Schiedamsch Sociaaldemocratisch Weekblad
Stemt A. GODSCHALK,
No, 42.
Zaterdag 14 December 19,01.
Ie Jaargang.
Stnkkea voor 't eerstvolgend nummer moeten uiterlijk Woensdag a.s. 's middags 12 nnr in het bezit der Redactie zijn.
Werkloosheid.
Wat wil de Socialist?
Wat wil de man van orde?
ABONNEMENTSPRIJS
13 cent pér kwartaal
franco per post 20 cent
Losse nummers 1 cent.
bij vooruitbetaling.
BUREAU van
ADMINISTRATIE en RED A KITE
NOORDVEST 12.
ADVERTENTIËN:
5 cent per regel. Bij abonnement be
langrijke korting.
Bij de behandeling der wetsontwerpen tot
vaststelling der Staatsbegrooting, een rede
over het werkprogram der regeering in ver
band met de tijden, die wjj beleven. De
Nieuwe Schied. kan hieruit iets leeren.
In onze kapitalistische maatschappij pro
duceert ieder, om winst te maken. Niemand
van het ondernemerendom bekommert er zich
over, welke behoeften bestaan en bevredigd
moeten worden.
Winst, winstdat is het wachtwoord.
En dan maar produceeren. Het slot van de
zaak is, dat er hongerende arbeiders loopen
voorbij opgepropte magazijnen. Dat is de
crisis.
De Nieuwe Rotterd. Cour. schreef„Van
alle zijden komen berichten, die het vermoe
den wekken, dat met de verminderde inten
siteit (werkdadigheid) van het industrieele
leven, weder een toenemende periode van
werkloosheid te wachten staat." Werkloos
heid is de tusschenpoozende koorts van het
kapitalistisch organisme, een koorts, waar
door de arbeiders heftig worden aangegrepen
en geschud. In die tjjden vooral gevoelen
zij de barbaarsche gevolgen van het heer-
schende stelsel, in die tjjden stijgt de massale
ellende, in die tijden wreken zich de fouten
van het kapitalisme het felst. En dan is
het noodig, dat de arbeiders georganiseerd
zjjn, dat zij eenig begrip hebben van hun
toestand, dat zij middelen kunnen aanwijzen,
die voorzien in den oogenblikkelijken nood.
En noodig is het, dat de arbeiders gaan be
grijpen, dat zjj zich voor de toekomst voor
dergelijke uitbarstingen van onze ordelijke
maatschappij moeten vrijwaren, dat het de
kracht is van hun organisatie, de scheppende
kracht, die zal formeeren een nieuwe, betere
samenleving, een samenleving, waar rustige
zekerheid van bestaan is voor ieder.
In de Nederlandsche fabriek van stoom-
en andere werktuigen te Amsterdam, waar
voor kort gewerkt werd met 1700 man,
loopen nu 6 a 700 man werkloos.
De droogdok-maatschappij, die gewoonlijk
dag en nacht doorwerkt, laat haar lieden nu
maar van 's morgens 7 tot 's middags 5 uur
komen, om niet genoodzaakt te worden nog
meer menschen aan den dijk te zetten.
De firma's Suyver en Jonker ervaren ook
dat er slapte is in 't vak, en hebben daarom
hun werkuren met één ingekrompen. Bjj
de firma Gebr. Spijker staan ettelijke draai
banken leeg.
Duitschland telt werkloozen bjj tienduizen
den.
In Pruissen heeft de Minister van openb.
werken vermeerdering van werkzaamheid bij
spoorwegaanleg gelast. Op voorstel van
Bülow is besloten een onderzoek te laten
instellen naar den omvang der werkloosheid,
en de maatregelen, die in overleg met de
gemeentebesturen, daartegen zouden kunnen
worden genomen.
In Berlijn hebben 15000 betoogers-werk-
loozen gevraagdbouw van openbare ge
bouwen aanmaak van ambtelijke kleeding t
scholenbouwbouw van arbeiderswoningen.
Het armbestuur heeft besloten, het stads
bestuur te berichten, dat thans reeds de
gevolgen der crisis zich zeer merkbaar laten
gevoelen, en het gemeentebestuur uit te
noodigen, maatregelen te nemen tot bestrij
ding der werkloosheid.
Het Parlement van Oostenrijk heeft o. m.
aangenomen
De Regeering mag de gelden tot 1905
voor openbare werken toegestaan, reeds ge
heel besteden tot 1903.
Dadeljjk nadat dit zal zijn goedgekeurd,
moet met de openbare werken worden be
gonnen.
