De vakvereenigingen.
Kapitalisme.
Verdeel en heersch.
opzicht doet De Moker goed werk. Hij leert
den menschen de zaken 'n beetje raak zeggen.
De Christelijke Actiërs mogen ons wel dank
baar zijn, dat ze gratis het zoo noodige
onderricht ontvangen in hun moedertaal.
33 1 ij f t De Moker maar vlijtig lezen, hoor,
't kan je niet anders dan gewin zijn.
De „Actiërs" hebben 'n ingezonden stuk
gelezen van 'n Katholiek werkman, ('t Is
'n heusche, hoor!) Die man beweerde, nooit
iets in De Moker te hebben gelezen tegen
den Paus of tegen 't geloof. Nu zeggen wij:
„Man, je hebt gelijk. We schreven wel eens
'n hartig woordje tegen de bedieners van den
godsdienst, wanneer zij zijnA Medepredikers
en Tweedrachtz&aiers." Nu komen de Actiërs
en zeggen heel diepzinnig: „De Moker wil
bij het volk de achting voor de priesters
wegnemen." Kijk, dat is weer 'n staaltje
van de kwade trouw, die wij niet speciaal
christelijk noemen, maar toch nu ook al weer
van christelijken kant komt. En dan zeggen
wijIs zoo iets het uitvloeisel van christelijke
beginselen, en dan springt de Actie op z'n
kop en zegt: „Hoort, hoe zij met 't geloof
spotten
„De Moker wil de achting voor de priesters
wegnemen." Wel neen, hoor! Die heeft
heusch wat beters te doen. Als de achting
voor de priesters weggaat, dan is dat hun
eigen schuld, en als zij geacht blijven, welnu,
dan hebben zij dat ook aan zichzelf te danken.
Dat is toch duidelijk, nietwaar?
„Is die achting weg, dan zal ook de
godsdienst verslappen en verdwijnen,"
Wat is dat nu? Die slechte socialen krijgen
op hun kop, als ze zeggen: godsdienst is
privaatzaak! O, o,ei, ei... wat blijkt
nu? Godsdienst is privaatzaak van de priesters.
Zit-'m daar de kneepDus de priesters
hebben den godsdienst opgezet zooals 'n ander
'n winkelneringEn als de priesters de zaak
liquideeren, dan zon de godsdienst weg zijn!
Hebt jullie, Christelijke Actiërs, zoo'n hooge
opvatting van godsdienst
In no. 3 van de Christelijke Actie lezen
we: Eerst bestond de godsdienst en toen pas
de priesters. Toen schepen de heeren van
de Actie reeds eenig besef te hebben van 'n
godsdienst zonder priesters. Komt, menschen,
leert nu eerst den weg eens vinden in je
eigen land en komt dan eens bij de buren.
Jullie bent al aardig vooruitgegaan wat de
stijl betreft, leert nu nog eens 'n beetje beter
met argumenten werken, anders bewijst ge
heusch uw eigen zaak geen dienst.
De Kerstweek schijnt voor een groot deel
der arbeiders een week voor vergaderingen
te zijn. Gaan we de verschillende nieuws
bladen ten minste na, dan merken we uit
de uitgebreide verslagen op, dat in ver
scheidene plaatsen congressen vanarbeiders-
vereenigingen zijn gehouden.
We zullen er enkele van opsommen, mis
schien wekken we daardoor wel verschillende
lezers op, wat meer op de hoogte te komen
van het vakvereenigingsleven in ons land
niet alleen, maar ook zelf daaraan een werk
zaam aandeel te nemen.
In de eerste plaats noemen wij het con
gres van den Nederlandschen Bakkers»
gezellenbond, gehouden op de beide Kerst
dagen te Dordrecht onder voorzitterschap
van F. Mol uit den Haag.
Van de vertegenwoordigde afdeelingen
schrijven we hier alleen opRotterdam, Delft,
Den Haag, Leiden en Dordrecht. Daar-
tusschen in ligt Schiedam, natuurlijk door het
ontbreken van een afdeeling niet aanwezig.
