i m was tegen deze post,
omdat er schoolreisjes uit betaald werden.
En dat bracht de kinderen uit de school.
Die schoolreisjes was maar larie, dat kon
hij met meer climax zeggen (de heer Vürt-
heim gebruikt graag stadhuiswoorden) omdat
hij een paar kinderen bij 't onderwijs had.
De heer van Westendorp merkte
op, dat wel bleek, dat de heer Vürtheim,
mèt z'n specialiteiten, erg uit den tijd waren,
't Yoorstel-Smit werd aangenomen. Yoor
stemden de leden Witkampf, P. Jansen,
Smit, Vürtheim, Brillenburg, Honnerlage
Grete, Blaisse, Beukers, Bender en Lagerwey.
De rollen werden verwisseld bij post 168a.'
subsidie aan de teekenschool v. d. R. K. Volks
bond. Die post wilde de wethouder van
Westendorp schrappen. Het was hem
gebleken, dat die school niet voldoet aan
de eischen, die men daaraan mag stellen.
Was dit anders, hij zou zijn voorstel niet
gedaan hebben. Maar nu kunnen alle leer
lingen van deze bijzondere school beter onder
wijs krijgen aan de gemeentelijke Burger
avondschool en dat is voor de gemeente
goedkooper.
De heer Smit wilde deze post nu be
houden uit een oogpunt vansociale
rechtvaardigheid. Hoe ter wereld kwam de
man hier aan dat mooie woord? Was 't
soms om indruk te maken en zoodoende te
bedekken hoe zouteloos z'n verdere betoog
was? Want, zei hij, als menschen met veel
moeite iets hebben tot stand gebracht, gaat
't niet aan ze nu aan hun lot over te laten.
Alsof de gemeente dan maar moest bloeden
voor de stommiteiten van een handjevol
fanatiekere.
De heer Smit besloot nog met een mooi
woord. De voorspelling van den wethouder,
dat het onderwijs voor de gemeente goed
kooper zou zijn, noemde hij Sirenenzang.
Drommels, waar haalt hij ze vandaan?
Maar intusschen had hij de meerderheid van
den Kaad maar op z'n hand, n.l. de heeren
Brillenburg, Honnerlage Grete (die zoo tegen
de bewaarschool-subsidie was) Pinster, Blaisse,
Beukers, Bender, Lagerwey, Witkampf, P.
Jansen, Smit, Visser (die moest wel voor
z'n fatsoen), Klein en Vürtheim
Van de buitengewone uitgaven werd ook
nog heel wat geschrapt. Om te beginnen
voorloopig de nieuwe school en dan van de
bruggen, de nieuwe brug aan de Beurs.
Toen de bruggen te pas kwamen hield de
heer Vürtheim een speechje waar 'k niet
goed uit wijs kon worden, maar wel begreep
ik, dat hij als tram-concessionnaris sprak.
Dit heer is wat zenuwachtig en wat driftig,
zóó, dat hij zich zelf soms voorbij praat.
Zoo kwamen we vandaag met de uitgaven
klaar. Zaterdag om 2 uur voortzetting. Dan
zal 't wel afloopen.
Rnsland VI. De maatschappelijke her
vormingen van Alexander II werden gevolgd
door een serie politieke hervormingen. Een
kleine partij had gehoopt, onmiddellijk een
grondwet te krijgen. Maar de tsaar achtte
daarvoor den tijd nog niet gekomen en be
paalde zich tot een belangrijke hervorming
van de rechtspraak, ten doel hebbende gelijk
recht voor alle onderdanen en gelijke be
scherming van allen door de wet, een
even belangrijke hervorming van het pro
vinciale bestuur, waaraan van toen af door
de edelen, steden en boeren gekozen ver
tegenwoordigers deel zouden nemen, de
opheffing van den censuur voor St. Peters-
burg en Moskou, een hervorming van het
onderwijs naar West-Europeesch model,
en een hervorming van het leger volgens
het Pruissische stelsel. Al deze maatregelen
dienden om het maatschappelijk vrij-geworden
Russische volk op te voeden tot een geleide
lijke deelneming aan het politieke leven.
Eéne klasse was er evenwel, die al deze
hervormingen met leede oogen aanzag, n.l.
de door keizer Nicolaas I in het leven ge
roepen ambtenaareklasse, aan wier oppermacht
aldus voor goed een einde dreigde gemaakt
te worden. Van nieuwe verwikkelingen in
Polen maakte deze klasse gebruik, om haar
invloed op den tsaar te herstellen.
Deze nieuwe Poolsche moeielijkheden waren
het gevolg van het halfslachtige Poolsche
stelsel van Alexander II, die in naam het
hardvochtige bewind van zijn vader hand
haafde meer in werkelijkheid ook aan de
Polen groote vrijheden liet. De Polen waren
daarmee natuurlijk niet tevreden en eischten
een liberalen regeeringsvorm, waaraan de
keizer ten deele toegaf. De onafhankelijk
heidspartij in Polen nam ook daarmee geen
genoegen en vormde over het geheele land
geheime benden, die zich in de bosschen
schuil hielden en overal waar zij kans zagen
hun slag sloegen. In Warschau trad een
geheim centraal comité op, dat als een ge
woon landsbestuur besluiten uitvaardigde en
benoemingen deed. Maar in werkelijkheid
bleven de Russen den baas; de omwente
lingspartij, die gerekend had op de tusschen-
komst van Europeesche mogendheden, bleef
een geheim genootschap. Mouravief werd
benoemd tot gouverneur-generaal der 4 voor
naamste Poolsche provincies in 1863 en begon
zijn militair schrikbewind met een stelsel
matige bewaking van alle verdachten. Iedere
DE MOKER
