Burgerlijke Liefdadigheid.
Gedenkt de uitgestotenen te Enschedé en
Amsterdam. Bitten worden o.a. ingewacht
aan ons bureau.
Vergadering Timmerlieden.
De Christelijke Actie.
Een revolutionaire brug.
i Apte toen liet ministerie op zijde en droeg
aan een zijner vertrouwden de vorming van
een nieuw ministerie op. Die vertrouwde,
Rossi, werd op straat vermoord. De paus
vluchtte toen naar Napels. Den 9 Februari
1849 werd de republiek uitgeroepen, nadat
de paus was vervallen verklaard van zijn
wereldlijke macht. Een driemanschap met
Mazzini kreeg de leiding der zaken in handen,
en riep onmiddellijk de Italianen op tot ver
kiezing van een constitueerende vergadering,
die de eenheid van Italië zou bewerkstelligen.
Soortgelijke gebeurtenissen hadden plaats
in Toscana, Livorno, Lombardije en Venetië,
waar de republiek werd uitgeroepen, toen
de vorsten weigerden hun woord te houden
en de toegezegde hervormingen uit te voeren.
Nog eens greep Oostenrijk in. Lombardije,
Venetië, Toscane en Livorno werden door de
Oostenrijkers op hun gewone bloeddorstige
manier onderworpen. De koning van Sardinië,
die het grootste deel van N. Italië toen
overheersehte, vond het evenwel beter af
stand te doen van de regeering en liet zijn
zoon Victor Emanuel het bewind over.
Tot de onderwerping der republiek Rome
kwamen de Oostenrijkers evenwel niet: in
hun eigen land hadden zij met een opstand
te kampen. Maar Frankrijk nam toen op
zich, het pauselijk bewind te herstellen. De
republikeinen wapenden zich onder leiding
van hun populaire leiders Mazz'ni en Gari
baldi. Het eerste Fransche leger werd door
hen teruggeslagen. Toen werd een nieuw
groot leger gezonden en dit slaagde erin
Rome in te nemen, 30 Juni 1849. De paus
keerde terug en herstelde het vroegere be
wind van kardinalen. Aldus traden de
Franschen op als handlangers van Oostenrijk
en het opentop reactionaire pausdom.
Op nieuw was door vreemde macht het
absolutisme in Italië hersteld geworden en
de verdeeling van Italië in een aantal onder
vreemden invloed staande staatjes gehand
haafd gebleven. Op nieuw waren de liberalen
onbekwaam gebleken tot de vorming van
een krachtig ondeelbaar Italië. Verder dan
ooit leek men af te zijn van een betere
toekomst, minder dan ooit leek de opnieuw
in bloed gestikte vrijheidsbeweging kans van
overwinnen te hebben.
Maar juist toen trad een man op den
voorgrond, die de macht had bet liberalisme
te beschermen en die deels uit overtuiging
deels uit berekening en berusting in de
noodzakelijkheid zich aan het hoofd stelde
der liberalen. Die man was de jonge koning
van Sardinië, Victor Emanuel, voor wien zijn
vader had moeten plaats maken om zijn troon
niet te verliezen, en die nu de rol op zich
nam van redder en beschermer der overal
verjaagde en verdrukte liberalen. Zelf ab
soluut vorst in zijn land, had bij de macht
om de liberale beweging te beschermen en
zich vrij te laten ontwikkelen en organiseeren
Zelf een der Italiaansche vorsten, zag hij
in de eenheidsbegeerte der liberalen van
geheel Italië een middel, om het koninkrijk
Sardinië uit te breiden tot een groot konink
rijk Italië onder zijn bestuur Zoo vonden
de liberalen in Victor Emanuel den man,
die een goede organisatie voor hen mogelijk
maakte en hun tevens een goede omschrijving
van hun doel bezorgde.
Voor een dag of tien geleden bood Schie
dam een interessant schouwspel. Op ver
schillende plaatsen in de stad kon men, heel
netjes, twee aan twee, zien loopen deftige,
hoog-gehoede heeren, met strikjes op de borst
van rood, wit, blauw en groen. Zij gingen
met schaal en bussen rond en klopten aan
aan iedere woning. Het was de Transvaal-
collectè. Meer dan duizend gulden heeft men
opgehaald. Meer dan duizend gulden! Voor
de slachtoffers van den oorlog.
Voor korten tijd hebben we gehad een
Transvaal-avond. Daar is gezongen en ge
sproken, geestdriftig gesproken, voor de
slachtoffers van den oorlog. De baten van
dien avond zullen dienen tot verzachting der
ellende, die door den oorlog in Zuid-Afrika
geleden wordt.
Men gaat hier stichten een „Tehuis voor
Transvaalsche vrouwen."
Een enkel beroep op aller „bekende lief
dadigheid" is voldoende om de giften te doen
stroomen.
In het vorig jaar weigerde de Gemeente
raad tweehonderd en vijftig gulden voor
voeding en kleeding van behoeftige school
kinderen. De schoolvoeding, die voor eenige
jaren door particulieren werd bezorgd is uit
de wereld.
In de scholen zitten nu vele kleine, magere
proletaartjes met leege of half gevulde
magen, behalve degenen, die nog thuis ge
bleven zijn.