Hoe lang zult gij op de lijst der afdeelingen
nog ontbreken.Schiedamschebakkersgezellen?
Of zijn uw loonen beter dan die der gezellen
in bovengenoemde plaatsen? Wij wagen het
te betwijfelen.
Van de besluiten, op dit congres genomen,
noteeren we alleen, dat aan alle arbeiders
coöperaties zal worden verzocht, alleen die
bakkers in dienst te nemen, welke minstens
een jaar lid zijn van den Bakkersgezellen-
bond. Knoopt dit in uw ooren, Schiedamsche
bakkersgezellen, en doet er uw voordeel mee.
De schildersgezellen vergaderden op
dezelfde dagen in Den Haag in het Geheel
onthouderscafé. Ook daar ontbraken de
Schiedammers. Dit verwondert ons eenigs-
zins, daar wij weten, dat er onder onze schil
dersgezellen goede krachten schuilen. Zou
den deze niet kunnen beginnen met propa
ganda voor den Schildersgezellenbond te
maken, door zelf toe te treden? Dan kon
alras een afdeeling geformeerd.
Komt, schildersgezellen, toont, dat gij
mannen zijtBlijft niet achter, maar plaatst
u in de gelederen bij uw strijdmakkers in
andere plaatsen! Dat is uw plicht!
Als de Kerstdagen weer daar zijn, hopen
we U ook vertegenwoordigd te zien op het
congres. Dan hebt gij recht van meespreken.
De SEetaalbewerkersboud opende zijn
congres te Haarlem met een openbare ver
gadering, waarin o a. J. A. Bergmeijer van
Dordrecht als spreker optrad. Deze ver
gadering werd reeds op 24 December ge
houden, waarna op de beide Kerstdagen het
eigenlijke congres plaats had.
Waar waren alweer de Schiedamsche ver
tegenwoordigers der metaalbewerkers Schie
dam schijnt een zwarte, do'nkere pek in de
vakbeweging te zijn. Dat zal nog wel meer
blijken. We stappen daarom van dit congres
af, en begeven ons naar de Stukadoors te
Rotterdam en later naar de Behangers en
Stoffeerders te Dordrecht. Behoeven we te
vermelden, dat op beide plaatsen Schiedam
alweer ontbrak? Iedereen begrijpt dit reeds.
Vrijdag en Zaterdag na Kerstmis congres
seerde de Bond van Nederlandsche On
derwijzers te 's-Hertogenbosch in het don
kere Zuiden. Daar was Schiedam wel ver
tegenwoordigd door twee afgevaardigden,
hunne plaatsvervangers en nog enkele leden.
Dit congres was voornamelijk om twee kwes
ties van groot belang, n.l. die van de vrije
scbool en die over het al of niet deelnemen
aan de arbeidersbeweging.
Beide punten werden door een voor- en
tegenstander ingeleid, de kwestie-unj'e school
door den heer N. Oosterbaan, hoofd eener
christelijke school te Naarden, en door den
heer Mr. J. A. Levy te Amsterdam, de
kwestie-meedom aan de arbeidersbeweging
door de onderwijzers J. C. Holtzappel en J.
H. F. van Zadelhof!. Is het nog noodig te
zeggen, dat de behandeling der beide punten
met belangstelling werd gevolgd.
De vrije school besproken in het donkere
Zuiden, in de bisschopsstad, zooals den Bosch
door een der daar verschijnende bladen werd
genoemd. Dat moest natuurlijk de aandacht
trekken van de onderwijzers, doch niet van
verschillende schoolautoriteiten, die verre van
de vergadering bleven. Alleen de district
schoolopziener was een korte pooze in de
vergadering aanwezig. Burgemeester en Wet
houders van den Bosch b.v. lieten zich geen
enkel oogenblik zien. De vergadering was
er echter niet minder belangrijk door.
