De Heer Bender op de wip.
Werkloosheid.
Politieke Schetsen,
alles wat lijkt opaannemen op gezag. Men
tracht er veeleer door eigen waarneming,
door eigen 'aanschouwing de kinderen te
maken tot zelf-denkende wezens. Men wil
de kinderen brengen tot de natunr, men wil
ze brengen tot. datgene wat 't edele, mooie,
en zachte in een menschenziel wekt. Niet
langer zal het kind zijn een voorwerp, dat
pasklaar gemaakt wordt om straks een stukje
te zijn in de groote machine, maar een wezen
met een ziel, waarin het goede aangekweekt
en bevorderd, het slechte op zachte, liefde
volle wijze bestreden moet worden.
En zoo'n wezen, dat zelfstandig denkt,
dat zelfstandig voelt, welks ziel niet ver
stompt is door dorre, gevoellooze dogmatiek
en harde tuchtiging, zoo'n wezen ziet en
voelt te gauw het onrecht in de maatschappij,
begrijpt te gauw hoe weinig hetgeen in deze
maatschappij als „christelijk" geldt, den
Christus waardig is
De keeren die zich „Christenen" noemen
hebben een hekel aan het openbare onderwijs.
De liberale keeren hebben geen hekel aan
't openbare onderwijs dat henzelve tot groot
heid gebracht heeft. Maar ook hier werken
zij vaak met de stelselloosheid die zij noemen
elk geval zelfstandig beoordeelen.
De zaak die aan de orde was, was heel
eenvoudig. In de nieuwe verordening op de
salarissen der onderwijzers bij het op'önbaar
lager onderwijs, werden nog eenige wijzigin
gen voorgesteld, o. a. om overeenstemming
te brengen tusscken enkele bepalingen voor
de hoofd-onderwijzers en voor de klasse-onder
wijzers. B. v.als klasse-onderwijzers een
periodieke salarisverhooging niet krijgen,
wordt hun daarvan bij gemotiveerd besluit
kennis gegeven. Ditzelfde werd nn voor de
hoofden voorgesteld.
Mr. Jansen, die bij de klasse-onder
wijzers vóór deze bepaling gestemd had,
maakte daarover nu zijn verontschuldigingen.
Want nu had hij vele bezwaren. Hij maakte
zelfs een vergelijking tusschen een Duitsch
dienstmeisje, dat gestolen had, en een school
hoofd. En z'n betoog was blijkbaar zoo
klemmend, dat alle christelijke keeren, be
halve de heer Lagerweij, met hem tegen
stemde en, voor de variatie nn ook eens de
liberale heer Y tt r t h e i m. De klasse-onder
wijzers krijgen nu dus wel opgaaf van redenen.
De hoofden niet. De wijsheid der keeren is
ondoorgrondelijk.
D r. R i s, die dit toch te gek vond, wilde
als protest tegen deheele verordening stem
men. Daar kreeg hij notabene een uitbijter
van den voorzitter voor. Waar bemoeit de
man zich mee. Laat hij eerst eens op zich
zelf letten, wat minder praten. Niet telkens
zich mengen in een discussie tusschen een
der wethouders en de raadsleden. Dat zou
de zittingen heel wat bekorten. Mijns inziens
zeer terecht verwierp de raad het voorstel
om ook nog eens aan een onderwijzer of
onderwijzeres aan de scholen Tijl en Kim-
mijser f 100.extra te geven.
Maar juist kwam me voor 't voorstel-van
Westendorp, om de door de nieuwe verorde
ning aftredende plaatsvervangende hoofden,
aan die scholen gelijk te stellen met de
onderwijzers met verplichte hoofd-acte aan
de andere scholen. Deze, die vroeger beter
positie hadden dan hun collega's aan andere
scholen, worden nu minder.
De heer de Groot was er tegen omdat....
de Raad het recht heeft ten allentijde het
salaris der ambtenaren te verhoogen èn te
verlagen. Och, och, die donkerte voor Kerst
mis. Zeer terecht vroeg dan ook de heer
van Westendorp waar hun bestaans
zekerheid dan zou blijven.
