Van week tot week.
Socialisme! Uwe vaan
Zwoeren eenmaal trouw wij allen
Zien w' ook velen onzer vallen: -
Meerd'ren rukken moedig aan!
De „Nieuwe" en de Arbeidersbeweging.
Wat een machtig mooi Hoofdartikel heeft me die
„Nieuwe" van de week weer geleverd. „Een kleine
nabetrachting" noemt de Redactie het 't Is waar,
klein is 't't is zelfs wel eenigszins verwaand om iets
met zulke minitieuse afmetingjes te doen poseeren
voor een hoofdartikel. Wat 't echter aan de lengte te
kort komt, wint 't aan de breedte, (en in dezen gelijkt
het iets op de redactie) d. w. z. de zware-mannelijke
redactioneele tale, dreunt u in de ooren als even zware
mannelijke waarheden, uitgebroed in de redactioneele
hersenen van de „Nieuwe".
Dat de arbeider zich organiseert, wie zal er tegen
zijn?" vraagt de Nieuwe.
Och neen, tegen vereenigen is haast niemand, ook de
Katholieken niet, mits in zoo'n vereeniging de werk
lieden er maar geen eigen meening op nahouden
en op alles wat de geestelijke adviseur zegt, ja
en amen knikken. Maar „Nieuwe", daar zijn de bewuste
arbeiders niet van gediend.
Dan „(Ze eenvoudigen worden gevleid".en „het volk
loopt eenvoudig aan den leiband". Hier natuurlijk achter
te lezen: „door en van de leiders." Dit kon de Nieuwe
beter weten. Niét de leiders beslissen, dit doen de
arbeiders, die ten allen tijde het recht hebben en daar
ook gebruik van maken als het noodig is, om zich
andere leiders te kiezen.
Dan gaat de Redactie zich op een voetstuk plaatsen.
Ze schrijft: En zwakken van geest zeggen al: het is
gedaan met het gezag, en laat daar vlak op volgen
Een goddelijke instelling als 'Z gezag valt waarlijk niet
bij den eersten slag."
De redactie vertelt hier dus zijn lezers, dat zij (d. i.
de redactie) althans niet tot die zwakken van geest
behooren.Wel neen redactie, dat weten wij ook wel,
en uw lezers nog veel beter. We zien je voor kalme
kerels met dood-nuchtere hersenen aan. Wat echter
uw meening omtrent het gezag aangaat, houdt ons ten
goede, dat we die niet geheel en al deelen. Of nu 't
gezag direct van goddelijken, dan wel van zuiver
menschelijken oorsprong is, zullen we misschien
op een andere gelegenheid wel eens uitvechten. Of
echter dat gezag mettertijd niet zal vallen en plaats
zal maken voor 't werkelijk volksgexag, we kunnen
u nu al direct zeggen, dat wij dit welgelooven. Zeker
niet bij den eersten slag. Maar de vele, die aan dezen
zijn voorafgegaan en de meerdere, die nog zullen volgen,
zullen met hun beukende kracht uw gezag omverwerpen,
en verbrijzelen, is 't nu niet, dan toch in de toekomst.
IJ. Z. vertoont weder zijn werkzaamheden op het
slappe koord.
Meneer is ontstemd over de adresbeweging tegen de
oewuste stakingswetten. We zullen er van de week maar
niet op ingaan. Onze ruimte is te kostbaar. Erg prettig
moet het wel niet voor 'm wezen, dat een geloofs
genoot, Brinkhuis, het ministerie en de dwangwetten
zoo onderhanden heeft genomen.
IJ. Z. eindigt zijn stukje met een Latijnsche spreuk,
die volkomen op den man zelf van toepassing is: Quis
vult perdere Deus, primus dimentat: Dien God verderven
wil, slaat hij eerst met blindheid.
Precies, IJ. Z., zoo is 't met je!
Schuld bekend! In de „Zondagsbode" komt
voor een artikelAan 't Nederlandsche Volk." Daarin
wordt gekermd en gekreten over de bange tijden,, die
we beleven en roepen ze uit: „hebben wij als Kerk wel
genoeg gewaakt over het ons toevertrouwde pand?"
