Schiedamsch Sociaaldemocratisch Weekblad
No. "50.
Zaterdag 8 Februari 1902.
Ie Jaargang.
ABONNEMENTSPRIJS:
13 cent per kwartaal
franco per post 20 cent
Losse nummers 1 cent.
bij vooruitbetaling.
BUREAU van.
AOMI.MSTKITIE eu REDAliTIE
NOORDVEST 12.
ADVERTENTIËN:
5 cent per regel. Bij abonnement be
langrijke korting.
Stukken voor 't eerstvolgend nummer moeten uiterlijk I oensdag a s. 's middags 12 uur in het bezit der Redactie zijn.
Schiedams Welvaren.
't Gaat beroerd in Schiedam, d.wz. uit
het hier bestede kapitaal daalt geen milde
winstregen, nou, en dat mot 'et toch wezen.
Wel werd ons verzekerd, dat de kaarsen
fabriek „Apollo" 't vorige jaar 25 pCt. uit
keerde aan de aandeelhouders en natuurlijk
't volle loon aan de werksters en werklieden
maar dat is 'n gezellige- uitzondering.
De branderijen de aloude industrie
die bennen hard afgetakeld. De „gouden
tijd" is voorbij. Toen vloog er wel eens wat
over den balk, er bleef wat aan de maat
en strijkstok hangen voor den werkmaner
werd zoo nauw niet gekekend'r schoot
winst genoeg over voor den patroon.
Maar daar kwam het grootbedrijf met z'n
machinerieën en goedkooper grondstoffen
en de vier branderijmuren bleken te eng,
daarbinnen kon 't bedrijf zich niet uitzetten
tot concurrentie-peil. En als overal, werd
het klein-bedrijf vernietigd, de handel daar
mee annex verdween. De beroerdigheid van
de aloude industrie is dus een maatschap
pelijk, geen plaatselijk verschijnsel.
Toen dook op „Schiedam Vooruit", daarna
de firma Smulders (als 'n reddende engel)
en ten slotte een commissie tot voorbereiding
van 'n wekelijksche markt te Schiedam. Die
commissie deed 'n voorstel, bememoried door
'n toelichting. „Schiedam is het „spoeling
district", daar worden koeien vetgemest, wat
is nu duidelijker, dan dat die vette beestjes
gemarkt worden te Schiedam, 'n Veemarkt
is dus het teeken, waarin Schiedams markt-
bedrijf zal overwinnen." Zoo ongeveer luidt
de redeneering.
Nu is het spoelingbedrijf aan't ondergaan,
't verloopt en dus is het zachtst genomen
'n zeer zonderlinge poging, op 'n wegstervende
tak van bedrijf 'n ander bedrijf te willen
opbouwen. Maar de winkeliers zijn ge
raadpleegd, en de veehouders en de slagers,
en die hebben allen hun sympathie betuigd
En dan staat er dit in de memorie
„Waar wij (de commissie) alzoo kunnen
wijzen op de sympathie en medewerking der
Schiedamsche veehouders, slagers en nering
doenden, want van laatstgenoemden ging de
beweging uit, gelooven wij niet te veel te
hebben gezegd, toen wij in het begin dezer
memorie uitspraken, dat wij over gegevens
beschikken, die het vertrouwen wettigen, dat
onze markt eenmaal opgericht, zich door de
energie, den ijver en ondernemingsgeest van
onze burgerij zal ontwikkelen en uitbreiden."
Hocus, pocus, 'n markt opgebouwd uit
sympathie ontwikkeld en uitgebreid door
energie, ijver en ondernemingsgeest.
Hier stampt men weekmarkten uit den
grond maar sympathie, energie, ijver en
ondernemingsgeest zijn geen courante arti
kelen. Zou die commissie wel eens iets
gehoord hebben vaij de allereenvoudigste
gegevens, die 'n stad stempelen tot 'n markt
plaats
De gemeenteraad stemde, meer uit goeden
wil dan wel uit wijsheid, vóór 'n bedrag van
pl.m. f3000.om die gegevens te doen
gedijen, en zoo hebben we nu een zich bij
voo tduring uitzettende weekmarkt.
Konijnen, konijnen, konijnen zullen 'et zijn
De marktcommissie kijkt nou het katje niet
uit den boom, om den dood nietAltijd in
de weerDe vorige week is aan verschil
lende arbeiders-vereenigingen het volgende
schrjjven verzonden
De marktcommissie wenscht den handel
in konijnen op onze markt zooveel mogelijk
te bevorderen en is van oordeel, dat dat
doel allereerst moet worden gezocht in het
aanmoedigen der konijnenfokkerij in deze
gemeente. Een dubbel voordeel kan daardoor
worden verkregen. Het is toch een bekend
feit, dat de konijnenfokkerij zelfs op kleine
schaal uitgeoefend, een aardige winst kan
opleveren en daarmee voor menig werkmans
gezin welkome bijverdienste kan worden
verkregen. Voorlichting is hier echter bij
noodig.
