Drankbestrijding.
Kroniek
Brandersknechts.
Spoorzaken.
Verblijdend daarnaast is, dat de door bet anarchisme
gekweekte afkeer van den politieken strijd begint te
verdwijnen. De bakkers zijn voor wettelijk verbod van
nachtarbeidde bootwerkers zijn ook voor wettelijke
regeling van hun arbeid; de landarbeidersbond, tot nu
toe het meest anarchistische lb'haam, besloot een sterke
agitatie op touw te zetten voor opneming van de land
arbeiders in de ongevallenwei. En zoo voort. Daarin
ligt een aanwijzing, dat steeds duidelijker in de hoof
den van steeds meerderen wordtde kracht van allen
tegen de bezitters.
Zeer verblijdend was in Nederland het optreden van
het christelijk ministerie. Zeer verblijdend omdat de
zoogenaamde christelijke partijen nu niet meer met
mooie praatjes toekunnen en hun volgelingen lijmen
maar door hun daden hun ware reactionaire wezen
moeten toonen. Steunen op het kapitaal en tegelijk de
belangen der arbeiders dienen, dat kan niet. Minister
Kuyper bewees dat door zijn haringspeetsterswetde
eenige sociale stap die hij deed was een stap achteruit,
kreeftenstap. De bewijzing van dit reactionaire
werkelijke wezen is een verblijdend verschijnsel.
Bovendien, wat anti-revolutionair is moet ook mili
taristisch zijn. Hun voortdurend vuurwerk over vader
land, Oranje enz. heeft hen noodzakelijkerwijze tot
militaristen gemaakt. Dit militaristisch karakter van
het clericalisme vervult natuurlijk de arbeiders met
argwaan, ook al zijn ze oorspronkelijk aanhangers
van het ministerie.
Daar zit hem het goede in, het verblijdendedat den
geloovige volgelingen van Dr. Kuyper de oogen open
gaan, dat de heweginglooze christenmassa in deze lVs
jaar in beweging is gekomen. Bewijzen van die beweging:
Mr de Vries en Staalman met hun oppositie tegen hun
leider, de actie der Friesche predikanten met hun
christelijk-socialistisch weekblad, de beweging onder de
Biabantsche kapelaans waaronder er zelfs in Het Volk
schrijven. Zoo ontstaat een christelijke arbeiderspartij
als bondgenoot naa.4 ons.
De afschaduwing van deze ontwikkeling leverden de
politieke strijden in Amsterdam IX en Amsterdam III
De liberalen zijn volledig reactionair geworden. De
christelijke arbeiders stemden bij de herstemming in III
op Troelstra.
Op al deze feiten steunt onze hoop, onze blijdschap,
onze goede verwachting. De beweging is gezond gewor
den, volkomen gezond, heeft theorie-en praktijk ver-
eenigd. Nu gaan wij ook met reuzenschreden vooruit.
Wij zijn reeds over de 100 afdeelingen sterk. Ons
iad, welks oprichting een dwaasheid is genoemd,
10 abonné's en zijn bestaan is verzekerd.
Voor 5 jaar durfden wij Liebknecht niet te Amsterdam
ontvangen maar deden dat te Utrecht, nu hebben wij
te A. een afdeeling van 1000 leden. Voor eenige jaren
stiet onze propaganda tegen een muur, die muur is nu
gevallen, al staan er hier en daar nog brokken omhoog.
Zoo is het overal. Wat is er bijv. te Schiedam niet
veranderd in de laatste 3 jaren. Toen nog een klein
lokaaltje met voornamelijk nieuwsgierigen uit de bour
geoisie, nu een eigen lokaal gevuld met arbeiders
Sterker wordend in aantal, worden wij ook persoon
lijk sterker, verheffen wij ons ook zelf, verbeteren wij
mèt de beweging,
Met een krachtige opwekking tot de Schiedamsche
arbeiders sloot Mevr. Roland Holst haar krachtige ver
warmende rede.
Debat bleef achterwege Natuurlijk, in het debat
komen alle zwakheden der tegenstanders aan het licht,
in het duister van eigen sociëteit en huiskamer kunnen
zij nog zichzelf inbeelden dat ze eenige kracht bezitten
behalve door hun centen.