Als abonnee op de „Zondagsbudehebben wij zekei
wel 't recht op die vraag te antwoorden, ofschoon er
in 't stellen van de vraag al een schuldbelijdenis ligt
opgesloten.
Ons antwoord is: „nee, Kerk, u hebt zoo af en toe
de belangen van t u toevertrouwde pand vergeten, ver
waarloosd. Nog al duidelijk dus, dat dit pand u meer
en meer den rug toekeert."
Breekijzers. Zeker naar aanleiding onzer be
schrijving van het kistenmakersvak en onze opwekking
tot organisatie van de kistenmakers, is de Volks-(lees:
Vodde-)bond ijverig in de weer de schaapjes aan de
lijn te krijgen.
Woensdagavond zou een vergadering plaats hebben,
waar zekere Van Hees de lui even vertellen moest
hoe ze 't varken te wasschen hadden.
Kistenmakers, laat-je niet vangen, 't Zalvend gezicht
van adviseur of geestelijk leidei- verbergt den echten
doordrijver van 'i zoo kranige „verdeel en keersch,"
door den Ned. R. KW olksbond steeds in praktijk geb acht
Opgepast, hoor
Verschil van taktiek. In verreweg de meeste
branderijen wordt tot heden op de algemeen erkende
christelijke feestdagen nog gewerkt. De beide vereeni-
gingen van brandersknechts, nl. de Bond van Branders-
en Distillateursknechts en de vereeniging van R. K.
Brandersknechts hebben o. m. op hun program staan:
„afschaffing van dien arbeid op bedoelde dagen.
Nu heeft de afd. Schiedam van den N. R. K. Volks-
)ond een circulaire aan de branderspatroons gericht
met 't beleefd doch dringend verzoek om op chris
telijke feestagen niet meer te laten werken.
De Bond van Branders- en Distillateursknechts daar
entegen acht een krachtiger vorm noodzakelijk en deelt
den patroons mede, dat op de laatstgehouden huishoude-
ijke vergadering met algemeene stemmen is besloten
voortaan op de erkende christelijke feestdagen niet
meer te werken.
„Verzoeken" is heel goed en heel mooi, maar wat
zullen de R. K. brandersknechts doen, wanneer hun
jatroons weigeren om 't verzoek in te willigen? Als
zoete jongens gaan? of zich solidair verklaren met hun
andere vakgenooten? We hopen 't laatste, indien't ten
minste noodig mocht wezen. Maar we vertrouwen, dat
de patroons de billijkheid van 't genomen besluit alles
zins zullen erkennen, en mee zullen werken om
aan de billijke eischen van hun personeel te gemoet te
tomen.
Vliegen vangen. 't „Nieuwsblad voor Schiedam
en O." is reeds meer door ons besproken, daar 't op
zulk een allerzonderlingste manier behoofdartikeld wordt
door 'n meneer, achter twee kruisjes verscholen. Wat
voor snoeshaan 't is, weten we niet, maar 'n gocheme
jongen blijkt-i wel te wezen Na onze vorige kritiek
stopte hij z'n licht plots onder de korenmaat, maar nu
is-i weer voor den dag. Zot en onzinnig 't is nou
eenmaal een onervaren snuiter die X X is z'n laatste
artikel„Tegen eiken godsdienst." 't Ding te behandelen
zou al te dwaas zijn. 't Is 't heelemaal in de verste
verte niet waard. Doch even ditMeneer haalt uitspra
ken van z. i. groote mannen aan, om te bewijzen dat
't socialisme als vijand staat tegenover den godsdienst.
Dit onderwerp ligt ten le voor meneer X X véél te
hoog en dan schijnt-i uitspraken van groote mannen
voor meteor-steenen aan te zien, die, vallende van een
ontzaglijke hoogte, tot diep in de aarde doordringen.
Meneer is abuis.
Er kunnen ingrijpende onder zijn, doch X X heeft
niet de beste opgezocht in z'n rommelkamer, althans
wat bijv. moet de uitspraak gelden van Guizot: Als
't communisme en socialisme de overhand krijgen, zal
het uit zijn met 't christelijk geloof. Zoo het christelijk
geloof machtiger blijkt, zullen communisme en socialisme
weldra niets dan vergeten dwaasheden zijn."