Arbeiders, die elders werk trachten te
zoeken, wordt verlaagd spoorwegtarief toe
gestaan.
Autoriteiten mogen alleen in allerdringend
ste noodzakelijkheid verlof geven tot over
werk.
Dergelijke maatregelen geeft Schaper aan
de Nederlandsche regeering in overweging.
Vanneer de heerschende klasse inzicht
heeft in den toestand, zal zij ter wille van
zichzelf, zjj 't ook door den drang van buiten,
dergelijke maatregelen doorvoeren. Maar de
arbeiders moeten bedenken, dat zij daarmee
niet blijvend, geholpen zijn. 't Kwaad zit
dieper, te diep, dan dat zulke tijdelijke, ge
forceerde maatregelen het zouden kunnen uit
roeien. Hun plicht reikt verder, is uitge
spannen over 'n grooten tijdduur in de toe
komst. Zij hebben den strijd te vuistrijden
tegen het kapitalistische systeem, den langen,
moeielijken strijd, en tijden van bloei, noch
tijden van werkloosheid mogen of mQeten
invloed hebben op 't volbrengen van hun
groote taakzich te vereenigen tot den
klassenstrijd.
den Candidaat der Arbeiderspartij.
Onder dezen dubbel-kordaten titel poogt
de Nieuive Schied. 'n hoofdartikel te leveren
en brengt het tot één, zegge één magere
kolom en nog 'n stuk of wat regels. Nou
weet natuurljjk iedereen, wat de socialist
wil en wat de man van orde wil. Maar de
edelaardige schrijver begint aldusde titel
is ietwat pompeus, d. w. z. pralend, lokkend
door z'n mooiheid.
Soms, op 'n wandeling, ziet men 'n mooi,
groen veld, sappig, frisch, van dat groen,
om in te rollen. Je stapt er heenplof,
ineens tot aan je nek in de modder onder
dat verleidelijk groen school 'n vuile poel.
Zoo gaat het ook hier met die pompeu-
serigheid. Door dien mooien titel zak je
ineens in de modder van de Nieuwe Schied.
't Is wel aardig. Toen de Moker z'n werk
begon, blies eerst meneer Vuur z'n hooge
minachting uit in 'n ingezonden stuk in de
talentvol geredigeerde Schiedamsche, daarna
meneer IJzer. Toen werd er in den R. K.
Volksbond tegen gewaarschuwd, toen kwam
als 'n sissende vuurpijl de „Christelijke Actie",
toen werd van den kansel gepredikt tegen
dat verfoeielijk ding, en ondanks dit alles
wordt de Moker gelezen.
Zou het soms komen, dat de menschen
van nature meer toegankelijk zijn voor de
waarheid dan voor bakerpraatjes?
Nu dan is de Nieuwe Schied. overvol van
wrok tegen het socialisme, zjj mokt het uit,
en zij neemt een handvol vuil en be
smeert er zich zelf mee.
Niet al te botte hersens hebben al sinds
lang begrepen, dat het socialisme niet is 'n
product van de socialisten. In het huidige
kapitalistische ontwikkelings-tijdperk van
onze maatschappij groeit het socialisme,
zooals de warmte aanzet bij 'n feller bran
dend vuur. Het kapitaal is er, om winst
te maken. Of het nu geldt fabriek of werk
plaats, ondernemingen te land of ter zee,
of geschacher aan de beurs, winst maken
is het eenige doel. Het kapitaal hoopt zich
op, de arbeiders hoopen zich op reusachtige
ondernemingen, steeds verbeterd wat het
technische aangaat, overstroomen de wereld
met 'n vloed van artikelen, brengen die
onder ieders oogen, ook onder die der voort
brengers, der arbeiders. Ook dezen stellen
hun levenseischen hooger. Maar wat zou
dat? De woedende drang naar winst, die
inwonende eigenschap van het kapitaal, duwt
den arbeider omver, trapt hem onder den
voet't geeft niet, voor hem immers 'n
ander Winst, winst al 't andere is
bijzaak. En de arbeider moet front maken
tegen dien woedenden stroom naar winst
bejag.
Het doel, waarmee, en de wijze, waarop
iet kapitaal wordt aangewend, is de oorzaak
van de ellende der arbeiders. Om die oorzaak
weg te nemen, moeten zij dus het stelsel
aantastendit stelsel kent een klasse van
winstjagers en van omver geduwden. Aan
de arbeiders de taak, hun klasse staande te
DE
KER