De jonge zangvereeniging gaf eenige nummers ten
beste en bewees daarmee, dat er een groote propagan
distische kracht in haar zit Maar flink voortgestudeerd
voortgewerkt aan eigen verheffing en ontwikkeling en
aan die onzer onoverwinnelijke partij
Gevolgen van het Alcoholisme.
I)e Engelsche staatsman Gladstone dorst eens in het
Lagerhuis zeggen: „Ik voor mij, mijnheeren, ben van
oordeel, dat het alcoholisme een grootere plaag is dan
oorlog, pest en hongersnood te zamenHoewel mis
schien wat overdreven, was deze uitspraak de uiting
èn van ondervinding en van overtuiging
In 't kort volgen hier eenige cijfers en punten, die
als bewijzen kunnen dienen.
-Vciigens den Belgischen minister Beernaert moet in
elgië een zesde gedeelte der bevolking zijn toevlucht
nemen tot openbare of bijzondere liefdadigheid, en daar
van is bjj s/4 de schuld: het alcoholisme.
In Engeland wordt aan die plaag 90% der armoede
toegerekend.
Eenkleine blik in ons eigen land toont ons, dat ook
hier een groot gedeelte der ellende van het alcoholisme
een gevolg is, al moge het alcoholisme dan ook zelf
weer een gevolg zijn van allertreurigste maatschappelijke
verhoudingen en toestanden.
Om een begrip der groote sommen, welke aan alco
holgebruik besteed worden, te verkrijgen, kunnen eenige
cijfers der begrooting van ons land dienst doen.
Het openbaar lager, middelbaar en hooger onder
wijs kosten de schatkist jaarlijks 10 millioen gulden.
Voor het Nederlandsche leger en de vloot is op de
begrooting 40 millioen uitgetrokken.
Doch ruim 80 millioen wordt jaarlijks aan sterke dran
ken besteed, uitgezonderd nog bier en wijn. Daarvan
ontvangt de schatkist ruim 26 millioen aan accijns.
Doch dit alles is geen winst. Ontzettend veel geld
kost het alcoholisme aan krankzinnigengestichten sana
toria, gevangenissen en politiewezen.
En als die 80 millioen eens aan nnttiger dingen be
steed werden, als betere voeding, kleeding, woning, enz.
zou er dan niet ten minste een belangrijk deel der on-
noodige ellende verdwijnen?
Zouden dan niet aan vrouwen en kinderen veel ellende
en verdriet bespaard worden?
Zouden dan niet politieke- en vakorganisatie beter
bloeien
Want hoevelen, slaven van het alcoholgebruik, begrij
pen niet eens wat politieke- en vakorganisaties willen?
Zij denken meer om hnn borrel.
Daarom, lezers, om der wille van vrouw en kinderen,
van uw organisaties, in 't belang der nieuwe, betere
maatschappij, die komen moet en komen zal, bestrijdt
allen den drank
Aanbesteding Stadsdrnkwerk. Met de aan
besteding van het stadsdrukwerk is het dit jaar al heel
raar gegaan, zóó raai-, dat men haast aan opzet zou
gaan denken. Ziehier de feiten
lo. de aanbesteding werd uitgeschreven toen de gunning
feitelijk reeds had moeten plaats hebben
2o. modellen werden niet ter inzage verstrekt
3o. drie, «egge 3, dagen na de opening der inschrij
ving werd ze weer gesloten, alsof iemand die had willen
meedingen in dien korten tijd zijn berekening zou kunnen
maken
Is het wonder dat men bij zulke feiten gaat denken
aan clericale bevoorrechting? Maar nog afgezien daar
van, zulke feiten hooren in een ordelijk gemeentehuis
houden niet thuis.