In de kleine arbeidershuizen, waar te veel
menschen in de kleine ruimte zijn saam-
gepakt, waar te weinig licht binnendringt
in de lage kamers, waar de lucht bedorven
is, omdat men niet durft spuien, uit vrees
van warmte te verliezen, daar tobt de
proletariërs-vrouw zich af, om haar huis
houdentje zooveel mogelijk bij elkaar te
houden, daar peinst ze, welk stuk ze nu
nog naar den lommerd kan brengen.
Want haar man en haar kinderen en ook
zij zelf, ze moeten toch eten. En de ver
diensten zijn zoo klein, ook al is er werk,
en alles is zoo duur in den winter. En
als er geen werk is en dus heelemaal
geen verdienste en er is niets meer om
naar den lommerd te brengen, dan peinst ze
hoe ze hier of daar nog wat kan poffen.
Want ze moeten toch eten.
Er wordt hier gebrek geleden. Er is veel
werkeloosheid. In veel gezinnen is gebrek
aan 't allernoodigste.
Wat wordt nu gedaan voor deze „stam
verwanten," voor deze broeders en zusters
Wee u, gij schriftgeleerden en Farizeërs,
gij geveinsden! Want gij reinigt het buitenste
der drinkbekers en des schotels, maar van
binnen zijn ze vol van roof en onmatigheid.
Gij, blinde Farizeër, reinigt eerst wat
binnen in den drinkbeker en den schotel is,
opdat ook het buitenste derzelve rein worde.
Deze openbare goed bezochte vergadering
was belegd door het district-bestuur Den
Haag van den Alg. Ned. Timmerliedenbond.
Onderwerp: Vakorganisatie Spreker: J.
Portegijs uit Amsterdam, vakgenoot.
Spreker wees er in een aandachtig aan
gehoorde rede op, dat de arbeiders hoe
langer hoe ontevredener worden met de
plaats, hun hier op de aarde toebedeeld.
Dit is waarlijk niet te verwonderenDe
arbeiders werken zich in 't zweet voor hun
patroons die met niets doen meer dan
den kost verdienen. De arbeidstijden zijn
overmatig lang, de loonen vaak laaghun
woningen gelijken dikwijls meer op krotten,
dan op fatsoenlijke menschen-woningen.
Werkeloosheid dreigt van alle kanten. Vaak
moeten zij werken timmerlieden vooral
met onbetrouwbaar materiaal. Steeds staan
ze bloot aan de grillen en luimen van den
patroon, die hen naar willekeur kan behouden
of onts
willoos
huisgezin,
te belasten,
en sloven, v
laten avond,
gesmeten als
geworden, dat
nuttigste leden
werkende deel
houders der ma
alles, dat is het
Hierin moet
patroon wat van
dat den arbeiders
daartoe, het eenige mid
Alleen vermag men nie
staat men alles, dan is
die ons kan uitbuiten, dan
dan de patroons. Maar dan
vereenigd zijn, niet enkelen
allen, van welke politieke
welken godsdienst zij ook zijn, a
vergeten en de handen ineenslaa!
de verbetering van onzen toestand
heffing van den getrapten Nederla
arbeider verzekerd.
Van het debat werd door den heer Oi
gebruik gemaakt. De kapitalisten ko
volgens hem met hun geld doen en 1
wat zij wilden. Wjj mochten daar niets
zeggen.
Op flinke wijze werd hjj door den spreke
beantwoord, naar 't applaus te oordeelen,
ook ten genoege van het publiek. Na afloop
der openbare vergadering werd er een afd.
van den Ned. Timmerliedenbond opgericht,
aanvankelijk met 8 leden.
Het kindje is er dus, laten de oprichters
zorgen dat 't een stevige man wordt, die
zich spoedig bij den Schiedamschen Bestuur-
dersbond aansluit Op voorstel van een de*
aanwezigen werd er een collecte gehoude
voor de uitgestotenen te Enschedé.
Hij is nog steeds knagendeal maar
aan 't socialisme, 't Socialisme is z'n nachi
merrie, en die kan hij maar niet kwijt worde..
En 't benauwt hem zoo. En zoo, als 'n
ander z'n angst uitschreeuwt in groote ge
luiden, doet de Christelijke Actie het in
dikke woorden, 't Eerste pennevruchtje heet:
Getuigenissen van socialisten en wat er
vreeselijks schuilt in die belijdenissen, staat
wanhopig dik gedrukt, 't Is zoo in den trant
van Dirk van Nassau en Jan van Oranje,
of hoe die vernuften heeten mogen. Misschien
kan het toch geen kwaad, dat in zoo'n
blaadje die getuigenissen vet staan afgedrukt.
Allicht wil iemand er wat meer van weten.
De hedendaagsche sociale toestand krjjgt
óók 'n beurt. Afgedrukt wordt de meening
van Jaurès over de algemeene werkstaking
als dwangmiddel en de motie van het comité
der socialistische partij in Frankrijk. Dat
kan ook geen kwaad, 't Is alleen de vraag,
of 'et tegen 't socialisme werkt.
Voor 't overige, we herhalen onzen raad,
de Christelijke Actie moet toonen, dat-i ieL
weet, al is 't maar van 't geen, wat-i bestrijdt.
Tot zoo lang ware hij beter ongedrukt, 't Is
tijd en geld vermorst.
Er is zeer veel gezag in Schiedam. Maar
het ontzag voor dat gezag begint zeer v<
te wenschen over te laten. En dat is treurig...
voor het gezag. O het is zoo prettic, „ge
zag" te zijn, met trotschen gang er, ijden