Ik kan het hierbij laten. Het zal wellicht
de laatste zitting in dit jaar zijn. Ik wensch
allen een goed uiteinde en een goed nieuw
jaar. Moge het in den Raad brengen nienw
bloed en nieuw leven, opdat een frissche wind
de muffe lucht die er hangt eens wegwaaie.
O mijnheer Bender, mijnheer Bender, wat
heb je non toch gedaanJe hebt jezelf op
de wip gezet. Daar zit je nu boven op aan
den eensn kant, heel hoog, en je kunt er
niet af zonder pardoes je nek te breken. En
onder aan de wip zit de „meerderheid van
je kiezers, die zeker, je kiezend, niet gedacht
hebben, dat je aan zulk een ongemotiveerde
verzwaring der gemeentelasten je stem zou
geven." (N. Sch. Ct. No. 7183) Nou kunnen
ze je van onderen net zooveel vuil en smeer
lapperij in je gezicht gooien als ze willen,
daar onderen, dat andere deel van de chris
telijke meerderheid. En als je dan genoeg
bent toegetakeld en er is genoeg om je ge
lachen en gespot, dan laten ze ineens het
benedeneind van de wip los, en dan val
je met een smak tegen den grond aan, en
dan lacht dat andere deel van de christelijke
meerderheid je nog uit ook.
O mijnheer Bender, mijnheer Bender. Had
je nu heusch gedacht, dat je „geheel zelf
standig in het besef van je zwaarwichtige
taak je stem uitbrengen" mocht Daar
denken de geestelijke adviseurs van jullie
christelijke meerderheid heel anders over.
En nou zit je zoo boven op de wip. Arm
slachtoffer van een christelijk monsterver
bond
De minister van binnenlandsche zaken
heeft een schrijven gericht tot de gedepu
teerde staten der verschillende provincies,
waarin hij verklaart „te (willen) worden
ingelicht omtrent omvang en aard der gedu
rende dezen winter voorkomende werkloos
heid." De gedeputeerde staten moeten daartoe
zich wenden tot de gemeente-besturen, die
dan wéér „ter verkrijging der gegevens zich
in verbinding zouden kunnen stellen met
werklieden-vereenigingen, vakvereenigingen
arbeidsbeurzen en soortgelijke instellingen
waar die bestaanDe gemeentebesturen
moeten dan het volgende lijstje van vragen
beantwoorden (vóór 8 Januari)
1. Bestaat er in uwe gemeente thans reeds
werkloosheid, of is deze gedurende dezen
winter, naar uwe meening, alsnog te ver
wachten
2. Zoo neen, is dat dan te danken aan
bijzondere genomen maatregelen of in uit
voering genomen werken van arbeiders, pa
troons, andere particulieren, eenige instelling
of eenig openbaar bestuur
Welke zijn die maatregelen of werken en
van wie gaan zé uit?
3. Zoo ja, in welke vakken heerscht werk
loosheid en hoe groot is bij benadering haar
omvang in elk vak?