Maloor, waarom kom je met zoo een aan Als die
man waarheid gesproken heeft, kun-je toch je christen-
dommetje alreê wel inpakken gaan, hè
't Koren rijpt op de velden, ziet!
Meneer Heggelman kon 't niet verkroppen, dat er een
katholiek demokraat opgetreden was naast Mr. Treub.
De man was erg boos en al speelde-i meneer voor en
meneer achter, op 'n fatsoenlijke manier debatteeren
deed-i niet. De heer Treub constateerde dit even.
Kom, IJ. Z., je zult toch je broertje niet voor „onfat
soenlijk debater" laten uitmaken Zet je gifsluizen nog
maar 'ns open, ouwe jongen 'n flinke nachtmerrie maa--
weer, hoor
Prosit
Nu er in den laatsten tijd nog al erg veel ziekten
in onze stad heerschen, komt onwillekeurig bij dezen
en genen de gedachte wel eens op of de gemeente
eigenlijk wel wat uitvoert, tot wering (z roveel mogelijk
althans) van dreigende gevaren, tot bevordering der
volksgezondheid.
't Mankeert Schiedam niet aan commissiën; we hebben
zoo'n college voor alles en nog wat, dus vanzelf hebben
we óók een gezondheidscommissie.
Wat of die wel uitwerkt?
Misschien véél doch 't kan óók zijnniets Mer
ken doet Schiedam's burgerij van die commissie al bijster
weinig; als ze iets doen, werken ze héél in 't geheim.
Kan dat niet veranderen?
Als zoo'n commissie eens aandrong op verplaatsing
van het kerkhof naar buiten de stad't dempen van
die ware modderpoelen, die men hier nog voor slooten
aanziettoezicht op den woningtoestand, vooral tot
voorziening in privaten, waardoor die walmende ketel,
die epidemieverwekker, 's morgens niet meer als lucht
bederver door Schiedam's straten waren zou dan
zou toch elkeen 't bestaan van zulk een commissie hei
ligen en steun aanbrengen. Of heeft ze daar de macht
niet toe?
't Zijn toch dingen, die dringend noodzakelijk zijn,
hoofdfatoren in 't vraagstuk van volksgezondheid!
Persmanieren. Nette manieren houdt de Re
dactie van de Nieuwe Schiedamsche Courant er op na.
De vorige week namen we op een motie, aangenomen
door de Kamer van Arbeid voor de Yoedings- en Genot
middelen, waarbij de houding van den heer van Emden
tegenover zijn stakende werklieden in 't algemeen en
tegen een hunner, A. Winterberg, in 't bijzonder, aan
een strenge, voor den heer van Emden nu juist met
vleiende critiek, werd onderworpen.
De Schiedamsche Courant en de Nieuwe Schiedamsche
Courant plubliceerde deze motie ook.
De heer van Emden tracht in beide bladen deze motie
door middel van een groot ingezonden stuk te ontzenu
wen en poogt 't voor te stellen, alsof hij de humaanste
patroon en Winterberg de grootste oproerkraaier
is, die er ooit op twee beenen hebben rondgeloopen.
Winterberg dient zijn gewezen patroon van antwoord
in de Schiedamsche Courantstuk voor stuk weerlegt
hij zeer voldoende wat van Emden schreef. Winterberg
had, als niet-abonnee zijnde, van de Nieuwe Schiedam
sche Courant, geen kennis genomen van het ingezonden
stuk van van Emden in dat blad. Eerst een paar dagen
later verneemt hij toevallig, dat ook Schiedams Katho
lieken kennis hebben kunnen nemen van van Emden's
onjuistheden. Natuurlijk haast hij zich om nu naar de
Nieuwe Schiedamsche een antwoord op het artikel van
van Emden te zenden, van denzelfden inhoud, als hij
naar de „Oude" had gezonden, en met aan het hoofd
een verklaring van het feit, dat hij eerst op dat oogen-
blik een stuk aan de Nieuwe zond. Maar, neen, zegt
de Nieuwe, je hebt ons vergeten. Wij nemen het niet
meer op."
Miskende ijdellieid spreekt hier ten duidelijkste.