Volksgezondheid. In 1902 vormden te Rotter
dam zich eenige personen tot een commissie, teneinde
een onderzoek in te stellen naar de woningtoestanden
aldaar. Thans publiceert die commissie haar verslag,
een werkelijk heel aardige bloemlezing van de wijzen,
waarop de vertroetelde Nederlandsche staatsburger zijn
veelbezongen „gezelligen eigen haard" heeft, 't Is niet
ons plan, dit verslag breedvoerig te behandelen, doch
om der curiositeitswille ziehier één zin eruit:
„De algemeene indruk was, dat de bewoners vrijwel
met hunne grootendeels gebrekkige en onvoldoende
„woningen tevreden waren, hoewel het brandgevaar vrij
„groot, de trappen en portalen vuil en donker, lucht-
„en lichttoevoer onvoldoende -waren, en over onge
dierte en vocht te klagen viel.'"
't Volk heeft er toch heusch wel slag van, tevreden
te zijn
We vinden verder in dat verslag vermeld, dat er in
die wijk, waar de commissie haar onderzoek deed (nogal
een vrij uitgebreid terrein) gevonden werd:
1 privaat op 4 gezinnen in 5 woningen
Commentaar overbodig
Goddank, Schiedam kan gelukkig ook in dezen mis
schien wel 't wereldrecord slaan. Ruim drie uur
minstens per dag wordt hier de lucht verpest door 't
rondrijden eener groote beerwagen, „eau de cologne-
ketel" genaamd, een wagen der gemeente, die geen
drie uur noodig zou hebben, als er maar tien woningen
te bezoeken vielen. Neen, honderden van die „paleizen"
bevinden zich tusschen onze zwarte grenspalen. Heer
lijk golft de walm door 't luchtruim, drie uren lang de
frissche morgenlucht, die ge deukt in te ademem, be
dervend en besmettend. Want juist hier, hoort ge,
heeren die van dat alles zoo weinig schijnt te willen
weten, hoort ge, mannen van 't stadhuis, hier geldt 't
niet alleen 't reukorgaan, maar de gezondheid van 't volk.
Zóó worden besmettelijke ziekten, zóó worden epidemiën
te voorschijn geroepen. Dit weet ge zoo goed als elk.
Bloost ge niet, zóó'n toestand te bestendigen? Rotter
dam gooit krotten tegen den grond, wat doet Schiedam?
Schiedam doet zooals in alle gevallen, waarin het
iets doen moest... niets! niets!... totaal niets!
Aed. Scliildersgezellenbond, afd. Schiedam
Door deze afdeeling is een beweging op touw gezet ter
verkrijging van hooger loon. Zij is begonnen met een
adres aan de Schilders-Patroons, waarin verzocht wordt
de- gevraagde verhooging 1 Maart a.s. te doen ingaan,
en bericht aan de afdeeling te zenden vóór den len
Februari a.s.
Met groote voldoening kunnen wij hierbij meedeelen,
dat de meeste niet-aangesloten gezellen deze be
weging steunen. Maar ligt het niet op hun weg, dan
in de allereerste plaats lid te worden hunner vakver-
eeniging
De volgende week geven wij verder bericht.
In de Zaterdag gehouden vergadering van branders
knechts werd gecollecteerd voor den katheder in „Con-
stantia" f 2.Een navolgenswaardig voorbeeld voor
de andere vakvereenigingen.
In dit geval gingen de brandersknechts voor, laten
zij dit ook bij andere gelegenheden doen. De jonge
vereeniging moet binnenkort kunnen zeggen, dat zij alle
vakgenooten in zich omvat. Komt, niet-aangesloten
brandersknechts, blijft niet achterLaten je mede
arbeiders niet voor jullie de kastanjes uit het vuur
halen, helpt er zelf een handje aan mee. Dat is voor
hen, voor jullie, voor allen veel gemakkelijker. En
gemak hebt jullid wel noodig. Bij den langen werkdag
hebt gij niet veel tijd over voor andere zaken.
Werkt dus zooveel mogelijk samen. Dat is in aller
belang. Werpt alle lauwheid ver van je, en sluit je,
wanneer je dat tot nu verzuimd hebt, liever vandaag
dan morgen aan bij den
Bond van brandersknechts en distillateursknechts
(Deze rubriek staat onder redactie en verantwoordelijkheid
van de Afdeeling Schiedam der Ned. Vereen,
van Spoor en Tramwegpersoneel.)