Teneinde te doen uiteenzetten op welke
wijze de fokkerij behoort te worden gedreven,
welke soort konijnen men moet houden, enz.
enz., hebben wij den heer Spruyt uit Gorre-
dijk, een deskundige op dat gebied, uitge-
noodigd alhier een lezing te komen houden.
De toegang tot de lezing zal voor een ieder
vrij zijn. Zij zal waarschijnlijk worden ge
houden in het laatst van Februari op een
Zaterdagavond. Tijd en plaats zullen nader
worden bekend gemaakt. Wij verzoeken u
het bijwonen van deze lezing door uw leden
zo veel mogelijk te bevorderen.
Het afdrukken van dit konijnig artikel in
de Moker geeft 'n niet genoeg te waardeeren
publiciteit. Wij verzoeken de marktcommissie,
dankbaar te zijn.
Maar nu de zaak zelf. De schoolmeester
heeft het konijn, helaas, niet bezongen, daarom
zullen wij 't maar doen
Een konijn is een beest
Dat altijd in de verknijping is geweest.
Van nature heeft-i veel ruimte noodig
Maar de menschen vinden dat overbodig
Vrij uit springen ligt in z'n aard
Maar in z'n hok doet-i 'et om z'n staart
Of uit verveling
Zit-i op z'n lange achterpooten
En wiebelt heel voornaam met z'n neus,
[omdat-i bang is voor stooten,
Nooit is eenig beest
Zoo vatbaar voor verliefdheid geweest.
Als z'n eene oor hangt en z'n andre rechtop
[staat
Weet je zeker, dat 'n verliefde bui in z'n
[kop slaat
En dan staan z'n bolle oogen zoo melan
choliek,
Dat ieder zegtdat beest is ziek.
Voor de instandhouding van 't ras
Komen zulke buien uitstekend te pas
En voor 'n werkmansgezin
Is zoo'n aangroeiende konijnen-familie 'n
[zoet gewin.
En als t-i zich maar op kleine schaal uitbreidt
Dan weet je niet, wat 'n aardige winst dat
[in heit.
Maar zonder voorlichting komt de werkman
[aan die bijverdienste niet.
Dan geeft heel de fokkerij maar groot verdriet.
Het konijn is 'n artikel
Dat Schiedam helpt uit perikel,
Fokken dus, jongensdan komt Schiedam
[er boven op
En krijgen we in 't stadswapen een konij-
[nenkop.
Wat kunnen kleine beesten toch groote
dingen teweegbrengen. Spreek uw buurman
van „de hoop van Schiedam," hij zegt dade
lijk konijnspreek hem van de oplossing
der sociale kwestie, hij zegtkonijn spreek
hem van de toeverlaat van de arbeiders,
andermaal zegt hij konijn.
De conversatie in onze goede stad zal 'n
boel eenvoudiger worden.
Maar onze markt wordt nu opgebouwd
en ontwikkeld uit sympathie, energie, ijver,
ondernemingsgeest, 'n subsidie en konijnen.
Wie in die toekomst niet gelooft, moet
wel 'n verstokt sociaal zijn.
't Is wel aardig, dat dergelijke lotsver
beteringen den 'werkman, het arbeidersgezin
weer op den nek geschoven worden. De
proletaren-kindertjes kunnen nu al hout halen,
eten brengen, kolen zoeken en dan komt
er nog grassnijden bij, want in 'n goed geor
dende maatschappij zijn het natuurlijk de
kinderen, die den kost ophalen en helpen
ophalen. Ons dunkt, die geurige fokkerij
zou nu eens 'n uitstekend tijdverdrijf zijn
voor renteniertjes, die een huisje bewonen
met 'n aardig stukje grond er bij. Die heb
ben tijd en gelegenheid om de wereld met
uitgezochte exemplaren van het springende
gedierte te verrijken. Arbeiders, wij ge
looven niet, dat gij iets verlokkends ziet in
die konijnen-voorspiegelingen, maar teekenend
is het, dat bij sommige menschen zoo'n roe
rende ingenomenheid voorzit voor bespotte
lijke kleinigheden, die zoogenaamd uw positie
moeten verbeteren.
DE MOKER