4. Welke zijn voor elk vak de oorzaken
der werkloosheid In hoever zijn deze als
gevolg van het winterseizoen en in hoeverre
als van buitengewonen aard te beschouwen
5. In hoever gelukt het arbeiders, die geen
werk hebben in het vak waarin zij anders
plegen werkzaam te zijn, door tijdelijke uit
oefening van eenig ander bedrijf of door
eenige andere bezigheden in hun onderhoud
te voorzien
6. Wat wordt vanwege arbeiders, patroons,
openbare besturen, instellingen of particu
lieren gedaan, om de werkloozen in hun
onderhoud of in het gemis van gelegenheid
tot het verkrijgen van werk te gemoet te
komen
7. Wat zou, naar uwe meening, vanwege
eenig openbaar bestuur nog kunnen worden
gedaan, om aan het gemis van werkgelegen
heid te gemoet te komen en welke zouden,
naar uwe schatting, de kosten van dergelijke
maatregelen zijn
De minister geeft in zijn schrijven duidelijk
den weg aan, dien de gemeentebesturen be-
hooren te volgen om aan de noodige gegevens
der werkloosheid te komen: inlichtingen in
te winnen bij de vak- en werklieden-ver-
eenigingen, de hulp in te roepen van arbeids
beurzen, bestuurdersbonden, enz
Of de gemeentebesturen dien aangegeven
weg zullen volgen? Waarschijnlijk zullende
meeste er zich met een Jantje van Leiden
afmaken, op grond daarvan, dat zij niet de
minste gegevens bezitten en dat de tijd te
kort is, om zich eenigszins volledige gegevens
te verschaffen, enz. Het Schiedamsche ge
meentebestuur is door en door anti-demo
cratisch, al vertegenwoordigt het ook een
„christelijke" meerderheid en al zou het
daarom geacht kunnen worden, zijn zolen
van zijn sloffen af te loopen om het „chris
telijk" ministerie te behagen. In Schiedam
heeft men daarom niet veel heil te wachten
van het vragenlijstje van minister Kuyper.
Wij willen intusschen het gemeentebestuur
een handje helpen op dezen voor dat bestuur
volkomen onbekenden weg. Handelende in
den geest van het ministerieele schrijven
besluite het dagelijksche bestuur der gemeente
Schiedam het volgende
lo. den Schiedamschen Bestunrdersbond te
belasten met het verzamelen van gegevens
over den omvang der werkeloosheid;
2o. daartoe genoemden bond een crediet
toe te staan van f 100.—
3o. alle werkliedenverenigingen, werk
gevers en werklieden uit te noodigen, den
S. B. B. zooveel mogelijk bij te staan in zijn
onderzoekingen
4o. den S. B. B. de medewerking te ver
zekeren van alle ambtenaren ter secretarie,
de gemeentelijke boden en de gemeentelijke
politie.
Met een beetje goeden wil heeft men dan
in korten tijd een zoo volledig mogelijk over
zicht over de stedelijke werkloosheid.
Intusschen, arbeiders en werkloozen, weest
op uw hoede, en zorgt ervoor, dat uw ge
meentebestuur even christelijk-demomifMc//
handele als dit maal de christelijk-demo-
kratische minister van binnenlandsche zaken.
Italië I. Italië onder Napoleon bestond
uit 3 deelen, het koninkrijk Italië (Milaan
en Venetië) onder Beanharnais, een schoon
zoon van Napoleon, het koninkrijk Napels
onder Murat, een schoonbroer van Napoleon,
en de bij Frankrijk ingelijfde stukken (o.a.
Genua en Rome). Alle 3 stonden onder
direct Franschen invloed. In alle 3 waren
de gelijkheid voor de wet, de persoonlijke
vrijheid, de vrijheid van godsdienst en de
eenheid van wetgeving ingevoerd, en waren
de kloostergoederen wereldlijk bezit geworden.
Alles was dus klaar voor een staatkundige
eenheid van Italië, die Napoleon zelf reeds
in zijn plannen had opgekomen en die een
partij van Italiaansche patriotten op Napo
leon wilde veroveren. De val van Napoleon
schoof de Italiaansche eenheid meer dan een
halve eeuw achteruit.
De toestand van vóór den Franschen tijd
werd door de Europeesche vorsten hersteld
zij hadden natuurlijk belang bij den terugkeer
tot bet oude stelsel, dat hen volkomen heer
en meester maakte in hun landen en anderen
uitsloot van deelneming aan het bestuur.
Er werden nu 3 koninkrijken, 3 hertogdom
men, één vorstendom en de kerkelijke staat
gevormd, ieder met een absoluut vorstelijke
macht. Overal werden de Fransche her
vormingen geheel of ten deele vernietigd,
het meest volledig in het koninkrijk Sardinië
en den kerkelijken staat. In den laatsten
werd het Fransche bestuur geheel opgeheven,
de 2436 kloosters alle hersteld, de inënting
en de straatverlichting afgeschaft als zijnde
Fransche afdwalingen, en de geheime ver-