En, Nieuwe, ge kunt het weten, ijdelheid is geen
Christendeugd." Eerlijkheid wel, gelooven we. En de
eerlijkheid had geëischt, dat ge 't stuk van Winterberg
hadt opgenomen. Door middel van uw. blad hebt ge
Winterberg laten beschuldigen, ge moest zoo eerlijk
zijn hem de gelegenheid te geven, zich door middel
van datzelfde blad te verdedigen.
Zoo zou een niet-Christen handelen
Lak. Van bevriende zijde werd ons het nummer
van 7 Maart 1.1. blz. 9 van het „Nieuws van den Dag"
toegezonden. Om den Heer L. A. C. (niet A. C. L
Ingenhoes te verplichten (zie „De Moker", 3e Jaargang,
No. 3, van Zaterdag 21 Maart j.l., 4e bladz., le kolom,
regel 12 en 13) plaatsen wij het gew aakte stukje uit
dat nummer van het „Nieuws van den Dag" van 7 Maart
j.l. blz. 9 in zijn geheel. Het luidt aldus:
Te Schiedam is in eene door 500 personen bijgewoonde
vergadering vanwege het Comité van verweer, onder
voorzitterschap van den Heer A. de Wit, onferwijzer,
na eene rede van het Tweede Kamerlid Ter Laan, eene
motie aangenomen, als protest tegen de wetsontw r; en.
Aanstaanden Zondag zal eene protest-meeting ge
houden worden, waarin als sprekers zullen optreden de
heeren Drop uit Den Haag, en Prins uit Zaandam.
Wij hopen nu slechts, dat de Heer Broek uit den
Haag ook niet in woede ontsteekt over de vervalsching
van den Burgerlijken Stand te zijnen opzichte door den
Heer L. A. C. Ingenhoes (niet A. C. L., let wel!) of
den zetter van diens stukje, want wij houden niet van
te veellak.
Excelsior. Zondagmorgen 10 uur repetitie in
„Constantia." De leden hebben allen te zorgen present
te zijn en nieuwe leden moeten nü komen. De nieuwe
directeur zal z'n werkzaamheden aanvangen, en wil dat
kunnen gebeuren zoo 't behoort dan mag niemand onzer
ontbreken.
En precies op tijd, hoor
Brocliurenhandel. In de Zondag gehouden
vergagering der afdeeling is wegens bedanken van den
plaatselijken brochurenhandelaar een, wijziging in de
exploitatie gebracht Voortaan zullen brochures en andere
uitgaven op het gebied van het socialisme zonder ver
hooging van prijs verkrijgbaar zijn bij
A. Winterberg, Nieuwe Sluisstraat, en A. Blommenstein,
Gasstraat 30.
Des Zaterdagsavonds van 8 tot 11 uur en des Zon
dagsavonds van 7 tot 10 uur ook in Constantia, Hoog
straat, hoek Appelmarkt.
De geloofsleuze in dienst van het behoud.
Ofschoon we volkomen, zooals De Wit in z'n ope
ningswoord zei, met ietwat angstig hart naar deze
vergadering togen, in de vrees meer stoelen dan men-
schen te zullen zien, daar 't vergadering-houden in den
laatsten tijd niet van de lucht af is, overtrof de opkomst
onze verwachting verre, daar „Constantia" zelfs flink
gevuld was.
Met 't oog op de plaatsruimte kunnen we slechts héél
vluchtig verslag doen van de spreker, onze vriend Mel-
chers in een kernachtige, goed-opgezette en terdege-
inslaande rede uiteenzette.
Spr. toetste de verkiezingsleuze van enkele jaren terug
aan de praktijk. Groote omkeeringen zijn onder deze
regeering niet geschieder zijn wat- wetjes ingediend,
waarbij nog veel kleingoed zaakjes van gewoon huis-
houdelijken aard zijn afgehandeld de nieuwe koers
is van de oude niet afgeweken, doch „de zaak is op
denzelfden voet voortgezet."
Er is geen verschil tusschen christelijke min'sters en
niet-christelijke ministers of zoo 't er is, dan is't nóg
ten nadeele der christelijken.
Laten we ons tegenwoordig stelletje de revue pas-
seeren, dan merken we weinig van christelijken zin bij
de heeren, bij wie nog meer dan bij hun liberale voor
gangers 't gemoed te zoek is een geest des ontfer-
mings kan er zijn doch we zien haar nóch bij Loetf,