Gaan we in het kort na, wat hierboven
beschreven is, dan blijkt, dat Schiedam heel
wat goed te maken heeft. Eén lichtpunt is
er: de Schiedamsche Bestuurdersbond. Deze
kan zijn krachten inspannen om in verschillen
de vakken organisatie aan te brengen. En hij
zal dat doen, daarvan zijn wij overtuigd.
En mochten er in verschillende vakken
gezellen zijn, die de hand aan den ploeg
willen slaan, laten zij dan bedenken, dat zij
in den Bestuurdersbond een lichaam vinden,
bereid, hen met raad en daad bij te staan.
Door vereeniging tot macht moet de leuze
van onze arbeiders zijn.
Wilt gij mij kennen, aanschouw dan mijn
[daden,
Spreek ik ook somtijds een schoonklinkend
[woord
'k Wil u verschalken, het goede ontraden,
Zie slechts mijn blijdschap als gij naar mij
[hoort!
Dom doet gij immer van mij te verwachten
Dat ik u ophef uit uwe ellend'
't Ligt in mijn plan niet uw leed te ver-
[zachten
Dat ideaal heb 'k nog nimmer gekend!
'k Zal u gebruiken ten mijnen profijte,
Uitnijpen krek als 'n sapp'gen citroen
Om u daarna op den vuilhoop te splijten
Dat is mijn roeping en dat zal ik doen!
Colibri.
Onder dit gewichtige motto lazen we in
het Nieuwsbl. v. Schiedam en O. een 3-ko-
lommig hoofdartikel, daarop neerkomende,
dat bij den tegenwoordigen stand der ker
kelijke en liberale partij in de Tweede Kamer
(45 om 45 door 't Nieuwsbl. niet oneigenaar
dig bij 'n wip vergeleken) de socialisten 'n
taktiek van „Verdeel en heersch" volgen,
door van de kerkslijken sommige luidjes,
met name Lohman en Staalman zoete woordjes
toe te fluisteren, dus de hielen te likken,
om hen zoodoende van hun partij af te trog
gelen.
„Verdeel en heersch," dit is de taktiek
der Sociaal-demokraten, die toch wel weten,
dat zij nimmer de verantwoordelijkheid der
regeering te dragen zullen hebben. Vroeger
heette het in Het Volk steeds „ridder-Staal
man" en werd hij bestreden met niet altijd
ridderlijke wapenenmaar nu is hij de beste,
het anker der socialistische hoop
O, Nieuwsbl.! wat ben je nog altijd pieterig-
benepen, wat ben je nog jammerlijk-klein
geestig. Eenmaal reeds hebben wij je zwarte
ziel een bad doen ondergaan2) en reeds be
gonnen wij te hopen, 'dat wij den booze
daarmede uit je ziel hadden verjaagd, maar
helaas hij was slechts bedwelmd en heeft
gesluimerd, om thans weer te ontwaken en
z'n venijn weer met dikke stralen uit te
spuwen.
Mogen wij Staalman respecteeren om zijn
ronde manier van optreden, om zijne veelal
zoo ruime inzichten, wij doen dat, omdat hij
als uitzondering buiten den regel staat. Wj'
weten niet, dat wij ooit zijn achtergebleven,
'n flinken geest, 'n open ziel te huldigen
als zoodanig huldigen wij Staalman, die juist
daarom velen zijner partijgenooten 'n doorn
in 't oog is. Hoevelen dezer zouden durven
optreden zooals hij bijv. op 20 Dec. deed
tegen den Marine-Minister, wien hij zijn laf-
conservatisme verweet; gebrek aan zelfver
trouwen, en doorzicht, vastheid van wil en
karakter, en weigerde mede te werken aan
het prullewerk onzer Marineschepen!
O, zeg ons, Nieuwsbl. hoe velen uwer par
tijgenooten, durven, zooals hij, aan alle boven
genoemde capaciteiten van 'n Marineminister
Dit stukje bestemd voor het vorige nummer,
moest wegens plaatsgebrek blijven liggen. Red.
2j Zie Moker No. 29.
