Schiedamsch Sociaaldemocratisch Weekblad No. 46. Zaterdag 11 Januari 1902. Ie Jaargang. Stekken voor 't eerstvolgend nummer moeten niterlijk W oensdag a s. 's middags 12 nor in het bezit der Redactie zijn. 1902. Priesters en Sociaal-Demokraten. Keesje, het gasthuismannetje, vertelt een historie. ABONNEMENTSPRIJS: 13 cent per kwartaal franco pergpost 20 cent Losse nummers 1 cent. bij vooruitbetaling. BUREAU van ADMINISTRATIE en REDAKTIE NOORDVEST 12. ADVERTENTIËN: 5 cent per regel. Bij abonnement be langrijke korting. Heeft 1901 voor Schiedam de teekenen der tijden zien rijzen? Ja, kuunenwe zeggen. Ondanks de tegenwerking van alle zijden, ondanks de vastgeroestheid van oude mee ningen in de hoofden, ondanks de vastge roestheid van oude gevoelens in de harten van vele arbeiders, er zijn teekenen geweest, die aantoonen, dat er twijfel is geslopen in de hoofden en harten, dat 'n nieuw proces is aangevangen ook hier. Twijfel is er. Moeten wij zoo blijven samenleven Kan het anders en beter Zijn er goddelijke of menschelijke wetten, die uitwijzen, dat onze maatschappij de vol maaktheid heeft bereikt? Zijn er van die wetten, welke verbieden, naar betere toe standen te streven Staat ergens geschreven, dat de arbeiders niet zichzelf mogen helpen Is onder de tieu geboden één, dat den mensch verbiedt, zich zelf te ontwikkelen? Of staat ook geschreven, dat 'n mensch z'n talenten ongebruikt moet laten, als het de oplossing van het maatschappelijk vraagstuk betreft Deze twijfel spoort tot onderzoek, onder zoek tot nadenken, nadenken tot handelen. Zoo heeft zich in den loop van 1901 de kring van partijgenooten en geestverwanten zich uitgebreid. G-rooter is het aantal geworden van hen, die zich scharen tot den strijd, grooter het aantal van hen, die zich orga niseerden. Het vereenigingsleven heeft niet alleen gewonnen in uitgebreidheid, maar ook in diepte. Het besef dringt door van de groote dingen, waar het om gaat. En alles wijst er op, dat ook Schiedam zijn afdeeling zal kunnen toevoegen aan het groote leger der proletaren, dat optrekt naar het land, dat de nakomelingen van dit geslacht beërven zullen. Wij wenschen partijgenooten kracht, moed en volharding toe, om in 1902 het heerlijk werk der vrtjmaking voort te zetten. De oprichting van den Schied. bestuurders- bond is mede een uiting van het groeiende inzicht, dat alle arbeiders één zijn, dat de vervulling van één grootsche taak levens doel is voor hen, dat zij allen zonder onder scheid tot bereiking van dat doel moeten en kunnen medewerken. Allen voor één en één voor allen zij de leus, en zeker zullen ook de gebeurtenissen in 1902 het hunne er toe bijdragen, de arbeiders daarvan te doordrin gen. Arbeiders, sluit u aan bij den Schie- damschen bestuurdersbond. Op de staking der mandenmakers kunnen we terugzien als op 'n doorloopen leerschool. Nieuwe organisatie kwam tot stand onder de glasbewerkers, andere worden voorbereid. Het jaar 1902 laat zich hoopvol aanzien. Laat elke vakman wél bedenken, dat zijn plaats is in z'n vakvereenigingelke aan geslotene moet zijn niet aangesloten kame raads bepropageerenieder kan z'n steentje bijdragen. Propageert onverpoosd voor uw vakvereeniging. Geen kandidaat der arbeiders partij kon bij de huidige kiezers genade vinden, 'n Beweging wordt vooorbereid ten gunste van Algemeen Kiesrecht. Geen uitsluiting van 't grootste deel der arbeiders. Dat be- teekent achteruitzetting, miskenning, ver- waarloozing van den persoon, zoowel als van de belangen van den arbeider. Komt allen ter vergadering, Dinsdag 21 Januari, en gij zult het jaar goed inzetten. Er zijn in de wereld menschen, die voor gaan, er zijn menschen, die volgen. Misschien zou 't beter zijn, als 't niet zoo wasdaarover zou wel 't één en ander te zeggen zijn. Onder de voorgangers zijn er op gods