Deze week willen wij het eens hebben over de zooge
naamde mildheid van de H. IJ. S. M.
Steeds meer en meer begint het personeel der machtige
H. IJ. S. M. in te zien, dat de zoogenaamde mildheid,
die ze ten toon spreidt, niets anders is dan een omhulsel,
een scherm waarachter de H. S. M. de grofste uitzuigerij
en tirannie pleegt uit te halen. Maar zij kan gerust
wezen? o. i. heeft die milddadigheid en grappenver-
kooperij der H. S. M. tot fiasco geleid, en de tijd zal
weldra daar zijn dat de opbrengst nihil zal worden. De
arbeiders hebben de oogen geopend en ingezien, dat de
treurige toestanden, waarin zij veroordeeld zijn te leven,
door opzitten en pootjes geven niet verbeterd worden,
eerder verslechteren. Schitterend is dan ook de uitkomst
dier mildheid, (al is het dan niet voor de H. S. M.),
want in steeds dichtere drommen sluiten de spoorslaven
zich bij het „strijdend proletariaat' aan, zoo als men
heeft kunnen zien in Amsterdam III, waar de mannen
van het spoor dapper hebben mede gevochten om de
overwinning aan Troelstra te brengen, den man die alle
eigen baatzucht op z(j heeft gezet om zich met lijf en
ziel geheel aan de arbeiders te geven.
Maar genoeg hiervan; ik zal beginnen naar rechten
waarheid de milddadigheid te ontleden en op juiste
waarde te schatten, na te gaan wat het personeel er
aan heelt, en het denkend en begrijpend publiek zal dan
zelf kunnen oordeelen wat de reden kan zijn dat spoor
wegongelukken aan de orde van den dag zijn.
Beginnen we daarom, (ik zal mij bij Schiedam be
palen) met het bewakingspersoneel, zooals seinhuis-,
wissel-, en brugwachters die (het woord wachter zegt
het reeds) belast zijn met de zorg voor het veilige
verkeer op den spoorweg. Bekijk nu zoo'n man eens,
goed gestopt in een blauw lakensche uniform (in 't
belang der H. S. M. natuurlijk 1), jas met gioote koperen
knoopen, pantalon met roode bies en daarbij een kepie
met een vliegendwiel, (wat zeker zal moeten voorstellen,
dat de dividendjes vliegend gemaakt worden), snor en
bakkebaarden veel al overgehouden uit den militairen
dienst, (en die nu dienst moeten doen om den man tegen
kies- en keelpijn te vrijwaren), vooruitstekende kaak
beenderen, en als de man op jaren komt, een gebogen
rug en bakkersbeenen, en veelal als het winter is een
ridderorde op zijn jas, die in zijn zakdoek thuis behoort.
Zie daar het onvergankelijk beeld van een spoorweg-
proletaar. Zoo een opgedirkte spoorslaaf wordt door de
H. S. M. een boffer genoemd, want bij al het geen ik
hier boven genoemd heb verdient hij nog salaris ook!
b.v. twee wisselwachters op het seinhuis Z. A., een 300
meter van het station, richting Rotterdambeiden ont
vangen aan salaris f 1.60 per dag; daar moeten van
leven, de een met vrouw en drie, en de ander met
vrouw en vier kinderen.
Nu kan toch elkeen begrijpen, dat waar het inkomen
van den man zoo weing bedraagt, armoe troef moet
zijn, temeer daar van die f 1.60 alleen voor den man
heel wat afgaat voor verschillende fondsen 2) der H. S. M.
De H. S. M. weet dan ook heel goed dat zijn personeel
gebrek heeft, maar is ten eene male onmachtig daarin
te voorzien door een ingekankerde kwaal, die trouwens
in alle particuliere ondernemingen is waar te nemen.
Wordt vervolgd
1 b R
x n n u n n u n
1 6 „3
1 O -|
n n w n
1 l
n n n 1 w
1 v n j) 1
en in het geheel geen privaat in 10 woninqen.
1) Personeel, dat niet met het publiek in aanraking komt,
krijgt geen dienstkleeding.
2) Die we later wel eens uit zullen kleeden.