dienstig, zedelijk en wetenschappelijk gebied. De godsdienst splitst zich in honderden soorten, even zoo vele soorten van voor gangers marcheeren aan 't hoofd van een schare van volgers. Zedeleer en wetenschap ook zij spreiden hun wegen uit, waarop duizenden voorttrekken. Nu is 't een eigen aardigheid van voorgangers, dat zij graag voorgangers blijven. Daartoe hebben zij ten allen tijde noodig: volgers. AVe kunnen de volgers in twee groote groepen verdeelen. Zij, die zeggen: De kerel heeft gelijk, hem volgen wjjen zij, die geleerd hebben te volgen, zonder verder vragen. De eersten bewijzen gehoorzaamheid aan hun inzicht, de laatsten aan een macht. Bij de eersten houdt de gehoorzaamheid op, als 't inzicht ontbreekt, bij de laatsten is de gehoorzaam heid iets van buiten af. De eersten kunnen den voorganger missen, zij zijn zelfstandig, de laatsten kunnen dit niet óf ze zijn bandeloos. Nu behoeft het zeker geen uitvoerig betoog, dat priesters als eerste en onomwonden eisch stellen aan hun volgersgehoorzaamheid. Sedert geloovige werklieden, door de ont wikkeling der maatschappij gedwongen worden tot vereeniging, tot vak- en politieke-vereeni- ging, sedert dien zijn ook de priesters daar, om voor zich te eischengehoorzaamheid. De geestelijke adviseurs, welke de arbeiders zich laten toebedeelen, zijn daarvoor 't bewijs. Den katholieken arbeiders wordt gehoorzaam heid gepredikt als groote, zoo niet de grootste deugd niet vragen, niet redeneeren doen zooals gezegd wordt. Het zit evenwel in den aard van den mensch, zichzelf inzicht te verschaffen. Reeds het kind vraagt waarom, waarvoor, waartoe Reeds het kind wil weten. Groote menschen verleeren dien trek naar wetenschap, wanneer zij moe en suf gedrukt worden door allerlei stoffe lijke ellenden. Lange werktijden, laag loon en slecht voedsel zijn heerlijk werkende oorzaken van suffe gehoorzaamheid. AVie die gehoorzaamheid lief heeft met de gansche kracht van 'n heerschzuchtig gemoed, hij zal de oorzaken laten voortbestaan. De sociaal-demokraten komen tot de ar beiders, om hun het inzicht te brengen inzicht in hun ellendigen toestand, inzicht in het samenstel der middelen, om eruit te geraken. Zij voldoen aan een behoefte, die eiken mensch ook zoo'n arbeider maar in geschapen is, de behoefte om te weten, om te begrijpen. Zij eischen geen gehoorzaamheid, zij vragen gehoor. Zij dwingen niet tot volgen, omdat zij volgzaamheid plicht vinden en 'n deugdzij brengen de arbeiders tot de erkenningdat is onze weg. En als dat er eenmaal inkomt bij de arbeiders, dan gaan die hun weg als zelf standige mannen, dan komt in hun vereeni ging de kracht, die machtig is, de wereld te hervormendan zijn voor hen voorgangers, die gehoorzaamheid lief hebben om de macht, overbodige weelde. 't Spreekt van zelf, dat in 't bovenstaande zeer beknopt een der redenen ontvouwd is, waardoor de arbeiders zich voelen aange trokken tot de sociaal-democratie en de voorgangers, 't Spreekt ook van zelf, dat die soorten van voorgangers noodwendig met elkaar in botsing moeten komen. Maai de waarheid zal zegevieren tot heil van de arbeiders. Aan het hoofd van 'n gasthuis staan 'n vader en 'n moeder. Deze titelatuur is mis schien wel uitgevonden voor degenen, die er buiten staan. Zij, die haar hun eindje uit leven, gevoelen gewoonlijk niets van het liefelijke, dat die twee namen beloven; ge woonlijk gaat aan die oude lijven niet veel in vervulling van de in die twee woorden saamgeperste beloften. Maar de meeste men schen hebben zooveel met zich zelf, met hun bezigheden te doen, zijn zoo vervuld van 't geen henzelf aanbelangt, dat er niet meer bij kan het denken, van hoe de ellenden van 'n beroerd leven nog wel bekroond kunnen worden door de ellenden van 'n gasthuis. DE MOKER

Gemeentearchief Schiedam - Krantenkijker

De Moker | 1902 | | pagina 1